BULLETIN Series Historical and socio-political sciences最新文献

{"title":"МОҢҒОЛДАР КЕЗІҢІНДЕ ҚЫТАЙДА КОММЕРЦИЯЛЫҚ КЕЛІСІМДЕРДІҢ, ИМПОРТ ЖӘНЕ ЭКСПОРТТЫҢ СИПАТЫ","authors":"G.S. Bedelova","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.010","url":null,"abstract":"In this article were considered the issues of trade, commodity exchange and the trend of economic growth during the Southern Song and Yuan Dynasty, based on Western and Eastern sources. Authors in the process of writing the article come to these such kind of number of assumptions and conclusions. With the coming to power of the Mongols, their ties with the Asian region strengthened. The complex system was formed with a gradation of duties and fees depending on the type of goods. During the Southern Song and Yuan dynasties, China actively traded with its neighbors, exported silk, porcelain and other medicinal plants. During the Southern Song Dynasty it was exported the copper. In the period of the Yuan Dynasty horses were exported from Yunnan, as well as camphor, ivory, precious woods, tortoise shell, cotton, precious stones, incense, glass and spices were imported during the Southern Song, under the Mongols, the main items on this list were preserved, and the horse trade intensified. At the result authors concluded that the coming to power of the Yuan dynasty had a positive impact on the trade situation in the region. Кeywords: commercial transactions, Mongol Empire, import, export, price evolution. Мақала XIII ғасырдағы сауда тарихы, тауар алмасу және аймақтың экономикалық даму тенденциялары туралы, Оңтүстік Сун әулетінің құлауынан Юань әулетінің негізін қалаушы Құбылайдың билікке келуіне дейінгі кезеңнің құнды дереккөздері болып табылатын батыс және шығыс деректері негізінде жазылды. Автор мақаланы жазу барысында, бірқатар болжамдар мен тұжырымдарға келеді: моңғолдардың билікке келуімен Азия аймағымен байланыс күшейе түскендігі, тауарлардың түріне байланысты баж салығының, алымдардың градациясымен күрделі жүйе құрылғандығы, Оңтүстік Сун мен Юань кезеңінде Қытай көршілерімен белсенді сауда жасап, жібек, фарфор және басқа да дәрілік өсімдіктерді экспорттағанын, Оңтүстік Сун тұсында мыс экспортталғандығы, Юань кезеңінде – юньнаннан жылқылар шығарылғандығы, сондай-ақ Оңтүстік Сун кезінде камфора, піл сүйегі, құнды ағаш түрлері, тасбақа қабығы, мақта, асыл тастар, хош иісті зат, шыны және дәмдеуіштер әкелінгендігі және моңғолдар кезінде бұл тізімнің негізгі тармақтары сақталып, жылқы саудасы күшейе түскендігі айтылады. Яғни, Юань әулетінің билікке келуі аймақтағы сауда жағдайына оң әсер еткендігі тұжырымдалады. Кілт сөздер: коммерциялық келісімдер, моңғол империясы, импорт, экспорт, баға эволюциясы. В статье рассматривается торговля, товарообмен и тенденция экономического роста периода династии Южная Сун и Юань, на основе западных и восточных источников. В ходе написания статьи автор приходит к ряду предположений и выводов: с приходом к власти монголов усилились связи с Азиатским регионом, сложилась сложная система с градацией пошлин, сборов в зависимости от вида товаров, в период династии Южная Сун и Юань Китай активно торговал с соседями, экспортировал шелк, фарфор и другие лекарственные растения, при династии Южная Сун экспортировалась медь, в ","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"18 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279656","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ДЕЯТЕЛИ АЛАШ ПОХОРОНЕННЫЕ В СЕЛЕ ЖАНАЛЫК","authors":"Г Сабденова","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.004","url":null,"abstract":"Мақала Қазақстанда коммунистік партия қолданған «қызыл террор» репрессиялық саясатының кейбір аспектілеріне арналған. Бұл мақаланың мақсаты 1937-1946 жылдары Алматы облысы Талғар ауданы Жаңалық ауылы материалдары бойынша саяси қуғын-сүргіннің кейбір сәттерін нақтылап, айқындау болып табылады. Алға қойылған осы мақсат өзектілігін және зерттеу форматы шағындылығын ескере отырып мақала авторлары көрсетілген мерзімдегі мемлекетте орын алған қанды акцияның тек жекелеген мәселелеріне ғана тоқтала алды. Сталиндік режимнің жаппай қуғын-сүргін құрбандары жерленген Жаңалық ауылы Қазақстандағы ең үлкен жерлеу орыны болып саналады: мұнда 4121 адамның денесі жатыр. Ондағы әрбір фамилия артында қатал түрде үзілген адам өмірі, орны толмас халық саны мен жекелеген тұлғалар тағдыры, сондай-ақ қазақтар мен алыс-жақын елдерде туылғандар есімдері тұр. Мұнда соңғы жайын тапқан адамдар репрессия диірменіне түскен болатын, өйткені мемлекеттің қанды науқаны ешкімді де аяй қойған жоқ еді. Осы фактілерді ескере отырып авторлар саяси репрессияның негізгі мәселелеріне шолу жасады да, жалпы теориялық сауалдарды талдаудан өткізді.Кейбір тұлғалар-дың атылуының мезгіліне қатысты көзқарастар талданды. Репрессияға ұшыраған және Жаңалықта жерленгеназаматтардың түрлі статустар (әлеуметтік жағдайы, ұлты, т.б.) жайы талданды.Жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандары арасындағы қазақтардың (алаштықтардың) пайыздық көлемі нақтыланды. Кілт сөздер: Жаңалық, репрессия, сталинизм, қызыл террор, ату, мартиролог. Статья посвящена некоторым аспектам репресивной политики «красного террора» широко применявшихся коммунистическим режимом в Казахстане. Целью данной статьи является выявление некоторых моментов массовых политических репрессий в 1937-1946 гг.по материалам изсела Жаналык Талгарского района Алматинской области.Учитывая актуальность поставленной цели и ограниченность формата исследования, авторы остановились лишь на некоторые аспекты и последствия кровавой акции государствав обозначенные годы.Село Жаналык, где были захоронены жертвы массовых политических репрессий сталинского режима, является самым большим захоронением в Казахстане: в нем покоятся 4121 человек. За каждой фамилией стоит жестоко прерванная человеческая жизнь, невосполнимые потери народа и судьбы отдельных личностей, а также семейная трагедия казахов, уроженцев ближнего и дальнего зарубежья. Люди нашедшие здесь последнее пристанище попали в жернова репрессий, кровавая акция государства никого не пощадила.Учитывая эти факты авторы проделали обзор основных аспектов и проанализировали общие теоретические проблемы политической репрессий.Анализированы взгляды ученых рассмотревших предположительные даты расстрела некоторых личностей. Проделан анализ различных статусов (социальные слои, национальность, т.п.) репрессированныхи похороненныхграждан в селе Жаналык. Обоснованно выделяется процентное соотношение репрессированных казахов (алашцев) из общего числа массовых политических жертв. Ключевые слова: Жаналык, репрессия, сталинизм, кр","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"14 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279728","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ТАУСАМАЛЫ ҚОРЫМЫНЫҢ ҚОРШАУЛАРЫ БАР ҚОРҒАНДАР1","authors":"А. Умарходжиев","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.024","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.024","url":null,"abstract":"В статье представлены материалы археологических исследований, проведенных в 2020-2022 годах сотрудниками ТОО «Археологическая экспедиция» на курганах раннего железного века могильника Таусамалы. Памятник расположен в Аксуском районе Жетысуской области Республики Казахстан. В 30 м к востоку от поселка Таусамалы и в 1,5 км к юго-востоку от районного центра поселка Жансугуров. Могильник занимает конус выноса реки Аксу в ущелье хребта Кайракколь, на выходе ее из Капал- Арасанской котловины. В его составе насчитывается около 122 насыпей. За период работы с 2020 по 2022 гг. исследовано 10 курганов. В 2020 году два кургана №№33 и 34, в 2021 году два кургана №№2 и 90, в 2022 году шесть курганов №№25, 91, 92, 93, 94, 95. В список можно включить курган, раскопанный в 2019 году в рамках аварийных работ на трассе Алматы-Усть-Каменогорск. Значительную часть могильника 1 Жұмыс «Алматы облысындағы Пазырық мәдениеті ескерткіштерін зерттеу» жобасы бойынша жүргізілді 2 Работа выполнена по проекту «Исследование памятников пазырыкской культуры в Алматинской области» составляют курганы с оградами на расстоянии от насыпи. За период работы по проекту археологические исследования проведены на двух №33 и №95. Ограда первого кургана прямоугольная, ограда второго круглой формы. В обоих курганах обнаружены погребения в каменных ящиках. Ориентировка погребенных в западный сектор. Погребального инвентаря при исследовании не обнаружено. Аналогии курганам обнаруживаются в памятниках конца I тыс. до н.