Farmacja Polska最新文献

{"title":"Promising uses of probiotic bacteria and prebiotics in the course of COVID-19 - a review of recent studies","authors":"Patrycja Karolczyk, Martyna Kotarba, Michał Świątek, Aleksandra Kaczmarek-Zalewska, N. Janicka, Bartłomiej Jońca, Igor Matkowski, K. Karłowicz-Bodalska","doi":"10.32383/farmpol/175122","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/175122","url":null,"abstract":"COVID-19 to choroba wywołana przez koronawirusa Sars-CoV-2. Najczęstszymi objawami są gorączka, kaszel i wysoka temperatura, które mogą prowadzić do wystąpienia powikłań, począwszy od szeroko udokumentowanego zapalenia płuc, aż po mniej oczywiste takie jak zaburzenia funkcji jelit. W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań dotyczących wpływu mikrobioty jelitowej na przebieg wielu chorób, w tym COVID-19. Mikrobiota odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia ogólnego oraz w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Połączenie między układem pokarmowym a układem oddechowym może być zarówno bezpośrednie, gdzie mikrobiom jamy ustnej kolonizuje drogi oddechowe, jak i pośrednie, związane z przechodzeniem mikrobioty z jelit do krwioobiegu. Podatność na infekcję wirusem SARS-CoV-2 jest różna i zależy od standardów sanitarnych, odporności organizmu, a także występowania innych schorzeń. Pojawiają się również doniesienia wskazujące na pozytywną rolę mikrobioty zmniejszającą podatność organizmu na infekcje wirusowe. Mikrobiota jelitowa wspiera regulację odpowiedzi immunologicznej, wpływa na ekspresję receptorów, ograniczenie wnikania wirusów do komórek gospodarza, wywiera hamujący wpływ na rozwój stanu zapalnego, który jest czynnikiem ryzyka powikłań Covid-19. Powikłania po przebytej infekcji mogą się manifestować jako tzw. post covid z objawami ze strony układu oddechowego, krążenia i nerwowego. Skład mikrobioty i jego zmiany spowodowane chorobami i stosowanymi terapiami korelują z podatnością na infekcje wirusowe. Badania pokazują, że zaburzenia szczelności bariery jelitowej mają wpływ na przebieg wielu schorzeń, w tym układu oddechowego. Zaburzenia mikrobioty jelitowej, prowadzące do dysbiozy wpływają negatywnie na rokowanie u pacjentów z ostrą niewydolności oddechową w przebiegu zakażeń wirusowych. Celem pracy jest przegląd baz danych PubMed, Scopus i Google Scholar z zakresu badań nad wpływem probiotyków w terapii i wspomaganiu leczenia COVID-19. W przedstawianym przeglądzie omówiono możliwości zastosowania probiotyków jako środków stosowanych w prewencji i wspomaganiu terapii infekcji wirusowej. Uwzględniono również zasady zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktu probiotycznego.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"25 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139255809","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Practical aspects of using Witepsol H15 in pharmaceutical compounding","authors":"A. Maciejewska, Krzysztof Niwiński, Kamil Kornaus, Paweł Rutkowski","doi":"10.32383/farmpol/174889","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174889","url":null,"abstract":"Nowe substancje pomocnicze, zwiększają możliwości modyfikacji składu leku recepturowego, ich przykładem jest podłoże czopkowe Witepsol H15 zarejestrowane w 2018 roku jako alternatywa dotychczas stosowanego oleju kakaowego. Zastosowanie Witepsolu H15 wiąże się z koniecznością wyznaczenia współczynników wyparcia substancji leczniczych/pomocniczych niezbędnych do obliczenia optymalnej ilości podłoża czopkowego do sporządzenia określonej liczby czopków. Dotychczas stosowana w tym celu metoda klasyczna, oparta jest na pomiarach mas czopków