BULLETIN Series Historical and socio-political sciences最新文献

{"title":"ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ХХ ҒАСЫРДЫҢ 20-30 жж. ХАЛЫҚ КӨТЕРІЛІСТЕРІ МЕН НАРАЗЫЛЫҚТАРЫ ТАРИХЫН ЗЕРТТЕУ МЕН БАҒАЛАУДАҒЫ ЖАҢА КОНЦЕПТУАЛДЫҚ КӨЗҚАРАС","authors":"А.И. Кудайбергенова","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.027","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.027","url":null,"abstract":"Цель данной статьи – постановка проблемы «Новые концептуальные подходы в изучении истории народных выступлении в Казахстане в 1928-1932 гг.». В статье отмечаются причины восстании, их краткая характеристика. А также сопоставляя результаты новых изыскании с данными опубликованных работ по теме, предлагается расширение хронологических рамок истории народных восстаний и протестов. Новые документы засвидетельствовали, что народные восстания в Казахстане имеют свое начало с 1928 года. В 1928 г. произошло восстание в Аралтюбе, ранее не изученное в отечественной исторической науке. Суммируя цифровые данные из архивных дел и работ исследователей, предлагается утверждение, что, начиная с весны 1928 г. по 1932 г. в Казахстане всего имели место 518 народных восстаний и протестов (в том числе бунты и мятежи): в 1928 г. имело место 1 восстание (Аралтюбе), в 1929-1931 гг. – 397 восстаний и протестов, в 1932 г. – 120 народных выступлений и протестов. Предлагается динамика народных протестных выступлении за 1928-1932 гг. В статье массовые выступления, протесты, восстания и другие формы противостояния тружеников против антинародной компаниибольшевицко-сталинской власти, характеризовавшиеся в официальных документах власти «обострением классовой борьбы» сгруппированы в три группы: Крестьянские восстания и выступления (крестьянские восстания, кулацкие выступления, повстанческое движение в приграничных районах республики и др.); рабочие забастовки; вынужденные откочевки населения, беженство. Ключевые слова: народные восстания, протесты, Казахстан, ОГПУ, модернизация, мясо- хлебозаготовки,Аралтюбинский мятеж, Сузакское восстание, повстанцы, беженство. Бұл мақаланың мақсаты - «Қазақстандағы 1928-1932 жылдардағы ұлттық көтерілістер тарихын зерттеудегі жаңа концептуалды тәсілдер» мәселесін қарастыру. Мақалада көтерілістің шығу себептері мен олардың қысқаша сипаттамасы көрсетілген. Сондай-ақ жаңа зерттеулердің нәтижелерін тақырып бойынша жарияланған еңбектер деректерімен салыстыра отырып, халық көтерілістері мен наразылық- тары тарихының мерзімдік шеңберін кеңейту ұсынылады. Жаңа құжаттар Қазақстандағы халық көтерілістерінің 1928 жылы-ақ басталғанын көрсетеді. Себебі, 1928 жылы отандық тарих ғылымында бұрын беймәлім болған және зерттелмеген Аралтөбе көтерілісінің орын алғаны анықталды. Архив құжаттары мен зерттеушілердің жарияланған еңбектеріндегі сандық мәліметтерді саралау арқылы 1928 жылдың көктемінен бастап 1932 жыл аралығында Қазақстанда бар-лығы 518 халық көтерілісі мен наразылықтарының болғанын байқадық: 1928 ж. 1 көтеріліс (Аралтөбе көтерілісі) болды, 1929-1931 ж. - 397 көтеріліс пен наразылықтар, 1932 жылы халықтың 120 қарсылық қозғалыстары мен наразылықтары. Мақалада 1928-1932 жылдардағы халық көтерілістерінің сандық динамикасы ұсынылған. Сондай-ақ, мақалада биліктің ресми құжаттарында «тап күресінің шиеленісуі» деп түсіндірілетін, большевиктік-сталиндік үкіметке қарсы халық көтерілістері, наразылықтары және басқа да қарсылық түрлері үш топқа топтастырылды: шар","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"51 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280189","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ГЕНДЕРЛІК ТЕҢДІК ЖӘНЕ КЕМСІТУШІЛІККЕ ТЫЙЫМ САЛУ ҚҰҚЫҚТАРЫНЫҢХАЛЫҚАРАЛЫҚКЕПІЛДІКТЕРІ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ІС-ҚИМЫЛЫ","authors":"А. БурибаевЕ","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.09","url":null,"abstract":"Гендерное равенство на рабочих местах —традиционно продвигаемый мировым сообществом социально значимый элемент укрепления социальной стабильности. Этот несомненно важный институт только входит в современный обиход Казахстана тесно связан с концепцией устойчивого развития, заставляет определить, что лежит в основе его международно-правового регулирования. Цель исследова-ния -определить место и роль международно-правовых