Studime Filologjike最新文献_第6页

Dukuri të hibridizimit leksikor dhe të interferimit kuptimor e morfosintaksor në të folmet Arvanitase dhe në zonën e “Helenofonisë Shqiptare” 阿瓦尼塔兹和 "海伦诺福尼 "地区的颅脑损伤干预措施

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3222

Dhori Qirjazi

{"title":"Dukuri të hibridizimit leksikor dhe të interferimit kuptimor e morfosintaksor në të folmet Arvanitase dhe në zonën e “Helenofonisë Shqiptare”","authors":"Dhori Qirjazi","doi":"10.62006/sf.v1i3-4.3222","DOIUrl":"https://doi.org/10.62006/sf.v1i3-4.3222","url":null,"abstract":"Kontaktet e shqipes me greqishten janë të hershme e shumëduarshe, por mungesa e burimeve të shkruara paramesjetare të saj e vështirëson gjurmimin diakronik të marrëdhënieve mes tyre. Sido që të jetë, gjurmët e leksikut të greqishtes së vjetër, e madje të dialektit dorik, në leksikun e shqipes, a më saktë në gjuhën mëmë të saj, dëshmojnë se paraardhësit e grekëve e të shqiptarëve të sotëm kanë kontaktuar qysh në kohë të lashta. Edhe pse teza për origjinën ilire të shqipes është vënë në dyshim përsëri kohët e fundit1, nuk mund të lihen jashtë vëmendjes të dhënat e Strabonit, i cili në të aguar të erës sonë shënonte që fiset epirote “janë përzier me fiset ilire”, e se “disa syresh janë dygjuhëshe” («ἀναμέμικται δέ τούτοις τά ἰλλυρικά ἔθνη» … «ἐνίοι δέ δίγλωττοι εισι» (Γεωγραφία ζ’ c 327)). Për mendimin tonë çështja nuk shtrohet në ka patur kontakte të hershme të gjuhës mëmë të shqipes me greqishten, por ka të bëjë më së shumti me kohën dhe vendin e zanafillës së tyre dhe me argumentimin e kësaj qasjeje me mjete gjuhësore2. Në këtë hulli, po marrim dy shembuj nga leksikografi aleksandrin Heziku, i cili jetoi në shek. V të erës sonë, dhe kësisoj e ndajnë nga Straboni po aq shekuj sa ndajnë shqipen e sotme nga burimet e para të shkruara të saj.","PeriodicalId":510710,"journal":{"name":"Studime Filologjike","volume":"31 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139155235","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Prof. Dr. Hasan Çipuri – terminologu i shquar ushtarak 哈桑-奇普里博士教授 - 术语和术语库

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i1-2.3215

Hajri Shehu

引用次数: 0

Zgjeruesit e temës së foljes në gjuhën shqipe si njësi jomorfemore 在全球范围内开展活动

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3226

Leonard Dauti

{"title":"Zgjeruesit e temës së foljes në gjuhën shqipe si njësi jomorfemore","authors":"Leonard Dauti","doi":"10.62006/sf.v1i3-4.3226","DOIUrl":"https://doi.org/10.62006/sf.v1i3-4.3226","url":null,"abstract":"Zgjeruesit e temës së foljes në gjuhën shqipe dalin si përbërës të konstrukteve foljore sintetike. Për analizën e këtyre konstrukteve do t’i shmangemi interpretimit të strukturës si lidhje sintagmatike e bazuar në inventarin e morfemave dhe në mundësitë kombinuese të tyre. Struktura morfologjike e foljes, por edhe e fjalës në përgjithësi, do të shihet jo si fryt i operacioneve kombinuese të morfemave, por si shprehëse/përfaqësim i një modeli të caktuar eptimor, i ngjizur si gjedhe konjitive1. Duke u nisur nga modeli morfologjik, nga natyra dhe rruga e përftimit të tij, mund të përcaktojmë saktësisht jo vetëm njësitë që marrin pjesë në formimin e strukturës morfologjike të foljes, por edhe natyrën e tyre në përputhje me funksionin përkatës që ato përmbushin brenda saj. Përcaktimi se “Morfologjia nuk është sintaksa e morfemave; morfemat luajnë një rol të dorës së dytë në lidhje me rregullsitë morfologjike.” (Booij, 2019:2), qëndron në themel të këtij këndvështrimi, sipas të cilit, nuk janë morfemat dhe mundësitë kombinuese të tyre që krijojnë ligjësitë morfologjike, por janë modelet, përkatësisht gjedhet konjitive, ato që i japin kuptim bashkimit dhe kombinimit të morfemave.","PeriodicalId":510710,"journal":{"name":"Studime Filologjike","volume":"4 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139156648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Arumanisht në kodikun e kostë Cepi-Vithkuqaritof “Albanian Hellenophony” Arumanisht në kodikun e kostë Cepi-Vithkuqaritof "Albanian Hellenophony" (阿尔巴尼亚希腊语)

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3223

B. Demiraj

引用次数: 0

Një çerdhe fjalësh shqipe me lidhje etimologjike Një çerdhe fjalësh shqipe me lidhje etimologjike

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3224

Albert Riska

引用次数: 0

Skënderbeu në krijime letrare të viteve ’20-’40 të shek. XX Skënderbeu në krijime letrare të viteve '20-'40 të shek.二十

