{"title":"ӘБІЛҚАЙЫР ХАННЫҢ ДИПЛОМАТИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚЫРЛАРЫ","authors":"A.Sh. Zhurasova","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.014","url":null,"abstract":"The article examines the policy and diplomatic actions of the Khan of the Younger Zhuz Abulkhair. The diplomatic activity of the Kazakh khans is an urgent topic from the point of view of the formation of the diplomatic service in world history as a whole. In this regard, the main focus of the article lies on the political situation that developed in the XVIII century. The article analyzes the problems of the geopolitical situation of the eighteenth century, when under the threat of colonization and aggressive invasions from all sides, the rulers of the country had to make concrete decisions. This article highlights the measures taken by Khan Abulkhair to preserve the Kazakh state. The article reveals the history of Kazakhstan's diplomatic relations with Russia, which was considered as an ally in order to protect the country. In addition, the work highlights various forms and methods of interstate relations and diplomacy with the Khiva and Dzungarian khanates. Special attention among them is paid to such forms of diplomacy as negotiations, dynastic marriages, etc. This makes it possible to restore the history of diplomatic relations of the Kazakh Khanate with neighboring states, to explore international agreements, dynastic marriages – all those diplomatic means and methods of resolving international disputes that the Kazakh khans actively used to protect the interests of the state. Keywords:Abulkhair Khan, geopolitical situation, diplomacy, state, aggression, negotiation, politician, ambassador Дипломатия тарихында жекелеген мемлекеттер мен ондағы билеушілер жүргізген саясат пен олардың ұстанған тактикасын талдау маңызды зерттеу тақырыбы болып келеді. Әлем тарихында өзіндік орны бар қазақ тарихында да бұл мәселе маңызды зерттеу тақырыбына айналып отыр. Қазақ хандарының дипломатиялық қызметі жалпы әлемдік тарихтағы дипломатиялық қызмет тұрғысынан алғанда өзекті тақырып болып табылады. Қазақ мемлекеттінің қалыптасуында хандық дәуірдің, ондағы билеушілер жүргізген саясаттың маңызы ерекше. Осыған орай мақаланың негізгі арқауы ХУІІІ ғасырда қалыптасқан саяси жағдайға байланысты Әбілқайырдың дипломатиялық қызметінің мақсаты мен бағыттары. Мақалада ХУІІІ ғасырдағы геосаяси жағдайда, отарлану қаупі, жан-жақтан төнген агрессиялық шапқыншылықтар кезінде ел билеушілер нақты шешім қабылдауы қажет кездегі Әбілқайырдың дипломатиялық әрекеттері сөз болады. Осыған орай мақалада Әбілқайырдың қазақ мемлекеттегін сақтау, елді қорғау мақсатында Ресейді одақтас ретінде пайдалану үшін келісімге бару, сонымен қатар Хиуа, Жоңғар хандықтарымен, көршілес башқұртттармен қарым-қатынаста дипломатиялық қатынастың келіссөз, династиялық неке сияқты түрлі әдістерін қолдану әрекеттері туралы айтылады.Кіші жүз ханы Әбілқайырдың саясаткерлігі мен дипломатиялық әрекеті бірқатар нақты дәлелдермен талданады. Кілтсөздер: Әбілқайыр хан, геосаяси жағдай, дипломатия, мемлекеттік, агрессия, келіссөз, саясаткер, елші В статье рассматривается политика и дипломатические действия хана Младшего","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"91 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379253","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ОҚУПРАКТИКАСЫНДАҒЫКҮНДЕЛІКТІӨМІРТАРИХЫТАНЫМДЫҚ МОТИВАЦИЯНЫДАМЫТУФАКТОРЫРЕТІНДЕ: ХХҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫНЫҢ МАТЕРИАЛЫНДА","authors":"I.Y. Anissimovа","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.019","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.019","url":null,"abstract":"The main task of the modernization of the educational process improvement is the problem with students cognitive motivation development. The article authors attempt to research how the use of everyday history encourages the development for students cognitive motivation from teaching perspective, as well as to provide the results of the application of teachers activity modelwhich was developed by authors,regarding inclusionof everyday history material into the educational process. Based on the research of the historical, educative and methodical literature, the