sporządzonych na samym podłożu (placebo) oraz zawierających substancję leczniczą i wyznaczeniu współczynnika wyparcia przy użyciu wzoru obliczeniowego. Biorąc pod uwagę zróżnicowanie wartości współczynników wyparcia wynikające m.in. z rodzaju i stężenia substancji leczniczej/pomocniczej, metody i parametrów sporządzania, zasadnym jest wprowadzenie alternatywnej metody, opartej na pomiarach gęstości surowców farmaceutycznych wyznaczonych piknometrycznie. Wykonano badania gęstości podłoży, substancji leczniczych oraz wybranych preparatów gotowych metodą piknometrii helowej. W oparciu o ilorazy gęstości podłoża do substancji leczniczej/pomocniczej wyliczono współczynniki wyparcia. Łącznie badaniu poddano dwa podłoża: Witepsol H15 i Cacao oleum, 17 substancji leczniczych, 2 substancje pomocnicze i 8 produktów leczniczych. Wyniki zestawiono tabelarycznie, porównano z dostępnymi danymi literaturowymi i obliczono różnice procentowe. W celu uzupełnienia informacji dotyczących praktycznych aspektów stosowania Witepsolu H15 przeprowadzono szereg badań cech użytkowych podłoża, takich jak: kontrakcja, wrażliwość na czynniki procesowe, charakterystyka zmian zachodzących podczas ogrzewania i zestalania. Potwierdzono zdolność zmniejszania objętości podłoża podczas zestalania, co pozwala pacjentom łatwo wyjąć czopek z formy przed aplikacją. Średnia kontrakcja dla Witepsolu H15 wynosi 3,23% i jest ok. 3 krotnie większa w porównaniu do oleju kakaowego (1,13%). Przeprowadzono analizę zachowania ogrzanego do różnych temperatur Witepsolu H15 podczas schładzania i stwierdzono, że przegrzane podłoże krzepnąc wykazuje skokowy charakter zmian temperatury. Profil zmian temperatury prawidłowo upłynnionego podłoża jest przewidywalny i nie wykazuje dynamicznych zmian. Na podstawie danych DSC obliczono zawartość frakcji płynnej w Witepsolu H15. Podłoże wcześniej ogrzane do temp. 45 oC zawiera więcej składników ciekłych niż podłoże nieogrzewane. Implikacją praktyczną jest zalecenie nieprzegrzewania podłoża w celu uzyskania właściwego upłynnienia masy czopkowej, łatwego wypełnienia form i ograniczenia sedymentacji składników w czopkach. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają przydatność stosowania piknometrii helowej do pomiaru gęstości substancji oraz podłoży czopkowych i na ich podstawie wyznaczenia współczynników wyparcia substancji leczniczych/ pomocniczych nie ujętych dotychczas w spisach. Metoda piknometrii helowej umożliwia kalkulację ","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"281 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139258469","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Bilberries as valuable sources of polyphenols with health-promoting properties","authors":"Sara Janowska, M. Wujec","doi":"10.32383/farmpol/174892","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174892","url":null,"abstract":"Przedmiot badań: Vaccinium uliginosum L. (borówka bagienna) oraz Vaccinium myrtillus L. (borówka czarna) to gatunki z rodzaju Vaccinium należącego do rodziny Ericaceae. Owoce tych roślin charakteryzują się wysoką zawartością aktywnych biologicznie polifenoli, a w szczególności antocyjanów. Wspomniane związki chemiczne są odpowiedzialne za potencjał terapeutyczny jagód oraz ich czerwono-fioletowo-niebieskie zabarwienie. Antocyjany pochodzące z borówek w badaniach wykazują silne właściwości przeciwutleniające, jak również potencjał biologiczny, który może zostać wykorzystany w profilaktyce nowotworów oraz chorób cywilizacyjnych. Istnieją również prace wskazujące na aktywność przeciwbakteryjną polifenoli znajdujących się w jagodach. Jagody borówki czarnej służą do produkcji powszechnie