э. и рубежа эр на территории Жетысу. Наблюдаются и более отдаленные связи к памятникам Восточного Казахстана, Саяно-Алтая и Монголии. Ключевые слова: Жетысу, ранний железный век, могильник Таусамалы, курганы, ограды. Мақалада 2020-2022 жылдары «Археологиялық экспедиция» ЖШС қызметкерлері Таусамалы қорымының ерте темір дәуірінің қорғандарында жүргізген археологиялық зерттеулердің материалдары келтірілген. Ескерткіш Қазақстан Республикасы Жетісу облысының Ақсу ауданында орналасқан. Таусамалы кентінен шығысқа қарай 30 м және Жансүгіров кентінің аудан орталығынан оңтүстік- шығысқа қарай 1,5 км. Қорым Қаракөл жотасының шатқалындағы Ақсу өзенінің конусын, оның Қапал- Арасан ойпатынан шығатын жерін алып жатыр. Оның құрамында шамамен 122 үйінді бар. 2020 жылдан 2022 жылға дейінгі жұмыс кезеңінде 10 қорған зерттелді. 2020 жылы № № 33 және 34 екі қорған, 2021 жылы № № 2 және 90 екі қорған, 2022 жылы алты қорған №№25, 91, 92, 93, 94, 95 Тізімге 2019 жылы Алматы-Өскемен тас жолындағы апаттық жұмыстар аясында қазылған қорғанды қосуға болады. Қорымның едәуір бөлігін үйіндіден алыс жерде қоршаулары бар қорғандар құрайды. Жоба бойынша жұмыс барысында археологиялық зерттеулер №33 және №95 екеуінде жүргізілді. Бірінші қорғанның қоршауы тікбұрышты, екінші дөңгелек пішінді қоршау. Екі қорғанда да тас жәшіктердегі жерлеу орындары табылды. Батыс секторына жерленгендерді бағдарлау. Зерттеу кезінде жерлеу құралдары табылған жоқ. Қорғандарға ұқсастықтар б.з. д. I мыңжылдықтың соңы мен Жетісу аумағындағы э","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280034","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ПРОБЛЕМЫ ПРАВОВОГО РЕГУЛИРОВАНИЯ ЗАЩИТЫ ПРАВ РЕБЕНКА В СИСТЕМЕ ОБРАЗОВАНИЯ","authors":"Г. Н. Рахимова","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.035","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.035","url":null,"abstract":"Мақалада бала құқықтарын қорғауға құқықтық талдау жасауды негізгі мақсат етіп қояды. Қоғамдағы зорлық-зомбылықтан балаларды қорғаудың қарастыра отырып, кибербуллингтіңалдын-алудың тәжірибесі кеңінен қарастырылады. Кибербуллинг деп әр түрлі әлеуметтік желілер, мессенджерлер, ойын платформа-лары, сондай-ақ ұялы байланыс арқылы онлайн форматта қорлау. Сондай-ақ, мақалада психологиялық өзара әрекеттесудің барлық қатысушылары үшін кибербуллингтің салдары мен әдістеріне ерекше назар аударылады. Мектептің құқықтық кеңістігін қалыптастырудың маңызды құрамдас бөлігі білім беру процесіне барлық қатысушылардың құқықтары мен бостандықтарын іске асыру болып табылады. Оқушы мен мұғалімнің өзара құқықтары мен міндеттері педагогикалық мәдениеттің демократиялық типіне тән белгілердің бірі болып табылады. Білім беру мекемесіндегі мұғалім мен оқушының құқықтары мен бостандықтарын сақтауға, оның өмірі мен денсаулығын қорғауды қамтамасыз етуге, баланың жеке басын, пікір мен сенім білдіру құқығын құрметтеуге, адамның қадір- қасиетін құрметтеу негізінде тәртіпті сақтауға сияқты қарапайым нормаларды орындауда кететін кемшіліктер жан-жақты қарастырылған. Зерттеудің жетекші әдісі – бала құқығын қорғауды құқықтық реттеу мәселелеріне арналған нормативтік құқықтық актілер мен әдеби дереккөздерді талдау әдісі. Кілт сөздер: білім беру қызметі, педагогикалық қызметкер, оқытушы, бала құқығы, кибербуллинг, зорлық-зомбылық. Основной целью статьи является проведение правового анализа защиты прав ребенка. Рассматривая зарубежный опыт защиты детей от насилия в обществе, широко рассматривается международный опыт профилактики киберзапугивания. Киберзапугивание - это оскорбление в онлайн формате через различные социальные сети, мессенджеры, игровые платформы, а также мобильную связь. Также в статье особое внимание будет уделено последствиям и методам киберзапугивания для всех участников психологичес-кого взаимодействия. Важной составляющей формирования правового пространства школы является реализация прав и свобод всех участников образовательного процесса. Взаимные права и обязанности ученика и учителя являются одной из характерных черт демократи- ческого типа педагогической культуры. Всесторонне предусмотрены недостатки в выполнении таких элементарных норм, как соблюдение прав и свобод учителя и ученика в образовательном учреждении, обеспечение охраны его жизни и здоровья, уважение личности ребенка, права на выражение мнения и доверия, соблюдение порядка на основе уважения человеческого достоинства. Ведущим методом исследования является метод анализа нормативных правовых актов и литературных источников, посвященных вопросам правового регулирования защиты прав ребенка. Ключевые слова: образовательная деятельность, педагогический работник, преподаватель, права ребенка, кибербуллинг, насилие. The main purpose of the article is to conduct a legal analysis of the protection of the rights of the child. Considering the foreign experience of protecting children from violence in society, the ","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280121","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ГУННО-САРМАТСКИЕ ДУХОВНО-МИРОВОЗЗРЕНЧЕСКИЕ КОМПОНЕНТЫ В ПАМЯТНИКАХ ПЛЕМЕН КАНГЛЫ (НА ОСНОВЕ МАТЕРИАЛОВ ПАМЯТНИКОВ СРЕДНЕГО ТЕЧЕНИЯ СЫРДАРЬИ)","authors":"М. Гурсой","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.019","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.019","url":null,"abstract":"Мақалада Сырдарияның ортаңғы ағысындағы қаңлы кезеңінің ескерткіштерінде анықталған ғылыми әдебиеттерде ғұн және сармат тайпайларына тән деп сипатталатын рухани – дүниетанымдық компонент-тер қарастырылған. Ғұн компоненті ретінде бас сүйегі жасанды түрде деформацияланған қаңқалар негізге алынса сармат компоненттері ретінде ромб және аяғы айқасқан қалыптағы жерлеулер негізге алынған. Бұл компоненттердің Сырдарияның ортаңғы ағысына қалай енгендігі түсінікті болу үшін теориялық мәліметтер келтірілген. Нақты айтар болсақ бұған ғұндардың батысқа қарай жылжуы және Ахаменидтер мен Арал жағалауындағы массагеттердің қақтығысынан кейін орын алған қоныс аудару процестері себеп болғандығы айтылған. Осыдан кейін қаңлы ескерткіштеріндегі сарматтардың рухани-дүниетанымдық компоненттеріне кезек берілген. Бұл тарауда қаңлы қорымдарынан анықталған ромб және аяғы айқасқан қалыптағы жерлеулер талқыланған. Аталмыш жерлеулер Батыс Қазақстан, Арал маңы, Қаратеңіздің солтүстігі және т.б. аймақтардағы аналогтарымен салыстырылған. Сонымен қатар бұл жерлеулердің семантикасына байланысты болжамды ойлар айтылып, бұрыңғы адамдардың жерлеу дәстүрі құндылық-тарының реконструкциясы жасалған. Ал, мақалада Арыс өзені жағасы мен Отырар аймағынан табылған бас сүйегі деформацияланған қаңқалар ғұн компоненті ретінде қарастырылған. Бұл ғұрыптың Батыс Қазақстан, Мысыр және Жерорта теңізі жағалауында да бар екендігі анықталған. Адамдардың бас сүйекті деформациялаудағы мақсатының не екендігі жөнінде мәліметтер берілген. Кілт сөздер.Ғұн, сармат, қаңлы, қорым, компонент, оба, Отырар, Арыс, Сырдария. Мақала Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі тарапынан қаржылан- дырылған тіркеу номері BR18574175 болып табылатын«Қазақстан тарихындағы ғұн-сармат кезеңі: пәнаралық зерттеу, талдау және қайта жаңғырту» тақырыбындағы бағдарламалық – нысаналы жоба негізінде дайындалды. В статье рассматриваются выявленные в памятниках племен канглов, в среднем течении реки Сырдарья, духовно-мировоззренческие компоненты, характеризуемые в научной литературе как характерные для гунно - сарматских племен. В качестве гуннского компонента подразумеваются костяки с искусственно деформированным черепом, в качестве сарматского компонента – захоронения в позе всадника, когда ноги раздвинуты ромбом или в позе с перекрещенными ногами. Приведены теорети-ческие данные для обоснования того, каким образом эти компоненты оказались в среднем течении Сырдарьи. В частности, отмечается, что это было вызвано переселением гуннов на запад и миграцион-ными процессами последовавшими после столкновения Ахеменидов и массагетов Аральского побережья. В исследовании затрагивается духовно-мировоззренческая составляющая сарматов в памятниках канглов. Исследование освещает причины захоронения в позе с ромбовидным положением ног или со скрещенными ногами из могильников канглов. Также приводятся рассуждения о семантике подобных погребений, приведена рекострукция погребальной традиции древних насельников. Выявленные костные оста","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"81 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280165","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ТҮРКІСТАН ҰЛТ-АЗАТТЫҚ ҚОЗҒАЛЫСЫНДАҒЫ ЭНВЕР ПАШАНЫҢ САЯСИ ҚЫЗМЕТІ","authors":"K. Bazarbayev","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.029","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.029","url":null,"abstract":"The political and ideological influence of the National Liberation Movement and the young turks movement in Turkestan is reflected in the continuity of their program documents, principles of political struggle, and propaganda work. And the interaction from idea to concrete action can be seen in the analysis of the following issues.First, the direct participation of representatives of the young turks led by Enver Pasha in the basmachi movement, which is considered the armed stage of the Turkestan national liberation movement; secondly, the attempts of Turkestan figures to provide political leadership to the basmachi movement. The interaction of the two movements through these factors is determined in our research work.Enver Pasha had a special place and role in the Turkestan national liberation movement. Another important event that changed the course of the national liberation movement was the arrival of Enver Pasha in Turkestan.In general, the analysis of Foreign, including Turkish, Central Asian historiography shows that the assessments of Enver Pasha's place and role in history are contradictory and contradictory. In this regard, the views on his work in the Turkestan national liberation movement are expressed. Based on the results of our research, we can conclude that Enver Pasha is the instigator of the armed period of the Turkestan national liberation movement. Keywords: Turkey, Central Asia, Turkestan, Bukhara, Enver Pasha, Soviet power, national liberation movement Түркістандағы ұлт-азаттық қозғалысы мен жастүріктер қозғалысының саяси, идеялық ықпалындағы олардың бағдарламалық құжаттары, саяси күрестегі ұстанған қағидалары, жүргізген үгіт- насихат жұмыс-тарының сабақтастығынан аңғарылады. Ал идеядан нақты іс-әрекетке ұласқан өзара ықпалдастықты мынадай мәселелерге талдаужасау барысында көз жеткізуге болады.Біріншіден Түркістан ұлт-азаттық қозғалыстың қарулы кезеңі болып саналатын басмашылық қозғалысқа Энвер паша бастаған жастүріктер өкілдерінің тікелей қатысуы; екіншіден түркістандық қайраткерлердің басмашылық қозғалысқа саяси басшылық жасау әрекеттері. Осы факторлар арқылы екі қозғалыстың ықпалдастығы зерттеу жұмысы-мызда айқындалады.Түркістан ұлт-азаттық қозғалысындағы Энвер пашаның орны мен рөлі ерекше еді. Ұлт-азаттық қозғалыстың бағытын өзгерткен тағы бір маңызды оқиға, ол Энвер Пашаның Түркістанға келуі болды. Жалпы, шетелдік, соның ішінде Түркиялық ортазиялық тарихнамаға жасалған талдаулар көрсеткендей Энвер Пашаның тарихтағы алар орны мен атқарған рөліне берілген бағалар бір-біріне кереғар, қайшылықты сипатта болып келеді. Ал оның Түркістан ұлт-азаттық қозғалысындағы атқарған қызметі туралы көзқарастар да осы сарында айтылады. Біз зерттеуіміздің қорытындысы бойынша Энвер Паша- Түркістан ұлт-азаттық қозғалысы қарулы кезеңінің дем берушісі деген тұжырым жасауға болады. Кілт сөздер: Түркия, Орта Азия, Түркістан, Бұхара, Энвер паша, Кеңестік билік, ұлт-азаттық қозғалыс. Политическое и идеологическое влияние национально-освободительн","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"46 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280261","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"РЕСЕЙ МЕН ВЬЕТНАМДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАР МӘСЕЛЕСІ","authors":"L. Nursultanova","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.007","url":null,"abstract":"Russia and the Socialist Republic of Vietnam (SRV) signed memorandums and agreements on the main areas of cooperation. The main document is the Declaration on Strategic Partnership of 2001, the main purpose of which is the development of cooperation in the new international conditions. Vietnam is one of the leading countries in the Asia-Pacific Region (APR) in terms of the main indicators of economic development, which was facilitated to a certain extent by the expansion of trade cooperation with other countries and the active attraction of foreign investment. Prior to the emergence of COVID-19, economic growth rates reached 