authors made a conclusion regarding multi-factority and poly-motivation of students’ cognitive activity. As a result of the study, they identified that the modification of the familiar content of history classes by adding everyday material to them, and giving a new reading of past events as history \"from below\" and \"from within\", contributes to encourage for the development of cognitive motivation of students. The study conducted by the authors showed that the use of personally significant material of everyday history for students in the practice of teaching history positively affected the development of educational motivation. The conclusions made by them contribute to the development of theoretical approaches and methodological tools for study of history disciplines. Keywords: history of the everyday; history education, cognitive motivation; educational process; innovative methods Білім беру процессін жаңғыртудың манызды міндеттерінің бірі білім алушылардың танымдық уәждемесін дамыту мәселесі болып табылады. Мақала авторлары оқу тәжірибесінде күнделікті тарихты қолдану білім алушылардың танымдық мотивациясының дамуына қалай әсер ететінін зерттеуге, сондай-ақ күнделікті тарих материалың білім беру процесіне қосу үшін мұғалімнің жасағаң жұмыс моделін қолдану нәтижелерің ұсынуға тырысады. Тарихы, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді зерттеу негізінде мақала авторлары студенттердің танымдық іс-әрекетін ынталандырудың көп факторлы, оның полимотивтілігі туралы қорытынды жасады. Зерттеу нәтижесінде авторлар өткен оқиғаларды төменнең және іштен тарих ретінде жана оқуды бере отырып оларға күнделікті материал қосу арқылы тарих сабақтарының әдеттегі мазмұнын өзгерту білім алушылардың танымдық мотивациясың дамытуға жағдай жасауға ықпал ететенің анықтады. Мақала авторларының зерттеуі білім алушылар үшін күнделикті тарихтың жеке-маңызды материалын оқыту практикасында қолдану білім беру мотвациясының дамуына оң әсер ететіндігін көрсетті. Авторлар жасаған тұжырымдар тарихи пәндерді зерттеудің теориялық тәсілдері мен әдістемелік құралдарының дамуына ықпал етеді. Кілт сөздер: күнделікті өмір тарихы; тарихы білім; танымдық мотивация; тәрбіе процесі; инновациялық әдістер Одной из важнейших задач модернизации процесса образования является проблема развития познавательной мотивации обучающихся. Авторы статьи делают попытку исследовать, как использование повседневной истории в практике обучения влияет на","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"51 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379255","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"МЕМЛЕКЕТТІК ИДЕОЛОГИЯНЫҢ ҚОҒАМҒА ӘСЕРІ ТУРАЛЫ","authors":"Т.М. Дузбаев","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.030","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.030","url":null,"abstract":"Более 50 лет исследований политической идеологии оставили ученых с оспариваемой парадигмой. Существует два противоположных мнения касательно влияния государственной идеологии на массовую общественность. Одна сторона утверждает, что массовая общественность неидеологична. Другая сторона утверждает, что идеологическое мышление присуще обществу. Важность идеологии подчеркивается в широком спектре эмпирических исследований, как частью непосредственно влияющей на государственную политику. Государственная идеология в значительной степени влияет как на политическую элиту, так и на государственную политику. В данном исследовании автор попытался проанализировать на основе достоверных данных влияние идеологии на общество путем суммирования основных аргументов и критических замечаний современных исследований идеологии. Влияние политической идеологии на поведение людей и их одобрение политики широко распространено, и ее влияние на их экономическое и социальное благополучие неоспоримо. Влияние политической идеологии проявляется не только в интерпретации общественных событий, но и в повседневном неполитическом поведении людей (например, в их выборе покупки потребительских товаров и прочей деятельности, связанной с потреблением). Растущая идеологическая поляризация, наблюдаемая за последние четыре десятилетия в развитых и развивающихся странах, стимулировала множество исследований и дискуссий об идеологии в целом. Ключевые