dostępnych na terenie Europy dżemów i soków. Przetwory te mogą stanowić cenne źródło polifenoli. Należy jednak zaznaczyć, że sposób hodowli borówki oraz przetwarzania jagód wpływa na ostateczną zawartość substancji czynnych w produkcie. Cel badań: Usystematyzowanie obecnie dostępnej wiedzy dotyczącej polifenoli znajdujących się w owocach V. uliginosum i V. myrtillus. Metody: W przygotowaniu przeglądu literatury do niniejszej pracy, wykorzystana została wyszukiwarka PubMed korzystająca z bazy danych MEDLINE. W artykule uwzględnione zostały artykuły z okresu ostatnich 20 lat. Wyniki: W niniejszej pracy dokonano przeglądu najnowszej literatury dotyczącej badań zawartości i identyfikacji antocyjanów, flawonoli, flawanoli i kwasów fenolowych w borówce czarnej oraz borówce bagiennej. Opisano również prace dotyczące aktywności biologicznej polifenoli obecnych w V. uliginosum i V. myrtillus wykazanej w testach w warunkach in vivo i in vitro. Polifenole pochodzące z jagód rodzaju Vaccinium mogą również stanowić aktywny składnik suplementów diety mających za zadanie wspierać prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku oraz naczyń krwionośnych. Badania kliniczne potwierdzają korzyści płynące z stosowania suplementacji V. uliginosum i V. myrtillus przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowej diety. Wnioski: Ze względu na swoje walory terapeutyczne oraz bogaty skład fitochemiczny ekstrakty i przetwory z owoców borówek stanowią potencjalny składnik żywności funkcjonalnej. Takie preparaty mogłyby być adresowane dla pacjentów z grupy ryzyka chorób metabolicznych (cukrzyca) oraz nowotworowych.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"10 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139258153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Omeprazole – a new raw material for drug compounding","authors":"K. Sosnowska, K. Winnicka","doi":"10.32383/farmpol/174998","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174998","url":null,"abstract":"Jednymi z częściej wykonywanych w recepturze leków są preparaty zawierające w swoim składzie omeprazol. Brak substancji pro receptura wymuszał korzystanie z leku gotowego w postaci peletek. Wprowadzenie na rynek farmaceutyczny omeprazolu jako surowca farmaceutycznego ułatwia wykonywanie leków z omeprazolem, należy jednak pamiętać o możliwości rozkładu substancji w środowisku kwasowym. Celem pracy była ocena trwałości recepturowych zawiesin z omeprazolem w postaci proszku (surowca do receptury), zawierających w swoim składzie glicerol, syrop prosty lub glukozę. Jako substancję zapewniającą odpowiednie pH zastosowano wodorowęglan sodu w stężeniu 8%. Sporządzono sześć zawiesin, które badano bezpośrednio po wykonaniu oraz po 1, 2, 3 i 4 tygodniach przechowywania w temperaturze pokojowej i lodówce. Analizowano ich cechy fizykochemiczne (szybkość sedymentacji i objętość osadu, jednolitość rozproszenia po trzydziestosekundowym wstrząsaniu, ilość wstrząśnięć niezbędnych do ponownego zdyspergowania mieszaniny) oraz trwałość substancji czynnej (pH zawiesin i zawartość omeprazolu). Oznaczanie zawartości omeprazolu prowadzono z wykorzystaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Badane preparaty podczas przechowywania w temperaturze pokojowej zmieniały barwę na żółto-brązową. Zjawiska tego nie obserwowano w zawiesinach przechowywanych w lodówce. Mieszaniny z glicerolem i syropem prostym ulegały wolniejszej sedymentacji niż mieszaniny z glukozą. Powstający osad był bardzo łatwo dyspergowalny. Aby uzyskać równomierne rozproszenie wystarczyło dziesięciosekundowe wstrząsanie. Wartość pH badanych zawiesin wynosiła ok. 8,86. Podczas ich