инструментов в формировании национальных методов гендерного равенства и процессов, связанных с совершенствованием механизмов защиты от дискриминации. Вопрос исследования: какова роль Конвенций МОТ в стимулировании подлинного обеспечения равенства в социально-трудовой сфере Казахстана на современном этапе? Анализ основан на предположении, что международные трудовые соглашения обладают необходимымирычагами для воздействия на национальные системы законодательства, а их эффективная имплементация и применение отвечает общественным интересам. Обзор сформирован на примере казахстанской правовой системы в сравнительной перспективе. Результаты исследования развивают гипотезу о том, что международные соглашения могут влиять на национальную политику только в том случае, если государства желают и способны имплементировать международные обязательства в свое национальное законодательство, а также обеспечить их применение и исполнение. Результаты показывают проблемы, которые сопровождают реформы национальной социальной политики в области занятости, продвигаемые международными соглашениями в Казахстане.\u0000 Жұмыс орындарындағы гендерлік теңдік -дәстүрлі түрде әлемдік қоғамдастықты ілгерілететін әлеуметтік тұрақтылықты нығайтудыңәлеуметтік мәні бар элементі. Бұл сөзсіз маңызды институт Қазақстанныңқазіргі күнделікті өміріне енді ғана еніп келеді және тұрақты даму тұжырымдамасымен тығыз байланысты,ол бізді оныңхалықаралыққұқықтықреттеуініңнегізінде не жатқанын анықтауғамәжбүрлейді. Зерттеудіңмақсаты -гендерлік теңдіктіңұлттықәдістерін және кемсітушіліктен қорғау тетіктерін жетілдірумен байланысты процестерді қалыптастырудағы халықаралық-құқықтыққұралдар-дыңорны мен рөлін айқындау. Зерттеу сұрағы: қазіргі кезеңдегі Қазақстанныңәлеуметтік-еңбек саласындағы теңдіктіңшынайы қамтамасыз етілуін ынталандырудағы ХЕҰконвенцияларыныңрөлі қандай? Халықаралықеңбек келісімдері ұлттықзаңнама жүйелеріне әсер ету үшін қажетті тетіктерге ие және оларды тиімді іске асыру және қолдану қоғамдықмүдделерге сәйкес келеді, -деген болжамға талдау негізделген. Шолу салыстырмалы перспективада қазақстандыққұқықтықжүйе үлгісінде қалыптас-тырылған. Зерттеу нәтижелері мемлекеттер халықаралықміндеттемелерді өздерініңұлттықзаңнамасына имплементациялауға, сондай-ақолардыңқолданылуы мен орындалуын қамтамасыз етуге тілек білдірген және қабілетті болған жағдайда ғана халықаралықкелісімдер ұлттықсаясатқа әсер етуі мүмкін, -деген гипотезаны дамытады. Нәтижелер Қазақстанда халықаралықкелісімдермен ілгерілетілген жұмыспен қамту саласындағы ұлттықәлеуметтік саясат реформаларымен қатар жүретін ","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117237758","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"СОЦИАЛЬНО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ НАЦИОНАЛЬНАЯ ОСНОВАНА СЛЕДИЯ ЗОЛОТОЙ ОРДЫ","authors":"М.Б. Сабыр","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.13","url":null,"abstract":"Мақала Алтын Орданыңмұрагерікім деген өзекті мәселені талдауға арналған. Авторлар осы бір күрделі сұраққа жауап іздеу үшін тек тарихи деректер ғана емес, тілдік және әдеби деректерге де жүгінуіміз шарт дейді. Тарихтыңұзын жолында бабаларымыздыңізі еңәуелі тілдіңбойынан көрінедідей келіп, ұлттыңтарихы тілінде сақталады деген тұжырымды ұсынады. Алтын Орда дәуіріндегі жазба мұралар бүгінгі қазақтіліне тікелей қатысты екендігі талданған. Байырғы қыпшақтардың, Алтын Орданыңмұрагері қазақжұрты деген пікір толықдәлелденген.XV-XVII ғасырлардағы қазақтарихы ру-тайпалықмүдде мен жалпымемлекеттік мүдделердіңөзара тартысы жағдайында өтті. Еларалыққатынастар тынымсыз жаугершілік пен феодалдыққақтығыстардан тұрған бұл тарихи кезеңжалпыұлттықмүдденіңмаңызын тура түсініп, мақсаттыжәне саналы түрде қызмет жасаған белсенді тұлғаларды да өмірге алып келді. Бұл тұлғалар, ұлттыңөзін-өзі тануы, басқа этностармен қатынаста өз мүддесін түсінуі нәтижесінде өмірге келсе, өз ретінде олар ұлттықұюдыңтезірек жүруіне, ұлттыққұндылықтардыңпісіп-жетілуіне пәрменді ықпал жасады. XVII ғасырда казақхалқы сандықжәне сапалықөсу жолында тұрды, ол жалпыұлттықсананыңқалыптасуына ұласты, ал бұл рухани-интеллектуалдықдәрежеде жүретін жинақы көрініс, мемлекеттік құрылымныңбой көтеруі болатын.