Farmacja Polska最新文献

{"title":"Pharmacodynamic interactions between muscle relaxants and other medications in practice of anesthesia","authors":"Paweł Radkowski, Rafał Marek Okoński","doi":"10.32383/farmpol/166244","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/166244","url":null,"abstract":"Obecnie praktyka lekarska wydaje się być niemożliwa bez znajomości zagadnienia interakcji międzylekowych. Wraz ze zwiększającym się występowaniem wielochorobowości i związanej z nią wielolekowości dochodzi do ciągłego zwiększania liczby możliwych kombinacji preparatów. Wynikiem tego jest wzrastająca ilość potencjalnie szkodliwych interakcji między środkami. W ich przebiegu może dojść do nasilenia działania leków, ich osłabienia, bądź wystąpienia działań dodatkowych, które nie miałyby miejsca przy stosowaniu ich w monoterapii. Biorąc to pod uwagę, rola anestezjologa w kontroli występowania działań niepożądanych wydaje się być szczególnie ważna. Powinien on zarówno znać leki stosowane we wszystkich pozostałych dziedzinach medycyny, jaki i ocenić ich bezpieczeństwo względem środków anestezjologicznych, których użycie jest ograniczone głównie do warunków bloku operacyjnego i oddziału intensywnej terapii. Niezwykle ważną częścią nowoczesnej anestezjologii i bezpiecznego prowadzenia znieczulenia ogólnego jest problematyka stosowania leków zwiotczających. Ze względu na szeroki zakres preparatów anestezjologicznych celem poniższego artykułu jest omówienie interakcji między depolaryzującymi i niedepolaryzującymi środkami zwiotczającymi, a innymi grupami leków współcześnie stosowanymi w praktyce klinicznej. Ponadto liczymy że poniższa praca pomoże w sprawnym identyfikowaniu możliwych przyczyn skrócenia lub wydłużenia czasu zwiotczenia oraz w dostosowaniu wymaganej dawki leków. W tym celu przeprowadzono przegląd literatury dostępnej w bazie elektronicznej portalu PubMed. Na podstawie uzyskanych informacji można stwierdzić, że działanie leków zwiotczających zostaje wzmocnione w przypadku stosowania anestetyków lotnych, wybranych grup antybiotyków, jonów litu, jonów magnezu, statyn, i leków miejscowo znieczulających. Osłabienie działania występuje w przypadku stosowania kortykosteroidów. Zróżnicowane działanie na siłę działania wykazują środki zwiotczające, jony wapnia, beta-blokery, blokery kanałów wapniowych, leki przeciwpadaczkowe. Brak bezpośredniego wpływu siłę zwiotczenia wykazują diuretyki, inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe. Stosowanie kortykosteroidów nie wpływa na skuteczność działania sugammadeksu. Sugammadeks wydłuża czasy krzepnięcia [protrombinowy (PT) oraz częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT)] w sposób zależny od dawki.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42503856","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Aducanumab and lecanemab – two novel antibodies against pathologic species of amyloid beta in the treatment of Alzheimer’s disease","authors":"Jakub Wojcieszak","doi":"10.32383/farmpol/166243","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/166243","url":null,"abstract":"Choroba Alzheimera (AD) jest najczęstszą przyczyną demencji na świecie. Według powszechnie akceptowanej teorii jej przyczyną jest neurodegeneracja spowodowana odkładaniem się w mózgu patologicznego białka, amyloidu β. Amyloid β może agregować tworząc neurotoksyczne oligomery, które ponadto przyczyniają się do wystąpienia innych zmian patologicznych: hiperfosforylacji białka Tau i odkładania się go w postaci splątków neurofibrylarnych oraz zapalenia w ośrodkowym układzie nerwowym. Mimo znacznych wysiłków środowiska naukowego i firm farmaceutycznych, przez ostatnie dekady nie udało się zarejestrować nowego leku przeciwko AD. Ponadto, dostępne obecnie w Europie 4 leki działają tylko objawowo, nie hamując progresji zmian patofizjologicznych będących przyczyną choroby. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat amerykańska Agencja Leków i Żywności (FDA) dopuściła do stosowania dwa nowe leki modyfikujące przebieg AD. Są to przeciwciała monoklonalne przeciw toksycznym formom amyloidu β: adukanumab i lekanemab. Oba leki zarejestrowano z wykorzystaniem przyspieszonej ścieżki w oparciu o ich skuteczność w redukcji zawartości amyloidu w mózgach pacjentów. Wzbudziło to kontrowersje wśród środowiska naukowego, ponieważ preparaty te dopuszczono do stosowania w oparciu o zastępcze punkty końcowe badań klinicznych, których pierwszorzędowe punkty końcowe, tj. istotne spowolnienie postępu zmian otępiennych, nie zostały osiągnięte, a zatem nie udowodniono jednoznacznie skuteczności terapeutycznej tych przeciwciał. Kolejne obawy dotyczą bezpieczeństwa terapii. W badaniach obu leków stwierdzano występowanie zmian w mózgach pacjentów, takich jak obrzęki, mikro- i makrokrwotoki. Do tej pory oba przeciwciała nie uzyskały pozytywnej opinii Europejskiej Agencji Leków (EMA). Ponieważ sądzi się, że bierna immunizacja za pomocą humanizowanych przeciwciał monoklonalnych może być nową, przełomową formą terapii AD, przebieg badań nad adukanumabem i lekanemabem zasługuje na uwagę. W pracy szczegółowo omówiono dane z badań przedklinicznych i klinicznych opublikowane przez producentów obu preparatów.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46744294","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Fused deposition modeling 3D printing as a method for manufacturing personalized medicines","authors":"Jolanta Pyteraf, W. Jamróz, M. Kurek, R. Jachowicz","doi":"10.32383/farmpol/163605","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/163605","url":null,"abstract":"Techniki przyrostowe, a szczególnie metody oparte na osadzaniu termoplastycznego tworzywa takie jak Fused deposition modeling (FDM), zyskują coraz liczniejsze zastosowania. Ze względu na dużą różnorodność stosowanych materiałów i szybką możliwość wytworzenia niewielkich partii produktów zgodnie z opracowanym projektem komputerowym, proponowane są jako metoda wytwarzania produktów leczniczych zarówno na skalę przemysłową, jak i małych serii leków. \u0000Liczne badania naukowe związane z tą tematyką dotyczą druku postaci leku o różnej formie i strukturze zarówno podania doustnego, takich jak np. tabletki i kapsułki o modyfikowanym i niemodyfikowanym uwalnianiu substancji leczniczej, a także do oka lub na rany. \u0000W przypadku metody FDM proces druku poprzedzony jest etapem przygotowania materiału. Polega on na wytworzeniu na drodze ekstruzji topliwej filamentu w formie żyłki. Po wprowadzeniu do głowicy drukarki ulega on ponownemu ogrzaniu, upłynnieniu i precyzyjnemu naniesieniu na stolik roboczy drukarki, w celu wytworzenia struktury przestrzennej zgodnej z projektem komputerowym.\u0000Filamenty stosowane w procesie druku postaci leku powinny charakteryzować się m.in. odpowiednią wytrzymałością mechaniczną, powtarzalnością średnicy, a także długoterminową stabilnością. Do składu mieszaniny poddawanej ekstruzji oprócz termoplastycznych polimerów stosowane są również inne substancje pomocnicze, tj. rozsadzające, plastyfikatory oraz hamujące zachodzenie przemian fazowych substancji leczniczej w matrycy polimerowej.\u0000Drukowane postacie leku charakteryzują się często zróżnicowaną wewnętrzną strukturą przestrzenną. Z tego względu szybkość uwalniania substancji leczniczej zależy nie tylko od właściwości składników opracowywanego preparatu, ale zwłaszcza od jego pola powierzchni i porowatości oraz kształtu i stopnia wypełnienia. Ponadto poprzez regulację parametrów procesów ekstruzji i drukowania, substancja lecznicza może ulegać rozpuszczeniu w nośniku polimerowym a tym samym następuje zwiększenie jej szybkości rozpuszczania.