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3217

Laura Smaqi

引用次数: 0

Gjuha e fshehtë e muratorëve në Bullgari Gjuha e fshehtë e muratorëve në Bullgari

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3231

Ludmill Stankov

{"title":"Gjuha e fshehtë e muratorëve në Bullgari","authors":"Ludmill Stankov","doi":"10.62006/sf.v1i3-4.3231","DOIUrl":"https://doi.org/10.62006/sf.v1i3-4.3231","url":null,"abstract":"Gjuha e fshehtë e muratorëve quhet në Bullgari edhe méshterski, méshtrenski, meshtregánski dhe meshtrugánski - nga mjeshtër. Në të kaluarën kjo gjuhë është quajtur edhe dylgjérski (i dylgjerit) - nga tur. dülger - marangoz, karpentier. Kjo gjuhë e fshehtë është përdorur në gjirin e muratorëve për të komunikuar njëri me tjetrin, pa u kuptuar nga përfaqësuesit zyrtarë të administratës osmane, nga të tjerët, duke mbrojtur kështu interesat e tyre profesioniste dhe ekonomike. Gjuha e fshehtë e mjeshtërve është sjellë në tokat e sotme bullgare nga ndërtues bullgarë, me fe të krishterë, nga Maqedonia Perëndimore (Dibër, Tetovë), Kostur (Greqi, nga disa fshatra rreth Korçës (Shqipëri) dhe nga rajoni i Kosturit (Greqi) në shekujt XV - XIX. Ata flitnin të folme të ndryshme të gjuhës bullgare dhe zotëronin ose kuptonin pak a shumë gjuhën shqipe, duke qenë në kontakt të ngushtë me popullsi shqiptare. Në Bullgari ata kuptoheshin mirë me vendasit duke folur të folmen e vet. Mërgimi i bullgarëve nga Maqedonia Perëndimore dhe Shqipëria drejt trevave lindore bullgare gjatë shekujve XV - XIX është përshkruar nga prof. Dimitër Arnaudov në librin e tij: “Преселническо движение на българи от Македония и Албания къмъ източните български земи през XV до XIX вѣк” - списание “Македонски прегледъ”, година VII (1932) кн. 2 - 3, стр. 63-118.","PeriodicalId":510710,"journal":{"name":"Studime Filologjike","volume":"16 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139155469","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Mbi ndarjen në rrokje të grupeve dyshe të bashkëtingëlloreve në pozicionin ndërzanor 在 "飓风 "肆虐的地区开展小组活动

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i1-2.3204

Artan Xhaferaj

{"title":"Mbi ndarjen në rrokje të grupeve dyshe të bashkëtingëlloreve në pozicionin ndërzanor","authors":"Artan Xhaferaj","doi":"10.62006/sf.v1i1-2.3204","DOIUrl":"https://doi.org/10.62006/sf.v1i1-2.3204","url":null,"abstract":"Në fushën e fonetikës së shqipes, një prej çështjeve mjaft të ndërlikuara është ndarja fonetike e fjalëve në rrokje. Një trajtim i zgjeruar për këtë ç’është është bërë nga Dodi (2004), i cili, falë njohjes së sigurt të literaturës bashkëkohore, ka evidentuar qartazi edhe të metat e teorive kryesore të rrokjes, mbështetur në materialin e gjuhës shqipe. Por, me gjithë punën e kryer dhe rezultatet e rëndësishme që janë arritur, pozicionet e gjuhëtarëve për ndarjen fonetike të fjalëve në rrokje janë të ndryshme. Një nga këto arsye është së në literaturën gjuhësore nuk ka një përkufizim konstant për rrokjen si njësi gjuhësore. Në këtë trajtesë për ndarjen e fjalëve në rrokje do të mbështetim disa rregulla ekzistuese duke sjellë argumente të reja e duke bërë disa plotësime për t’i bërë ato më bindëse, duke synuar përmirësimin, thjeshtimin dhe zbatimin e tyre në praktikë. Do të përqendrohemi te kufiri rrokjesor, kur kemi dy bashkëtingëllore midis zanoresh, duke u mbështetur te parimi i sonoritetit të tingujve (Sonority Sequencing Principle), ligji i kontaktit të rrokjes (Syllable Contact Law), parimi i përndarjes (Dispersion Principle) dhe parimi i maksimalizimit të onsetit të rrokjes (Maximum Onset Principle). Gjithashtu, do të sjellim fakte konkrete që vënë në dyshim vlerën e rregullës fonotaktike, sipas së cilës kur kemi dy a më shumë bashkëtingëllore midis zanoresh, ato shkojnë bashkë, në qoftë se në gjuhë ekzistojnë fjalë që fillojnë me e atë grup bashkëtingëlloresh.","PeriodicalId":510710,"journal":{"name":"Studime Filologjike","volume":"62 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139155191","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Rapsodi të pabotuara të f. A. Santorit: cikli “Kënka jushtërore” (këngët e luftës) Rapsodi të pabotuara të f. A. Santorit: cikli "Kënka jushtërore" (këngët e luftës)

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3220

Merita Bruci, Zeqirja Neziri

引用次数: 0

Përkime leksikore dhe kuptimore midis rumanishtes dhe shqipes ""leksikore""kuptimore""rumanishtes""shqipes

Studime Filologjike Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.62006/sf.v1i3-4.3221

Cătălina Vătăşescu

引用次数: 0