слова: общество, политическая идеология, политическая элита, государственная политика, власть, политические институты. Саяси идеологияға қатысты 50 жылдан астам зерттеулер ғалымдарды даулы парадигмамен қалдырды. Мемлекеттік идеологияның бұқаралық қоғамға ықпалы туралы екі қарама-қайшы пікір бар. Бір жағы бұқараның идеологиялық еместігін алға тартады. Екінші тарап идеологиялық ойлаудың қоғамға тән екенін алға тартады. Идеологияның маңыздылығы мемлекеттік саясатқа тікелей әсер етудің бір бөлігі ретінде эмпирикалық зерттеулердің кең ауқымында атап өтіледі. Мемлекеттік идеология көбінесе саяси элитаға да, мемлекеттік саясатқа да әсер етеді. Автор бұл зерттеуінде қазіргі идеологиялық зерттеулердің негізгі дәлелдері мен сын-пікірлерін жинақтау арқылы идеологияның қоғамға тигізетін әсерін нақты деректер негізінде талдауға тырысқан. Саяси идеологияның адамдардың мінез-құлқына және олардың саясатты мақұлдауына ықпалы кең таралған және оның экономикалық және әлеуметтік әл-ауқатына ықпалы даусыз. Саяси идеологияның ықпалы әлеуметтік оқиғаларды түсіндіруде ғана емес, адамдардың күнделікті саяси емес мінез-құлқында да (мысалы, тұтыну тауарларын сатып алуды таңдауда және тұтынуға байланысты басқа да әрекеттерде) көрінеді. Соңғы төрт онжылдықта дамыған және дамушы елдерде байқалған идеологиялық поляризация жалпы идеология туралы көптеген зерттеулер мен пікірталастарға түрткі болды. Кілт сөздер: қоғам, саяси идеология, саяси элита, мемлекеттік саясат, билік, саяси институттар. Over 50 years of research into political ideology has left scholars with a conteste","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379442","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ОБУЧЕНИЕ В ШКОЛЕ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ КАЗАХСКОЙ ИНТЕЛЛИГЕНЦИИ В ФОРМИРОВАНИИ ЦЕЛОСТНОСТИ КАЗАХСКОЙ ЗЕМЛИ (LESSON-STUDY на примере урока, проведенного в рамках \"исследования урока\")","authors":"Б.А. Жамелов","doi":"10.51889/2959-6017.2023.77.2.019","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.77.2.019","url":null,"abstract":"1920-22 жылдардағы Қазақ АКСР-дің аумағына Сібір ревкомы мен РКФСР құрамында болған тарихи қазақ аумақтарын қайтару кезіндегі оқиғалар, 1924-1925 жж Орта Азияны мемлекеттік межелеу саясаты кезінде ұлттық мүддені қорғаған ұлт қайраткерлері туралы білімді оқушыларға қалыптастыру қазіргі тарих ғылымының маңызды міндеті болып табылады. Аталған тарихи кезеңдегі қазақ халқымен тығыз байланысты болған осынау күрделі өзгерісті оқиғаларды мектеп педагогикасында тиімді қолдану өте маңызды. Мақалада қазақ зиялыларының қазақ халқының тарихи аумақтарын тұтастығын қалыптастыру кезіндегі қызметі мен рөлі, осы оқиғаның тарихи маңыздылығын білу мақсатында жалпы орта мектептердегі 9 сыныпта өтілген сабақтың жоспарлану, өткізілуі және нәтижесін бағалау қарастыры-лады. Сабақтың жоспарлануы мен өткізілуі кезінде жүзеге асырылған әдіс тәсілдер мен тапсырмалар талданып, оқушыны тақырыпты меңгертудегі маңыздылығы сараланады. Осы тарихи кезеңді өтуде мектепте қазақстан тарихы пәнінде «lesson-study» («сабақты зерттеу») тәсілі аясында өткізу себеп-салдарлық байланысты анықтауда, тарихи оқиғаның өзіндік ерекшеліктерін айқындауда маңызы зор. Сонымен қатар оқушылардың бойында тақырыпқа қатысты деректерді талдауға, өзіндік көзқарас қалыптастыруға мүмкіндігі мол. Сабақ өтілгеннен кейін мұғалімдерге әріптестері кері байланыс беріп, мұғалімнің кәсіби даму аймағын анықтап беруде тиімді. Сабақта тиімді әдістерді қолдану оқушылардың сабаққа ынталылығын күшейтіп, оқу жетістіктерін жақсартуға мүмкіндік береді. Кілт сөздер: педагогика, әдіс-тәсілдер, lesson-stady, «Миға шабуыл»«сұрақ қою» деңгейлік тапсырмалар, дифференциация, оқу дағдылары, мемлекеттік-территориялық межелеу, ұлт зиялылары, автономия. Важной задачей современной исторической науки является формирование у учащихся знаний о событиях 1920-22 годов при возвращении на территорию Казахской АССР исторических казахских территорий, имевших место в составе Сибирского ревкома и РСФСР, О национальных деятелях, защищавших национальные интересы в период государственной политики межевания Средней Азии в 1924-1925 годах. Очень важно эффективно использовать в школьной педагогике события этого сложного изменения, тесно связанного с казахским народом в данный исторический период. В статье рассматриваются функции и роль казахской интеллигенции при формировании целостности исторических территорий казахского народа, планирование, проведение и оценка результатов уроков, проведенных в 9 классе общеобразовательных школ с целью знания исторической значимости этого события. Анализируются приемы и задания, реализованные при планировании и проведении урока, ранжируется значимость учащегося в усвоении темы.