{"title":"Nahivde İstishâb Yöntemi Örneğinde Aslın Dışına Çıkılan Durumlar","authors":"Yunus İnanç","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.484523","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.484523","url":null,"abstract":"Arap dilcileri, Araplarin kullanimlarindan genel kurallara ulasmak icin cesitli yontem ve deliller kullanmis, ulastiklari kurallari gerekcelendirmek ve tutarliligini gostermek icin cesitli yollara basvurmuslardir. Nakil, kiyâs, icma ve istishâb gibi yontem ve deliller bunlarin baslicalaridir. Nahivcilerin basvurduklari yontemlerden biri de daha cok fikih usulunun yontemi olan istishâb yontemidir. Nahivde de zaman zaman basvurulan bu yontem, olgularin aslina odaklanmayi ve bu aslin disina cikmayi gerektirecek bir durum olmadikca aslina itibar etmeyi esas almaktadir. Bu calismada istishâb yonteminde one cikan “asl” kavrami uzerinde durulacak ve aslin disina cikan durumlarda ortaya cikan degisikliklere dikkat cekilecektir. Nahiv eserlerinde bazi dil kurallarinin izahi esnasinda temas edilen bu kavram kimi dil meselelerinde cozume goturen yaklasimlarin onunu acmistir. Konulara, bilinen izah yollarinin disinda farkli bir aciklama bicimi ile yaklasilmasini saglamistir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69799509","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İslâm İktisat Düşüncesinin Oluşumunda Fıkıh İlminin Yeri","authors":"M. S. Kumaş, Gülizar Artuç","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.539814","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.539814","url":null,"abstract":"Mustakil bir bilim dali olarak tarihi cok eski olmasa da Islâm iktisadinin dusunce koklerini Islâm’in dogdugu zamanlara kadar goturmek mumkundur. Hayati tum yonleriyle kusatan Islâmiyet, ticari faaliyetlerin yogun oldugu bir cografyada yasayan ilk muhataplarina iktisadi icerikli cok sayida ilke ve kural belirlemistir. Klasik Islami ilimler geleneginde iktisadi konulara tahsis edilmis ozel bir ilim dali bulunmamasina ragmen basta fikih olmak uzere bazi Islami ilimlerin bunyesinde bu konularin ele alindigi gorulmektedir. Bu baglamda nasslarin dogru anlasilmasini ve yeni durumlara uygulanmasini amaclayan fikih ilmi, iktisadi anlayisin gelismesine buyuk katki sunmustur. On dort asirlik zengin fikih birikiminin yakindan incelenmesi, bircok bilim alani gibi Islâm iktisat dusuncesine dair saglam bilgilere ulasilmasina da vesile olacaktir. Klasik fikih eserlerinde iktisadi dusuncenin yerinin tespiti bu bakimdan da onem arz etmektedir. Bu makalede Islâm iktisat dusuncesinin mahiyeti, kaynaklari, ozellikleri, hedefleri ve tarihi birikimi fikih ilmi acisindan ele alinacak ve sonuc olarak fikih ilminin Islâm iktisat dusuncesinin gelisim surecinde ustlendigi role dikkat cekilecektir. Ayrica Islâm iktisadi dusuncesine onculuk etmis ilim adamlarinin siniflandirilmasindan hareketle Islam iktisat dusuncesinin 20. yuzyilda ortaya cikisinda fukahanin rolu uzerinde durulacaktir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69799969","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ARAP DİLİNDE İ‘LĀL KURALLARI VE UYGULAMALI ÖRNEKLERİ","authors":"Selman Yeşil","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.539575","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.539575","url":null,"abstract":"Fiil, Arap dilinde cumleyi olusturan temel unsurlardan biridir. Fiillerin ifade ettigi anlamlara gore kullanildigi kipleri ve cekim