czterotygodniowego przechowywania pH wzrosło do 9,23 – 9,45 w zawiesinach przechowywanych w temperaturze pokojowej i do 9,17 – 9,24 w preparatach przechowywanych w lodówce. Zgodnie z wymogami zamieszczonymi w USP (United States Pharmacopoeia) za trwałe uznano zawiesiny, w których zawartość omeprazolu była równa lub wyższa niż 90% zawartości początkowej. Zawartość substancji czynnej powyżej 90% wykazano w przypadku wszystkich zawiesin przechowywanych przez dwa tygodnie. Z uwagi na szybszy rozkład omeprazolu pod wpływem temperatury, zawiesiny z omeprazolem sporządzone w recepturze aptecznej powinny być przechowywane w lodówce i zostać zużyte w ciągu 14 dni.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"24 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139255343","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Xylazine – from a veterinary medicine to a deadly drug of abuse","authors":"J. Zawilska","doi":"10.32383/farmpol/174418","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174418","url":null,"abstract":"Ksylazyna to silny agonista receptorów α2-adrenergicznych. Lek ten jest wykorzystywany wyłącznie w weterynarii; działa uspokajająco, przeciwbólowo oraz zwiotcza mięśnie szkieletowe. Ksylazyna jest stosowana u psów, kotów, królików, koni, bydła, owiec, kóz, jeleniowatych, ptaków i zwierząt laboratoryjnych w celu uspokojenia, a także przygotowania do wywołania znieczulenia ogólnego przed zabiegiem operacyjnym. Ksylazyna posiada niski indeks terapeutyczny. Dwu- lub trzykrotne przekroczenie dawki terapeutycznej może prowadzić do upadku lub śmierci zwierzęcia w wyniku depresji oddechowej i krążeniowej. Ksylazyna nigdy nie została zatwierdzona do stosowania terapeutycznego u ludzi. Jednakże, od ponad dekady alarmująco wzrasta liczba doniesień o stosowaniu ksylazyny jako środka odurzającego przez ludzi. Na rynku narkotykowym ksylazyna (tzw. tranq) występuje najczęściej w mieszankach zawierających fentanyl lub heroinę („tranq dope”), rzadziej analogii fentanylu lub nowe opioidy nie będące pochodnymi fentanylu. Poza opioidami, grupami leków najczęściej wykrywanymi w połączeniu z ksylazyną były związki psychostymulujące (kokaina, amfetamina, metamfetamina), kannabinoidy i pochodne benzodiazepiny. W opinii wielu użytkowników ksylazyna może wydłużać czas euforyzującego i sedacyjnego działania fentanylu oraz opóźniać wystąpienie objawów odstawienia. Z kolei łączne stosowanie ksylazyny z kokainą lub amfetaminami ma na celu osłabienie efektów psychostymulujących narkotyków i objawów zespołu odstawienia. Ksylazyna nie jest opioidem; chociaż opioidy i ksylazyna wywołują podobne objawy ze strony układu oddechowego, nalokson nie cofnie efektów przedawkowania ksylazyny. Poza opioidami, grupami leków najczęściej wykrywanymi w połączeniu z ksylazyną były związki psychostymulujące (kokaina, amfetamina, metamfetamina), kannabinoidy i pochodne benzodiazepiny. Stosowanie ksylazyny z nielegalnymi związkami psychotropowymi prowadzi do poważnych zaburzeń ze strony układu krążenia, zaburzeń psychicznych i neurologicznych, niewydolności oddechowej, hiperglikemii, a także ciężkich ropiejących owrzodzeń skóry kończyn z martwicą tkanki podskórnej, zapaleniem kości i szpiku kostnego. Z uwagi na fakt, że w Polsce co raz częściej pojawiają się informacje medialne ostrzegające przez śmiertelnym zagrożeniem jakie niesie za sobą stosowanie ksylazyny, a w szczególności ksylazyny połączonej z narkotykami opioidowymi, w pracy przedstawiono właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne ksylazyny, jej działanie toksyczne, w tym te w których była stosowana jako dodatek do narkotyków. Na koniec omówiono leczenie zatrucia ksylazyną i strategie terapeutyczne mające na celu zniesienie objawów odstawienia.