Проведение данного исторического этапа в школе в рамках подхода «lesson-study» («изучение урока») по истории Казахстана имеет большое значение для выявления причинно- следственной связи, выявления специфических особенностей исторического события. Кроме того, у учащихся есть возможность анализировать данные, относящиеся к теме, формировать собствен","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379443","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"1940 Ж. АЯҒЫ-1980 ЖЖ. ӨНДІРІСТІК ҚАЛА ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРІНДЕГІ АЗЫҚ-ТҮЛІКПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ (КЕНТАУ Қ. МЫСАЛЫНДА)","authors":"Ye.D. Pazilov","doi":"10.51889/2959-6017.2023.77.2.031","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.77.2.031","url":null,"abstract":"The article discusses the problems that developed in the system of food supply to the population of industrial cities of Kazakhstan in the late 1940s and 1980s on the example of the city Kentau. After analyzing archival data that did not enter scientific circulation, it was found that until mid-1960, a number of difficulties arose in the system of equipping the population of Kentau.First of all, emphasis was placed on the development of production based on raw materials, and domestic and social problems of the population were pushed to later places. In the daily life of the townspeople, the practice of sewing clothes with their own hands, making household furniture necessary for life, and building individual housing on their own has become widespread. Only after the \"Temirtau incident\", which shook the Soviet Union, the tense domestic problems of the newly emerging industrial cities in the country were positively resolved and began to be equipped according to a centralized system. In the period from 1970 to 1987, the production capacity of the main city – forming enterprise-the Aschysai polymetallic plant increased, turning from a cost-effective enterprise into a \"profitable\" one. Every year, the increase in wages and incomes of workers working in production facilities led to an increase in the well-being of the population. Keywords:Kentau, history of everyday life, food supply, Soviet times, residents of the city. Мақалада Кентау қаласының мысалында 1940 жылдың аяғы мен 1980 жылдардағы Қазақстанның өндірістік қалаларының тұрғындарын азық-түлікпен қамтамасыз жүйесінде қалыптасқан мәселелер қарастырылады. Ғылыми айналымға енбеген мұрағаттық деректерді талдай келе, 1960 жылдың ортасына дейін Кентау қаласы тұрғындарын жабдықтау жүйесінде бірқатар қиындықтар туындағаны анықталды. Бірінші кезекте шикізатқа негізделген өндірісті дамытуға баса мән беріліп, халықтың тұрмыстық және әлеуметтік мәселелері кейінгі орындарға ығыстырылды. Қала тұрғындарының күнделікті өмірінде өз қолдарымен киім-кешек тігу, тұрмысқа қажетті үй жиһаздарын жасау, өз күшімен жеке тұрғын үй салу тәжірибесі кең тарады. Кеңестер Одағын дүр сілкіндірген «Теміртау оқиғасынан» кейін ғана елімізде жаңадан бой көтеріп жатқан индустриалды қалалардың шиеленісті тұрмыстық мәселелері оң шешіліп, орталықтанған жүйе бойынша жабдықтала бастады. 1970-1987 жылдар аралығында басты қала құраушы кәсіпорын – Ащысай полиметалл зауытының өндірістік қуаты ұлғайып, рентабельді кәсіпорыннан \"табыстыға\" айналды. Жыл сайын өндірістік нысандарда жұмыс істейтін қызметкерлердің жалақысы мен табысының өсуі халықтың әл-ауқатының өсуіне әкелді. Кілт сөздер: Кентау қаласы, күнделікті өмір тарихы, азық-түлікпен қамтамасыз ету, кеңестік кезең, қала тұрғындары. В статье на примере города Кентау анализируется ситуация, сложившаяся в конце 1940-1980-х гг. с продовольственным снабжением жителей промышленных городов. Анализируя архивные данные, не вошедшие в научный оборот, установлено, что до середины 1960 года в систем","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379743","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"НАРОДНОЕ ДВИЖЕНИЕ В ГУРЬЕВСКОМ УЕЗДЕ В 1920-е гг.","authors":"Л.Б. Бердіғожин","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.005","url":null,"abstract":"Мақалада өткен ғасырымыздың 20 жылдарындағы Гурьев уезіндегі халық қозғалысы, оның себептері мен салдары туралы мәселе қарастырылған. Гурьев уезіндегі Мұнайлы өлке экономикасының қалыптасып,дамуында 1920 жылдар ерекше мәнді.Архив қорларында сақталған құжаттарға көз салсақ өлкенің негізгі шаруашылығы мұнай және балық өндірістері болды.Сондай- ақ,өндірістен шалғай орналасқан елді мекендер ауыл шаруашылығымен айналысты.1920 жылдың қаңтар айында қызыл әскер уезд жерін түгелдей ақ казак әскерінен азат етіп,екі жылға созылған соғыстан соң ел бейбіт даму жолына түсті.Кеңес үкіметінің өлкеде жүргізген әлеуметтік экономикалық саясаты халық арасынан бірден қолдау таба қойған жоқ.Әсіресе,ауыл шаруа- шылығында жүргізілген экономикалық реформалар Жайық өзені бойында орналасқан шаруа селоларының қарсылығына тап болды.Жайық өзені бойы шаруаларының алғашқы бас көтеруі Гурьев қаласында орын алып,қатал басып тасталса да көтеріліс тоқтамады.Мақалада архив деректері және соны зерттеулер негізінде өлкедегі 1920 жылдардағы шаруалар көтерілісі тарихы жаңаша көзқарас,тың деректермен баяндалады. Кілт сөздер: Гурьев уезі,1921 жыл,сәуір көтерілісі,Серов, Киселев,бандылар,халық қозғалысы. В статье рассматривается вопрос народного движения в Гурьевском уезде в 20-е годы прошлого века, его причины и последствия.Особое значение в становлении и развитии экономики нефтяного района имели 1920-е годы.Если обратиться к документам, хранящимся в архивах, то основной экономикой района была добыча нефти и рыбная промышленность.Также населенные пункты, расположенные вдали от производства, занимались сельским хозяйством.1920 году в январе красная армия освободила край от белоказачей армий, и после двухлетней войны страна вышла на путь мирного развития.Социально-экономическая политика, проводившаяся советским правительством в регионе, не нашла непосредственной поддержки в народе.Особенно экономические реформы проведенным в сельском хозяйстве, противостояли крестьянские деревни, расположенные по реке Жайык.Первое восстание крестьян произошло в городе Гурьеве и восстание не прекратилось, хотя и было жестоко подавлено.В статье представлена история крестьянского восстания в регионе в 1920-е гг. по архивным данным и исследованиям. Ключевые слова:Гурьевский уезд, 1921 год, апрельское восстание, Серов, Киселев, банды, народное движение. The article deals with the issue of the popular movement in the Guryev district in the 20s of the last century, its causes and consequences.The 1920s were of particular importance in the formation and development of the economy of the oil region. If we turn to the documents stored in the archives, the main economy of the region was oil production and the fishing industry. Also, settlements located far from production were engaged in agriculture.in January, the Red Army liberated the region from the White Cossack armies, and after a two-year war, the country embarked on the path of peaceful development.located along the Zhaiyk River. The first peasant uprising too","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"61 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136378970","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ҚАЛЫМБЕТ АХУН ӨТЕМҰРАТОВ: ДІН АҒАРТУШЫНЫҢ ӨМІРІ МЕН ТАҒДЫРЫ","authors":"М.А. Раматуллаев","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.028","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.028","url":null,"abstract":"Чтобы глубже понять негативные аспекты политики в отношении религии и верующих, мусульманских институтов и организаций, необходимо сделать соответствующие выводы из уроков прошлого. Возможность, которую дает независимость, объективно изучать проблемы односторонней негативной атеистической политики Советского правительства по отношению к верующим, религиозным учреждениям и организациям, должна быть полностью осознана в ее огромной роли. Ряд авторов недавно написали о проводимой Советским государством политике репрессий против верующих, религиозных ценностей и причинах их отделения от