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44529297","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Lung cancer - the role of immuno-oncology and the importance of pembrolizumab in its therapy","authors":"Jakub Jarosz, A. Wesołowska, P. Różanowski","doi":"10.32383/farmpol/163335","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/163335","url":null,"abstract":"Raki płuca są statystycznie najczęściej występującym tego typu schorzeniem zarówno w Polsce jak i na świecie. Charakteryzują się złym rokowaniem i wysokim stopniem śmiertelności. Według danych WHO są szóstą przyczyną zgonów wśród wszystkich schorzeń, a pierwszą jeśli chodzi o choroby nowotworowe. Po latach stosowania standardowej chemioterapii, badania molekularne doprowadziły do wprowadzenia nowych cząsteczek. Pierwszym przełomowym momentem było wykorzystanie leków z grupy inhibitorów kinaz tyrozynowych dla chorych z mutacją EGFR, EML4-ALK czy ROS1. Kolejną ważną grupę stanowią inhibitory immunologicznych punktów kontroli, których przedstawicielem jest pembrolizumab, blokujący interakcję receptora PD-1 z jego ligandem PD-L1. \u0000W warunkach fizjologicznych szlak ten kontroluje cytotoksyczne limfocyty T, odpowiada za ich aktywację, proliferację oraz sekrecję. Połączenie się liganda z receptorem PD-1 daje sygnał limfocytom T do zakończenia aktywności cytotoksycznej (mechanizm autokontroli układu immunologicznego). Badania mikrośrodowiska guza udowodniły, iż jego komórki wykazują ekspresję PD-L1 i wykorzystują ten mechanizm do ucieczki przed litycznym działaniem komórek odpornościowych. Rejestracja przeciwciał monoklonalnych, blokujących interakcję PD-1/PD-L1, poprawiła skuteczność leczenia chorób nowotworowych, w tym niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP). \u0000Pierwszej rejestracji pembrolizumabu w tym wskazaniu dokonano w 2016 roku. Początkowo obejmowała ona pacjentów wykazujących wysoką ekspresję PD-L1 ≥50% w drugiej linii terapii, jednak szybko wprowadzono to przeciwciała jako lek pierwszego wyboru. Badania kliniczne z pembrolizumabem poszerzyły zakres jego rejestracji do niemal każdego z histologicznych podtypów NDRP. Farmakoterapia z użyciem tego przeciwciała jest z reguły dobrze tolerowana przez pacjentów. Do najpoważniejszych działań niepożądanych zalicza się dysfunkcje tarczycy, autoimmunologiczne zapalenie płuc i problemy skórne. Częściej spotykane efekty uboczne takie jak zmęczenie, nudności czy biegunki są słabo nasilone i nie przyczyniają się do dyskontynuacji leczenia.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48830324","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Recent Developments In Brain-Targeted Drug Delivery Systems via Intranasal Route","authors":"A. Ainurofiq, Aji Prasetya, Bingah Ginanjar Rahayu, Muhammad Syayiq Al Qadri, Myrat Kovusov, Ophira Evangelista Putri Laksono","doi":"10.32383/farmpol/163334","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/163334","url":null,"abstract":"Diseases of the human nervous system such as neurological infections, Parkinson's, Alzheimer's, and other neurodegenerative diseases are severe pathological diseases and become a public health problem. Neurological disease in its treatment requires a drug distribution mechanism to reach the brain in sufficient quantities so that therapeutic effectiveness is achieved. This is very difficult to achieve with conventional treatment methods such as oral and injection because there are several obstacles in the process of drug distribution, one of which is an obstacle in the form of a Blood Brain Barrier (BBB). Along with current therapeutic developments, drug delivery modifications in the pharmaceutical field are increasingly being developed for the