esnasinda gecirdigi degisimleri ele alan bilim dalina ‘Sarf ilmi’ denir. Arapcada kokeninde ‘illet harfleri’ olan elif ( ا ), vâv ( و ), yâ ( ي ) harflerini barindiran ve ‘mu‘tel’ olarak isimlendirilen fiillerin cogu i‘lâle/degisime ugramaktadir. Bu degisim, ozellikle Arapcayi sonradan ogrenenler icin uygulanmasi zor bir hususu teskil ettigi gibi zihinlerde Arapca ogrenimi acisindan asilmaz bir engel olarak da gorulmektedir. Arapcada fiillerdeki degisim iki ana bolumde incelenebilir. Birincisi genel ilkeler cercevesinde ve hemen hemen tum orneklerde gelisen degisimlerdir. Bu tur degisimlere ‘Sarfi/kiyâsi degisimler’ denilir. Ikinci tur degisim ise kurala donusmemis ve lokal duzeyde kalmis degisimlerdir. Bu tur degisimlere de ‘Lugavi/ semâ‘i degisimler’ denilir. Calismada ilke olarak sarfi degisimler ele alinacaktir. Fonetik uyumu amaclayan degisimin Arap dilini sonradan ogrenenler icin bazi zorluklar barindirdigi da bir gercektir. Ancak fiillerdeki degisimin nedenleri ve hemen hemen tum orneklerdeki yeknesakligi goz onunde bulunduruldugunda soz konusu degisimin tamamen belirli kurallar ekseninde gelistigi gorulecektir. Bu kurallarin bilinmesiyle orneklerdeki degisimin nedenleri de anlasilacaktir. Bu amacla calismamizda Arapca fiillerdeki i‘lâl kurallarinin perde arkasi irdelenecek ve soz konusu kurallarin gecerliligi ornekler isiginda incelenecektir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47305028","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Mevlânâ Halid El-Bağdâdi’ye Göre İrşad ve Mürşid-i Kâmil","authors":"Abdulcebbar Kavak","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.528058","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.528058","url":null,"abstract":"Mevlânâ Hâlid el-Bagdadi, Naksibendiyye tarikatinin on dokuzuncu yuzyilda Ortadogu’daki en aktif temsilcisi kabul edilir. Tasavvufi anlayisi ve uygulamalariyla Islam toplumunda bir heyecan ve dinamizm meydana getirmistir. Yetistirdigi halifeleri Irak basta olmak uzere pek cok ulkede ilim, tasavvuf, siyaset ve toplumsal alanlarda aktif rol almistir. Bu makalemizin konusu onun basarisindaki temel unsurlardan biri olan irsad anlayisi ve mursid-i kâmile yukledigi anlamdir. Ona gore irsad, seriat ve tarikat merhalelerinin ikisini de kapsayan bir faaliyettir. Irsad’in basarisi, muridin sahip oldugu saglam itikat ve duzenli ibadetin, ahlak ve maneviyatla taclandirilmasina baglidir. Ayrica irsadin muhatabi yeryuzunde yasayan butun insanlar olup belli bir kitle ve bolgeyle sinirli degildir. Mevlânâ Hâlid el-Bagdadi’nin mursid-i kâmil’in vasiflari ve ona yukledigi sorumluluk da geleneksel tasavvufi anlayisin sinirlarini asan bir ozellige sahiptir. Ona gore mursid-i kâmilin sadece tasavvuf alaninda uzmanlasmasi yeterli olmayip ilim ve tasavvufu mezceden zulcenaheyn bir kisilige sahip olmalidir. Mursid-i kâmil, Kur’an ve Sunnete baglilik hususunda tavizsiz, bidat ve asiriliklara karsi mucadele eden, toplumsal hadiselere karsi duyarli ve onder bir kisilige sahip olmalidir. Bu makalede ele alacagimiz irsad ve mursid-i kâmil konusu ile Mevlânâ Hâlid ve halifelerinin toplumsal alandaki etkilerinin ve onemli hadiselere neden onculuk ettikleri hususunun anlasilmasina katki saglanmasi amaclanmistir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49478914","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Demokratik Tutumları","authors":"Ali Baltacı, Yusuf Aydin","doi":"10.35415/sirnakifd.470026","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.470026","url":null,"abstract":"Bu calismanin temel amaci din kulturu ve ahlak bilgisi (DKAB) ogretmenlerinin demokratik tutumlarinin farkli degiskenler acisindan belirlenmesidir. Nicel arastirma deseninde tasarlanan bu arastirmanin calisma grubu, Ankara Ilinde calisan 349 din kulturu ve ahlak bilgisi ogretmenidir. Arastirmada, Gozutok (1995) tarafindan uyarlanan “Demokratik Tutum Olcegi” kullanilmistir. Olcme araci ile toplanan veriler, betimsel analizler kullanilarak yorumlanmistir. Arastirma sonunda din kulturu ve ahlak bilgisi (DKAB) ogretmenlerinin demokratik tutum seviyelerinin cinsiyete, egitim durumuna ve mesleki kideme gore farklilastigi belirlenmistir. Arastirma sonuclarina gore kadin ogretmenler, erkek ogretmenlere; lisansustu egitim mezunlari, lisans mezunlarina gore daha fazla demokratik tutum sergilemektedirler. Mesleki kidemdeki artis, demokratik tutumlari azaltmaktadir. Bu calisma, 2023 Egitim vizyon belgesinde yer alan kok degerlerden olan demokratik degerlerin din kulturu ve ahlak bilgisi ogretmenleri tarafindan benimsenme derecesini belirlemesi acisindan onem arz etmektedir. Literaturde farkli turden demokratik tutum calismalari olsa da bu calisma egitim sistemi icinde profesyonel olarak calismakta olan din kulturu ve ahlak bilgisi ogretmenlerinin demokratik tutumlarinin belirlenmesi ile din, din egitimi ve demokrasi kavramlari arasinda surdurulen tartismalarin seyrine etki etmesi bakimindan onemli veriler sunmaktadir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69799582","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"حكم المتشابهات بين الأمس واليوم","authors":"Adnan Algül, Vasim Armanazi","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.539657","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.539657","url":null,"abstract":"Peygamber Efendimiz (s.a.v.) hadis-i serifte helal ve haramin apacik oldugunu aciklamistir. Ayni hadiste helal ve haram arasinda bulunup hukmu acik olmayan ve insanlarin cogu tarafindan hukmu bilinmeyen bazi mutesabih/supheli seylerin oldugunu vurgulamistir. Bu tur supheli seylerden sakinmanin kisinin dindarligindan ve takvanin kemalinden oldugunu da beyan etmistir. Iste bu arastirmamizda bu supheli seylerin ne oldugu, bunlarin neden supheli olarak kabul edildigi, onlardaki suphenin nedeninin ne oldugu ve onlarin hukmunu ogrenmenin mumkun olup olmadigi konulari uzerinde durulmustur. Tesabuh (kapalilik) sebepleri pek coktur. Gazzali gibi bazi âlimler tesabuh sebeplerini detayli bir sekilde zikretmistir. Ancak biz bunlari dort ana baslikta ele aldik. Bunlar: sebebinden dolayi suphe, helal ve haramin karismasindan dolayi suphe, delillerin tearuzundan dolayi suphe, ictihat ve kiyas farkliligindan dolayi suphe. Bu sebeplerin alt basliklari olabilecek feri sebeplere ise makalenin sinirliligi goz onunde bulundurularak deginilmemistir. Her bir sebebi acikladiktan sonra o sebebin mutesabih ile iliskisi aciklanmis, tesabuhten kurtulus yolu ve hukmu beyan edilmistir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69799680","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hasan Bin Muhammed El-Hanefiyye’nin Hayatı, Kaderle İlgili Görüşleri ve Kadere Dair Risâlesi","authors":"Yasin Ulutaş","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.548411","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.548411","url":null,"abstract":"Bircok farkli siyasi ve itikadi etken nedeniyle ilk asirda Muslumanlar arasinda tartisilan ilk konulardan biri kader konusudur. Bu donemde, kader ile ilgili Muslumanlar arasinda birbirine zit iki anlayis gelismistir. Bunlardan biri kaderi reddetmek suretiyle insan iradesini merkeze alan kader anlayisi, digeri ise ilahi iradeyi esas alan cebri kader anlayisidir. Erken donemde kader ile ilgili yazilan ve gunumuze ulasan uc risaleden biri insan iradesine dayali bir anlayisi savunurken diger ikisi, Allah’in iradesini temel alan bir kader anlayisina dayanir. Cebri kader anlayisini savunan risalelerden biri Hasan b. Muhammed el-Hanefiyye’ye aittir. Islam kelaminin ilk yazili metinlerinden biri olan bu risale insan, fiillerini iradesi ile yapar diyenlere karsi reddiye olarak yazilmistir. Risalede belirtilen bu cebri anlayis, insanin butun eylemlerini, Allah’in emir ve iradesi ile gerceklestirdigini, kendisi icin takdir ettigini degistirmeye veya ortadan kaldirmaya guc yetiremeyecegini, ayni zaman da kendisi icin planladigini da uygulamaktan baska bir seceneginin olmadigini iddia eder. Bu anlayisi temellendirmek icin Allah’in kudretine vurgu yapan ayetler, siyak ve sibakindan koparilarak delil olarak sunulmustur. Risale, insan fiillerinin Allah’in takdiri ile gerceklestigini savunanlar ile insanin hur iradesi ile gerceklestigini savunanlar arasindaki hayali bir tartisma metoduyla yazilmistir. Bu diyalektik metodu daha sonraki kelam metinlerinde de gormek mumkundur. Kader konusu ile ilgili yazilan ilk metinler, kader konusunun kelam ilminin baslangicinda nasil tartisilip anlasildigini gostermesi bakimindan onemlidir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800071","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ÂLEM EZELİ MİDİR? DUNS SCOTUS'UN YAKLAŞIMI ÜZERİNE BİR İNCELEME","authors":"Özcan Akdağ","doi":"10.35415/SIRNAKIFD.553394","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/SIRNAKIFD.553394","url":null,"abstract":"Âlem kadim midir yoksa hâdis midir? Âlemin ezeli olduguna ya da sonradan var edildigine dair rasyonel kanitlar sunulabilir mi? Sunulan bu kanitlar “Âlem ezelidir.” ya da “Âlem hâdistir.” onermesini kesin bir sekilde kanitlayabilir mi? Kant’in aklin antinomileri icerisinde saydigi bu mesele Tanri’ya inanan pek cok dusunuru mesgul etmistir. Orta Cag Hristiyan dusuncesinin onde gelen simalarindan olan Duns Scotus da bu meseleye kayitsiz kalmamistir. Fakat Scotus’un meseleye iliskin pozisyonu konusunda birbirine aykiri iki iddia soz konusudur. Birinci iddiaya gore Scotus âlemin ezeliligi konusunda Thomas Aquinas’la ayni gorusu benimsemektedir. Diger bir iddia ise Scotus’un âlemin hudusuna dair rasyonel argumanlar sundugu yonundedir. Scotus’un konuya yaklasimina dair her iki iddianin da dogruluk payi soz konusudur. Cunku Scotus, ilk donem eserlerinde âlemin ezeliligine iliskin burhani bir arguman sunulamayacagini iddia eden Aquinasci bir cizgide yer alirken, son donemde yazmis oldugu eserlerde âlemin hudusunun akl i argumanlarla kanitlanabilecegini dusunmektedir. Bundan dolayi Scotus’un eserlerine iliskin kronolojik bir okuma yontemi, onun bu konuda nerede durdugunu tespit etmemize olanak saglayacaktir. Boyle bir yontemi temele alan bu calisma, Mahir Arastirmaci (Subtle Doctor) lakapli Scotus’un konuya yaklasimini ve onun goruslerinin zaman icerisindeki degisimini ortaya koymayi amaclamaktadir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800543","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
