Rocznik Historii Sztuki最新文献_第3页

Wielki okres odchylenia. Obraz życia artystycznego powojennej Polski w świetle artykułów prasowych z lat 1918–1922 大偏离时期。从 1918-1922 年的报纸文章看战后波兰的艺术生活形象

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2018.124937

Dorota Kownacka-Rogulska

{"title":"Wielki okres odchylenia. Obraz życia artystycznego powojennej Polski w świetle artykułów prasowych z lat 1918–1922","authors":"Dorota Kownacka-Rogulska","doi":"10.24425/rhs.2018.124937","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/rhs.2018.124937","url":null,"abstract":"„Wielki okres odchylenia” w oryginalnym kontekście sięgał czasów rozkwitu impresjonizmu i dotyczył kolejnych lat zmagań z jego skutkami w sztuce, aż po rok 1922, w którym autor określenia, Stanisław Woźnicki, powołał je do istnienia. Warto przyjrzeć się temu okresowi przez pryzmat artykułów z lat 1918–1922, drukowanych w periodykach poświęconych sztuce, i dokonać próby zdefiniowania „odchyleń” w życiu artystycznym odradzającej się Polski, które miały wpływ na kształtowanie się powojennej rodzimej sztuki. Echa dążeń do ustanowienia nowego porządku, towarzyszące temu nadzieje, a także przeżycia minionych czasów znajdowały ujście w powojennej prasie polskiej. Wachlarz tematów podejmowanych w artykułach był tak szeroki, że decydując się na analizę kilku zasadniczych myśli, które przewijały się stale w kolejnych numerach wielu tytułów, należy określić granice czasowe. Przyjmijmy zatem, że wiążące dla tych rozważań będą lata 1918–1922. O ile data początkowa jest oczywista i zbiega się z odzyskaniem przez Polskę niepodległości, o tyle data krańcowa przyjęta została nieco sztucznie, ale można ją uzasadnić. Wiele czasopism poświęconych zagadnieniom plastycznym przestało istnieć około 1922 r. Jedne z nich jeszcze wznawiano, do innych nie powrócono już nigdy. Zapewne głównym tego powodem była pogarszająca się sytuacja finansowa odrodzonego państwa. Trzeba też pamiętać o zabójstwie pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej – Gabriela Narutowicza – którego podczas otwarcia wystawy w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, 16 grudnia 1922 r., zastrzelił Eligiusz Niewiadomski, malarz, artysta, krytyk, pracownik Ministerstwa Kultury i Sztuki1. W latach 1918–1922 wychodziło wiele periodyków, które z różnych perspektyw omawiały powojenną rzeczywistość. Należały do nich krakowskie „Rzeczy Piękne” (1918–1919), „Formiści” (1919–1921)2, „Zwrotnica” (1922–1923) i „Maski” (1918–1920). Z warszawskich czasopism na uwagę zasługują: „Nowa Sztuka”, wydawana w latach 1921–1922, która propagowała idee awangardowe i dążyła do zjednoczenia polskiej awangardy z europejską, „Pro Arte et Studio” (1916–1918), przekształcone później w „Pro Arte”, które ukazywało się do 1919 r., a także „Nowy Przegląd Literatury i Sztuki” (1920–1921), „Światło”, wydawane od 1920 r., oraz „Ponowa”, ukazująca się w latach 1920–1922. Wśród analizowanych czasopism nie może zabraknąć poznańskiego „Zdroju”, wychodzącego w latach 1917–1922, i „Południa”, które ukazywało się w Wilnie w latach 1921–1922.","PeriodicalId":165428,"journal":{"name":"Rocznik Historii Sztuki","volume":"2021 16","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139001919","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Cyprien Godebski et sa position inter-nationale à Paris à l’époque de Gautier et de ... Bourdelle 戈德布斯基（Cyprien Godebski）以及他在戈蒂埃和...布尔代尔