религиоведов. Они описывают репрессии, осуществленные советскими властями в Каракалпакстане, включая репрессии против верующих, религиозную политику, религиозные ограничения и положение верующих во время тоталитарного режима. Однако в работах, опубликованных в 60-80-е годы прошлого века, видно, что коммунистическая идеология полностью доминирует по отношению к исламу и религиозным организациям. В статье рассказывается о Калимбет ахуне Утемуратове, одном из репрессированных священнослужителей, пострадавших от религиозной политики советской власти. Статья написана с использованием архивных материалов, воспоминаний потомков о деде и книг, изданных на эту тему в разные годы. Ключевые слова: ахун, мечеть, Чимбай, религия, ислам Дін мен діншілдерге, мұсылман мекемесі мен ұйымдарына қатысты жүргізіліп жатқан саясаттың теріс аспектілерін терең түсіну кезінде өткен тарихи сабақтардан тиісті тұжырымдар жасау қажет. Кеңес өкіметінің дінге сенушілерге, Діни мекемелер мен ұйымдарға қатысты біржақты теріс, атеистік саясатының проблемаларын объективті зерттеу үшін Тәуелсіздік берген мүмкіндік оның маңызы зор рөлін жан-жақты түсіну қажет. Бірнеше авторлар өз еңбектерінде Кеңес мемлекетінің діндарларға, діни құндылықтарға, діни білімі бар дін мұғалімдерінен бөліну себептеріне қатысты қуғын-сүргін саясатының кейінгі кезеңдеріне сілтеме жасады. Оларда Қарақалпақстанда Кеңес өкіметі жүргізген қуғын-сүргіндер, олардың арасында дінге сенушілерге қатысты жүргізілген қуғын-сүргіндер, діни саясат, діни шектеулер, тоталитарлық режим кезінде дінге сенушілердің жағдайы туралы айтылады. Бірақ өткен ғасырдың 60-80-ші жылдары шыққан еңбектерде исламдық діни ұйымдарға қатысты коммунистік идеологияның толық үстемдік екендігі байқалады. Мақалада қуғын-сүргінге ұшыраған Кеңес өкіметінің діни саясатынан зардап шеккен дін мұғалімі Калимбет ахун Өтемұратов туралы айтылады. Мақала мұрағаттық материалдарды, оның ұрпақтарының атасы туралы естеліктерін және осы тақырыпта әр жылдары жарық көрген кітаптарды қолдана отырып жазылған. Кілтсөздер: ахун, мешіт, Шымбай, дін, ислам To better understand the negative aspects of politics in relation to religion and believers, Muslim institution and organizations, it is necessary to draw appropriate conclusions from the lessons of the past. The opportunity that independence gives to objectively study the problems of the one-sided negative atheistic policy of the Soviet go","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379261","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ҚАЛЫПТАСЫП КЕЛЕ ЖАТҚАН ЖАҢА ӘЛЕМДІК ТӘРТІП ЖАҒДАЙЫНДА АЙМАҚТЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ","authors":"З.Д. Шайморданова","doi":"10.51889/1728-5461.2023.1.76.015","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.015","url":null,"abstract":"Проведена хронология и этапы развития региональных объединений на основе анализа зарубежных исследований в области развития региональной интеграции. Отмечено, что различные авторы не одинаковы в определении этапов и хронологии развития региональной интеграции в мире. Особое внимание уделено новым региональным объединениям как «Всеобъемлющее и прогрессивное соглашение о Транстихоокеанском партнерстве» /(ВПТТП) и «Всестороннее региональное экономическое партнерство» / ВРЭП. Приведена авторская точка зрения на этапы развития региональной интеграции, обоснованная происходящими процессами в мировой политике и международных отношениях, рисками и вызовами современного мира. Проведен анализ зарубежных исследований региональных объединений с фокусированием на начальный и последний этапы развития. Это работы У.Айзара, стоявшего у истоков создания региональной науки, К.Дойча, Э.Хааса, Д. Митрани, Дж. Ная, Б.Хеттне, Г.Кебабджяна, Б.Миллера, С. Ву, А.Ахрама, Э.Орама и т.д. В научный оборот введены малоизвестные для казахстанской социально-политической мысли имена как Т.Бодассе, Т.Монталье, Ж.-М.Сироен, Э.