Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi最新文献

{"title":"DOĞU VE BATI TÜRKÇESİ ÖRNEKLEMİNDE -mAGXnCA VE -mAyIncA ZARF-FİİL EKİNDEKİ ŞART İFADESİ","authors":"Çiğdem Kalegeri̇","doi":"10.32321/cutad.1207202","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1207202","url":null,"abstract":"Eski Türkçede -gınça/-gınçe ve seyrek olarak -kınça/-kinçe şeklindeki zarf-fiil eki, Doğu Türkçesinde -GInCA/-GUnCA ve Batı Türkçesinde -IncA/-UncA biçiminde devam etmiştir. Bu ekle kurulan zarf-fiiller ile temel tümcenin yüklemi arasında öncelik-sonralık, nedensellik, zaman bakımından sınırlandırma ve kimi zaman da şart ilişkisi kurmak mümkündür. \u0000Bu ekin olumsuz kuruluşlarında ise Doğu Türkçesinde öncelik-sonralık ve şart, Batı Türkçesinde sınırlandırma ve şart ifadelerinin öne çıktığı görülmektedir. Bu zarf-fiil ekinin olumsuz biçimi, eklendiği fiilin gerçekleşip gerçekleşmemesine bağlı olarak tümcenin yükleminin bildirdiği hareket ya da oluşun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin söz konusu olduğu durumları ifade etmektedir. Dolayısıyla bu ekle oluşturulan zarf-fiillerle bir şart anlamı da sağlanmaktadır. \u0000Çalışmada elde edilen verilerden yola çıkarak Doğu Türkçesinde -mAGInCA/-mAGUnCA ve Batı Türkçesinde -mAyIncA biçimindeki bu olumsuz zarf-fiil ekinin hangi koşullarda şart ifade ettiği saptanmaya çalışılmıştır. Böylece şart ifadesinin iki lehçede farklılaşan gelişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. \u0000Bu çalışmada, Eski Türkçedeki -gInçA/-kInçA ekinin olumsuz biçiminin Doğu ve Batı Türkçesindeki kullanımları için Gülistan ve Tezkîretü’l-Evliyâ’nın Farsçadan Doğu ve Batı Türkçesine yapılmış çevirileri taranmıştır. Söz konusu ekin olumsuz biçimleri belirlenerek anlam ve işlevleri, yüklemle ilişkileri ve bulundukları tümcelerdeki yüklemlerin özellikleri incelemeye tabi tutulmuştur. Doğu ve Batı Türkçesindeki aynı eserlerin seçilmesinin yapılacak karşılaştırmayı daha güvenilir kılacağı düşünülmüştür.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126452212","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖYKÜ YAZMA BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE VE ÖYKÜLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÖYKÜ YAPISI MODELİNDEN YARARLANMA","authors":"Başak KARAKOÇ ÖZTÜRK","doi":"10.32321/cutad.1247866","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1247866","url":null,"abstract":"Bu çalışma, bir altıncı sınıf şubesindeki öğrencilerle öykü yazma programı doğrultusunda yapılan uygulamaların, öğrencilerin öykü yazma becerisini geliştirmeye nasıl katkı sağladığını araştırmak amacıyla yapılmış bir eylem araştırmasıdır. Araştırma 2011-2012 öğretim yılında, Adana ili Yüreğir ilçesindeki bir resmî ilköğretim okulunun, mevcut şubeleri içinden seçilen bir altıncı sınıf şubesindeki öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın uygulama süreci tüm sınıf öğrencilerinin katılımıyla yürütülmüş ancak iç örneklemeden yararlanılarak daha zengin veri sağlaması için 9 odak öğrenci seçilmiştir. Araştırmada uygulama öncesinde, sürecinde ve sonrasında olmak üzere farklı zamanlarda, farklı kaynaklardan veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı öğrencilerin yazdıkları öyküler ve öykü bölümleri ile Öykü Yazma Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarıdır. Öğrencilerin uygulama öncesinde, uygulama sürecinde ve sonrasında yazdıkları öyküler ve öykü bölümleri araştırmanın temel verilerini oluşturmuştur. Bu veriler araştırmacı