{"title":"Preventing and Responding to Violence against Children and Adolescents in Institutions Run by the Catholic Church: The Procedures for Documenting Prevention Strategies","authors":"Anna Seredyńska","doi":"10.12775/spi.2022.4.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.4.004","url":null,"abstract":"Preventing and responding to sexual violence against children and adolescents is a crucial task of the contemporary Church. The article first outlines the historical foundations of prevention measures taken by the Catholic Church in Poland. This section is followed by the conclusions of the audit of the documents drafted in dioceses and provinces of religious orders in Poland. The last section summarizes the conclusions from two meetings of the persons responsible for prevention in Catholic dioceses and religious orders in Poland. These meetings were held in Częstochowa and Gniezno, and their participants discussed the results of the audit of the prevention documents and the reception of this audit.\u0000The method used in the study was analysis: the analysis of relevant documents (the article presents the conclusions of this analysis) and the analysis of the conclusions formulated during the meetings of those in charge of prevention. These conclusions will be used in the development of further prevention strategies for the protection of children and adolescents in Poland. They will also be the basis for planning preventive actions by individual dioceses and orders such as planning both training classes and workshops for employees, volunteers as well as children, adolescents and parents. They will allow planning methods of monitoring and supervising the work of educators.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"102 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82320603","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Struktury narracyjne w edukacji z perspektywy etycznej","authors":"M. Jemioł","doi":"10.12775/spi.2022.3.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.005","url":null,"abstract":"Celem niniejszego opracowania jest przyjrzenie się temu, w jaki sposób rozmaite dotyczące edukacji problemy natury etycznej powiązane są ze strukturami narracyjnymi, które występują w procesach edukacyjnych. Wywód, oparty o uwagi m.in. Michaela Oakeshotta, Erika H. Eriksona, Richarda Pringa i Arthura C. Danto dotyczy zwłaszcza trzech rodzajów takich narracji: instrumentalnych, obiektywnych i podmiotowych. Narracje instrumentalne, czyli te wykorzystywane przez nauczycieli w procesach dydaktycznych (np. bajki, anegdoty) przywołane są tu w kontekście problemu reprezentacji marginalizowanych grup w systemie szkolnictwa. Narracje obiektywne, dotyczące świata i funkcjonujących w nim systemów społecznych, omawia się tutaj w odniesieniu do zasady moralnej Eriksona, która głosi, że należy czynić drugiemu to, co przyczyni się do jego rozwoju w tej samej mierze w jakiej przyczyni się do naszego. Narracje podmiotowe, a więc te, które opowiadają sobie sami uczniowie i nauczyciele i które dotyczą ich życia, ukazane są w świetle potrzeby moralnego wychowania młodzieży. W każdym z tym przypadków odsłania się obraz perspektywy struktur narracyjnych jako dobrego formalnego odniesienia dla debat nad moralnymi problemami edukacji.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89536772","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Prowizoryczny (substytutywno-dyspersyjny) status etyki w polskim systemie edukacji","authors":"Piotr Domeracki","doi":"10.12775/spi.2022.3.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.003","url":null,"abstract":"Przedmiotem niniejszego artykułu jest rzeczywiste – nie tylko formalne, ale i faktualne – usytuowanie etyki jako przedmiotu szkolnego w strukturze nadzorczo-zarządczo-organizacyjnej polskiego systemu edukacji. Celem badawczym tego tekstu jest wykazanie, za pomocą argumentacji opartej na rodzimej i zagranicznej literaturze naukowej, opiniotwórczych publikatorach oraz autorskiej eksploracji, że etyka jest – nie wiedzieć czemu – jedynym przedmiotem w systemie oświaty w Polsce, którego rachityczno-mgławicowy status można określić jako instytucjonalne rozproszenie lub inaczej jako dyspersyjną (nie)obecność. Metodologiczne