Хансен и другие. Рассмотрены различные теоретические концепции и походы как функционализм, инсти- туционализм, экономический регионализм. Использованы общелогические методы как анализ, сравнительный и описательный методы, а также междисциплинарный подход, содействующий идентификации этапов развития региональных объединений. Сделаны выводы о перспективах региональной интеграции для лучшего понимания потен- циальной роли и места региональной интеграции в глобальном управлении, поскольку мир вступает в новый этап миропорядка. Ключевые слова: региональная интеграция, региональные объединения, функционализм, трансформация, Региональное всеобъемлющее экономическое партнерство, Всеобъемлющее и прогрессивное соглашение о Транстихоокеанском партнерстве. Аймақтық бірлестіктердің даму хронологиясы мен кезеңдері аймақтық интеграцияны дамыту саласындағы шетелдік зерттеулерді талдау негізінде жүзеге асырылады. Әлемдегі аймақтық интеграцияның даму кезеңдері мен хронологиясын анықтауда әртүрлі авторлардың көзқарастары бірдей еместігі атап өтіледі. «Транс-Тынық мұхиты серіктестігі туралы жан-жақты және прогрессивті келісімі»/(ВПТТП) және «Жан-жақты аймақтық экономикалық әріптестік»/(ВРЭП) сияқты жаңа аймақтық бірлестіктерге ерекше назар аударылады. Әлемдік саясат пен халықаралық қатынастарда болып жатқан процестермен, қазіргі әлемнің тәуекелдері мен сын-қатерлерімен дәлелденген аймақтық интеграцияның даму кезеңдері туралы автордың көзқарасы берілген. Дамудың бастапқы және соңғы кезеңдеріне назар аударыла отырып, аймақтық бірлестіктерді зерттеген шетелдік зерттеулерге талдау жасалды. Бұл аймақтық ғылымның негізін қалаған У.Айзардың, К.Дойчтың, Э.Хаастың, Д.Митранидің, Дж.Ная, Б.Хеттне, Г.Кебабджян, Б.Миллер, С.Ву, А.Ахрама, Э.Орама және т. б. еңбектері. Ғылыми айналымға қазақстандық әлеуметтік-саяси пікірдетанымал емес Т.Бодассе, Т.Монталье, Ж.-М.Сироен, Э.Хансен және т. б. си","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"113 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379452","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ӘЛЕМДІК ҚОҒАМДЫҚ ДИПЛОМАТИЯНЫҢ ЖАҢА ТРЕНДТЕРІ МЕН ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ","authors":"А.А. Таssilova","doi":"10.51889/2959-6017.2023.77.2.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.77.2.016","url":null,"abstract":"For the world that has entered the XXI century, public diplomacy has a special place. There is no doubt that public diplomacy is characterized by the development of a world-class state, comparing the level of information in our country and leading states. Public diplomacy is a relatively new phenomenon in the field of foreign policy relations as a set of measures aimed at studying and informing foreign audiences, as well as establishing contacts with broad segments of the population in different countries. The superpowers of the world, aiming to become global leaders, rushed to develop all the institutional tools of \"soft power\". In 1972, the American researcher J. Fisher says: \"it is a mistake to believe that your foreign-diplomat colleagues understand your country's policies. It should be understood by the masses who influence the Ministry of Foreign AffairsThe developed advanced countries of the world began to think about promoting their national interests in a different way. Thus, it became clear that information expansion and popularization of cultural values are the most effective means. Public diplomacy is a combination of films, printed publications, cultural exchanges and television and radio broadcasts that are made to make a positive impression on foreign citizens, financed from the state budget. The role of public diplomacy as a means of international communication is growing. In this article, current issues of public diplomacy are identified and the direction of development is analyzed. The stages of formation and development of Public Diplomacy in Kazakhstan and abroad are systematized, activities, evolution, priority directions are determined. Ways of improvement in accordance with global changes are analyzed. Keywords: public diplomacy, country Image, Digital state, World \"soft power\". ХХІ ғасырға аяқ басқан әлем үшін қоғамдық дипломатияның орны ерекше. Қоғамдық дипломатия әлемдік деңгейдегі мемлекет дамуынан сипат бере отырып, еліміздегі ақпарат деңгейін салыстырып, көшбасшы мемлекеттер қатарына ілестіретіні даусыз. Қоғамдық дипломатия саласын зерттеу нысанына ала отырып, мемлекеттік деңгейдегі халықаралық журналистика саласының даму деңгейін бағалауға болады. Қоғамдық дипломатия шетелдік аудиторияларды зерделеуге және хабардар етуге, сондай-ақ, әртүрлі елдердегі халықтың кең топтарымен байланыс орнатуға бағытталған шаралар жиынтығы ретінде сыртқы саяси қатынастар саласындағы салыстырмалы жаңа құбылыс болып табылады. Жаһандық көшбасшы болуды мақсат тұтқан әлемнің алпауыт мемлекеттері «жұмсақ күштің» барлық институционалды құралдарын дамытуға асықты. 