\u0000 Статья посвящена анализу актуальной проблемы -выявлению истинных наследников Золотой Орды. В раскрытии данного вопроса безусловно играют исторические факты, однако авторы подчеркивают важность учета прежде всего языковых фактов.Формирование казахского народа на всех его этапах исторического развития находят отражение в его языке. В силу этого авторы придерживаются концепции, что история нации сохраняется в его языке. В частности, изучение письменных памятников эпохи Золотой Орды дают возможность сделать вывод, что он напрямую связан с современным казахским языком. Авторы пришли к основному выводу, что казахи являются истиными наследниками древних кипчаков и Золотой орды.азахская история XV-XVII веков проходила в условиях взаимного противостояния родоплеменных интересов и общегосударственных интересов. Этот исторический период, в котором отношения между странами состояли из неустанной вражды и феодальных конфликтов, привели к жизни заурядных личностей, которые действовали целенаправленно и осознанно, прямо понимая значение общенациональных интересов. Эти личности, появившиеся на свет в результате самоидентификации нации, понимания своих интересов в отношениях с другими этносами, как свои, активно способствовали ускорению Национального свертывания, вызреванию национальных ценностей. В XVII веке казахское население встало на путь количественного и качественного роста, которое переросло в формирование общенационального сознания, а это была компактная картина духовно-интеллектуального развития, возведение государственного устройства.\u0000 The article is devoted to the analysis of the actual problem of the successor of the Golden Horde. The authors emphasize the importance of learning linguistic facts, and no","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129848921","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ И ОКРУЖЕНИЕ БАУЫРЖАНА МОМЫШҰЛЫ: ИСТОРИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ","authors":"Б.Қ. Исабек","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.25","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.25","url":null,"abstract":"Зерттеу жұмысының мақсаты – Ұлы Отан соғысында асқан ерлігімен даңқы бүкіл әлемге аңыз болған гвардия полковнигі, Кеңес Одағының батыры, әскери тақырыптағы жазушы Бауыржан Момышұлының өмір жолы мен қоршаған ортасының шығармашылық қызметіне ықпалын талқылауға арналған. Батырдың шығармашылық дүниесінің негізгі мәні мен мазмұны заманхаттан тұратындығына көз жеткіземіз. Яғни, өзінің бастан кешкен оқиғалары мен естеліктерінің шығармашылық құндылыққа айналғандығы мәлім. Зерттеу жұмысының міндеттерінің бірі Ұлы Отан соғысы жылдарындағы батырдың азаматтық ұстанымын айқындайтын мәліметтерді жинақтау және оларды сыныптаумен айқындалады. Ұлы жазушының шығармашылық бағыты соғыстың тарихи бейнесі мен қасіретін оқырманға шынайы жеткізуге мақсатталғандығын осы мәліметтердің көмегімен саралауға қол жеткізе аламыз. Зерттеу жұмысының өзектілігі автордың өскен ортасы мен тұлғалық қалыптасу сәттерінің әскери оқиғалардың желісінде өрбігендігімен маңызды. Шығармашылық туындалары дүние тарихындағы шектен тыс қатал әрі күрделі құбылыстың жүру барысында қалыптасты. Батырдың қарапайым өмірдегі әрекеттері мен көзқарастары әскери тәртіп пен адалдықтың ұстанымдарымен үйлесіп жатты. Зерттеудің нәтижес ретінде Бауыржан Момышұлының тұлға болып қалыптасуына ықпал еткен тұлғалар тұрғысында мәліметтер сарапталып, тарихи тұлғасына ғылыми баға берілді.\u0000 Цель исследования - обсуждение жизненного пути и влияния окружающей среды на творческую деятельность Героя Советского Союза, писателя на военную тематику и гвардии полковника Бауыржана Момышулы, чья слава о подвиге в Великой Отечественной войне стала легендой во всем мире. Мы убедимся, что основная суть и содержание творческого мира героя состоит из мемуров. То есть, как известно, пережитые им события и воспоминания стали творческой ценностью. Одна из задач исследовательской работы определяется обобщением сведений, определяющих гражданскую позицию героя в годы Великой Отечественной войны, и их классификацией. С помощью этих данных мы можем добиться того, чтобы творческое направление великого писателя было направлено на объективную передачу читателю исторического образа и последствий войны. Актуальность исследовательской работы обусловлена тем, что в сети военных событий разворачивались моменты молодости и личностного становления автора. Творческий путь писателя сложился в ходе жесткого и сложного явления мировой истории. Действия и взгляды героя в обычной жизни сочетались с принципами воинской дисциплины и честности. В качестве результатов исследования были проанализированы сведения о лицах, способствовавших становлению личности Бауыржана Момышулы, дана научная оценка его исторической личности.\u0000 The purpose of the study is to discuss the life path and the influence of the environment on the creative activity of the Hero of the Soviet Union, writer on military subjects and guard Colonel Bauyrzhan Momyshuly, whose fame about the feat in the Great Patriotic War has become a legend all over the world. We will make sure that the main esse","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130313569","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"МЕСТО ИСТОЧНИКОВ «ТАРИХ-И-РАШИДИ»М.Х. ДУЛАТИ В ИСТОРИИ СРЕДНЕВЕКОВЬЯ","authors":"А.А. Мақсұтова","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.19","url":null,"abstract":"Бұл мақалада XIV ғасырдан XVI ғасырдың орта шеніне дейінгі екі жүз жылдық тарихи кезеңді қамтыған Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» шығармасының ортағасырлық тарихтың деректік көзі ретіндегі маңызы талдауға алынған. Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-иРашидиінде» басынан кешкен оқиғалар жәнетүрлі адамдардан естіген әңгімелерінеғанажүгінбей, көптеген көрнекті тарихшы-ғалымдар, жағрафияілімінің даналары, сопылардың трактаттарынадейін назараударып, олардымолынан пайдаланған. Дарындытарихшышығармасындаөзінедейін өмір сүрген жәнезамандас қаламгерлердің десаналуан кітаптарымен қолжазбаларын ой елегінен өткізіп керек жердедәйектемелер келтіріп отырған. МырзаХайдардың «Тарих-иРашиди» секілді классикалық тарихи, әдеби, мемуарлық еңбегін жазудапайдаланған түрлі дерек көздерін сөз еткендеондай еңбектердің авторларымен олардың өмір деректері, шығармаларының мән-маңызына, М.Х. Дулатидің ол деректерді пайдаланусебептерінедемақалада талдау жасалынады. Қазақ тарихына қатысты, ру-тайпалық құрылымы. Жер-су атаулары мен қазақ хандығының түрлі мәселелері және хандардың шежіресі МырзаХайдардың «Тарих-иРашиди» еңбегінің негізгі өзегі болып табылады. Мақалада осы мәселелердің деректік маңызы кешенді түрде қарастырылып, негізгі тұжырымдары талданады.\u0000 В данной статье анализируется значение труда Мухаммада Хайдара Дулати «Тарих-и Рашиди» как источника средневековой истории, охватывающего период в двести лет с XIV века до середины XVI века. Не только события описанные в материалах «Тарих-и Рашиди» Мухаммада Хайдара Дулати но и рассказы, услышанные им от разных людей, и труды многих выдающихся историков, географов, трактаты суфиев было широко применено для написание такого важного пройзведения. В произведении талантливого историка он цитирует различные книги и рукописи, существовавшие до него и современники. «Тарих-и Раши ди» г-на Хайдара является классическим образцом использования классической истории, литературы и мемуаров. При написании классицистического исторического, литературного, мемуарного труда Мырза Хайдара «Тарих-и Рашиди \" в различных источниках анализируются авторы и источники его жизни, также в статье анализируются причины использования этих документов.Родоплеменное устройство, относящееся к казахсстанской истории. Родословная ханов и различные проблемы Казахского ханства и названия земель являются основным ядром труда мырза Хайдара «Тарих-и Рашиди\". В статье комплексно рассматривается источниковое значение этих проблем, анализируются основные выводы.\u0000 This article analyzes the significance of the work of Muhammad Haidar Dulati \"Tarih-i Rashidi\" as a source ofmedieval history, covering a period of two hundred years from the XIV century to the middle of the XVI century. Not only the events of Muhammad Haidar Dulati's \"Tari x-i Rashidi\" and the stories he heard from various people, but also the works of many eminent historians, geographers, and the tracts of the Sufis. za r a u da ry p, o la rdy mo ly na n paida langa n.The history of the book is based","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126968453","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"СОДЕРЖАНИЕ, ПРИНЦИПЫ ПРОЕКТНОЙ ТЕХНОЛОГИИ, И ЕЕ ПРИМЕНЕНИЕ НА УРОКАХ ИСТОРИИ","authors":"G.T. Jainakbayeva","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.22","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.22","url":null,"abstract":"he article deals with the study and application of project-based technology in history classes. The purpose, types and stages of this technology are defined. The development of the world community in recent decades has increasingly clearly put the priority of the human personality at the centre of the education and upbringing system. In modern society there is an increased need for a teacher who is able to modernize the content of their activities through critical, creative thinking and application of the achievements of science and best pedagogical practices. The project method implies a certain set of educational and cognitive techniques and actions of students that allow solving a particular problem as a result of independent cognitive actions and involving presentation of these results in the form of a concrete product of activity. Application of modern educational technologies increases the efficiency of the learning process, strengthens learning motivation and cognitive activity of students, constantly supports teachers in a state of creative search of didactic innovations. Students are transformed from objects of the educational process into active and successful subjects, which also contributes to the success of the teacher as a professional. The application of project-based technology contributes to the personal confidence of each participant in the learning process, their self-fulfillment and reflection.\u0000 Статья посвящена вопросам изучения и применения проектной технологии на уроках истории.Определены цель, виды и этапы работы данной технологии. Развитие мирового сообщества в последние десятилетия все более явно ставит в центр системы образования и воспитания приоритет человеческой личности. В современном обществе возросла потребность в учителе, способном модернизировать содержание своей деятельности посредством критического, творческого его осмысления и применения достижений науки и передового педагогического опыта. Метод проектов предполагает определенную совокупность учебно-познавательных приемов и действий обучаемых, которые позволяют решить ту или иную проблему в результате самостоятельных познавательных действий и предполагающих презентацию этих результатов в виде конкретного продукта деятельности. Применение современных образовательных технологий повышает результативность учебного процесса, усиливает мотивацию обучения и познавательную активность учащихся, постоянно поддерживает учителей в состоянии творческого поиска дидактических новаций. Ученики из объектов образовательного процесса превращаются в активных и успешных субъектов, что способствует и успешности учителя как профессионала. Применение проектной технологии способствует повышению личной уверенности у каждого участника обучения, его самореализации и рефлексии.\u0000 Мақала тарих сабақтарында жобалықтехнологияны зерттеу және қолдану мәселелеріне арналған. Осы технологияныңмақсаты, түрлері мен кезеңдері анықталды. Соңғы онжылдықтарда әлемдік қоғамдастықтыңдамуы білім беру мен ","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116954308","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"XXI ҒАСЫРДЫҢБАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ДЕМОГРАФИЯЛЫҚЖАРЫЛЫС: СЕБЕПТЕРІ, ТӘУЕКЕЛДЕРІ, САЛДАРЫ","authors":"Г.А. Сарсембаева","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.141","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.141","url":null,"abstract":"Значительный рост показателей рождаемости в Казахстане в начале XXIвека позволяет сделать выводы о наметившейся тенденции демографического взрыва. В период 2000-2020 годы происходит рост общего коэффициента и суммарного коэффициента рождаемости населения в городах и селах республики. Суммарный коэффициент рождаемости в среднем по Казахстану в 2020 году составил 3,13, достигнув наибольшего значения за период с 2000 года, и увеличившись на 73%. Особый всплеск рождаемости населения страны отмечается с 2020 года. Большая часть прироста обеспечивалась за счет четвертых (пятых) в очередности рождений детей. Можно утверждать, что сегодня