tarafından geliştirilen Öykü Yazma Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarı kullanılarak üç ayrı puanlayıcı tarafından değerlendirilmiş, odak öğrencilerin nasıl bir gelişim gösterdikleri sunulmuştur. Araştırma sonucunda, öykü yazma programı doğrultusunda yapılan uygulamaların öğrencilerin öykü yazma becerilerinde düzenleme, dil ve anlatım ile biçim özellikleri açısından olumlu yönde gelişmeler sağladığı saptanmıştır. Odak öğrencilerin uygulama öncesinde yazdıkları öykülerin serim, düğüm ve çözüm bölümleri, uygulama sürecinde ve sonrasında yazdıklarıyla karşılaştırıldığında, öğrencilerin çoğunun serim bölümünde başlatıcı olay, içsel cevap, kahraman, yer ve zaman ögelerini sunma, düğüm bölümünde yan olayları ve kahraman girişimlerini ayrıntılandırılarak ve oluş sırasına göre yazma, çözüm bölümünde sonuca yönelik kahraman tepkisine yer verme ile başlık yazma açısından gelişim gösterdiği tespit edilmiştir.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"55 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124994050","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN KÜLTÜREL BOYUTUNU ELE ALAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ: META-SENTEZ ÇALIŞMASI","authors":"Bahadır Gülden","doi":"10.32321/cutad.1187941","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1187941","url":null,"abstract":"Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde “kültür”e yönelik makale türündeki araştırmaları irdeleyerek “kültür” üzerine temel eğilimleri ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde araştırma verileri meta-sentez yöntemiyle elde edilerek yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürün herhangi bir yönünü inceleyen makaleler tespit edilmeye çalışılmış ve 2010-2020 yılları arasında yayınlanan 48 adet çalışmaya ulaşılmıştır. Söz konusu çalışmaların ortaya koyduğu verilerden hareketle ilgili araştırma alanlarında birbirini destekleyen ya da birbiriyle çelişen sonuçlar başta olmak üzere başlıca şu konularda tespitler yapılmıştır. \u0000Yapılan araştırmaların ikisinde karma yöntem, 45’inde nitel yöntemler tercih edilirken hiçbirinde nicel yöntem tercih edilmemiştir. Doküman analizi (22), görüşme (9), içerik analizi (5), meta-analiz (2), tarama yöntemi ve deneysel yöntem (1) çalışmalarda en sık tercih edilen yöntemlerdir. Geniş ve göreceli bir kavram alanına sahip olan kültürün somut bir ölçüt haline getirilmesi ve bulguların geçerlik ve güvenirliğinin sağlanması için CEFR (7), SOKÜM (3), Brooks (2), Byram (1), Moran (1) gibi belirli kültürel tasniflerden yararlanılırken 7 çalışmada herhangi bir standart benimsenmemiştir. En sık irdelenen örneklemler ders kitapları (25), öğrenciler (5), öğretmenler (3), metinler (3) olmuştur. Benzer örneklemleri inceleyen çalışmaların bulguları bir arada ele alınarak bütüncül verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu değerlendirmelerden hareketle yapılabilecek kültür odaklı araştırmaların benimseyeceği kültürel standartlara, desenlere, yöntemlere, örneklem ve konu alanlarına yönelik öneriler sunulmuştur.