ӘБІЛҚАЙЫР ХАННЫҢ ДИПЛОМАТИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚЫРЛАРЫ

Abstract

The article examines the policy and diplomatic actions of the Khan of the Younger Zhuz Abulkhair. The diplomatic activity of the Kazakh khans is an urgent topic from the point of view of the formation of the diplomatic service in world history as a whole. In this regard, the main focus of the article lies on the political situation that developed in the XVIII century. The article analyzes the problems of the geopolitical situation of the eighteenth century, when under the threat of colonization and aggressive invasions from all sides, the rulers of the country had to make concrete decisions. This article highlights the measures taken by Khan Abulkhair to preserve the Kazakh state. The article reveals the history of Kazakhstan's diplomatic relations with Russia, which was considered as an ally in order to protect the country. In addition, the work highlights various forms and methods of interstate relations and diplomacy with the Khiva and Dzungarian khanates. Special attention among them is paid to such forms of diplomacy as negotiations, dynastic marriages, etc. This makes it possible to restore the history of diplomatic relations of the Kazakh Khanate with neighboring states, to explore international agreements, dynastic marriages – all those diplomatic means and methods of resolving international disputes that the Kazakh khans actively used to protect the interests of the state. Keywords:Abulkhair Khan, geopolitical situation, diplomacy, state, aggression, negotiation, politician, ambassador Дипломатия тарихында жекелеген мемлекеттер мен ондағы билеушілер жүргізген саясат пен олардың ұстанған тактикасын талдау маңызды зерттеу тақырыбы болып келеді. Әлем тарихында өзіндік орны бар қазақ тарихында да бұл мәселе маңызды зерттеу тақырыбына айналып отыр. Қазақ хандарының дипломатиялық қызметі жалпы әлемдік тарихтағы дипломатиялық қызмет тұрғысынан алғанда өзекті тақырып болып табылады. Қазақ мемлекеттінің қалыптасуында хандық дәуірдің, ондағы билеушілер жүргізген саясаттың маңызы ерекше. Осыған орай мақаланың негізгі арқауы ХУІІІ ғасырда қалыптасқан саяси жағдайға байланысты Әбілқайырдың дипломатиялық қызметінің мақсаты мен бағыттары. Мақалада ХУІІІ ғасырдағы геосаяси жағдайда, отарлану қаупі, жан-жақтан төнген агрессиялық шапқыншылықтар кезінде ел билеушілер нақты шешім қабылдауы қажет кездегі Әбілқайырдың дипломатиялық әрекеттері сөз болады. Осыған орай мақалада Әбілқайырдың қазақ мемлекеттегін сақтау, елді қорғау мақсатында Ресейді одақтас ретінде пайдалану үшін келісімге бару, сонымен қатар Хиуа, Жоңғар хандықтарымен, көршілес башқұртттармен қарым-қатынаста дипломатиялық қатынастың келіссөз, династиялық неке сияқты түрлі әдістерін қолдану әрекеттері туралы айтылады.Кіші жүз ханы Әбілқайырдың саясаткерлігі мен дипломатиялық әрекеті бірқатар нақты дәлелдермен талданады. Кілтсөздер: Әбілқайыр хан, геосаяси жағдай, дипломатия, мемлекеттік, агрессия, келіссөз, саясаткер, елші В статье рассматривается политика и дипломатические действия хана Младшего жузаАбулхаира. Дипломатическая деятельность казахских ханов является актуальной темой с точки зрения становления дипломатической службы в мировой истории в целом. В связи с этим основной упор статьи лежит на политической ситуации, сложившейся в XVIII веке. В статье анализируются проблемы геополитической обстановки XVIII века, когда под угрозой колонизации и агрессивных вторжений со всех сторон, правители страны должны были принимать конкретные решения. В статье освещаются меры, предпринимаемые ханом Абулхаиром для сохранения казахского государства, раскрывается история дипломатических отношений Казахстанас Россией. В работе освещаются различные формы и методы межгосударственных связей и дипломатии с Хивинским и Джунгарским ханствами. Особое внимание среди них уделено таким формам дипломатии, как переговоры, династические браки и т.д. Это дает возможность восстановить историю дипломатических отношений Казахского ханства с соседними государствами, исследовать международные соглашения, династические браки – все те дипломатические средства и приемы разрешения международных споров, которые казахские ханы активно использовали, защищая интересы государства. Ключевые слова:Абулхаир хан, геополитическая ситуация, дипломатия, государство, агрессия, переговоры, политик, посол