instrumentarium mojej pracy stanowią komplementarne wobec siebie metody analizy i syntezy źródeł oraz danych, metoda analizy komparatystycznej, metoda interpretacji kontekstowej, metoda konstruktywistyczna oraz metoda egzemplifikacji. Linia argumentacyjna artykułu wiedzie kolejno od wykazania i analizy usytuowania etyki w obowiązującym w Polsce systemie prawno-oświatowym z jego konsekwencjami dla „ordopraktycznego” funkcjonowania etyki w realiach polskiej szkoły. W kolejnym kroku omawiam zagadnienie asynchronicznej dyferencjacji domeny etycznej w systemie oświaty, która powoduje jej parcelację i rozpad pomiędzy trzy nieskoordynowane ze sobą dziedziny: przedmiotowe, okazjonalne treści etyczne, wychowanie moralne oraz właściwe lekcje etyki. Oś artykułu stanowią rozważania poświęcone piwotalnemu charakterowi etyki w realiach polskiej edukacji. Najpoważniejszą jego konsekwencją jest jej zaledwie erzacowy status, obejmujący nie tylko prawo i uzus szkolny, ale również odbiór społeczny.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"97 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77084883","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Edukacja w perspektywie filozofii dialogu. Aspekty etyczne w dobie pandemii COVID-19","authors":"Szymon Tarka","doi":"10.12775/spi.2022.3.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.007","url":null,"abstract":"Osobista relacja nauczyciela i ucznia jest ważną kwestią w procesie edukacyjnym. Ma ona miejsce w konkretnej przestrzeni, jaką zazwyczaj jest szkoła. Relacje międzyludzkie oraz przestrzeń, w której wydarza się spotkanie, są bardzo ważne dla zrozumienia istoty człowieka. Zagadnienia związane z rozumieniem relacji osobowych i ich miejscem w szeroko rozumianym procesie wychowania są także kluczowymi kwestiami filozofii dialogu w ujęciu Józefa Tischnera. Dlatego w artykule przedstawione zostaną najpierw główne zarysy filozofii dialogu rozumianej jako punkt wyjścia dla edukacji, następnie podkreślone będzie znaczenie dialogu w edukacji oraz roli spotkania nauczyciela i ucznia w procesie wychowania. W ostatnich dwóch latach pandemii COVID-19 relacje międzyludzkie zostały bardzo ograniczone, a czasami wręcz stały się niemożliwe, natomiast proces nauczania odbywał się w formie online (zdalnej). Mając to na uwadze, w artykule zostanie omówiony etyczny wymiar wychowania w spotkaniu zarówno realnym, jak również wirtualnym. Głównym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zagrożenia, jakie stoją przed dzisiejszą edukacją, tak dynamicznie podlegającą kolejnym przemianom, oraz wyakcentowanie jednego z ważnych elementów edukacji, jakim jest dialog edukacyjny.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82167738","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Worth of Words: The Ethical Significance of Dialogue Structured as Asking–Responding in Józef Tischner’s Philosophy","authors":"Dominika Dziurosz-Serafinowicz","doi":"10.12775/spi.2022.3.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.006","url":null,"abstract":"The importance of words has been emphasized by many ethicians and philosophers. Within interpersonal relationships, a significant dimension of the analysis of the word is its value. Ethics is dependent on the value of words, since without honest words we cannot have a real dialogue or then build a trustworthy community. In this paper, the author tries to show that within such a philosophical framework, the most fundamental element is a question–answer relationship, which is a basic structure for a dialogue. Asking is given special consideration by the Polish philosopher and priest Józef Tischner, who sees a question as a kind of request in the world of poverty which demands an ethical response. In this article, the author also presents Tischner’s original philosophy of drama—especially in respect to his view on a dialogic relationship between people—and then relationships within various groups, from large societies and nations to small communities. The ethical, axiological, anthropological, and even agathological and ontological significance of dialogue as asking–responding are also presented as a basis for a deeper communication.