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122674167","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ORHAN PAMUK'UN “KAR” ADLI ROMANINDA GEÇEN DEYİMLERİN RUSÇA, GÜRCÜCE VE İNGİLİZCE ÇEVİRİSİNİN EREK-ODAKLI KURAM AÇISINDAN İNCELENMESİ","authors":"Burcu Keser","doi":"10.32321/cutad.1123930","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1123930","url":null,"abstract":"Çeviri, geçmişten günümüze farklı toplumlar ve kültürler arasındaki duygu ve düşüncelerin, sözlü anlatım ve yazılı metinler aracılığıyla aktarılmasını sağlayan iletişim araçlarından biridir. Dünyada farklı farklı dillerin ortaya çıkmasıyla birlikte çeviriye olan gereksinim artmıştır. Yazının ve dillerin ortaya çıkmasının eski devirlere dayandığı düşünülürse çevirinin de ortaya çıkması o zamanlara dayanmaktadır. Günümüzde kültürler arası ilişkiler açısından çevirinin rolü yadsınamaz hale gelmiştir. Eski zamanlardan beri süregelen çeviri faaliyetleri Türkçe, İngilizce, Rusça ve Gürcüce dilleri arasında da hem yazılı hem sözlü şekilde olmuştur. Bu diller arasındaki çeviri faaliyetlerinin bir hayli fazla olduğu bilinmektedir. Çeviri bilimin tarihi çok eskiye dayanmasa da çeviri faaliyetlerinin başlangıcı çok eskilere dayanmaktadır. Çeviri bilimin bir alan olarak kabul edilmesiyle birlikte çeviri eleştirisi ortaya çıkmıştır. Yapılan eleştirilerin artması yeni yeni kuramları meydana getirmiştir. Bunlardan bir tanesi de çağdaş çeviri bilimci G. Toury’nin betimleyici çeviri kuramıdır. Toury bu alanda var olan ilişkileri incelemiş, deneysel ve görsel bilgilere dayalı veriler sonucunda ise erek odaklı kuramı geliştirmiştir. \u0000Bu çalışmada, Orhan Pamuk’un “Kar” adlı romanındaki deyimlerin Rusça, Gürcüce ve İngilizce çevirisinde kullanılmış olan yöntemler G. Toury’nin geliştirmiş olduğu “Erek-Odaklı Çeviri Kuramı” temel alınarak incelenmiştir. Çalışmada, çevirmenlerin deyimleri aktarırken tek bir strateji kullanmak yerine başka stratejilere de başvurduğu görülmüştür. Çevirmenlerin anlaşılması zor parçaları çevirirken yerlileştirme stratejisini kullanarak aktardığı anlaşılmıştır. Araştırmamızda nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup karşılaştırmalı çeviri analizi yapılmıştır.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125767140","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"OLAY YAPISI METAFORLARININ BİR GÖRÜNÜMÜ: ZORLUKLAR HAREKETİN ENGELLERİDİR","authors":"Sıla GEN KAYA","doi":"10.32321/cutad.1177270","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1177270","url":null,"abstract":"Bilişsel dilbilime bağlı olarak gelişen Kavramsal Metafor Kuramı içerisinde değerlendirilen olay yapısı metaforları, olayları ve durum değişikliklerini içeren ilişkileri betimler. Olay yapısı metaforları, olayların fiziksel kavramlar açısından anlaşılmasını sağlar. Bu metaforlarda olayların durumlar, değişimler, süreçler, eylemler, nedenler, amaçlar, araçlar, zorluklar gibi çeşitli görünümleri metafor aracılığı ile mekân, hareket, güç, engeller gibi günlük bilgi ve deneyimlere dayalı somut kavramlar açısından anlaşılır. Olay yapısı metaforlarının görünümlerinden birini oluşturan ZORLUKLAR HAREKETİN ENGELLERİDİR metaforunda amaçlar varılacak yerler açısından anlaşılır. Varış yerine doğru hareketi engelleyen metaforik zorluklar vardır. Fiziksel engeller, yükler, karşıt güçler, arazi ve hava koşulları ile enerji kaynağının yetersizliği olmak üzere beş tür metaforik zorluktan söz edilir. Fiziksel engeller barikatlar, kapalı kapılar, mahkûmiyet gibi etkenler olabilir. Yüklenmek, çekmek, taşımak gibi ifadeler yüklere göndermede bulunur. Savaş vermek, yıkılmak, zapt etmek gibi ifadeler karşıt güçlerin varlığını gösterir. Enerji kaynağının yetersizliği yaya kalmak, tükenmek gibi sözlerle ifade edilir. Çıkmaza girmek, fırtına, girdap gibi sözcükler ise arazi ve hava koşullarından kaynaklanan zorlukları anlatır. Bu çalışmada ZORLUKLAR HAREKETİN ENGELLERİDİR metaforunun Türkiye Türkçesindeki görünümleri üzerinde durulmuştur. 