{"title":"Ekwiwalencja pragmatyczna w przekładzie rosyjskich pieśni Michała Glinki (do słów Nestora Kukolnika) na język polski","authors":"Ewelina Parafińska-Korybska","doi":"10.12775/rp.2021.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.008","url":null,"abstract":"W artykule podjęto problematykę przekładu pieśni na podstawie pięciu utworów Michała Glinki do słów Nestora Kukolnika. Ten typ przekładu wymaga od tłumacza dostosowania tekstu do melodii – uwzględnienia m.in. liczby sylab, rozłożenia akcentów, cezur. Pieśni przeanalizowano pod kątem zachowania ekwiwalencji pragmatycznej, którą na potrzeby artykułu zdefiniowano jako relację opartą na funkcjonalności tekstu w kulturze docelowej, z możliwością jego zaśpiewania.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634375","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Początki przekładu filozoficznego w Polsce","authors":"Barbara Brzezicka","doi":"10.12775/rp.2021.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.002","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę przedstawienia jednych z najstarszych polskich przekładów filozoficznych z wykorzystaniem metody zaproponowanej przez Lievena D’hulsta w Essais d’histoire de la traduction. Avatars de Janus. Na wstępie przedmiot badania umieszczony zostaje w kontekście historycznych badań przekładoznawczych. Następnie przedstawione zostają pierwsze polskie tłumaczenia Arystotelesa i Cycerona. Zgodnie z wytycznymi D’hulsta opracowanie stawia na równi takie elementy jak postaci tłumaczy, kontekst powstania czy strategie translatorskie. W ramach podsumowania autorka stara się krótko odpowiedzieć na pytanie o wpływ omawianych przekładów na polskich odbiorców.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634641","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wspieranie osób głuchoniewidomych w komunikowaniu się i przewodnictwie w świetle polskich rozwiązań prawnych i nowych propozycji","authors":"Piotr Wojda, G. Kozłowski","doi":"10.12775/rp.2021.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.011","url":null,"abstract":"Rozważania są poświęcone mało znanej w Polsce problematyce odnoszącej się do wspierania w komunikowaniu się i przewodnictwie osób głuchoniewidomych doświadczających jednoczesnej dysfunkcji słuchu i wzroku. Autorzy opierają się głównie na analizie i interpretacji aktów prawnych, m.in. Ustawy o języku migowym i innych środkach porozumiewania się z 2011 roku. Celem artykułu jest dokonanie rewizji trzech centralnych pojęć zawartych w ustawie: osoba głuchoniewidoma, sposoby komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN), tłumacz-przewodnik. Właściwe rozumienie, względnie redefinicja i realne ich wprowadzenie do obiegu prawnego mogą istotnie wpłynąć na prawne i społeczne funkcjonowanie osób głuchoniewidomych.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48886169","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przekład ody Felica Gawriiła Dierżawina na język polski – konteksty i komentarze","authors":"M. Chrząszcz","doi":"10.12775/rp.2021.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.003","url":null,"abstract":"Artykuł jest komentarzem do nowego tłumaczenia ody Gawriiła Dierżawina Felica poświęconej Katarzynie II, dokonanego przez autorkę artykułu. Do tej pory oda tłumaczona była tylko raz, w wieku XIX przez Wincentego Kiszkę-Zgierskiego, jednak przekład ten nie funkcjonuje w polskiej tradycji poetyckiej. W pierwszej części artykułu przypomniano dzieje powstania i publikacji Felicy oraz niektóre aspekty dotychczasowych tłumaczeń poezji Dierżawina na język polski. W rozwinięciu przedstawiono największe wyzwania stojące przed autorką przekładu ody Dierżawina, czyli wybór formatu wiersza, dążenie do zachowania zróżnicowania stylistycznego oraz trudności związane z tłumaczeniem elementów kulturowych. Do artykułu dołączono tekst tłumaczenia ody Felica.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634801","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Konferencja „Język trzeciego tysiąclecia” XI: „Język w przestrzeni semiotyki społecznej” zorganizowana przez Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, Kraków (konferencja zdalna), 2–4 grudnia 2020 (sprawozdanie)","authors":"Filip Olkiewicz, Emilia Pankanin","doi":"10.12775/rp.2021.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.017","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634513","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Nazwy własne w przestrzeni miejskiej jako problem przekładowy. Spojrzenie tłumacza praktyka i dydaktyka tłumaczenia","authors":"A. Szczęsny","doi":"10.12775/rp.2021.