рост рождаемости в Казахстане преимущественно определяет поколение 80-х годов. Наиболее действенным среди мер по стимуляции рождаемости является введение нового ежемесячного пособия для семей, имеющих четырех и более детей с января 2020 года. Авторы статьи ставят вопрос о необходимости разработки комплексной, регионально дифферен-цированной, долгосрочной, поддерживающей демографической программы, включающей несколько этапов и секторов: систему образования, строительства, субсидирования, ипотечного кредитования. По мнению авторов, программа поддержки многодетных семей должна включать решение вопросов, связанных с безработицей, создания новых рабочих мест. Авторами сделан вывод о том, что программа поддержки многодетных семей, в целом, рождаемости в Казахстане, должна работать на опережение и разрабатываться на основе компетентных научных демографических прогнозов.\u0000 XXI ғасырдыңбасында Қазақстанда туу көрсеткіштерініңайтарлықтай өсуі демографиялықжарылыстыңбайқалған үрдісі туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді. 2000-2020 жылдар кезеңінде Республиканыңқалалары мен ауылдарында халықтыңжалпы коэффициенті мен туудыңжиынтықкоэффициентініңөсуі байқалады. Қазақстан бойынша туудыңжиынтықкоэффициенті 2020 жылы 3,13-ті құрап, 2000 жылдан бергі кезеңде еңжоғары мәнге жетіп, 73%-ға артты.1Статья подготовлена в рамках реализациинаучного проекта «Региональные особенности репродуктивного поведения городских казашек: тенденции и перспективы», финансируемого Комитетом науки Министерства образования и науки Республики Казахстан (грант AP09260600). 2020 жылдан бастап ел халқыныңтуу көрсеткішініңөсуі байқалады. Өсімніңкөп бөлігі туу кезектілігінде төртінші (бесінші) есебінен қамтамасыз етілді. Бүгінгі таңда Қазақстанда туудыңөсуін негізінен 80-ші жылдардағы ұрпақанықтайды деп айтуға болады. Тууды ынталандыру шараларыныңішіндегі еңтиімдісі –2020 жылдыңқаңтарынан бастап төрт немесе одан да көп баласы бар отбасылар үшін ай сайынғы жаңа жәрдемақыны енгізу.Мақала авторлары бірнеше кезеңдер мен секторларды: білім беру, құрылыс, субсидиялау, ипотекалықкредит беру жүйесін қамтитын кешенді, өңірлік саралан-ған, ұзақмерзімді, қолдау көрсететін демографиялықбағдарламаны әзірлеу қажеттілігі туралы мәселе қояды. Авторлардыңпікірінше, көп балалы отбасыларды қолдау бағдарламасы жұмыссыздыққа байланысты мәселелерді шешуді, жаңа жұмыс орындарын құруды қа","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126913070","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"БОРЬБА ДЕЯТЕЛЯ ЫДЫРЫСА МҰСТАМБАЙҰЛЫС ПАЛАЧАМИ СОВЕТСКОГО ОГПУ","authors":"Е.Н. Ермұханов","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.24","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.24","url":null,"abstract":"Мақалада ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы Сталиндік саяси қуғын-сүргіннің салдарынан жазықсыз жазаланып, қуғын-сүргінге ұшыраған халқымыздың ардақты қайраткер тұлғаларының бірі – Ыдырыс Мұстамбайұлының 1933 жылы саяси тұрғыдан тұтқындалып, 1937 жылы атылып кеткенге дейінгі кезеңдегі қоғамдық саяси қызметі сараланады. Соңғы жылдарға дейін Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Ішкі істер министрлігінің архивтері жабық болғаннан кейін, оның 1933 жылдың қаңтарынан кейінгі, яғни сотталғаннан кейін мерзімі біткеніне қарамастан екінші рет неліктен сотталған, ол өзіне тағылған айыптарды қаншалықты мойындады, қашан және қай жерде қайтыс болды? Және тағы да басқа түйткілді сұрақтардың жауабын толық ашуға мүмкіндік болмай келген болатын. Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жұмыстарына байланысты Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 2020 жылы 24 қарашада №456 «Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөніндегі комиссия құру туралы» жарлығы шыққаннан кейін, қайраткер тұлғаның қоғамдық саяси қызметіне байланысты зерттеулерді одан әрі жүргізуге мүмкіндік туды. Соның нәтижесінде, архив құжаттары негізінде оған тағылған айыптауларға байланысты көптеген заңсыздықтардың орын алғаны анықталды. Ыдырыс Мұстамбайұлы НКВД-ның жендеттері қаншалықты азапты тергеуге салса да, өзін антисоветтік ұйымды құрдым немесе соның мүшесі болдым деп мойындамаған. Зерттеуде, осы уақытқа дейін жабық болған архив құжаттары бойынша қайраткер тұлғаның өмірінің соңғы кезеңіндегі қоғамдық саяси қызметі жан-жақты талданады.