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"42 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139255519","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The applicability aspects of medical marijuana in Poland","authors":"A. Owczarek, Paweł Kozaczuk, B. Grimling, B. Karolewicz","doi":"10.32383/farmpol/174885","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174885","url":null,"abstract":"Przedmiot badań: Konopie indyjskie były stosowane w medycynie od wieków. Historycznie rzecz biorąc, leki na bazie konopi były stosowane w leczeniu wielu schorzeń. W XX wieku nastąpiła penalizacja ich stosowania na świecie. Współcześnie wiele krajów dekryminalizuje ich stosowanie. Złożoność tematyki, zmienność jakościowa składników aktywnych poszczególnych odmian tego gatunku determinuje nowe obszary wymagające badania i analizy. Na uwagę zasługują kwestie prawne, problematyka kontroli jakości, niedobory randomizowanych i kontrolowanych badań klinicznych. Artykuł skierowany jest zarówno dla profesjonalistów związanych z opieką zdrowotną, jak i dla osób zainteresowanych zagadnieniami prawno-medycznymi oraz potencjalnymi korzyściami i wyzwaniami związanymi z konopiami medycznymi. Cel badań: W pracy przeanalizowano aspekty prawne i praktyczne dostępu do marihuany i jej stosowania do celów medycznych w Polsce. Materiał i metody: Analizy zagadnienia dokonano na podstawie aktualnego przeglądu piśmiennictwa. Porównanie rozwiązań i przeanalizowanie różnic w regulacjach prawnych marihuany stosowanej do celów medycznych w wybranych krajach umożliwi również wskazanie kierunków rozwoju w tym obszarze w Polsce. Wyniki: W niniejszej pracy omówiono ramy prawne dostępu do konopi medycznych i ich zastosowania do celów medycznych. W obrocie w Polsce znajduje się aktualnie co najmniej dwadzieścia jeden rodzajów surowców, które nawet przy zachowaniu tych samych poziomów THC (tetrahydrokannabinol) i CBD (kannabidiol), różnią się profilem terpenowym i tym samym szczegółowymi właściwościami terapeutycznymi, których znajomość może umożliwić farmaceutom wspieranie i monitorowanie farmakoterapii pacjentów w tym obszarze. Przestrzeń medycznego zastosowania konopi omówiona została także w aspekcie możliwości współpracy lekarzy i farmaceutów w ramach sprawowania usług na rzecz pacjenta celem osiągnięcia skuteczności terapeutycznej i wypracowania narzędzi zarządzania ryzykiem farmakoterapii konopiami medycznymi. Wnioski: W miarę łagodzenia ograniczeń w badaniach i stosowaniu, z pewnością zostaną znalezione nowe możliwości terapeutyczne. Tym samym pomimo licznych wyzwań związanych z zastosowaniem Cannabis jak problemy doboru surowca, kontroli jakości, stabilności, bezpieczeństwa i skuteczności, należy uznać za pozytywne dotychczasowe osiągnięcia, również o istotnym znaczeniu dla systemu opieki zdrowotnej w Polsce.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"212 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139255413","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The importance of nutritional therapy in the treatment of Crohn's disease in the paediatric population","authors":"Julia Dankowska, Agnieszka Borys-Iwanicka, Lilla Pawlik-Sobecka, Joanna Górka-Dynysiewicz","doi":"10.32383/farmpol/174544","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174544","url":null,"abstract":"Choroba Leśniowskiego-Crohna należy do nieswoistych chorób zapalnych jelit, jest chorobą przewlekłą. Przebieg choroby u dzieci z reguły jest cięższy niż u osób dorosłych, a najczęściej występującymi objawami są ból brzucha i przewlekła biegunka. Ograniczona