{"title":"ADABIY TILDAGI LEKSIK BO‘SHLIQLARNI TO‘LDIRISHDA TARIXIY SO‘ZLARDAN FOYDALANISH","authors":"Abdumannon Khasanov","doi":"10.36078/1678946444","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1678946444","url":null,"abstract":"Maqolada til leksikasidagi bo‘shliqlarni tarixiy so‘zlar bilan to‘ldirish masalalasi tahlil qilingan. Leksik bo‘shliqlarni to‘ldirish imkoniyatiga ega bo‘lgan so‘zlarni tarixiy manbalardan izlab topish va bugungi kundagi muayyan ahamiyatli tushunchani nomlash uchun safarbar etish tilshunoslikning muhim vazifalaridan biri. Chunonchi, tilni asrlar osha barqaror leksik fond bilan saqlanib qolishi diaxron va sinxron leksika mushtarakligiga va muntazamligiga bog‘liq. Ushbu maqola orqali o‘zbek adabiy tili leksikasini ichki manbalar bilan boyitish masalalarini o‘rganishga va mazkur jarayonda tarixiy so‘zlarni til leksikasida qayta faollashtirish muammolariga e’tibor qaratilgan. Tarixiy davrda qo‘llanilgan ayrim so‘zlarning bugungi kunda o‘z ifodachisi bo‘lmagan tushunchalar — leksik bo‘shliqlarni nomlash imkoniyatlari xususida ayrim mulohazalar bildirilgan. Tarixiy davrda qo‘llanilgan va bugungi kunda qo‘llanilishdan to‘xtagan ayrim so‘zlarning arxaiklashishi va bunga sabab bo‘luvchi omillar haqida ham ba’zi fikrlar yuritilgan. Tadqiqotning maqsadi sifatida bunday so‘zlarni bugungi so‘zlashuv jarayonlarida ham ommalashtirish va shu orqali ularni til leksikasida qayta faollashtirish haqida muhim tavsiyalar berilgan. Tahlilga tortilgan so‘zlarning lisoniy va ijtimoiy ahamiyatini tavsiflash orqali ularning bugungi kundagi lingvistik ahamiyati ko‘rsatilgan. Semantik tahlil va qiyoslash usuli orqali mazkur so‘zlarning leksik bo‘shliqlarni to‘ldirishdagi imtiyozli jihatlari tavsiflanib, ularni adabiy tilning me’yoriy lug‘atlariga kiritish uchun tavsiyalar ishlab chiqilgan. Bunday tarixiy so‘zlarni til leksikasida qayta faollashtirishning milliy va amaliy ahamiyati ta’kidlangan.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114423128","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"КОГНИТИВНОЕ, СЕМАНТИЧЕСКОЕ И ПРАГМАТИЧЕСКОЕ ВЛИЯНИЕ УЗБЕКСКОГО ЯЗЫКА НА РУССКИЙ ЯЗЫК","authors":"Dmitry D. Popov","doi":"10.36078/1678945303","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1678945303","url":null,"abstract":"Цель данной работы заключается в изучении влияния узбекского языка на русский и выявлении изменений, произошедших в русской языковой картине мира под влиянием узбекского языка. Основное содержание исследования составляет анализ речевых единиц, употребляемых в русском языке и появившихся под влиянием узбекского языка. В статье рассмотрены конкретные примеры употребления узбекских слов в произведениях художественной литературы и в разговорной речи. При проведении исследования применены методы наблюдения, обобщения и сравнительного анализа. На основе изучения когнитивного, семантического и прагматического влияния узбекского языка на русский язык и языковое сознание русских установлено, что узбекский язык оказывает влияние на языковую картину мира людей, проживающих в узбекской среде, и у которых русский язык является родным языком. Заимствованные узбекские слова занимают определенное место в лексическом фонде русского языка. Автору удалось обновить проблематику взаимодействия и взаимовлияния узбекского и русского языков; по итогам исследования автором сделан вывод о том, что сосуществование в пределах одного государства носителей узбекского и русского языков оказало когнитивное, семантическое и прагматическое воздействие на русскую языковую картину мира.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132137501","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O‘QUVCHILARNING MUSTAQIL TA’LIMINI TASHKIL ETISHDA ELEKTRON TA’LIM RESURSLARIDAN FOYDALANISH METODIKASI","authors":"Olim Alimnazarov","doi":"10.36078/1679550999","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1679550999","url":null,"abstract":"Maqola empirik tadqiqotlar orqali professional ta’lim tizimi o‘quvchilarining mustaqil ta’limini tashkil etishda elektron ta’lim resurslaridan foydalanish metodikasini takomillashtirish natijalari bo‘yicha ularning kreativ yondashuvlar orqali imitatsiya qilish kompetensiyalarini, ya’ni qo‘llanilayotgan metodikaning mazkur jarayonga adekvatligini ta’minlashda o‘quvchilarning kompetensiyalarini rivojlantirishga qaratilgan. Demak, ta’limda elektron ta’lim resurslaridan foydalanish — o‘quvchilarning kompetensiyalarini shakllantirishning strategik yo‘nalish sifatida namoyon bo‘ladi. Innovatsion texnologiyalarining rivojlanishi natijasida, ta’limning zamonaviy talablar darajasida rivojlanish tendensiyalarini ta’minlash, ularning mustaqil ta’limini tashkil etish jarayonlarida elektron ta’lim resurslaridan foydalanish bo‘yicha kompetensiyalarini shakllantirish zaruriyati yuzaga keladi. Bugungi kunda Xalqaro tasniflagichning 3-darajasiga mos keluvchi boshlang‘ich professional ta’lim bosqichida kadrlar tayyorlaydigan kasb-hunar maktablarida elektron shaklda ko‘plab resurslar mavjud, ammo ulardan foydalanishda kompetensiyaviy yondashuv yetarli darajada shakllantirilmagan. Bu esa o‘quvchilarda elektron ta’lim resurslari bilan ishlash kompetensiyalari yetarli darajada shakllantirilmaganligi bilan bog‘liqdir. O‘quvchilarning mustaqil ta’limini tashkil etish jarayonida elektron ta’lim resurslari, jumladan, Kompas 3D muhandislik dasturi bilan ishlash kompetensiyalarini shakllantirish va bu orqali mazkur ta’lim resurslari yordamida mustaqil ta’lim vazifalarini bajarish metodikasini takomillashtirish maqsadida, Surxondaryo viloyati Termiz shahar kasb-hunar maktabi o‘quvchilari uchun o‘quv mashg‘uloti tashkil etildi va natijalar empirik tadqiqotlar, ya’ni kuzatuv, qiyosiy taqqoslash hamda matematik statistika metodlari orqali tahlil qilindi. Mazkur maqola kasb-hunar maktabi o‘quvchilarida mustaqil ta’limni tashkil etish jarayonida elektron ta’lim resurslari bilan ishlash kompetensiyalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirishda muayyan darajada xizmat qiladi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"267 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132608700","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"CORPUS TECHNOLOGIES IN TEACHING ACADEMIC WRITING","authors":"G. Radjabova","doi":"10.36078/1679549918","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1679549918","url":null,"abstract":"There have been a lot of investigations in the sphere of Corpus Linguistics and Corpus-based Language pedagogy which have revealed the insights and methodologies of corpus linguistics to second language writing pedagogy and research. However, there are still gaps referring to the empirical application of corpus tools in teaching writing. The following article is aimed to examine the effects of corpus tools application in writing classes, in particular the how corpus technologies can be incorporated into writing instruction. The research has involved qualitative and quantitative methods of investigation, as well as some surveys and interviews. The results of the research have shown that corpora can be used as a meaningful and authentic reference for language materials which provide learners with real usage of words and collocation patterns. More importantly, the integration of corpus into the writing classroom appears to provide the solution to the writing problems of learners and also promote their independent learning skills. Besides, the study focuses on the necessity to increase the learners’ willingness and success in using corpora. The findings also suggest that teachers, before incorporating corpus-based teaching into their instruction, need to understand the basic principles of the usage of corpus technologies and how these technologies can be effectively integrated into the writing instruction.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123657603","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"FRANSUZ VA O‘ZBEK TILLARIDA XARAKTER IFODALOVCHI FRAZEOLOGIK BIRLIKLARNING CHOG‘ISHTIRMA TAHLILI","authors":"Pathiddin Nishanov","doi":"10.36078/1678954790","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1678954790","url":null,"abstract":"So‘nggi vaqtlarda olimlar o‘rtasida frazeologizmlarning madaniy axborot almashish funksiyasini, ya’ni frazeologizmlarning semantik strukturasida bir necha avlodlarning dunyoqarashi va dunyoni bilish sohasidagi tajribalarini aks ettirish vazifalarini o‘rganishga qiziqish ortib bormoqda. Bunday vazifalarni hal etishda turli tillarda frazeologizmlarning semantik va funksional jihatlarini qiyosiy o‘rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqotlarda frazeologizmlarning lingvistik jihatlari keng o‘rganilishiga qaramay, ularning inson, uning tabiati, xarakteri bilan aloqador tomonlari yetarlicha o‘rganilmagan. Mazkur maqolada fransuz va o‘zbek tillarida inson xarakterini ifodalovchi frazeologik birikmalar qiyosiy aspektda o‘rganildi. Tadqiqot uchun frazeologik tizimning aynan inson xarakteriga oid kichik qatlamining olinganligi bejiz emas. Tadqiqotimiz davomida inson xarakterini ifodalovchi frazeologik birikmalar ikki til o‘rtasidagi lingvistik va ekstralingvistik aloqalarni aniqlash imkoniyatini yaratdi. Ikki tilda olib borilgan tadqiqot natijalari asosida inson xarakterini ifodalovchi frazeologik birikmalar strukturasi va semantikasi muayyan tiplarga ajratildi. Frazeologik lug‘atlardan mavzuga oid birikmalar to‘plandi va ularning leksikografik tabiati o‘rganildi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"40 5","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"113999563","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"“ARAB TILI GLOBALLASHUV DAVRIDA: INNOVATSION YONDASHUVLAR VA O‘QITISH METODIKASI” MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY ANJUMAN MATERIALLARI TO‘PLAMI","authors":"","doi":"10.36078/1683264136","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1683264136","url":null,"abstract":"“ARAB TILI GLOBALLASHUV DAVRIDA: INNOVATSION YONDASHUVLAR VA O‘QITISH METODIKASI” MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY ANJUMAN MATERIALLARI TO‘PLAMI","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115740663","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"СРЕДСТВА ВЫРАЖЕНИЯ СРАВНИТЕЛЬНЫХ ОТНОШЕНИЙ В СОВРЕМЕННОМ РУССКОМ ЯЗЫКЕ","authors":"Marlen Dzhelyalov","doi":"10.36078/1675919189","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675919189","url":null,"abstract":"В статье рассматриваются средства выражения сравнительных отношений в современном русском языке. Сравнительные отношения имеют большую роль в жизни и деятельности человека, они применяются как способ познания действительности, который помогает установлению своеобразных признаков предмета, а также они широко употребляются и в качестве приемов художественной речи, служат одним из средств описания образа. Проводится анализ литературы по данному вопросу. Устанавливаются факты того, что в теоретическом отношении большие трудности представляются как в выяснении грамматической природы сравнительных конструкций, так и в плане установления их синтаксических функций. Данные трудности объясняются сложностью грамматической природы соответствующих синтаксических явлений и отсутствием единой точки зрения на них в лингвистике.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"621 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123272484","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PHONOSEMANTIC CHARACTERISTICS OF IMITATIVE WORDS IN THE ENGLISH AND UZBEK LANGUAGES","authors":"I. Kakharova","doi":"10.36078/1676273007","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676273007","url":null,"abstract":"The article considers the theory of imitative words, imitative expressions in modern English and Uzbek languages from the semantic, phono-semantic and typological-structural viewpoints. The study aims to identify the typological features of imitative words in modern English and Uzbek languages, semantic, phono semantic and contextual description, reflecting the norm of their constant use. The results and comments of the article revealed the role of imitative words in the world and Uzbek linguistics. The study concludes that phonetically long vowels are often found in the structure of most imitative words; in English, imitative words are mostly monosyllabic, they are used in pairs or repetitions; the use of short vowels mean that the action is performed quickly, long vowels indicate the continuation of the action; the suffix -a is added to the end of the words to indicate the continuity and speed of the action. In English, there are more words that imitate sound, and words that imitate state are included in the category of onomatopoeia.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129401828","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BАDIIY АDАBIYOTDА XАLQ MАQOLLАRI VА HIKMАTLI SOʻZLАRNING АKS ETISHI (OʻZBEK JАDID АDАBIYOTI MISOLIDА)","authors":"Khurshida Jalilova","doi":"10.36078/1676360219","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676360219","url":null,"abstract":"Maqolada badiiy adabiyot matnida xalq maqollari va hikmatli soʻzlarning roli, maqollar adabiy asarlarning muhim bir elementi ekanligi tahlilga tortilgan. Mualliflar oʻz asarlarida maqollaridan asar qahramonlariga tavsif berishda, milliy koloritni yaratishda, voqelikka oʻz munosabatlarini bildirishda foydalanishlari oʻzbek jаdid аdаbiyoti misolidа muhokama qilingan. Qisqa va loʻnda boʻlib, chuqur teran maʼnoga egaligi, hayotiyligi bilan xalq maqollari oʻzbek jadid adabiyoti vakillari Behbudiy, Аvloniy, Fitrat, Choʻlpon kabi adiblarni ham befarq qoldirmadi. Maqollar ushbu adiblar asarlarida yozma mualliflik adabiyoti bilan xalq ogʻzaki ijodini birlashtiradigan “oltin koʻprik” vazifasini oʻtagan. Behbudiyning “Qasdi safar”, Аvloniyning “Аfgʻon sayohati”, Fitratning “Hind sayyohi qissasi”, Choʻlponning “Doʻxtur Muhammadiyor”, Vayronalar orasidan” asarlarida ozodlik, erkinlik, maʼrifat mavzulari mavzusidagi maqollarga alohida eʼtibor berilgan. Maqollar orqali mualliflar oʻz yurtini oʻzga yurt bilan qiyoslab, yaxshi va yomon tomonlarini koʻrsatish, kitobxonlarga ibrat boʻladigan jihatlarni yorqinroq tasvirlash, vatanparvarlik ruhini singdirish bilan bir qatorda soʻzning taʼsir kuchini oshirishga erishganlar. Аdiblar ijodida maqollar aynan xalq tomonidan yaratilgan koʻrinishda yoki ayrim soʻzlari oʻzgartirilgan, baʼzan esa maqoldagi umumiy maʼno keltirililgan holda ham berib borilgan.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"46 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127548879","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"РЕПРЕЗЕНТАЦИЯ ЛИНГВОКРЕАТИВНОСТИ ЧЕРЕЗ ГРАФИЧЕСКИЕ СРЕДСТВА В РЕКЛАМНОМ ДИСКУРСЕ","authors":"Charos Abdullaeva","doi":"10.36078/1675679337","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675679337","url":null,"abstract":"В статье рассматриваются когнитивно-стилистические особенности графических средств в рекламном дискурсе. Когнитивно-стилистический анализ графических средств проводится на материале англоязычных рекламных текстов. Выявлено автором, что частотность использования данных форм зависит не столько от типа эмоций, сколько от уровней их интенсивности. Чем мощнее эмоции рекламного дискурса, тем чаще адресант прибегает к графическим формам. Стилистический аспект графики в данной статье рассматривается как один из типов выдвижения. В статье также прослеживаются различные приемы графического выдвижения рекламных текстов. Данная статья отдельно рассматривает стилистическую значимость графических средств на том основании, что они являются наименее изученными в стилистике английского языка. Автор приходит к выводу, что к графическим средствам акцентирования, наиболее часто используемым в рекламном дискурсе, относятся следующие средства: прописные буквы, написание целых слов и предложений прописными буквами, выделение слов жирным шрифтом, зеркальное написание слов","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"63 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133601424","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}