treatment of central nervous system (CNS) diseases. The intranasal drug delivery system to the brain via the nose is very interesting because this route can deliver drugs directly to the brain via the BBB. The intranasal route is preferred in brain targeting. This is due to the ability of the intranasal route to directly deliver drugs through the neural pathways, namely the olfactory nerve and the trigeminal nerve. By distributing the drug via the intranasal route, the drug will pass through the BBB and not undergo metabolism in the liver (first-pass metabolism), where this condition is a barrier that significantly inhibits the peripheral transport of drugs to the brain. There are several things that influence intranasal drug delivery, including parameters that affect intranasal drug administration, drug administration pathways, and mechanisms from the nose to the brain. An in vitro system that can be used to determine the permeability of drugs by means of nano and microparticles through olfactory mucosa cells. Positive results from in vitro experiments on rat test animals indicate that intranasal drug distribution guarantees the effectiveness of nanoparticle formulations in drug therapy. Seeing the big influence on the effectiveness of treatment methods in neurological diseases that must pass through the barrier in the form of the BBB, it is necessary to have further studies related to developing drug delivery via the intranasal route.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44563585","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Development of the method for the pharmaceutical availability testing of clotrimazole from multiphase semi-solid vaginal dosage forms","authors":"Michael Smolenski, D. Haznar-Garbacz, Susanne Florin-Muschert, K. Małolepsza-Jarmołowska","doi":"10.32383/farmpol/165925","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/165925","url":null,"abstract":"Przedmiot badań: Dopochwowe podanie leku umożliwia leczenie chorób o charakterze miejscowym i systemowym. Budowa anatomiczno-fizjologiczna pochwy dostarcza szeregu trudności technologom postaci leku, szczególnie w zakresie leków lipofilowych charakteryzujących się niedostateczną rozpuszczalnością, z uwagi na niewielką ilość i ciągłą produkcję wydzieliny pochwowej. Aplikacja trudno rozpuszczalnych substancji leczniczych w postaci nanoemulsji poprawia ich dostępność farmaceutyczną. Nie określono jednak ustandaryzowanych metod badania dostępności farmaceutycznej z dopochwowych postaci na bazie nanoemulsji. \u0000Cel pracy: Porównanie i opracowanie metody badania dostępności substancji czynnych z dopochwowych postaci leku na bazie nanoemulsji.\u0000Materiały i metody: Pilotażową formulację nanoemulsji i produkty referencyjne (krem oraz zawiesinę) umieszczono w worku dializacyjnym oddzielającym je od medium akceptorowego, w którym badano zmiany stężenia wolnej frakcji modelowej substancji czynnej - clotrimazolum. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem 2 metod stacjonarnych o różnym mechanizmie mieszania (wykorzystując mieszadło magnetyczne i aparat z ruchomym cylindrem), oraz 2 metod dynamicznych uwzględniających przepływ medium akceptorowego przez celkę pomiarową na poziomie 2 mL/min i 2 mL/h. Eksperymenty prowadzono przez 5 h. \u0000Wyniki: W badanym czasie w przypadku wszystkich badanych formulacji zaobserwowano niepełne uwolnienie substancji czynnej. Dla obu metod przepływowych zaobserwowano niższe kumulatywne ilości uwolnionego clotrimazolum (maksymalnie ok. 7,5% dawki dla przepływu 2 mL/min i 5% dla 2 mL/h) pomimo dostarczania świeżej porcji medium. W metodach stacjonarnych maksymalne odnotowane stężenia wolnej frakcji leku odpowiadały do 25% ilości początkowej. W przypadku pilotażowej metody stacjonarnej obserwowano