YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN KÜLTÜREL BOYUTUNU ELE ALAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ: META-SENTEZ ÇALIŞMASI

Abstract

Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde “kültür”e yönelik makale türündeki araştırmaları irdeleyerek “kültür” üzerine temel eğilimleri ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde araştırma verileri meta-sentez yöntemiyle elde edilerek yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürün herhangi bir yönünü inceleyen makaleler tespit edilmeye çalışılmış ve 2010-2020 yılları arasında yayınlanan 48 adet çalışmaya ulaşılmıştır. Söz konusu çalışmaların ortaya koyduğu verilerden hareketle ilgili araştırma alanlarında birbirini destekleyen ya da birbiriyle çelişen sonuçlar başta olmak üzere başlıca şu konularda tespitler yapılmıştır. Yapılan araştırmaların ikisinde karma yöntem, 45’inde nitel yöntemler tercih edilirken hiçbirinde nicel yöntem tercih edilmemiştir. Doküman analizi (22), görüşme (9), içerik analizi (5), meta-analiz (2), tarama yöntemi ve deneysel yöntem (1) çalışmalarda en sık tercih edilen yöntemlerdir. Geniş ve göreceli bir kavram alanına sahip olan kültürün somut bir ölçüt haline getirilmesi ve bulguların geçerlik ve güvenirliğinin sağlanması için CEFR (7), SOKÜM (3), Brooks (2), Byram (1), Moran (1) gibi belirli kültürel tasniflerden yararlanılırken 7 çalışmada herhangi bir standart benimsenmemiştir. En sık irdelenen örneklemler ders kitapları (25), öğrenciler (5), öğretmenler (3), metinler (3) olmuştur. Benzer örneklemleri inceleyen çalışmaların bulguları bir arada ele alınarak bütüncül verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu değerlendirmelerden hareketle yapılabilecek kültür odaklı araştırmaların benimseyeceği kültürel standartlara, desenlere, yöntemlere, örneklem ve konu alanlarına yönelik öneriler sunulmuştur.