podaż pokarmów, zaburzone wchłanianie w jelitach i zwiększone wydalanie często prowadzą do niedożywienia i licznych niedoborów pokarmowych u pacjentów pediatrycznych. Rozwój choroby Leśniowskiego-Crohna zależny jest od czynników genetycznych, mikrobiologicznych i środowiskowych, które prowadzą do dysbiozy i nieprawidłowej aktywacji jelitowego układu immunologicznego. Ważną rolę w prewencji choroby odgrywa dieta przeciwzapalna. Charakteryzuje się ona wysoką zawartością produktów bogatych w składniki żywności o działaniu przeciwzapalnym, takie jak: witaminy antyoksydacyjne, polifenole, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, jednonienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy i witamina D. Dietę przeciwzapalną cechuje też niska zawartość produktów bogatych w składniki o działaniu prozapalnym, wśród których wymienić można m.in.: nasycone kwasy tłuszczowe, izomery trans kwasów tłuszczowych, cukry proste, alkohol, sól, a także niektóre emulgatory, konserwanty i sztuczne słodziki. Stanowisko, dotyczące postępowania terapeutycznego u pacjentów pediatrycznych z chorobą Leśniowskiego-Crohna zostało opracowane przez sekcję pediatryczną Europejskiej Organizacji Choroby Leśniowskiego-Crohna i Wrzodziejącego Zapalenia Jelita Grubego oraz Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Jednym z głównych celów terapeutycznych u dzieci jest osiągnięcie i utrzymanie remisji klinicznej i głębokiej błony ślzowej jelita. Leczenie można podzielić na terapie indukujące remisję, wśród których wyróżnia się: steroidoterapię, leczenie biologiczne anty-TNF-alfa i leczenie żywieniowe, oraz terapie podtrzymujące remisję, takie, jak: leczenie immunosupresyjne, leczenie biologiczne anty-TNF-alfa i również leczenie żywieniowe. Obecnie w populacji pediatrycznej metodą z wyboru indukcji remisji choroby jest wprowadzenie całkowitego żywienia dojelitowego na okres 6-8 tygodni, zwłaszcza u pacjentów ze zmianami zlokalizowanymi w odcinku krętniczo-kątniczym i okrężnicy. Natomiast terapią pierwszego rzutu w podtrzymywaniu remisji jest leczenie biologiczne anty-TNF-alfa, często łączone z leczeniem immunosupresyjnym. Dieta Crohn’s Disease Exclusion Diet połączona z częściowym żywieniem dojelitowym wykazuje porównywalny potencjał terapeutyczny na etapie indukcji remisji do całkowitego żywienia dojelitowego, a także obiecujący potencjał terapeutyczny na etapie podtrzymywania remisji. Ma ona na celu zmniejszenie narażenia chorych na składniki żywności, które potencjalnie mogą mieć niekorzystny wpływ na odporność jelitową organizmu. Celem pracy jest usystematyzowanie dostępnej wiedzy na temat wpływu żywienia dojelitowego w chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz diety doustnej u dzieci dla uzyskania remisji.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"28 2","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134907656","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Selected plant materials used in migraine therapy","authors":"Joanna Piotrowska, Bartłomiej Rospond, Bernadeta Szewczyk, Włodzimierz Opoka","doi":"10.32383/farmpol/174545","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174545","url":null,"abstract":"Migrena jest chorobą naczyniowo-nerwową, charakteryzująca się samoistnym, pulsującym, zwykle jednostronnym bólem głowy, któremu towarzyszą zaburzenia ze strony układu pokarmowego oraz zwiększona wrażliwość na bodźce. Objawy mogą utrzymywać się przez kilka dni, a ich nasilenie uniemożliwia pacjentowi normalną aktywność. Według szacunków w Polsce cierpi na migrenę ok. 3,5 mln osób w różnym wieku. Choroba ta występuje tak dzieci jak i dorosłych, przy czym w grupie