wysokie odchylenia standardowe (SD), które wpłynęły na niskie właściwości dyskryminujące metody. Metoda wykorzystująca aparat z ruchomym cylindrem dostarczyła wyników wykazujących mniejsze SD i większe różnice pomiędzy badanymi formulacjami. Spośród ocenianych postaci, w zależności od zastosowanej techniki badania, najwyższe stężenia obserwowano dla nanoemulsji lub dla nanoemulsji i zawiesiny. Znacząco niższe dawki leku zostały uwolnione z kremu. \u0000Wnioski: Wybór metody oceny dostępności farmaceutycznej substancji czynnej z postaci leku dopochwowego ma kluczowy wpływ na uzyskane profile uwalniania. Najwyższą precyzją pomiarową cechowała się metoda stacjonarna z wykorzystaniem aparatu z ruchomym cylindrem (USP apparatus III).","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43088085","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Bioactive compounds of cocoa beans, cocoa, and chocolate and their effects on cognitive function and possible use in cardiometabolic diseases prevention","authors":"Renata Gołdys, Karolina Bernacka, I. Urbanowicz, I. Fecka","doi":"10.32383/farmpol/163450","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/163450","url":null,"abstract":"Nasiona kakaowca (Cacao semen) to znany od starożytności surowiec roślinny, szeroko wykorzystywany w celach spożywczych i farmaceutycznych. Przetwory nasion kakaowca, takie jak czekolada i wyroby czekoladowe są jednymi z najchętniej spożywanych rodzajów słodyczy. Rosnąca świadomość zdrowotna konsumentów sprawia, że coraz większą popularność zyskują czekolady gorzkie oraz inne produkty z wysoką zawartością kakao. Ich efekty prozdrowotne, wynikające ze zwyczajowego spożycia, warunkowane są zawartością miazgi (masy) kakaowej, w której występują związki biologicznie aktywne. W nasionach kakao i jego przetworach zidentyfikowano liczne polifenole, jak procyjanidyny, flawanole i flawonole; metyloksantyny, a także aminy, amidy i in. Wykazują one korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, obniżając ryzyko występowania incydentów kardiologicznych poprzez działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, naczyniorozszerzające, poprawę funkcjonowania śródbłonka naczyniowego, obniżenie aktywności płytek krwi i ciśnienia tętniczego oraz regulację gospodarki lipidowej. Umiarkowane spożycie czekolady związane jest także z mniejszym ryzykiem zachorowania na cukrzycę, w wyniku zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę, poprawę glikemii i profilu lipidowego. W ostatnich latach pojawił się nowy kierunek badań nad wpływem czekolady i kakao na nastrój, funkcje poznawcze i pamięć epizodyczną. Wskazuje się również na zależność między spożyciem czekolady, a obniżoną śmiertelnością z powodu choroby Alzheimera. Ze względu na obecność metyloksantyn i działanie poprawiające nastrój czekolada zaliczana jest do produktów typu „mood food”. Obecnie sugeruje się, że czekolada, wcześniej kojarzona z nadwagą i otyłością, może wykazywać korzystne działanie w regulacji apetytu, a regularna konsumpcja gorzkiej czekolady w umiarkowanych ilościach związana jest z obniżeniem masy ciała i wskaźnika BMI. Przytoczone prozdrowotne efekty składników nasion kakaowca, kakao oraz czekolady mogą potencjalnie znaleźć zastosowanie w prewencji oraz wspomaganiu terapii pacjentów z chorobami kardiometabolicznymi i zaburzeniami funkcji kognitywnych.