1934 ve 2001 yılları arasında yazılmış yedi romandan seçilen bir örneklem üzerinden yürütülen bu çalışma, zorlukların engeller açısından anlaşıldığı kavramlaştırma biçiminin metaforik dil kullanımına nasıl yansıdığını göstermeyi amaçlamaktadır.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"181 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121148369","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MUSTAFA KUTLU’NUN NUR HİKÂYESİNDE MODERN PARADİGMANIN KARŞISINDA BİR KİMLİK İNŞASINA YÖNELİK DEĞERLER","authors":"Kadriye Alev","doi":"10.32321/cutad.1183294","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1183294","url":null,"abstract":"Mustafa Kutlu, modern Türk hikâyesinin gelişim ivmesinde sanatsal duruşunu dil, üslup ve biçim yönüyle hikâyede sabitleyen ender yazarlardandır. Hikâyelerinin zeminini, modernizme bağlı gelişen toplumsal değişimin bireyin zihin dünyasında meydana getirdiği tahribat oluşturur. Onun hikâyelerinde, insanın iç derinliğine yönelen, zamanın ve eşyanın hakikatini sorgulayan, aynı zamanda İslam medeniyetinin kültür birikiminin damıtıldığı toplumsal hayat pratiğini arzulayan bilinçli bir duruş vardır. Bu durum Kutlu’nun modernizm ve gelenek arasında gelenekten yana aldığı tavrı belirginleştirir. Kutlu, hemen her hikâyesinde İslam inancı, kültürü ve geleneğiyle yoğrulmuş; Anadolu irfanının öz değerleriyle inşa edilmiş bir kimliğe dönüş çağrısı yapar. Bu çalışmada Kutlu’nun Nur hikâyesi üzerinden teklif ettiği kimliğin değerler dünyası incelenmiştir.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122678807","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"HAREZM TÜRKÇESİ METİNLERİNDE “KELDÜR- ~ KELTÜR- ~ KĖLTÜR- ~ KETÜR- ~ KĖTÜR- ~ KİTÜR-” YARDIMCI FİİLİ İLE KURULAN BİRLEŞİK FİİLLER","authors":"Duygu YAVUZ ÖZ","doi":"10.32321/cutad.1180810","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1180810","url":null,"abstract":"Tarihî dönem metinlerinde ad+fiil şeklinde kurulan, fiili bol- ~ ol-, et- ~ ėt- ~ it-, eyle- ~ ėyle-, kıl-, yap- gibi ana yardımcı fiiller olmayan birçok fiil de bulunmaktadır. Bunlardan biri de keldür- ~ keltür- ~ kėltür- ~ ketür- ~ kėtür- ~ kitür- fiilidir. Bu çalışmada keldür- ~ keltür- ~ kėltür- ~ ketür- ~ kėtür- ~ kitür- fiilinin Harezm Türkçesi döneminde meydana getirdiği birleşik fiiller üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Nehcü’l-Ferâdîs, Kısasü’l-Enbiyâ, Muînü’l-Mürîd, Hüsrev ü Şîrîn, Mukaddimetü’l-Edeb ve Harezm Türkçesi Kur’an Tercümesi adlı eserler taranmış, keldür- ~ keltür- ~ kėltür- ~ ketür- ~ kėtür- ~ kitür- ile kurulan birleşik fiiller yer aldıkları cümle örnekleriyle ve bu cümlelerin Türkiye Türkçesine aktarımlarıyla verilmiş, sözcük sayıları bakımından değerlendirilmiş, fiilin birleştiği adlar kaynak dilleri, birleşme özellikleri açısından incelenmiş ve birleşik fiillerin ait olduğu kavram alanları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda keldür- ~ keltür- ~ kėltür- ~ ketür- ~ kėtür- ~ kitür- fiili ile kurulmuş 60 birleşik fiil tespit edilmiş olup bunların Türkçe, Arapça ve Farsça sözcüklerle kurulduğu; iki, üç, dört ve sekiz ögeden Türkçe ve Farsça tamlama usulleriyle oluşturulduğu, eksiz birleşenler olduğu gibi yönelme ve belirtme durum eki ile birleşenler de olduğu, hem dinî hem de din dışı alana dair birçok hareketi karşıladığı görülmüştür. Girilen medeniyet dairesinin tesirinin yanı sıra Hüsrev ü Şírín ve Mukaddimetü’l-Edeb dışındaki metinlerin İslam dini ile ilgili olması ve İslamiyet’in kaynak dilinin Arapça olması sebebiyle Arapça+Türkçe dizilişindeki birleşik fiillerin sayıca önde olduğu ve birleşik fiillerin yarıya yakınının İslamiyet’le ilgili olduğu ve dinî terminolojiyi karşılamak üzere oluşturulduğu tespit edilmiştir.