\u0000 В статье анализируется общественно-политическая деятельность одного из выдающихся деятелей казахского народа -Идриса Мустамбайулы, подвергшегося безвинному наказанию в результате сталинских политических репрессий 20-30–х годов ХХ века-в период его политического ареста с 1933 года и расстрела в 1937 году.После того, как архивы Комитета национальной безопасности, Министерства внутренних дел были закрыты до последних лет, не было возможности полностью раскрыть такие вопросы, почему он был осужден во второй раз после января 1933 года, то есть после его осуждения, несмотря на то, что его срок истек, насколько он признал обвинения, когда и где он умер? И не было возможности полностью раскрыть ответы на другие проблемные вопросы.В связи с работой по полной реабилитации жертв политических репрессий, в соответствии с поручением Главы государства 24 ноября 2020 года, после издания указа No456 «о создании комиссии по полной реабилитации жертв политических репрессий», стало возможным дальнейшее проведение исследований, связанных с общественно-политической деятельностью деятеля.В итоге на основании архивных документов было выявлено,что в связи с предъявленными ему обвинениями было много нарушений. Идрис Мустамбайулыне признавал, что создал или был членом антисоветской организации, сколько бы ни расследовали сотрудники НКВД. В исследовании дается комплексный анализ общественно-политической деятельности деятеля в последний период его жизни по закрытым до сих пор архивным документам.","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"79 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114510353","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ЛИМОЛОГИЯНЫҢТЕОРИЯЛЫҚЖӘНЕ ҚОЛДАНБАЛЫ АСПЕКТІЛЕРІ:ДӘСТҮРЛІ ЖӘНЕ ИННОВАЦИЯЛЫҚТӘСІЛДЕМЕЛЕР(РЕСЕЙ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН ТАРИХНАМАСЫНА ШОЛУ)","authors":"С.Б. Кожирова","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.16","url":null,"abstract":"В статье анализируется трансформация исследовательской лимологической парадигмы от общего к частному, от изучения физико-географических границ к изучению политико-административных и государственных границ. В статье отмечается, что у истоков лимологии стояли такие видные специалисты, как Б.Б.Родоман, В.Л.Каганский, В.Е.Шувалов, Л.Б.Вардомский, Н.С.Мироненко, Л.В.Смирнягин, В.С.Тикунов, С.Е.Ханин, Г.А.Горностаева, С.А.Тархов, П.М.Полян, Б.М.Эккель, Л.К.Казаков, Н.С.Касимов, В.Н.Солнцев и другие. После распада СССР появляются новые методологические подходы, выдвинутые такими учеными, как В.А.Колосов, С.В.Голунов, О.В.Цветкова, О.Ф.Русакова, В.М.Русаков, Ю.К.Саранчин и др. Изучаются «псевдогосударственные границы» (А.П.Васильев, М.И.Ключников Н.Л.Туров), трансграничность и пограничная политика (М.Ю.Шинковский, А.А.Зыков, А.А.Киреев, Ф.С.Мусин, И.Н.Воробьева, О.Н.Тынянова, В.В.Шумов, В.О.Корепанов, Л.И.Попкова, Н.П.Романова и др.). В статье рассмотрены также исследовательские подходы к различным аспектам российско-казахстанского пограничья (Г.Т.Каженова, П.С.Белан, А.М.Ауанасова, А.М.Сулейменов, Н.Б.Сейдин, К.Г.Шаймерденова, С.М.Акимбеков, В.А.Колосов, Ж.Е.Токбулатова, С.В.Голунов, М.С.Карпенко, М.Ю.Семененко, Е.А.Семенов, Д.В.Григоревский, А.А.Чибилев и др.). В статье сформулированы также задачи политической лимологии в быстро меняющихся геополитических условиях.\u0000 Мақалада шекараларды зерттеу эволюциясы, соныңішінде зерттеу парадигмасыныңжалпыдан нақтыға өтуі, физикалық-географиялықшекараларды зерттеуден саяси-әкімшілік пен мемлекеттік шекараларды зерттеуге дейінгі трансформациясы талданады. Мақалада лимология зерттемелерініңбасында Б.Б.Родоман, В.Л.Каганский, В.Е.Шувалов, Л.Б.Вардомский, Н.С.Мироненко, Л.В.Смирнягин, В.С.Тикунов, С.Е.Ханин, Г.А.Горностаева, С.А.Тархов, П.М.Полян, Б.М.Эккел, Л.К.Казаков, Н.С.Касимов, В.Н.Солнцев және т.б. секілді мамандардыңтұрғаны атап өтіледі. КСРО ыдырағаннан кейін В.А.Колосов, С.В.Голунов, О.В.Цветкова, О.Ф.Русакова, В.М.Русаков, Ю.К.Саранчин және т.б. сияқты ғалымдар ұсынған жаңа әдістемелік тәсілдер пайда болды. «Псевдомемлекеттік шекаралар» (А.П.Васильев, М.И.Ключников Н.Л.Туров), трансшекаралықжәне шекаралықсаясат (М.Ю.Шинковский, А.А.Зыков, А.А.Киреев, Ф.С.Мусин, И.Н.Воробьева, О.Н.Тынянова, В.