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85611525","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Trans-/posthumanizm a etyka chronienia osób – między możliwością i powinnością","authors":"S. Chrost","doi":"10.12775/spi.2022.3.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.001","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł jest próbą namysłu nad antropologią i etyką w kontekście rozwijających się modyfikacji bio- i technologicznych, którym poddawany jest człowiek.\u0000Punktem wyjścia do dyskusji są pojęcia trans- i posthumanizmu oraz etyki opartej na koncepcji człowieka – osoby ludzkiej. Autor próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy pojęcie natury ludzkiej, które przyjmujemy, dopuszcza, aby człowiek był konstruowany, tj. manipulowany w ramach określonych granic? Odpowiadając na to pytanie, autor proponuje następującą konstatację: transhumanizm, a w szczególności posthumanizm (ze względu na ontologię), zrywa z klasyczną koncepcją człowieka-osoby, równocześnie odrzucając etykę chronienia osób. W miejsce etyki chronienia osób trans/post/humanizm stosuje etykę sytuacyjną i utylitarystyczną. Z punku widzenia etyki chronienia osób niedopuszczalne są jakiekolwiek zmiany jakościowe (dotyczące przyczyny formalnej osoby ludzkiej). Można natomiast dopuszczać możliwość zmian ilościowych (dotyczących przyczyny materialnej osoby ludzkiej), jeśli takie prowadziłyby do ochrony relacji osobowych i ich podmiotów.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73040709","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Etyka w edukacyjnym science-fiction w dobie transhumanizmu i posthumanizmu","authors":"Andrzej Skupień","doi":"10.12775/spi.2022.3.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.008","url":null,"abstract":"Edukacja jest ciągłym procesem przygotowywania młodych ludzi do wejścia w dorosłość, podczas którego wyposaża się ich w niezbędne narzędzia i wiedzę, aby mogli poradzić sobie w przyszłości zarówno na rynku pracy, jak i w życiu osobistym oraz w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Jest to również na swój sposób proces „udoskonalania człowieka”. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie modnych dzisiaj i szeroko komentowanych koncepcji filozoficznych transhumanizmu i posthumanizmu. Najpierw zostanie zatem przedstawionych kilka najbardziej znanych i popularnych wizji dotyczących przyszłości, które zostały zaprezentowane przez wizjonerów przełomu XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które na swój sposób się już spełniły. W dalszej części artykułu zostaną ukazane koncepcje filozofii transhumanizmu i posthumanizmu, wraz z przedstawieniem najważniejszych różnic. W ostatniej części wskazane zostaną wyzwania edukacyjne postulowane przez aktywistów tych ruchów filozoficznych, a na koniec – główne problemy etyczne, jakie rodzą się w świecie futurystycznych wizjonerów.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88565755","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Patronka do bierzmowania jako wzór moralny. Perspektywa wierzących katoliczek u progu dorosłości","authors":"M. Maciejewska","doi":"10.12775/spi.2022.3.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.009","url":null,"abstract":"Artykuł został poświęcony patronkom wybranym przez młode katoliczki w związku z sakramentem bierzmowania, przywoływanym przez nie po kilku latach od podjęcia tej decyzji. Jego podstawą były przeprowadzone w formie zogniskowanych wywiadów grupowych rozmowy z uczennicami ostatnich klas szkół średnich. Pomimo ustaleń poczynionych przez Konferencję Episkopatu Polski dotyczących zachowania przez młodych ludzi przy sakramencie bierzmowania imienia z chrztu (jeśli tylko jest to imię świętego), większość rozmówczyń miała możliwość wyboru dowolnej patronki. Według zaprezentowanych narracji było to dla nich istotnym wydarzeniem, a ich decyzje w większości były starannie przemyślane. Prowadzone w tym zakresie poszukiwania najczęściej miały charakter samodzielny, rzadko związany zarówno z lekcjami religii, jak i katechezą parafialną.