dorosłych pacjentów przeważająca większość (ok. 80%) stanowią kobiety. Migrena nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia, ale ma jednak destrukcyjny wpływ na jakość życia pacjentów, funkcjonowanie społeczne, rodzinne i ich aktywność zawodową. Należy podkreślić, że mechanizmy wywołujące migrenę nie są w pełni poznane. Uważa się, że w patofizjologii migreny ważną rolę odgrywają receptory serotoninowe zwłaszcza receptory typu 5-HT1. Wykazanie roli neuropeptydu CGRP w patomechanizmie powstawania ataku migreny doprowadziło do wprowadzenia do lecznictwa przeciwciał monoklonalnych (anty-CGRP). Ponadto pacjentom dodatkowo podaje się leki przeciwbólowe, przeciwwymiotne i uspokajające. Pozytywny wpływ na częstotliwość i nasilenie bólu migrenowego ma unormowanie trybu życia, odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, a także dieta. Wspomagająco w zapobieganiu napadom migreny oraz łagodząco w przypadku jej wystąpienia działają surowce ziołowe: m. in. preparaty ze sporyszu, lepiężnika różowego, wrotycza maruny, imbiru lekarskiego. Stosowane są one w formie tabletek, naparów bądź nalewek. Kolejną opcją terapeutyczną jest wykorzystanie leków i suplementów diety sporządzonych z suszonych kwiatostanów konopi siewnych i indyjskich. Preparaty zawierające w swoim składzie tetrahydrokannabinol (THC) o zawartości większej niż 0,2% są dostępne wyłącznie na receptę z wtórnikiem. Inhalacje z olejków eterycznych mięty pieprzowej i lawendy wąskolistnej pomagają łagodzić objawy choroby, głównie ze strony układu pokarmowego. Należy pamiętać, że preparaty ziołowe nie są pozbawione działań niepożądanych, a ich stosowanie w terapii migreny nie powinno być ciągłe. Niewiele jest randomizowanych badań klinicznych, potwierdzających skuteczność fitoterapii migreny.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"59 4","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134907140","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Interactions between dietary omega-3 polyunsaturated fatty acids and the gut microbiota","authors":"Alicja Zajdel, Adam Wilczok","doi":"10.32383/farmpol/174416","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174416","url":null,"abstract":"Mikrobiota jelitowa tworzy kompleksowy i aktywny metabolicznie ekosystem. Zmiany w aktywności mikrobioty jelitowej korelują ze stanem zdrowia. Nie wiadomo, czy zaburzenia funkcjonowania mikrobioty jelitowej spowodowane niepożądanymi zmianami składu jakościowego i ilościowego (tzw. dysbioza) są przyczyną, czy skutkiem występowania stanów chorobowych. Długoterminowe nawyki żywieniowe odgrywają kluczową rolę w tworzeniu mikrobioty jelitowej specyficznej dla człowieka. Pomimo wielu publikacji na temat wpływu węglowodanów o właściwościach prebiotycznych, wpływ tłuszczów w diecie, takich jak wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (WNKT), na mikrobiotę jelitową jest mniej poznany. Głównymi formami bioaktywnymi u ludzi spośród WNKT omega-3, są kwas eikozapentaenowy (EPA, C20:5) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA, C22:6). Związki te odgrywają istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka, a także w profilaktyce i terapii wielu chorób, dlatego są powszechnie stosowane jako nutraceutyki. Nieliczne badania przeprowadzone z udziałem osób dorosłych wykazały zmiany mikrobioty jelitowej po suplementacji WNKT omega-3, a także zmniejszenie dysbiozy. WNKT omega-3 mogą zmieniać skład i liczebność mikrobiomu jelitowego, z drugiej strony mikroorganizmy jelitowe mogą wpływać na metabolizm i wchłanianie tych związków. Kwasy WNKT omega-3 wpływają na mikrobiom jelitowy na trzy główne sposoby: modulując rodzaj i liczebność