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43612930","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Paul Gulden (1588–1658): royal servitor, creator of the first Polish-language professional dictionary, and promoter of the Torun theriac","authors":"A. Smakosz, Mateusz Dąsal","doi":"10.32383/farmpol/165924","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/165924","url":null,"abstract":"W 1633 Władysław IV podpisał ważną uchwałę sejmu koronacyjnego. Aktualizowała ona ustawę Titulo Aromata z 1523 r. Ustalała ona, że co roku aptekarze powinni być egzaminowani w Akademii Krakowskiej. Od tej pory aptekarstwo uzyskuje państwowe regulacje. Świadkiem tych wydarzeń był Paweł Guldeniusz — aptekarz miejski i królewski. W związku z nowymi wyzwaniami postanowił opracować słownik farmaceutyczny, który wydał w 1640 r. Dzieło to jest pierwszym polskojęzycznym słownikiem zawodowym. Jego wydanie umożliwiło profesjonalizację zawodu i kodyfikację polskojęzycznej terminologii.\u0000Prawdopodobnie idea napisania tego słownika powstała, gdy przygotowywał on swojego syna do egzaminów aptekarskich. Pracę tę moglibyśmy dzisiaj nazwać podręcznikiem dydaktycznym lub skryptem dla młodzieży pragnącej zdobyć zawód aptekarza. Celem ułatwienia nauki uczniom aptekarskim zamieścił w nim dwadzieścia cztery pytania i odpowiedzi na nie.\u0000W swoim życiu pracował zarówno jako zwykły aptekarz, jak i królewski. W związku z tym odpowiadał on bezpośrednio przed królem i marszałkiem nadwornym. Do jego zadań należało dostarczanie środków leczniczych i zamorskich surowców spożywczych na potrzeby dworu oraz uczestniczenie królowi w podróżach.\u0000W 1623 r. Guldeniusz przybył do Torunia, gdzie podczas kolejnych dwóch lat epidemia dżumy zabrała około pięciu tysięcy obywateli, w tym ówczesnego burmistrza Marka Mochingera, również farmaceutę.\u0000Kilka lat przed potopem szwedzkim i oblężeniem Torunia (1658 r.), miasto to zostało zaatakowane przez Szwedów, czego skutkiem była kolejna epidemia (1629 r.). W związku z tym Guldeniusz postanowił opracować przepis na teriak (uniwersalne remedium), który miał być podawany mieszkańcom republiki toruńskiej. Recepta ta została wydrukowana w formie broszury przez Franciszka Schnellboltza. Teriak składał się z 65 składników, podzielonych na siedem klas składników. Można je podzielić na następujące kategorie: leki gotowe i przetwory roślinne, surowce odzwierzęce, żywice, przyprawy, grzyby, substancje mineralne, inne surowce roślinne.\u0000\u0000 Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie postaci Pawła Guldeniusza – farmaceuty, twórcy słownika zawodowego i propagatora teriaku toruńskiego.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43979649","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Notopterygium incisum as a source of valuable plant substances from traditional Chinese medicine – review of active components, biological activity and botanical aspects from a phytopharmaceutical perspective","authors":"Marta Jagiełło, Anna Marchelak, M. Olszewska, A. Magiera","doi":"10.32383/farmpol/161921","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/161921","url":null,"abstract":"Notopterygium incisum K.C.Ting ex H.T.Chang to wieloletnia roślina zielna reprezentująca rodzinę selerowatych (Apiaceae). Jej naturalny zasięg występowania obejmuje głównie północno-zachodnią, południowo-zachodnią i środkową część Chin (prowincje Gansu, Syczuan, Qinghai i Xizang) oraz północno-wschodnią część Tybetu. Gatunek dostarcza kilku substancji roślinnych (korzeń, kłącze, ziele), od wieków znajdujących zastosowanie w tradycyjnej medycynie chińskiej, koreańskiej i japońskiej. Substancje roślinne pozyskiwane z N. incisum (w szczególności aromatyczny korzeń i kłącze) wchodzą w skład złożonych preparatów ziołowych do użytku wewnętrznego stosowanych najczęściej jako środki przeciwbólowe, przeciwreumatyczne, przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Główne wskazania terapeutyczne do stosowania ww. preparatów to leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów, bólu głowy, czy stanów przeziębieniowych. W ostatnich latach przeprowadzono liczne badania fitochemiczne i farmakologiczne mające na celu weryfikację i ustalenie