6-7% annually, which determined the best indicator in international statistics. The country is confidently carrying out reforms in industry, the agricultural and financial sectors, and the social sphere. Vietnam and the EAEU signed an important document, the Agreement on the Free Trade Area, which began to be put into practice in 2016. Russia and Vietnam, as participants in the integration process in the Eurasian space, are successfully cooperating in a multilateral format, primarily in the industrial, energy and trade spheres. The trade turnover between Vietnam and Russia in 2020 amounted to 5.7 billion US dollars (this is more than 80% of the total trade turnover between Vietnam and the EAEU countries). At the present stage, relations are based on mutual benefit, and have the character of long-term interests in the field of economy and energy. At the present stage, relations are based on mutual benefit, and have the character of long-term interests in the field of economy and energy. The two countries have created a solid legislative and conceptual framework that allows building a strategic partnership and finding new areas for mutually beneficial cooperation. Keywords: Russia, Vietnam, foreign trade, dynamics of relations, Eurasian integration, investments. Ресей мен Вьетнам Социалистік Республикасы (ВСР) арасында ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша меморандумдар мен келісімдерге қол қойылған. 2001 ж. Стратегиялық әріптестік туралы Декларация негізгі құжат болып табылады. Оның негізгі мақсаты жаңа халықаралық жағдайларда ынтымақтастықты дамыту. Вьетнам Азия-Тынық мұхиты аймағының (АТА) экономикалық дамуындағы көшбасшылардың бірі болып табылады, бұл өзге елдер мен сауда-саттық серіктестіктер мен шетелдік инвестициялардың ұлғаюына әкелді. COVID-19-ға дейін экономикалық өсу жылына 6-7% құрады, бұл әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі болды. Мемлекет өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы мен қаржы секторларында, әлеуметтік салада сенімді түрде реформалар жүргізуде. Вьетнам мен ЕАЭО 2016 ж. күші-не енген еркін сауда аймағы туралы келісімге қол қойды. Еуразиялық интеграция жағдайында Вьетнам мен Ресей жан-жақты ынтымақтастықты, оның ішінде сауда- экономикалық қатынастарды белсенді дамытуда. 2020 ж. Вьетнам мен Ресей арасындағы тауар айналымы 5,7 млрд АҚШ долларын құрады (бұл Вьетнам мен ЕАЭО елдері арасындағы жалпы тауар айналы","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"106 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279858","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ИСТОРИКО-ГЕОГРАФИЧЕСКОЕ РАЙОНИРОВАНИЕ САРЫАРКИ В XIII-XІV (ХV) вв.","authors":"Г.Д. Біләлова","doi":"10.51889/29596017.2023.78.3.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/29596017.2023.78.3.011","url":null,"abstract":"Қазақ халқының этногенезі мен Қазақ хандығының құрылуына үлесін тигізген әлемдік маңызы бар ортағасырлық дәуірдің маңызды оқиғасы – моңғолдардың жаулап алулары және тарих ғылымында Алтын Орда деген атпен белгілі Жошы Ұлысы мемлекетінің құрылуы. ХІІІ ғасырда экономикалық, саяси және этникалық құрамы жағынан біркелкі емес ұлан-ғайыр аумақ біртұтас мемлекет аясында біріктірілді. Алып державасының едәуір бөлігін қазақ даласы алып жатты. ХІІІ ғ. соңы – ХIV ғасырдың бірінші жартысы Алтын Орда тарихын зерттеушілер үшін ең тұрақты және қала мәдениетінің гүлдену жылдары ретінде сипатталады. Жаулап алу кезінде зардап шеккен қалалардың белсенді түрде жандануы байқалады, ондаған жаңа қалалар мен ірі елді мекендер пайда болды. Бұл қарқынды өсу кезеңі негізінен Өзбек ханның (1312-1342) тұсына келеді. Соңғы онжылдықтағы экспедициялық жұмыстар, басылымдар мен мұрағат есептері негізінде жиналған археологиялық материалдарды талдау нәтижесінде XIII-XIV (XV) ғасырлардағы Сарыарқаның 50-ден астам қалалары мен елді мекендері табылды. Қала мәдениеті ескерткіштерінің орналасуына қарай Сарыарқа аумағындағы XIII-XIV (XV) ғасырлардағы ортағасырлық елді мекендерді жерсіндендірудің бірнеше негізгі географиялық аймақтарын бөліп көрсетуге болады – бұл Нұра-Есіл сағасы, Ұлытау-Жезқазған өңірі, Ертіс даласы, Қазақ Тобыл өңірі және Каспий даласы. Кілт сөздер: Сарыарқа, Жошы Ұлысы, Алтын Орда, қалашық, отырықшы мәдениет. Важным