1972 жылы американдық зерттеуші Дж.Фишер былай дейді: «Сіздердің шетелдік-дипломат әріптестеріңіз сіздің еліңіздің саясатын түсінеді деп сену қате. Оны Сыртқы істер министрлігіне әсер ететін бұқара қауым түсіну керек». Бұрынғы уақытта әлемдік державалар халықаралық деңгейде көшбасшы болып, ықпал ету үшін күш қолданып келсе, кейіннен ядролық қарулар пайда болғаннан соң күштеп ықпал е","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379732","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ПРОЦЕСС ПАТРИОТИЧЕСКОГО ВОСПИТАНИЯ В МИРЕ","authors":"Қ.Т. Таспулатова","doi":"10.51889/2959-6017.2023.77.2.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.77.2.013","url":null,"abstract":"Отанын патриоттар мекеніне айналдыру Әлем елдерінің ең өзекті мәселелерінің бірі. Кез келген мемлекеттің болашағы білімді жастар. Қазіргі таңда елін сүйетін ұрпақ тәрбиелеу - маңызды мәселеге айналуда. Осы орайда ұсынылып отырған ғылыми мақалада патриоттық тәрбие берудің Америкалық, Европалық, Кеңестік және Қазақстандық тәжірибесі жан-жақты зерттеліп, нәтижелі, мазмұнды ойлар айтылады. Сондай-ақ, ғылыми еңбекте жастарды отансүйгіштікке тәрбиелеудің жаңа әдістемесі, бағыттары қарастырылған.Патриотизм ұғымы тарихи құбылыс ретінде заманына орай әртүрлі әлеуметтік мәнге ие болады. Кеңестік патриотизм Отанына, халқына сүйіспеншілікпен қатар интернационализмді, Кеңес Одағы халықтары мен бүкіл дүние жүзі ұлттарына деген достықты қамтыса, тоталитарлық жүйе құлап, құндылықтар өзгерген тұста «патриотизм» ұғымын жаңаша ұғындыру тарих ғылымының басты мәселесі болып отыр. Патриотизмнің басты ерекшелігі – ең алдымен отанға деген сүйіспеншілік, өзіңнің күш-қуатыңмен мен қабілетіңді, білім мен біліктілігіңді, ақыл парасатыңды ел игілігіне жұмсау. Отансүйгіштік табиғатының тіні – патриоттық сана. Патриоттық сана адамзатты өркениетке жетелейді, ізгілікке үндейді, елжандылыққа баурайды. Ал енді қазақстандық патриотизм мәселесі бұл ата- бабаларымыздың аманат еткен жерін қорғау, туған жерді сүю, ой-сананы жетілдіру. Кілт сөздер: Патриоттық сана, тұрақтылық, демократия, отан мүддесі, туған жер, қазақстандық патриотизм, скаут қозғалысы, Отан, дәстүрлі құндылықтар. Формирование своего отечества как страны патриотов является одной из актуальных проблем государств мира. Будущее любой страны – это образованная молодежь. В настоящее время важнейшей задачей становится воспитание поколения, любящего свою родину. В этой связи в данной научной статье будут предложены конструктивные идеи и мысли на основе всесторонненого изучения американского, европейского, советского и казахстанского опыта по патриотическому воспитанию.Наряду с этим, в статье рассмотрены новые методы и направления в вопросе воспитания паториотизма. Понятие патриотизма как историческое явление с ходом времени приобретало разное социальное содержание. Так, советский патриотизм включал в себя любовь к Родине, народу, а также интернационализм, дружбу с народами Советского Союза и всего мира, а после падения тоталитарной системы создание нового понимания «патриотизма» стало первостепенной задачей исторической науки. Главная особенность патриотизма – любовь к стране, собственные силы и способности, знания, опыт и разум направить на благо народа. Суть любви к родине составляет патриотическое сознание. Патриотическое сознание ведет человечество к цивилизованности, призывает к гуманности, приучает к патриотичности. Казахстанский патриотизм заключается в защите территории, завещанной предками, любви к родной земле, осознанном самосовершенствовании. Ключевые слова: патриотическое сознание, стабильность, демократия, отчественные интересы, родная земля, казахстанский патриотизм, движение скаутов, Родина, традиционные ценно","PeriodicalId":483344,"journal":{"name":"Habaršy - Abaj atyndaġy Almaty universitetì. Tarih žäne saâsi-a̋leumettìk ġylymdar seriâsy","volume":"70 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136379560","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}