mechanizmów molekularnych aktywności N. incisum oraz związków czynnych wchodzących w skład odpowiednich substancji roślinnych. Ustalono, iż charakteryzują się one wielokierunkowym potencjałem biologicznym, w szczególności wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwartretyczne i antyoksydacyjne, a ponadto hepatoprotekcyjne, przeciwbakteryjne i przeciwnowotworowe. Co istotne, gatunek został wprowadzony do oficjalnego lecznictwa europejskiego – monografia korzenia i kłącza N. incisum (Notopterygii rhizoma et radix) została umieszczona w jednym z najnowszych suplementów do Farmakopei Europejskiej (Suplement 10.7), który uwzględnia także kilka innych roślinnych substancji leczniczych tradycyjnej medycyny dalekowschodniej, dotąd niedocenianych i niewykorzystywanych w lecznictwie europejskim.\u0000Celem niniejszej pracy jest przybliżenie wiedzy dotyczącej gatunku N. incisum. W artykule zaprezentowano charakterystykę taksonu, obejmującą aspekty botaniczne, a także aktualny stan wiedzy na temat składu chemicznego oraz badań farmakologicznych substancji roślinnych i związków czynnych pozyskiwanych z ww. gatunku.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45748253","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Pharmacological treatment of obesity","authors":"Gabriela Anglart, K. Dominiak, K. Dettlaff","doi":"10.32383/farmpol/161473","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/161473","url":null,"abstract":"Nadwaga i otyłość są przyczynami wielu chorób, takich jak cukrzyca II typu oraz choroby sercowo-naczyniowe. Z każdym nadmiarowym kilogramem masy ciała zwiększa się także ryzyko zachorowania na nowotwory m.in.: przełyku, nerki i trzustki, raka wątrobowokomórkowego czy raka wpustu żołądka. W ostatnich dekadach obserwowany jest wzrost liczby osób dotkniętych otyłością. Z tego powodu problem ten nazywany jest epidemią otyłości. Epidemia ta dotyka nie tylko osób dorosłych, ale także coraz młodsze dzieci. Regularna aktywność fizyczna oraz zmiana nawyków żywieniowych są podstawą leczenia otyłości lub nadwagi. W przypadku, gdy nie osiąga się zamierzonych celów terapeutycznych, możliwe jest włączenie leczenia farmakologicznego. Grupa leków na otyłość w lecznictwie ulega znacznej zmianie na przestrzeni lat. Wiele leków o tym wskazaniu, wprowadzanych do lecznictwa w XX i XXI wieku, zostało wycofanych z powodu odkrytych poważnych działań niepożądanych. Dotyczyło to fenterminy, mazindolu, sibutraminy i rimonabantu.\u0000Obecnie w Polsce do leczenia otyłości dostępne są cztery leki. Najstarszy z nich, orlistat, został wprowadzony do obrotu w roku 1998. Kombinacja naltreksonu z bupropionem oraz liraglutyd są dostępne od 2015 roku. Natomiast w 2021 roku zarejestrowano setmelanotyd, wykorzystywany jedynie w przypadku otyłości wynikającej z rzadkich chorób genetycznych. W niniejszym artykule dokonano przeglądu ich struktury chemicznej, mechanizmu działania, efektywności oraz działań niepożądanych. Ponadto opisano semaglutyd, drugi po liraglutydzie lek z grupy analogów hormonu inkretynowego, glukagonopodobnego peptydu 1. W Polsce jest on zarejestrowany tylko jako lek przeciwcukrzycowy, lecz w Stanach Zjednoczonych od roku 2021 stosowany jest w otyłości. Obecność tego leku w obrocie i obiecujące wyniki badań klinicznych powodują, że także w Polsce jest zapisywany poza wskazaniami rejestracyjnymi do leczenia otyłości. \u0000Nowe terapie leczenia otyłości dają nadzieję na skuteczne i mniej ryzykowne rozwiązanie problemu niż chirurgia bariatryczna. Należy pamiętać, że dopiero połączenie zdrowej diety, ćwiczeń fizycznych i leczenia farmakologicznego daje najlepsze i najtrwalsze efekty w leczeniu otyłości.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46863090","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}