событием средневековой эпохи, имевшим глобальное значение для этногенеза казахов и становления Казахского ханства, являются монгольские завоевания и создание государства Улуса Жошы, известного в исторической науке как Золотая орда. В XIII веке в рамках единого государства была объединена огромная территория, разнородная по экономическому, политическому и этническому составу. Значительную часть степной супердержавы занимали казахские степи. Конец ХIII в. – пер­вая половина ХIV в. исследователями истории Золотой Орды характеризуются как годы наибольшей стабильности и расцвета городской культуры. Активно идет возрождение городов, пострадавших в период завоевания, появляются десятки новых городов и крупных поселений. Данный период интенсивного роста приходится в основном на время правления Узбек хана (1312-1342 гг.). По анализу археологического материала, собранного в результате экспедиционных работ, публикаций и архивных отчетов последних десятилетии найдены более 50 городов и поселений Сарыарки XIII-XIV (XV) вв. По расположению памятников градостроительной культуры можно выделить несколько основных географических районов локализации средневековых городищ XIII-XIV (XV) вв. на территории Сарыарки – это Нура-Ишимское междуречье, Улытау-Жезказганский регион, Степное Прииртышье, Казахское Притоболье и Прикаспийские степи. Ключевые слова: Сарыарка, Улус Джучи, Золотая Орда, городище, оседлая культура. An important event of the medieval era, which was of global importance for the ethnogenesis of the Kazakhs and the formation of the Kazakh Khanate, are the Mongol c","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"82 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280088","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ ҚҰРЫЛЫСТЫ ДЕСОВЕТИЗАЦИЯЛАУ: 2020 ЖЫЛҒЫ ҚОРДАЙ ОҚИҒАСЫ","authors":"A. Tutumlu","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.003","url":null,"abstract":"This article examines the effects of the Soviet legacy in nation-building process in Kazakhstan to argue that the roots of many conflicts come from the Soviet concepts, methods, and institutions in nation–building, which divide society between Majority and a minority. The goals of this article is to illustrate how the Soviet structures of nation-building formed antagonistic views among two ethnic communities at the local level through methods of legal and sociological analysis and ethnography. By looking at the case of intercommunal violence in Kordai in 2020, we show as our primary result, that the concepts with the binary division between titular and minorities, produced interethnic clashes at the local level embedded in the antagonistic expectations and practices. Conclusion. The need to desovietize nation-building strategies and the crucial definition of ‘narod’ is vital to sustaining peace at the local level. Such analytical exercise requires not only academic, but also policy interventions as key stakeholders responsible for nation-building policies continue to rely and use the binary divisions. As academics, we need to think critically and offer alternatives to the existing notion of ‘narod’. To ensure national unity in Kazakhstan, it is necessary to constantly integrate social and political changes and rethink the national ideology. Keywords: Nation-building, interethnic conflicts, unity of the people, desovietization, Soviet heritage. Бұл мақалада көптеген қақтығыстардың тамыры қоғамды көпшілік пен азшылыққа бөлетін кеңестік тұжырымдамаларға, әдістерге және мемлекеттік құрылыс институттарына түсетіндігін дәлелдеу үшін кеңестік мұраның Қазақстандағы мемлекеттік құрылыс процесіне әсері қарастырылады. Бұл мақаланың мақсаты-кеңестік мемлекеттік құрылыс құрылымдарының құқықтық және әлеуметтанулық талдау және этнография әдістері арқылы жергілікті деңгейдегі екі этникалық қауымдастық арасында антагонистік көзқарастарды қалай қалыптастырғанын көрсету. 