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.014","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony nazwom własnym oznaczającym obiekty w przestrzeni miejskiej, różnie klasyfikowanym z punktu widzenia onomastyki (chrematonomastyki w szczególności), a także onomastyki przekładowej. Omawiając wybrane koncepcje translatoryczne, autorka podkreśla funkcje tekstowe tych nazw oraz sposoby oddawania ich w tekście przekładu (techniki tłumaczeniowe). Ponadto zwraca uwagę na stosunkowo nowe zjawiska w tym obszarze działań translatorskich i paratranslatorskich, na możliwe i postulowane zmiany zakresu stosowanych zabiegów, m.in. transliteracji angielskiej, przede wszystkim w odniesieniu do sfery mediów i przestrzeni publicznej. Ostatnia część tekstu jest opisem propozycji dydaktycznych z przykładami z języka rosyjskiego i polskiego.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48749117","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Między normą (prawną) a racjonalnym działaniem. Wybrane dylematy pracy tłumacza przysięgłego na rzecz organów ścigania","authors":"L. Zieliński","doi":"10.12775/rp.2021.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.012","url":null,"abstract":"W artykule omówione zostały dylematy tłumacza przysięgłego związane z pracą na rzecz organów ścigania: dylemat akceptacji zlecenia wychodzącego poza zakres normatywnie określonych uprawnień tłumacza przysięgłego, dylemat formy wpisu do repertorium w przypadku tłumaczenia całych akt oraz dylemat granicy korekty błędów w tekście wyjściowym bez wzmianki o ich dokonaniu. We wstępie odniesiono się do pojęć normy prawnej i racjonalnego działania z perspektywy przyjętej na studiach prawniczych, by w dalszej części rozważań omówić pojęcie dylematu i możliwe sankcje oraz naruszenia normy prawnej przez tłumaczy przysięgłych. Konkludując, autor zaproponował kilka praktycznych rozwiązań umożliwiających skuteczne wykonanie zleceń przez tłumacza przysięgłego w przypadku zleceń, których zakres nie znajduje odzwierciedlenia w normach prawnych.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tabu językowe w arabskich przekładach Biblii","authors":"I. Król","doi":"10.12775/rp.2021.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.005","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł przedstawiający wybrane rozwiązania translatorskie obecne we współczesnych przekładach tekstów biblijnych na język arabski stanowi poszerzenie badań Marka Pieli dotyczących przekładów Biblii hebrajskiej na język polski. Przeprowadzone przeze mnie analizy dotyczą głównie strategii przekładu wyrazów i wyrażeń należących do sfery tabu, przy czym skupiam się na takich aspektach, jak: dosłowność, dokładność, idiomatyczność, adekwatność stylistyczna czy ewentualne zniekształcenia sensu.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634364","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"W poszukiwaniu istoty eksplicytacji. Kilka uwag o książce Ewy Gumul Explicitation in Simultaneous Interpreting. A Study into Expliciting Behaviour of Trainee Interpreters, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017, 331 stron","authors":"L. Zieliński, Emilia Pankanin","doi":"10.12775/rp.2021.015","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.015","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł nawiązuje do monografii Ewy Gumul Explicitation in Simultaneous Interpreting. A Study into Expliciting Behaviour of Trainee Interpreters wydanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego w 2017 roku. Wychodząc od pojęcia eksplicytacji i przykładów jej zastosowania, omówiono krótko treść monografii i ustosunkowano się do dotychczasowych recenzji, by w końcowej części przedstawić własną ocenę monografii i pochylić się nad uniwersalnością eksplicytacji.","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634486","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Gawęda o budzie jarmarcznej z fabrycznymi przyległościami w tle","authors":"A. Bednarczyk","doi":"10.12775/rp.2021.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rp.2021.001","url":null,"abstract":"W artykule podjęto problematykę przekładu wierszowanego felietonu, który stanowi materiał ilustracyjny do innych badań naukowych. Ten cel, podobnie jak odległość temporalna między powstaniem oryginału a powstaniem przekładu, narzuca tłumaczowi pewne wybory. Dlatego też obok prezentacji praktycznych rozwiązań translatorskich w pracy odniesiono się do koncepcji wyboru odpowiedników spośród różnych możliwości i zaproponowano wykorzystanie teorii zbiorów rozmytych, która pozwala na nieostre określanie granic między swobodą twórczą tłumacza a koniecznością jej ograniczenia. \u0000Słowa kluczowe: rajok, realia, ironia, potencjalność, zbiór rozmyty, cel przekładu \u0000 \u0000Keywords: rayok, reality, irony, potential possibilities, fuzzy set, translation","PeriodicalId":33180,"journal":{"name":"Rocznik Przekladoznawczy","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66634576","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}