Dil Araştırmaları最新文献

{"title":"Turkmen Noun Construction Suffix +ly/+li and The Conjunction bilen (>-ly/-li)","authors":"Maral Töre","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1190827","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1190827","url":null,"abstract":"Elinizdeki çalışmada, Türkmencenin en işlek yapım eki +ly/+li ve bilen bağlacı üzerinde durulmuştur. Taranan eserlerden +ly/+li ekinin işlevleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ekin işlevleri ve türetim gücü açısından ele alınırken aynı zamanda ekin morfosemantik ve morfofonolojik özellikleri incelenmiştir. Bununla birlikte bazı isimlerin sonundan bulunan ve +ly/+li yapım eki gibi görünen aslında ise cümlede bağlaç görevinde olan –ly/-li’ye dikkat çekilmiştir. –ly/-li, bilen bağlacının bazı isimlerin sonuna bitişik yazılabilen kısaltılmış biçimidir. Ancak bu yaygın bir durum değildir. Yazıda –ly/-li (>bilen) ve yapım eki olan +ly/+li arasındaki farkları gösterebilmek için aynı kelime örnekleri tercih edilmiştir. Örnekler ve örneklerin geçtiği cümleler transkripsiyonlu biçimi ve Türkiye Türkçesiyle birlikte verilmiştir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117162233","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Is “Turkish Plus Two” Possible? Multilingualism of Turkish Youth Living in Germany","authors":"İlhan Karaca","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1167476","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1167476","url":null,"abstract":"Küreselleşme süreçleriyle birlikte çok dillilik tüm gelişmiş toplumlarda bir değer olarak yükselmektedir. