{"title":"С1 DARAJA TALABALARINI BADIIY TARJIMAGA O‘RGATISH LINGVISTIK VA METODOLOGIK MASALA SIFATIDA","authors":"S. Sultanova","doi":"10.36078/1676355343","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676355343","url":null,"abstract":"Maqolada badiiy tarjima sohasida kadrlar tayyorlashning hozirgi tendensiyalari va muammolari o‘ganilgan. Bugungi kunda badiiy tarjimani mukammal darajada bajara oladigan, C1 darajadagi talabalarni, yetuk mutaxassis-tarjimonlarni tarbiyalash hamda badiiy tarjimani o‘qitish metodologiyasi, madaniy va lingvistik ahamiyat kasb etgan tarjima jarayonida sodir bo‘ladigan bir qator to‘siqlar va muammolarni bartaraf etishda tarjima konsepsiyasini yaratish muammosi ushbu maqolada ko’rib chiqilgan. \u0000Tilshunos-tarjimonlarni tayyorlashda sotsiolingvistik jihat bilan bir qatorda tarjima modellariga e'tibor qaratish ham lingvistik kompetensiyani, ham ijtimoiy-madaniy kompetensiyaning individual komponentlarini shakllantirishni samarali amalga oshirishga imkon berishini hisobga olib, maqolada tarjimaning lingvistik modellari ko’rsatilgan. Badiiy tarjima jarayonida ajralib turadigan semantik, kommunikativ, konseptual, transformatsion va situativ (holat, vaziyat) modellari tadqiq etilgan va ushbu jarayonda tillararo nutq faoliyatining lingvistik jihatlarini o‘rganish muhim omil sifatida ta’kidlangan. Metodologik nuqtai nazardan badiiy tarjimaga o’rgatishda autentik matnlarni to’g’ri tanlash, ularning pragmatik ahamiyati yoritilgan. Qolaversa, tarjimani o‘rgatish uchun matnlarni tanlash masalasi bo‘yicha nazariy manbalarni tahlil qilish, tanlovning asosiy tamoyillarini tahlil qilish bo‘lajak tarjimonlarda strategik kompetensiyani shakllantirish uchun nimalar zarurligi ko’rsatilgan va tavsiyalar berilgan. O‘ylaymizki, C1 daraja talabalarini badiiy tarjimaga o'rgatish lingvistik va metodologik masalalari yechimiga qaratilgan ushbu maqola tarjima nazariyasini o‘rganish muammolari bilan shug‘ullanuvchi keng jamoatchilik, shuningdek, tarjimon-talabalar, sohaga qiziqqan tajribasiz tarjimonlar, qolaversa, professional tarjimonlar va fan o'qituvchilari uchun samarali bo‘ladi, deb o‘ylaymiz.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"135 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127346108","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ARALASH TA’LIM MODELLARI VA IMKONIYATLARI","authors":"Shahista Allamova","doi":"10.36078/1675920220","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675920220","url":null,"abstract":"Ushbu maqolada zamonaviy oliy ta’lim tizimida eng samarali innovatsion usullar va texnologiyalarni tanlash, oliy ta’lim tizimida elektron ta’limning ahamiyati, aralash ta’lim tushunchasi va uning modellari xususida adabiyotlarda berilgan bir qator mahalliy va xorijiy olimlarning ta’riflari, fikr-mulohazalari, qarashlari va yondashuvlari, aralash ta’limning mamlakatimiz va jahondagi vaziyat fonida zamonaviy davrda aralash ta’limni joriy etishning afzalliklari, aralash ta’limning eng ko‘p qo‘llaniladigan modellari tasnifi va bu modellarni o‘quv jarayoniga qo‘llashning afzalliklari, kamchiliklari, qo‘llanilish usullari keltirib o‘tilgan. 2020-yilda karantin bo‘lganligi sababli aralash ta’lim modellaridan foydalanishga ehtiyoj yuqori darajaga ko‘tarildi. Barcha o‘qituvchilar darslarni o‘tkazish uchun raqamli xizmatlardan foydalana boshladilar. Tadqiqot nazariy jihatdan amalga oshirilgan bo‘lib, unda aralash ta’limning teskari sinf, ish joylarini almashtirish, laboratoriya almashinuvi va moslashuvchan modellarini ta’lim jarayoniga tadbiq etish, shuningdek, bu modellarning afzalliklari va kamchiliklari keltirilgan. Aralashtirilgan ta’lim bugungi kunda o‘qitish amaliyotida qo‘llaniladigan texnologiyalarning kamchiliklarini bartaraf etishga yordam berish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, shaxsiy aloqalar, yangi bilimlarni tezroq o‘zlashtirishga imkon beradi va elektron ta’lim uchun axborot ta’lim muhitida ta’limning individualligi, moslashuvchanligi va interaktivligini shakllantiradi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131382027","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DEVELOPMENT AND FUNCTIONS OF INTERNET TERMINOLOGY: ABBREVIATION AND NOMINATION","authors":"Dilfuzaxon SAIDQODIROVA,","doi":"10.36078/1675671299","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675671299","url":null,"abstract":"The foundation for the ongoing enrichment of linguistic vocabulary is laid by the quick advancement of technology, production, globalization, and integrating in the world. It should be underlined that the research of Internet words between Uzbek as well as English, the production of dictionaries to a certain extent, editing, all benefit from the appropriate use of the enormous expertise amassed in the field of linguistics. The language used on the Internet has its own nuances. The assumption that the phenomena of metaphorical use of phrases is valid and is brought about by the study of terminology. These following are the list of Internet term specifics: 1) open Internet concepts; 2) lack of association between species and variants; 3) emotional components which complicate it; 4) genetic bonds and active role with common vocabulary; 5) adopting of appropriations; 6) rapid vocabulary enrichment. The way that Internet terms are perceived is changing, which has an immediate influence on the number of names which are related to some of those terms.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":" 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132041330","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"CHET TILIDA OG‘ZAKI NUTQNI TO‘G‘RI TASHKIL ETISH TIL O’ZLASHTIRISHNING ASOSIDIR","authors":"Nilufar Ubaidullaeva","doi":"10.36078/1676352636","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676352636","url":null,"abstract":"В статье рассматривается аспект обучения и совершенствования устной иноязычной речи учащихся тюркоязычной аудитории, что является актуальной и интересной проблемой современной лингводидактики и методики, так как владение устной речью является основой всей языкоречевой деятельности. В ходе ведения научного исследования выявлены трудности в овладении неродным языком, прежде всего, в орфоэпическом плане, так как неправильное произношение приводит к речевым ошибкам, которые затрудняют не только произношение, но и правильное использование лексического значения языковой единицы, а также морфологических, лексических, стилистических норм. Цель исследования — совершенствование англоязычного произношения слов в устной речи тюркоязычной аудитории на основе использования синтезных методов обучения устной речи. Материалом исследования послужили уровень устной речи тюркофонов, результаты выполненных речевых заданий. В тюркоязычной аудитории были апробированы такие методы и приёмы выполнения упражнений, как совершенствование речевых навыков, последовательность участия, заполнение недостающей информации, ролевая игра, пересказ текста, подражание, показ текста и т.д. Использованная методика обучения устной иноязычной речи подтвердила свою эффективность в процессе ведения учебных занятий. В работе осуществлён синтез традиционных и инновационных методик обучения, в которых на передний план выдвигается доказательство применимости их в учебном процессе. Контактирование двух языковых систем (родной и неродной) в сознании тюркофона — это процесс, на начальном этапе обучения не осознанный, неуправляемый билингвом, который тормозит овладением иностранным языком.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122095355","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TALABALARGA INGLIZ TILINI O‘QITISHDA MUSTAQIL TA`LIM KO‘NIKMASINI SHAKLLANTIRISH OMILLARI","authors":"Oybek Toshmatov","doi":"10.36078/1675923769","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675923769","url":null,"abstract":"Maqolada yuridik taʼlim muassasalarida chet tili (ingliz tili)ni o‘qitishning nazariy va amaliy ahamiyati, chet tilini o‘rganishda mustaqil taʼlimning o‘rni izohlangan bo‘lib, bo‘lajak huquqshunoslarga xorijiy tillar (ingliz tili)ni o‘qitishning zarurati, mustaqil taʼlim olish ko‘nikmasini rivojlantirishning nazariy jihatlari tahlil qilinadi. Bundan tashqari chet tilini o‘rganishda mustaqil taʼlimning roli, uning afzalliklari, mustaqil taʼlim nega kerakligi haqidagi olimlarning fikri nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilinadi; chet tillarni o‘qitish va o‘rganishda mamlakatimiz tomonidan olib borilayotgan islohotlar, qonunlar va ularning ahamiyati haqida ham so‘z yuritiladi. Qolaversa, bo‘lajak yuristlar uchun aynan xorijiy tillarni egallashning ahamiyati, xorijiy tillarni egallashda mustaqil ta’limdan nega foydalanish kerakligi borasidagi bir necha olimlarning qarashlari nazariy jihatdan solishitirilib, tahlil qilinadi. Kredit-modul tizimiga bosqichma-bosqich o‘tishning ahamiyati, uning mustaqil ta’limdagi tutgan roli haqida mulohazalar beriladi. Natijada talabalar mustaqil ta’lim orqali orttirilgan bilim va ko‘nikmalarni amalda qo‘llash, chet tilida yuridik hujjatlarni mustaqil tuza olish kabi ko‘nikmalarga ega bo‘lishadi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"68 5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117235633","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TRANSLATION OF HISTORICAL FIGURES’ NAMES IN THE “TRAVELOGUE” BY IBN BATTUTA","authors":"S. Abdunabiev","doi":"10.36078/1676358981","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676358981","url":null,"abstract":"Nationalism and original words are important in translating a historical work. Specific words are an integral part of the language of the work, with the help of which the author creates the image of the hero, describing the nationality of the people. They express the national flavour of a work of art, perform various stylistic functions, and help to accurately and precisely describe the nature of events and objects. That is why realities are aspects of literary-historical translation that torment the translators, complicate translation and often confuse them. There is also the assignment of personal names and nicknames when translating historical works into national words. The following article deals with “A Masterpiece to Those Who Contemplate the Wonders of Cities”, and “The Marvels of Travelling (the article is called \"Journey\") of the famous Arab traveller Ibn Battuta. It provides information on historical figures’ names in the original Arabic language; the translations into Turkish by Akhmat Said Aykut and Uzbek by Nematilla Ibrakhimov and Russian languages by Igor Timofey.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"103 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129028801","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"LIFELONG LEARNING PARADIGMASINING KOMPETENSIYALARI TIZIMIDA MADANIYATLARARO MULOQOT","authors":"Mоhira Khalikova","doi":"10.36078/1676357589","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1676357589","url":null,"abstract":"Maqolaning tadqiqot obyekti sifatida Lifelong learning — hayot davomida ta’lim paradigmasi kontekstida shaxsda ijtimoiy-madaniy tafovutlarni tushunish va hurmat qilish; dialogdan madaniyatlar polilogiga o‘tish; shaxsning ijtimoiy tolerantlik, boshqa madaniyat vakillariga hurmat, bir-birini anglash va o‘zaro hamkorlikni ta’minlovchi madaniyatlararo muloqot kompetensiyalarini rivojlantirish masalalari tahlilga tortilgan. Mazkur kontekstda global dunyo va tamaddunlar konvergensiyasi kontinuumida ijtimoiy faoliyatning muvaffaqiyatini tashkil etuvchi omillar, ijtimoiy-madaniy ziddiyatlarni hal qilish, bu y o‘ldagi to‘siqlarni bartaraf etish; global axborot-aloqa tizimiga moslashish, madaniyatlararo muloqotning kognitiv-semantik xususiyatlari hamda ijtimoiy integratsiyaning multikulturalistik diskursi muhokama qilinadi. Yuqoridagilardan kelib chiqib, lifelong learning paradigmasi kontekstida ta’lim dasturlarining kontentiga madaniyatlararo muloqot kompetensiyasini tatbiq etish, madaniyatlararo muloqot kompetensiyasini rivojlantirishning nazariy-metodologik asoslarini yaratishga doir muhim nazariy-empirik xulosalar qilingan hamda metodik tavsiyalar berilgan.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130517140","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"СИСТЕМА УПРАЖНЕНИЙ ПО ОБУЧЕНИЮ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ РУССКОЙ РЕЧИ СТУДЕНТОВ-ФИЛОЛОГОВ НА МАТЕРИАЛЕ ХУДОЖЕСТВЕННЫХ ТЕКСТОВ","authors":"Л А Ахмедова","doi":"10.36078/1675919667","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1675919667","url":null,"abstract":"Проблема профессиональной подготовки студентов-филологов относится к числу наиболее важных в педагогическом образовании. Цель данной статьи заключается в разработке и описании системы упражнений по обучению профессиональной русской речи студентов-филологов на материале художественных текстов с использованием инновационных методов. С целью обоснования оптимальной системы упражнений проанализирован накопленный опыт в зарубежной и отечественной методике. Разработаны подготовительные упражнения, состоящие из лексико-грамматических и репродуктивно-творческих упражнений, и собственно речевые упражнения, формирующие подготовленную и неподготовленную речь — письменную и устную. Содержательной основой системы упражнений является художественный текст, т.е. упражнения направлены в первую очередь на постижение идейно-художественного содержания произведений. Предлагаемая система упражнений соотносится с перечнем речевых навыков и умений, базируется на принципе коммуникативности, выполнении их с использованием инновационных методов и постепенном усложнении учебной речевой деятельности студентов на занятиях методики преподавания русского языка и литературы.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132614650","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ИНТЕРПРЕТАЦИЯ КОНЦЕПТА «ЛОШАДЬ» В РУССКОЙ, УЗБЕКСКОЙ, АНГЛИЙСКОЙ И НЕМЕЦКОЙ ЛИНГВОКУЛЬТУРАХ","authors":"Oqil Latipov","doi":"10.36078/1674711992","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1674711992","url":null,"abstract":"Сопоставительное изучение концептов языков разных систем способствует более полному раскрытию языковой картины мира. Цель данной статьи заключается в описании лингвокультурологических особенностей компонента «лошадь» в составе идиоматических выражений, пословиц и поговорок русского, английского, узбекского и немецкого языков. Гипотетически можно предполагать, что в каждом из данных языков концепт слова-зоонима «лошадь» достаточно исследованы, однако в плане сопоставления данных четырех языков лексикографические материалы далеко не полностью изучены. В ходе исследования были применены описательный и сопоставительный метод, а также методы компонентного и статистического анализа идиом и паремий вокруг данной концептосферы. В работе проведен компонентный и сопоставительный анализ семантической структуры клишированных единиц со словом-зоонимом «лошадь», функционирующих в четырех неродственных языках, а также выявлены примеры их соответствия в языках разных систем. Выводы по исследованию: высокая частотность клишированных единиц с компонентом «лошадь» во всех сопоставляемых языках объясняется, по-видимому, тем, что данное животное занимает особое место в человеческом быту. В рамках исследуемых языков наблюдается меньше сходств и больше расхождений в значениях образных выражений с названием данного животного, что объясняется разнородностью природы этих языков и своеобразием ментальности данных народов.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129835577","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ПРОБЛЕМА ФОРМИРОВАНИЯ СОЦИОЛИНГВИСТИЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНЦИИ УЧАЩИХСЯ ШКОЛ С ОПОРОЙ НА КРАЕВЕДЧЕСКИЕ ТЕКСТЫ ИСТОРИКО-ЛИТЕРАТУРНОГО ХАРАКТЕРА","authors":"Sayyora Alimsaidova","doi":"10.36078/1671606974","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1671606974","url":null,"abstract":"В статье представлен обзор и анализ работ, связанных с раскрытием сущности компетенции, компетентностного подхода, формирования социолингвистической компетенции учащихся общеобразовательных школ с опорой на краеведческие тексты. Обобщены работы теоретического и практичекого характера, раскрывающие степень научной разработанности темы, включающей понятия компетенция, компетентность, коммуникативная компетенция, социолингвистическая компетенция. По мнению автора, социолингвистическую компетенцию уместно рассматривать как автономный элемент коммуникативной компетенции. В статье рассматривается коммуникативная компетенция как знания, умения и навыки использования речевой деятельности на родном (узбекском) или изучаемом (русском) языке в соответствии с коммуникативными намерениями и коммуникативным контекстом. В процессе достижения основной цели обучения неродному (русскому) языку главенствующая роль отводится социолингвистической компетенции.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122492473","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}