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114439434","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"DOĞAL KONUŞUCUNUN SES SEMBOLİZMİNE DAİR SEZGİSEL BİLGİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA","authors":"Osman Akteker","doi":"10.32321/cutad.1181636","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1181636","url":null,"abstract":"Ses sembolizmi, göstergelerin gösterenlerinin rastlantısal olup olmadığını araştıran bir varsayımdır. Felsefe, dil bilimi, psikoloji gibi birçok disiplin ses sembolizmi varsayımını incelemektedir. Dil bilimi ise ses sembolizmini dilin evrimini açıklayan bir varsayım olarak tanımlamaktadır. Fakat ses sembolizmi varsayımı, dil biliminde genel kabul görmemiştir. Özellikle Yapısalcı Dil Bilimi ve Üretici Dil Bilgisi, ses sembolizmi varsayımını dil bilimi çalışmalarına dâhil etmemiştir. Çünkü ses sembolizmi varsayımı, gösterenleri oluşturan ses birimleri ile gösterilenleri arasında ses ve anlam bağıntısı bulunduğunu ileri süren bir varsayımdır. Fakat bu bağıntıyı bilimsel yöntemlerle incelemek mümkün değildir. \u0000Bu çalışma, ses ve anlam bağıntısının belirgin olduğu ve ses sembolizminin tipolojik biçimleri olan “boyut sembolizmi, biçim sembolizmi, yansıma sözcükler ve kavram sesleri”nden hareketle doğal konuşucunun ses ve anlam ilişkisine dair sezgisel dil bilgilerini ölçmeyi amaçlamıştır. Ayrıca, ses sembolizmi varsayımını tipolojik biçimlerle sınırlamış ve ses sembolizmini sözcük biliminin konusu olan bir söz yapımı aracı olarak tanımlamıştır.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134325789","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"OSMANLI EVRAKINDA TÜRK POLİTİK MECAZI: MOSKOF","authors":"Saime Selenga Gökgöz","doi":"10.32321/cutad.1182582","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1182582","url":null,"abstract":"Bu makalede Osmanlı-Türk Evrakı’nda ortak bir Türk tarihî mecazı Moskof üzerinde durulmuştur. Moskof adının bir kavram olarak yalnızca Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusyası değil, Osmanlı ile başlamamış ve bitmemiş uzun Türk-Rus ilişkilerinin coğrafi beşerî ve siyasi tarih akışı da anlam yükünü ve mecazlaşma sürecini belirlemiştir. Moskof yapıtaşı bir kavramdır. Osmanlı Devleti tarihi üzerinden düşünüldüğünde dar anlamlı olarak, hem yapısal hem de konjonktürel anlam müdahalelerine uğramıştır. Türk yazı dilinde işlenerek Osmanlı devlet ve toplum hayatı, egemen devletler, toplumlar ve uluslar arası ilişkiler çerçevesinde de gitgide karmaşıklaşmış hayat akışı da kayda alınmış, Osmanlı resmî belgelerinin kuyud-ı kadime veya evrak-ı kadime denilen ve 19. Yüzyıl (1800-) öncesine tarihlenen devlet evrakında da Rus, Rusyalı, Rusyalu yanında Moskof, Moskoflu ve varyant biçimleri, ya tek başına, ya ayrı ayrı, ya da yan yana, türlenerek resmî ve hususî belge metinde sebepli ve anlamlı varlığı hemen çarpar. Bu sözcüğün güçlü ve zorlu politik, toplumsal ve kültürel kavramlaşma ve mecazlaşma macerası için, Osmanlı ve Osmanlı olmayan Modern Türk (: Genel Türk) ve Türkiye tarihi (11. yy-) açısından İstanbul’un fethi de başlangıç sayılmalıdır. Bu tarih itibarıyla Osmanlı egemen sahasında da Moskof renkten renge girmiş, biçimden biçime bürünmüştür. Kavramın anlam çeşitlenmesi ve çoğalması Osmanlı tarihinde hem bir başlangıç hem de bir son olarak 1774 dönümü (Küçük Kaynarca veya Kaynarca), 1783, 1792 kırılmasına da bağlanmalıdır. Çalışmada çeşitli metin örnekleriyle bu Osmanlı-Türk özgün politik mecazının çağlar boyu kazanacağı, Osmanlı ve sonrası modern ideolojik müdahaleleri üzerinde durulmuştur.