Rocznik Lituanistyczny最新文献_第4页

Próba zrównania uprawnień litewskich urzędów hetmańskich za panowania Jana Kazimierza

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2019-09-01 DOI: 10.12775/rl.2018.4.04

A. Rachuba

引用次数: 0

Testament strażnika wielkiego litewskiego Samuela Kmicica 立陶宛大典狱长塞缪尔-克米契奇的遗书

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2019-09-01 DOI: 10.12775/rl.2018.4.07

Konrad Bobiatyński

引用次数: 1

Materiały tatarskie w zbiorach Władysława Syrokomli vel Ludwika Kondratowicza

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.11

Tamara Bairašauskaitė

{"title":"Materiały tatarskie w zbiorach Władysława Syrokomli vel Ludwika Kondratowicza","authors":"Tamara Bairašauskaitė","doi":"10.12775/RL.2017.3.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RL.2017.3.11","url":null,"abstract":"W artykule omowiono odnalezioną niedawno kolekcje dokumentow tatarskich ze zbiorow rodziny Kondratowiczow, przechowywaną w Litewskim Archiwum Literatury i Sztuki (Lietuvos literatūros ir meno archyvas). Kolekcja sklada sie z 38 dokumentow z okresu od polowy XVII do początku XVIII w. oraz jednego dokumentu z polowy XVI w. Dotyczą wylącznie wspolnoty tatarskiej z okolicy Niemiezy w wojewodztwie wilenskim. Są to m.in. akta nadania dobr, dzierzawy, transakcje ziemskie, testamenty, sprawy sądowe, rozne poświadczenia wydane Tatarom sluzącym w wojsku. Najcenniejsze informacje zawierają dokumenty o zyciu codziennym, relacjach wewnątrz wspolnoty, polozeniu majątkowym i prawnym kobiet tatarskich. Analiza kolekcji pozwolila ustalic, ze w jej sklad wchodzą dokumenty, ktore tylko w niewielkiej cześci zostaly wykorzystane w znanym utworze Wladyslawa Syrokomli Wycieczki po Litwie w promieniach od Wilna , wydanym w polowie XIX w. W artykule szczegolną uwage zwrocono wiec na dokumenty przez autora Wycieczek pominiete. The article presents a recently found set of Tatar documents from the collection of the Kondratowicz Family, preserved in the Lithuanian Archives of Literature and Art (Lietuvos literatūros ir meno archyvas). The set is made up of thirty-eight documents from the period between the mid-seventeenth to the early eighteenth century, and one document from the mid-sixteenth century. They all concern the Tatar community from the neighbourhood of Niemiez (Nemėžis) in the palatinate of Wilno (Vilnius). They include, among others, charters containing grants of land, land leases, and other land transactions, last wills, court cases, various certificates for Tatars serving in the army. The most valuable information is included in documents pertaining to everyday life, relations within the community, and a financial and legal position of Tatar women. An analysis of the documents made it possible to establish that the set is made up of documents only in their small part employed by the well-known text by Wladyslaw Syrokomla text Wycieczki po Litwie w promieniach od Wilna (Travels in Lithuania around Wilno), published in the mid-nineteenth century. Thus, special attention is paid to the documents omitted by Syrokomla.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129618427","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Litewska kampania sejmikowa przed sejmem warszawskim z 1677 roku