\u0000Patronki, na które przed kilkoma laty zdecydowały się rozmówczynie, często były przez nie prezentowane jako swoisty wzór moralny. Zachowania i postawy świętych lub błogosławionych były zazwyczaj pozytywnie odbierane przez dziewczęta stojące u progu dorosłości. W związku z tym warto poczynić refleksje dotyczące zarówno umożliwienia młodzieży autonomicznego, refleksyjnego wyboru patrona, z którym ze względu na określone czynniki, takie jak zainteresowania lub zawodowe plany, chcą się utożsamiać, jak i całego procesu zapoznawania ich z religijnymi wzorami osobowymi w kontekście katechezy parafialnej oraz szkolnej edukacji religijnej.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"16 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88184977","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Etyka a pedagogika. Myśl pedagogiczna Jacka Woronieckiego w odniesieniu do współczesnej edukacji","authors":"K. Szymczyk","doi":"10.12775/spi.2022.3.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.3.004","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowano rozważania nad dorobkiem pedagogicznym Jacka Woronieckiego. Odwołano się do prac autora, w których etykę i aspekt moralny uczynił podstawowym przejawem szeroko rozumianej działalności edukacyjno-wychowawczej. Kierowany troską o właściwy poziom moralny człowieka we wszelkich przejawach jego życia, zbudował katalog refleksji i podpowiedzi, z których możemy czerpać niezależnie od aktualnych uwarunkowań. Przemyślenia z nich płynące, skłaniające czytelnika do budowania moralnie prawidłowych relacji między osobą wychowawcy i wychowanka, czynią z podmiotowości człowieka podstawowy paradygmat edukacji, tak istotny i niezbywalny również w dzisiejszych realiach.\u0000Przedmiotem dociekań niniejszego artykułu uczyniono zatem kwestię aktualności poglądów Woronieckiego w odniesieniu do współczesnej przestrzeni oddziaływań edukacyjnych. Wskazano tu na podnoszony przez myśliciela istotny aspekt integralności etyki z pedagogiką, stanowiący filar jego pedagogiki, a ściślej aretologii, będącej syntezą humanizmu greckiej paidei oraz chrześcijańskiej pedagogiki. Osobne miejsce poświęcono epistemologicznym odniesieniom idei paedagogiae perennis wskazującej na nierozłączność poznawczą filozofii i pedagogiki oraz – w wymiarze praktyki pedagogicznej – wychowania i edukacji. Biorąc pod uwagę konieczność nieustannych poszukiwań przez współczesnych pedagogów nowych edukacyjnych ścieżek, obierania nieraz trudnych kierunków w swojej praktyce zawodowej, klasyczna myśl Woronieckiego w świecie zrelatywizowanych wartości może się okazać ścieżką wiodącą „człowieka do moralnej dojrzałości”. Dorobek Woronieckiego posiada w tym zakresie ogromny, ponadczasowy walor pedagogiczny.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78598662","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wanda Bobrowska-Nowak (1925–2003) – badaczka polskiego dziedzictwa pedagogicznego i psychologicznego","authors":"Danuta Kocurek","doi":"10.12775/spi.2022.2.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/spi.2022.2.004","url":null,"abstract":"W prezentowanym szkicu przybliżono biografię prof. Wandy Bobrowskiej-Nowak (1925–2003), polskiego historyka wychowania, która prowadziła działalność dydaktyczną i naukową w Uniwersytecie Łódzkim i Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Swoje zainteresowania badawcze koncentrowała wokół historii oświaty, pedagogiki resocjalizacyjnej, opiekuńczej, terapii i edukacji wychowawczej oraz historii polskiej psychologii. Pełniła wiele funkcji, m.in. była kierownikiem Zakładu Historii Wychowania, dyrektorem Instytutu Pedagogiki oraz dziekanem Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Bobrowska-Nowak miała wileńskie korzenie i współpracowała z Uniwersytetem Polskim w Wilnie. Była promotorem wielu prac magisterskich i jedenastu prac doktorskich. Rezultatem prowadzonych badań i twórczego wysiłku w zakresie historii wychowania, ze szczególnym uwzględnieniem historii wychowania przedszkolnego i dziedzictwa polskiej psychologii, są liczne prace naukowe i artykuły, przybliżające jeden z głównych filarów pedagogiki. Bobrowska-Nowak wniosła duży wkład w rozwój myśli pedagogicznej i jej przemianę. Jej publikacje są cenną pomocą dla historyków wychowania, pedagogów, studentów pedagogiki i służą zaszczepieniu kultu dla tradycji wychowania i edukacji.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75339394","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}