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"129 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133298649","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE KÜLTÜRÜN SESSİZ BİR GÖSTERGESİ: BEDEN DİLİ","authors":"Mesut Gün, Aslıhan Yurtçu","doi":"10.32321/cutad.1162400","DOIUrl":"https://doi.org/10.32321/cutad.1162400","url":null,"abstract":"Yabancı dil öğretiminde beden dilinin kullanımı toplumsal, kültürel ve iletişimsel işleve sahiptir. Kişi hangi amaçla (kamu alanı, mesleki alan, özel alan, eğitim alanı) dil öğreniyorsa öğrensin anlatmak ve anlaşılmak için beden dilinin göstergelerine ihtiyaç duyar. Bedenin sınırları iyi bilindiği zaman etkili bir iletişim gerçekleşmiş olur. Kişiler arasındaki anlamlı ve/ya anlamsız susuşlarda beden dili devreye girer ve insanların iç dünyasını yansıtır. İletişim ortamlarındaki temas sadece fiziksel anlamda değil, düşünsel anlamda da gerçekleşir. Dil, farklı toplum ve kültürlerden gelen insanların buluşmalarını sağlar. Beden dili kullanımları, evrensel nitelik taşıdığı gibi kültürün göstergesi hâline de gelebilmektedir. Jest ya da mimiklerdeki kültürel farklılaşmaların artması anlam ve niyetin çeşitlenmesine neden olur. Bu durum hem öğretici hem de öğreniciler için farklı mesajlar doğurarak yanlış anlamalara yol açar. Yaşamın her yerinde kullanılan beden dili, toplumun gerçekliğini ve ironilerini (dizi, film, tiyatro vb.) anlatır. Dil öğrenicilerinin hedef dilin dünyasında beden dili ipuçlarına hâkim olması ve içinde var olduğu dünyayla ilgili karşılaştırmalar yapması kültüre ilişkin ilgiyi arttırdığı gibi iletişimin etkin kılınmasını sağlar. İçinde yaşadığımız ülkenin sıcak ve soğuk iklime sahip olması bile insanın beden diline yansıdığı göz önünde bulundurulduğunda iletişim ortamlarına sunacağı katkı göz ardı edilemez. Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde beden dilinin işlevselliğini sorgulamak, kültürlerarası beden dili farklılıklarını incelemek ve dil becerilerine ilişkin beden dili kullanımlarına dair etkinliklere yer vermektir. Araştırmada yaygın olarak tercih edilen nitel araştırma yöntemlerinden ‘’doküman incelemesi’’ kullanılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında beden dilinin kültürü tanımada, motivasyonu ve etkileşimi arttırmada, sözcük öğretiminde, dil becerilerin gelişiminde etkili olduğu tespit edilirken sadece beden dilini kullanmanın tek başına yeterli olmadığı görülmüştür. Bu durum, yaşayan dilin sözlü ve sözsüz uyaranlarla geliştiği düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Çalışmada Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin iletişim ortamlarında yaşadığı beden dili yanılgıları hakkında görüşleri alınabileceği, çeşitli duygu durumlarını barındıran deyimlerin beden dilinden yararlanılarak öğretilebileceği önerileri sunulmuştur. Araştırmanın Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında çalışan öğreticilere, bundan sonra yapılacak çalışmalara faydalı olabileceği umulmaktadır.","PeriodicalId":240040,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126193148","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}