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/rl.2017.3.04

Diana Konieczna

引用次数: 0

Sąd grodzki grodzieński za czasów Wazów (1587–1668): stan badań i źródła

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.03

Alaksiej Šałanda

{"title":"Sąd grodzki grodzieński za czasów Wazów (1587–1668): stan badań i źródła","authors":"Alaksiej Šałanda","doi":"10.12775/RL.2017.3.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RL.2017.3.03","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono – na podstawie źrodel zachowanych w archiwach Bialorusi, Litwy i Polski – proces sądowy w grodzie grodzienskim na podstawie III Statutu Wielkiego Ksiestwa Litewskiego z 1588 r., przyczyny nieregularnych grodzkich sesji sądowych (roczkow), sklad grodu i przebieg kariery urzednikow grodzkich grodzienskich, zagadnienie finansowania starostow sądowych, tworzenie i funkcjonowanie kancelarii grodzkiej i archiwum, udzial miejscowych urzednikow grodzkich w kapturach z lat 1634, 1648 i 1668, dzialania nadzwyczajnego sądu compositi iudicii w 1658 r. pod okupacją moskiewską, wznowienie dzialalności grodu po wyzwoleniu Grodna i powiatu spod wladzy wojsk moskiewskich w 1661 r. The article – based on a collection of sources preserved in the archives of Belarus, Lithuania and Poland – presents the following problems of the Grodno castle court proceedings: the judicial process based on the Third Statute of the Grand Duchy of Lithuania of 1588, the causes of irregular castle court sessions ( roczki ), the composition and the careers of Grodno castle court officials, the problem of financing of the castle starosts, the creation and functioning of a castle court chancellery and archive, the participation of local castle court officials in the so-called hooded courts ( sądy kapturowe ) in 1634, 1648, and 1668, the operation of the extraordinary court of compositi iudicii in 1658 under the Muscovite occupation, the resumption of the castle court activity after the liberation of Grodno (Hrodna) and its district ( powiat ) from the Muscovite army in 1661.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126112750","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Wokół genezy administracji lokalnej w Wielkim Księstwie Litewskim: uwagi i propozycje

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.10

Jerzy Gordziejew

引用次数: 0

Delegaci miasta Kowna na sejmach Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.08

Liudas Glemža

{"title":"Delegaci miasta Kowna na sejmach Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku","authors":"Liudas Glemža","doi":"10.12775/RL.2017.3.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RL.2017.3.08","url":null,"abstract":"W okresie panowania Stanislawa Augusta magistrat miasta Kowna wysylal swoich delegatow na sejmy az osiem razy: od sejmu elekcyjnego 1764 r. do ostatniego grodzienskiego w 1793 r. Najprawdopodobniej do czasu reform Sejmu Czteroletniego zainteresowanie kownian bylo ograniczone do spraw lokalnych ich miasta. W 1789 r. pod wplywem Wiadomości o pierwiastkowej miast zasadzie w Polszcze Michala Swinarskiego w kowienskiej instrukcji znalazly sie pierwsze ządania o treści politycznej, dotyczące calej Rzeczypospolitej – aby delegaci miast mieli prawo glosu na kazdym sejmie. Z drugiej strony Kowno zawsze orientowalo sie na najwieksze miasta Wielkiego Ksiestwa – Wilno i Grodno. W prośbach do sejmu kownianie skupiali uwage na handlu, rzemiośle, komunikacji miasta, ale dąząc do swoich celow, starali sie wykorzystac zmiany zachodzące w calym panstwie. Na podstawie kowienskiego przykladu mozna zaryzykowac teze, ze aktywnośc polityczna mieszczan litewskich byla wieksza niz dotychczas sądzono w historiografii. During the reign of King Stanislaus Augustus, the burghers of Kowno (Kaunas) sent their delegates to the Sejm of the Commonwealth as many as eight times, starting from the Election Sejm of 1764 to the last, Grodno (Hrodna) Sejm, in 1793. But, most probably, until the reforms of the Four-Year Sejm (1788–1792), their interests focused on local problems and matters concerning their city. In 1789, under the influence of Michal Swinarski’s text Wiadomości o pierwiastkowej miast zasadzie w Polsce (Knowledge of the Primary Principle of Cities in Poland), the instruction of the Kowno sejmik included the first political demands applying to the whole Commonwealth – that representatives of townsmen should participate, with voting rights, in every sejm. On the other hand, Kaunas had always been oriented toward the largest cities of the Grand Duchy of Lithuania – Wilno (Vilnius) and Grodno. In their requests to the Sejm, the burghers focused mainly on local affairs: commerce, crafts, city’s transport, but – in pursuing their objectives – they tried to build on changes within the whole Polish-Lithuanian Commonwealth. The example of Kowno allows us to presume that Lithuanian townsmen were more active politically than previously thought in the literature on the subject.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"16 2","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132968125","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Pieczęcie sądów ziemskich w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1564–1792

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/rl.2017.3.02

Justina Sipavičiūtė

{"title":"Pieczęcie sądów ziemskich w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1564–1792","authors":"Justina Sipavičiūtė","doi":"10.12775/rl.2017.3.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2017.3.02","url":null,"abstract":"W artykule rozpatrywane są pieczecie sądow ziemskich i ich urzednikow w WKL (w dziewieciu powiatach wojewodztw wilenskiego i trockiego) w latach 1564–1792. Material empiryczny do badan stanowilo okolo dwustu niepublikowanych pieczeci sądow ziemskich i ich urzednikow. Artykul dzieli sie na trzy cześci. Cześc pierwsza zawiera analize sposobu określania w statutach litewskich i Volumina legum zasad uzywania pieczeci sądow ziemskich i ich urzednikow oraz realizowania tego w praktyce. W cześci drugiej pieczecie sądow ziemskich zbadano pod wzgledem heraldycznym i sfragistycznym. Takiej samej analizie w cześci trzeciej poddano pieczecie urzednikow sądow ziemskich – sedziow i podsedkow. W artykule postawiono teze, ze zawarte w II Statucie litewskim z 1566 r. i trzecim z 1588 r. oraz wprowadzone w ramach reformy z 1764 r. normy określające uzywanie pieczeci sądow ziemskich i ich urzednikow byly przestrzegane. The article deals with seals of land courts and their officials in the Grand Duchy of Lithuania (in nine districts of the Wilno (Vilnius) and Troki (Trakai) voivodeships) in 1564–1792. The study is based about two hundred unpublished seals of land courts and their officials. The article is divided into three parts: part one presents an analysis of how the use of seals by land courts and officials was described in the Statutes of Lithuania and the Volumina legum , and in what way those regulations were implemented in practice. Part two is devoted to a thorough heraldic and sphragistic analysis of the seals of land courts, and part three – to an analysis of land court officials: judges, and sub-judges (singular: podsedek , subiudex ). The article puts forward the thesis that the norms included in the Second (1566) and Third (1588) Lithuanian Statutes, and those introduced by the reform of 1764, regulating the use of seals of land courts and of their officials were abided by. The article is supplemented by an annexe with the photographs of seals of land courts and their officials.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121422401","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Regionalna specyfika pojęcia granic i pograniczy Wielkiego Księstwa Litewskiego w XV–XVI wieku

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.01

Laima Bucevičiūtė

{"title":"Regionalna specyfika pojęcia granic i pograniczy Wielkiego Księstwa Litewskiego w XV–XVI wieku","authors":"Laima Bucevičiūtė","doi":"10.12775/RL.2017.3.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RL.2017.3.01","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykulu jest ukazanie specyfiki pojecia granic i pograniczy Litwy oraz jej sąsiadow w XV–XVI w. Przedstawiono etapy rozwoju granic panstwa litewskiego i rozwazono przypadek zmiany granicy Litwy w kontekście teoretycznym. Panstwa posiadające wspolną granice z Wielkim Ksiestwem Litewskim z punktu widzenia kultury regionu proponowaly oraz konstruowaly rozne modele sąsiedztwa. Granica linearna ostatecznie sformowala sie po zrealizowaniu programu wojskowo-obronnego, spoleczno-ekonomicznego i kulturalno-ideowego opanowania terytorium. Tylko w przypadku polnocnych i zachodnich sąsiadow Litwie udalo sie stworzyc linearny model granicy. Za najwazniejszy warunek do uksztaltowania sie granicy linearnej uwaza sie zjawisko kolonizacji wewnetrznej. The aim of this article is to present the concept and specificity of the borders and borderlands of Lithuania and its neighbours in the fifteenth and sixteenth centuries. The phases of the development of the Lithuanian state borders are presented and the case of Lithuanian border evolution is discussed in the context of the theory of border development. The states that bordered with the Grand Duchy of Lithuania offered and constructed a different neighbourhood model in terms of regional cultural approach. Linear state borders were finally formed after fulfilling the programme of military, socio-economic and cultural-ideological conquest of the area. The linear border model is applicable only to the northern and western borders of Lithuania. Internal colonization is regarded as the most important precondition for the creation of a linear border.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121891219","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Współdziałanie mieszczan i szlachty na rzecz poprawy sytuacji prawnej mieszczan w dobie Sejmu Czteroletniego (na przykładzie kowieńskiego wydziału miast)

Rocznik Lituanistyczny Pub Date : 2018-09-15 DOI: 10.12775/RL.2017.3.09

Z. Kiaupa

引用次数: 0