В.Шумов, В.О.Корепанов, Л.И.Попкова, Н.П.Романова және т.б.) секілді танымдар зерттеледі. Мақалада сондай-ақРесей-Қазақстан шекаралас аймақтарыныңәртүрлі аспектілерін зерттеу тәсілдері қарастырылады (Г.Т.Қаженова, П.С.Белан, А.М.Ауанасова, А.М.Сүлейменов, Н.Б.Сейдин, К.Г. Шаймерденова, С.М.Әкімбеков, В.А.Колосов, Ж.Е.Тоқбулатова, С.В.Голунов, М.С.Карпенко, М.Ю.Семененко, Е.А.Семенов, Д.В.Григоревский, А.А.Чибилев және т.б.). Мақалада сондай-ақтез өзгеретін геосаяси ортадағы саяси лимологияныңміндеттері тұжырымдалған.\u0000 The article analyzes the evolution of the study of boundaries, including the transformation of the research paradigm from the general to the specific, from the study of physical and geographical boundarie","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"70 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130636978","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"БОРЬБА С БЕДНОСТЬЮ В КОНТЕКСТЕ ПОСТРОЕНИЯ ОБШЕСТВА СЯОКАН: КИТАЙСКИЙ ОПЫТ","authors":"М.Б. Асыл","doi":"10.51889/2022-2.1728-5461.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2022-2.1728-5461.11","url":null,"abstract":"Қытай ХалықРеспубликасы құрылғаннан кейін қытай халқы ұлттықдамуды жүзеге асыру барысында Қытай Коммунисттік партиясының(ҚКП) басшылығымен кедейлікпен күресті алдыңғы қатарлы мақсаттар қатарына қойды. Реформалар мен ашықесік саясаты жарияланғаннан кейін Қытай кедейлікті қысқарту бойынша кеңкөлемдегі жұмыстарды бастады және дамуға бағытталған қытайлықерекшелігі бар кедейлікпен күрестіңжаңа жолын салып өтті. Маңызды жетістіктерге жеткізген бұл жол Қытайдағы “сяокан” қоғамын (орта дәулетті қоғам) құру үдерісініңмаңызды құраушы бөлігі болып табылады. 2012 жылы өткен ҚКП-ның18-ші съезінен кейін партия, мемлекет пен қоғам жаңа қарқынмен кедейлікпен толықкөлемде күресуге жұмылдырылды. Бас хатшы Си Цзиньпинніңкедейлікпен күрес туралы маңызды тұжырымдамаларыныңбасшылығымен жүргізілген бұл күрес Қытайдыңжаңа дәуірдегі дамуына бағытталған кедейшілікпен күрестіңжаңа кезеңініңбастамасы болды. Бүгінгі таңда Қытайдағы кедейлікті жою мәселесі аса өзекті тақырыптардыңбірі болып отырғандықтан, мақаламыздыңнегізгі мақсаты –миллиардтан аса халқы бар Қытай елі үшін кедейлікпен күрес жолында қысқа мерзімде үлкен жетістіктерге жетуге мүмкіндік берген кедейлікті жою бағдарламаларын, оныңерекшеліктерін, бұл мәселені шешудіңжолдары мен тәсілдерін қарастыру. Себебі Қытайдыңкедейлікті жою бойынша тәжірибесі дәл осындай проблемалары бар дамушы елдер үшін жоғары маңыздылыққа ие.\u0000 После образования Китайской Народной Республики китайский народ боролся с бедностью на фоне национального развития под руководством Коммунистической партии Китая (КПК). После реализации политики реформ и открытости Китай организовал широкомасштабную практику сокращения бедности, добившись значительных успехов, и проложил новый путь сокращения бедности, ориентированной на развитие, с китайской спецификой. Этот путь является неотъемлемым компонентом процесса построения общества “сяокан”(средне зажиточное общество), отображающего суть китайского социализма. После 18-го Всекитайского съезда КПК в 2012 году вся партия, страна и общество были призваны к полномасштабной борьбе с бедностью под руководством важных заявлений генерального секретаря Си Цзиньпина о борьбе с бедностью, что открыло новый этап борьбы с бедностью, ориентированной на развитие Китая в новую эпоху. Вопрос ликвидации бедности в Китае на сегодняшний день является весьма актуальной, в связи с этим главная цель статьи –рассмотреть программы ликвидации бедности в Китае, ее специфику, пути и методы ее решения, позволившие в короткие сроки добиться ликвидации бедности в стране с миллиардным населением. Опыт Китая по сокращению бедности может иметь большое положительное значение для большинства развивающихся стран в решении их проблем.\u0000 Since the founding of the People's Republic of China, the Chinese people have struggled against poverty as part of national development under the leadership of the Communist Party of China (CPC). China has organized large-scale poverty alleviation practices with considerable results since the implementation of t","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127381493","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}