2020 жылы Кордайдағы қауымаралық зорлық-зомбы- лық жағдайын қарастыра отырып, біз негізгі нәтиже ретінде титулдық және азшылықтар арасындағы екілік бөліну тұжырымдамалары антагонистік күтулер мен тәжірибелерге негізделген жергілікті этносаралық қақтығыстарға әкелгенін көрсетеміз. Қорытынды. Мемлекеттік құрылыс стратегияларын кеңессіздендіру қажеттілігі және «халық» ұғымының маңызды анықтамасы Жергілікті деңгейде бейбіт- шілікті сақтау үшін өте маңызды. Мұндай аналитикалық жұмыс тек академиялық араласуды ғана емес, сонымен бірге саяси араласуды да қажет етеді (stakeholders), өйткені мемлекеттік құрылыс саясатына жауапты негізгі мүдделі тараптар екілік бөліністерге сенуді және пайдалануды жалғастыруда. Ғалымдар ретінде біз сыни тұрғыдан ойлауымыз керек және бар тұжырымдамаға балама ұсынуымыз керек \"халық'. Қазақстанда ұлттық бірлікті қамтамасыз ету үшін әлеуметтік және саяси өзгерістерді үнемі біріктіріп, ұлттық идеологияны қайта қарастыру қажет. Кілт сөздер: ұлттық құрылыс, ұлтаралық қақтығыстар, х","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139280138","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"АРХИКАЛЫҚ СПАРТА АФИНЫҒА ҚАРАЙ ТИРАНАБОРС САЯСАТЫ","authors":"В.Н. Вдовин","doi":"10.51889/2959-6017.2023.78.3.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.78.3.009","url":null,"abstract":"Тирания, в соответствии с её структурно-институциональным содержанием, представляла форму политического правления, а не характеризовалась лишь грубым инструментом единоличного господства и подчинения власти тирана граждан полиса, являясь политическим режимом и разновидностью античного авторитаризма. Тирании суждено было сыграть позитивную роль в процессе образования античного полиса. Усиление её позиций как внутри отдельных полисов, так и на международной арене, особенно в районе Средиземноморья, вызывало серьезное беспокойство и зависть со стороны соперников, кто сам был не прочь распространить и укрепить в этом регионе собственную сферу влияния, что вынуждало последних активно вмешиваться во внутренние дела греческих полисов, прибегая к практическим мерам по свержению установившихся там тиранических режимов. Наиболее активную политику в этом направлении проводила Спарта. Стремясь бороться с тиранами с наименьшими потерями для себя, Спарта прибегала не только к активным действиям, но и использовала такие тактические методы ведения борьбы, которые со стороны выглядели как нерешительность и даже отступление от своих официально провозглашенных принципов. На практике же Спарта придерживалась собственной стратегической линии. Одним из таких полисов, который претендовал на роль серьезного соперника Спарты в борьбе за сферы влияния и лидерство в греческом регионе являлись Афины. Ключевые слова: тирания, Спарта, Афины, Пелопоннесский союз, Анхимолий, Гиппий, Алкмеониды, Клеомен, Исагор, Клисфен Тирания өзінің интитуционалды-құрылымдық мазмұнына сәйкес басқаруға, ұйымдастыруға, бақы- лауға негізделген саяси басқарма формасы болып табылды. Сонымен қатар аталған озбырлық полистің азаматтарын өз еркіне бағындыратын зұлым-жендеттің дөрекі құралы ретінде сипатталып қана қоймай, антикалық авторитаризмнің бір түрі және саяси режимі болып саналды. Оның ұстанымдарының жеке полистардың ішінде, сонымен қатар халықаралық деңгейде, әсіресе Жерорта теңізі аймақтарында күшеюі қарсыластары тарапынан көреалмаушылық сезімін тудырып, ерек-ше алаңдаушылыққа жол берді, себебі оның өзі де бұл аймақтарда жеке ықпалын таратудан және бекіту-ден бас тартпады. Өз кезегінде олардың мұндай ой – пиғылдары сол жергілікті орындарда сақталып қалған озбырлық режимді құлатуға бағытталған іс-әрекеттерге апарып соқты. Спарта бұл бағытта ерекше саясатты ұстанып, белсенділік танытты. Спарта озбырлармен кұресте өзі үшін аз мөлшердегі шығындармен шығатын жолды таңдай отырып, белсенді іс-әрекеттерге ғана жүгінбей, сонымен қатар өзінің ресми түрде жарияланған ұстанымдарынан бас тартып және сырт көзге тартқыншақтықтың белгісі болып көрінетін кұрестің тактикалық әдіс-тәсілдерін де қолданды. Іс жүзінде Спарта өзінің стратегиялық бағытымен жүрді. Грек аймақтарында ықпалын тарату және көшбасшылыққа ие болу жолындағы кұресте Спартаның шынайы қарсыластары рөліне таласатын полистардың бірі ретінде Афина болды. Кілт сөздер: Тирания, Спарта, Афина, Пелопоннес одағы, Анхимолий, Гиппий, Алкмеонидтер, Клеоме","PeriodicalId":383078,"journal":{"name":"BULLETIN Series Historical and socio-political sciences","volume":"99 17","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279776","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}