drobnoustrojów jelitowych, zmieniając poziomy mediatorów prozapalnych, takich jak endotoksyny (lipopolisacharydy) i interleukina 17; oraz regulując poziomy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA). Celem pracy było podsumowanie aktualnego stanu wiedzy na temat biologicznej aktywności mikrobioty jelitowej, w szczególności oddziaływań mikrobiota i WNKT omega-3 u ludzi. Wyszukiwanie danych przeprowadzono w lipcu 2023 r. w bazie danych PubMed i powszechnie dostępnej literaturze z użyciem terminów: \"intestinal microbiota\", \"microbiome\", \"omega-3 polyunsaturated acids intestinal microbiota\", \"EPA intestinal microbiota\", \"DHA intestinal microbiota\". W artykule omówiono oddziaływania pomiędzy mikrobiotą jelitową a WNKT omega-3. Przedstawione zagadnienia pozwalają wnioskować, że wyjaśnienie mechanizmów interakcji mikrobioty jelitowej i WNKT omega-3, stwarza podstawy do opracowania skutecznych interwencji terapeutycznych.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"46 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134902188","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Mandrake in ancient Graeco-Roman and early Byzantine medicine","authors":"Krzysztof Jagusiak, Konrad Tadajczyk, Maciej Kokoszko","doi":"10.32383/farmpol/174326","DOIUrl":"https://doi.org/10.32383/farmpol/174326","url":null,"abstract":"Mandragora lekarska (Mandragora officinarum L.), należąca do rodzaju mandragora i rodziny psiankowatych, jest rośliną rodzimą dla strefy śródziemnomorskiej. Według współczesnej nauki, ze względu na obecność alkaloidów takich jak atropina, skopolamina, belladonina i hioscyjamina w jej korzeniu i liściach, klasyfikowana jest jako roślina trująca. Była ona lekarstwem stosowanym zarówno przez medycynę Hipokratejską/Galenową, jak i ludową i, według greckich i łacińskich źródeł pisanych z okresu starożytności i wczesnego średniowiecza była dość popularna. Większość informacji na temat jej stosowania przekazana została przez autorów pism medycznych, którzy od czasów Hipokratesa przez Galena, aż do późnoantycznych/wczesnobizantyńskich traktatów Aecjusza z Amidy i Pawła z Eginy, opisywali jej właściwości i użycie w leczeniu konkretnych chorób. Świadectwa pozostawione przez lekarzy mogą być uzupełnione przez dane przekazane przez starożytnych autorów niemedycznych (np. Teofrasta, Celsusa, Pliniusza Starszego), których zainteresowania również dotyczyły sztuki leczniczej i historii naturalnej. Analiza źródeł pisanych pokazuje że społeczeństwo Śródziemnomorza było - w sensie ogólnym - świadome silnych właściwości mandragory i jej groźnego wpływu na organizm człowieka. Roślina była często opisywana jako trująca. Jednocześnie była ona (jej liście, korzenie, sok, skórka, owoce) obecna w medycznych (albo związanych z medycyną) traktatach jako lek. Była zalecana w różnych terapiach wielu problemów zdrowotnych. Znajdowały się wśród nich te o charakterze oftalmologicznym, ginekologicznym, dermatologicznym, psychiatrycznym etc. Z drugiej strony, krótkie passusy z Pliniusza i Galena informują, w mniej lub bardziej bezpośredni sposób, o możliwości nadużycia mandragory w leczeniu, co mogło być szkodliwe dla zdrowia. Charakter fragmentów poświęconych mandragorze różni się. Część z opisów jest szczegółowa, dając dość precyzyjne informacje o ilości lekarstwa albo przetwarzaniu rośliny. Jednakże wiele z nich jest bardzo ogólnych, często nie dając żadnych dodatkowych informacji poza samym faktem zastosowana rośliny.","PeriodicalId":34025,"journal":{"name":"Farmacja Polska","volume":"37 5","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134902565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}