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2019.131202

Andrzej Pieńkos

{"title":"Cyprien Godebski et sa position inter-nationale à Paris à l’époque de Gautier et de ... Bourdelle","authors":"Andrzej Pieńkos","doi":"10.24425/rhs.2019.131202","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/rhs.2019.131202","url":null,"abstract":"En 1908 Emile-Antoine Bourdelle, de plus en plus célèbre, accepte définitivement l’invitation des cercles polonais à Paris et commence à esquisser son oeuvre majeure, le monument du poète national Adam Mickiewicz. Pour le consulter il pouvait – hélas, rien ne le prouve cependant! – s’adresser au sculpteur polonais le plus connu en France, Cyprian Godebski, auteur du monument grandiose du poète, inauguré dix ans auparavant à Varsovie. Godebski, de moins en moins célèbre, venait juste de signaler son adieu avec le monde parisien en terminant un petit – mais signifiant – monument funéraire de l’artiste belge, fameux jadis à Londres et parisien par excellence, Constantin Guys. «Monsieur G.» de chez Charles Baudelaire mourait abandonné dans une maison de santé à Paris en 1892 mais c’est son tombeau tardif par Godebski qui signalait la conclusion définitive du siècle de l’auteur du Peintre de la vie moderne. En 1909 Bourdelle voyageait vers Varsovie pour prendre part au jury du concours choisissant les projets du monument futur de Chopin1. Le Mickiewicz par Godebski, bien visible au centre de la ville, lui devait paraitre caricatural, personnifiant l’art conventionnel et trop éloquent du siècle précédent. La même année, Godebski disparut à Paris, oublié vite, en représentant de l’époque déjà bien passée. Un nécrologue anonyme, paru dans le «Bulletin Polonais» à Paris le 15 février de l’année suivante, le saluait ainsi: «Le 25 novembre est mort à Paris à l’âge de 75 ans notre camarade le statuaire Cyprien Godebski. Petit-fils du poète-soldat mort glorieusement à Raszyn [près de Varsovie] et fils de Xavier Godebski, littérateur de mérite qui fut professeur de littérature à l’Ecole polonaise et membre de son conseil d’administration, Cyprien Godebski était né à Méry-sur-Cher en 1835. Il fit ses études à l’Ecole des Batignolles (1846–1854), pour laquelle il composa ses premiers essais (1854), les bustes de Czacki et de Konarski, qui décorent encore la façade de l’établissement». Né et mort en France, il croisait toute l’Europe en voyageant et dispersant son oeuvre non seulement dans ses deux patries. Quel était donc le rôle de Paris dans la vie et la création de ce personnage hors de commun? Ce Paris, qui d’après les mots d’un autre grand Polonais de la colonie en France, Antoni Potocki, «est le fondament classique de toute notre activité. Toutes les traditions de notre art s’y accrochèrent»2. «’Il a décidé de réaliser ses rêves de jadis et vivre à Paris, ce foyer d’art le plus célèbre au monde’. Cette phrase si banale reflète les rêves, d’ailleurs parfaitement réalisés, d’un des sculpteurs polonais les plus éminents du siècle dernier – Cyprian Godebski. Or, la relation entre ce «foyer d’art» et les artistes étrangers qui y arrivaient du monde entier était très complexe et cette complexité est loin d’être explorée","PeriodicalId":165428,"journal":{"name":"Rocznik Historii Sztuki","volume":"49 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138972497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Dni Galowe i inne rocznice oraz oficjalne podróże Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1795) 斯坦尼斯瓦夫-奥古斯特-波尼亚托夫斯基（1764-1795 年）的盛大节日、其他纪念日和公务旅行

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2019.131210

M. Olszewska

引用次数: 0

BOBOLANA 1938 – oprawa uroczystości związanych ze sprowadzeniem do Warszawy relikwii św. Andrzeja Boboli 博博拉 1938 - 庆祝圣安德鲁-博博拉的圣物运抵华沙

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2020.136901

Katarzyna Kolendo-Korczak

引用次数: 0

Kogóż tam nie było? Karykatury Kazimierza Sichulskiego z restauracji Stanisława Karpowicza w Zakopanem 谁不在场？Kazimierz Sichulski 在扎科帕内 Stanisław Karpowicz 餐厅创作的漫画

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2018.124940

Urszula Kozakowska-Zaucha

{"title":"Kogóż tam nie było? Karykatury Kazimierza Sichulskiego z restauracji Stanisława Karpowicza w Zakopanem","authors":"Urszula Kozakowska-Zaucha","doi":"10.24425/rhs.2018.124940","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/rhs.2018.124940","url":null,"abstract":"Atmosferę Zakopanego tworzyły kolejne następujące po sobie pokolenia. Każde z nich stawało się spadkobiercą poprzedniego i było uzależnione od jego historii i tradycji. Według Tadeusza Boya-Żeleńskiego: „Tatry opiewane przez Goszczyńskiego, odkryte przez Chałubińskiego, zbliżone przez Witkiewicza i jego urocze Na przełęczy, wcielone w nienaganne strofy Asnyka, dopiero jednak w epoce Młodej Polski miały uzyskać pełną poetycką wydajność”1. Datą przełomową stał się rok 1873, kiedy to powstało Towarzystwo Tatrzańskie, a wraz z przybyciem z Warszawy chirurga Tytusa Chałubińskiego rozpoczęła się moda na Tatry i narodziła się legenda Zakopanego. Ten pierwszy okres trwał do 1900 r. i wiązał się z przemianą wsi w modne uzdrowisko. W epoce Młodej Polski szczególny ferment intelektualny dekadenckiego Krakowa, modny wśród elit artystycznych i literackich, dotarł także do Zakopanego2. Około 1914 r. dotychczasowe koncepcje filozoficzne i estetyczne zaczęły się dewaluować, do głosu doszło nowe pokolenie, a wraz z nim nastąpiły radykalne zmiany w sztuce. W 1914 r. z uciekinierami z Krakowa i zaborów rosyjskiego i pruskiego pod Tatry dotarły niepokoje wojenne. Do Zakopanego zjeżdżano niczym do „wolnego miasta”, nazwanego przez Ferdynanda Hoesicka „letnimi Atenami polskimi”3. Przyjechali wówczas bracia Andrzej i Zbigniew Pronaszkowie, Leon Chwistek i Leopold Gottlieb. Nadal mieszkali tu Tymon Niesiołowski, Władysław Skoczylas, Jan Rembowski. Nie było już tułającego się po Rosji Stanisława Ignacego Witkiewicza i Józefa Piłsudskiego, który mieszkał tu okresowo od 1901 r. Pod Tatrami znaleźli swoje pied-à-terre literaci: Stefan Żeromski, Andrzej Strug, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz. Mieszkający w tym czasie w Zakopanem Ludwik Solski wspominał: „[...] spłoszone najazdem Moskali na wschodnią Galicję obywatelstwo wiejskie, przemysłowcy, kupcy, urzędnicy wyparci ze swoich posad [...] tłumnie ciągnęło [...], aby u stóp Giewontu [...] szukać schronienia”4. Aktor skwitował ten szczególny najazd słowami: „Świat gorzał”5.","PeriodicalId":165428,"journal":{"name":"Rocznik Historii Sztuki","volume":"15 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138971571","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Wiesław Juszczak. Głos w sprawie 维斯瓦夫-尤什扎克表决

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2022.142495

A. Pieńkos

引用次数: 0

Fotografia a narodziny awangardy w Polsce 波兰摄影和前卫艺术的诞生

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2018.124935

Kamila Dworniczak-Leśniak

{"title":"Fotografia a narodziny awangardy w Polsce","authors":"Kamila Dworniczak-Leśniak","doi":"10.24425/rhs.2018.124935","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/rhs.2018.124935","url":null,"abstract":"W 1913 r. we Lwowie miała miejsce „Wystawa futurystów, kubistów i ekspresjonistów”, zorganizowana przez Herwartha Waldena. W katalogu ekspozycji znalazł się tekst Władysława Witwickiego prezentujący nowe zjawiska, w sposób typowy dla krytyki artystycznej owego czasu pozbawiony głębszego zrozumienia zróżnicowanego charakteru nowych nurtów1. Kilka lat wcześniej Witwicki przetłumaczył esej Roberta de la Sizeranne’a Czy fotografia jest sztuką?, wyznaczający kierunek myślenia o fotografii artystycznej w następnych dekadach2. W przedmowie zauważono, że „fotografia zastępuje oko ludzkie, zawsze subiektywne, »okiem obiektywnym«; ona to zatem dała powód do dyskusji w szeregu kwestii, dotyczących stosunku wzroku do sztuki”3, doskonale zdając sobie sprawę przynajmniej z tego faktu, iż fotografia jest narzędziem umożliwiającym analizę widzenia, a zatem i bodźcem do rekonfiguracji w obszarze estetyki. Takie stwierdzenie wydaje się znaczące w momencie, gdy struktura świata, przestrzeń i czas stawały się przedmiotem dyskusji nie tylko naukowców, ale także artystów. Geometria euklidesowa traciła swoje niepodzielne panowanie na rzecz popularyzującej się koncepcji geometrii eliptycznej Bernharda Riemanna, wyznaczającej jeden z fundamentów „awangardowego przełomu”; drugim było nowe ujęcie procesu poznawczego człowieka Henri Bergsona. Pod znakiem zapytania stanęła nie tylko perspektywa renesansowa, ale sama rzeczywistość jawiła się jako niepewna, dostępna fragmentarycznie. Fotografia towarzyszyła rozważaniom nad relacją pomiędzy podmiotem a rzeczywistością, okiem a obrazem4. Historia fotografii w Polsce w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości w dużej mierze jest obszarem nierozpoznanym przez badaczy5. Prócz fotografii dokumentalnej, w większości amatorskiej, na ten okres przypadają pierwsze dokonania Jana Bułhaka (dokumentacja Wilna 1912–1919), tworzące podwaliny pod późniejszy program „fotografii ojczystej”6. Chociaż można dopatrywać się przejawów „awangardowej”","PeriodicalId":165428,"journal":{"name":"Rocznik Historii Sztuki","volume":"1980 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138973868","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Josef Sudek/Otto Rothmayer. Návštĕva u pana Kouzelníka, UPM: Umĕleckoprůmyslovĕ Museum v Praze, 15 XII 2021 – 27 III 2022 约瑟夫-苏德克/奥托-罗斯迈耶。参观魔术师先生，UPM：布拉格装饰艺术博物馆，2021 年 12 月 15 日至 2022 年 3 月 27 日

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2022.142507

Kamila Dworniczak

引用次数: 0

Zalety bycia artystką (z Europy Środkowej) 艺术家的优势（来自中欧）

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2022.142505

Izabela Kowalczyk

引用次数: 0

„Śmiertelny Król nad wiekami”. Jezus – Bóg w historii w "Albumie Orbis II" Cypriana Norwida 历代凡王"。耶稣--赛普里安-诺维德 "Album Orbis II "中历史中的上帝

Rocznik Historii Sztuki Pub Date : 2023-12-14 DOI: 10.24425/rhs.2019.131201

Agata Starownik

引用次数: 0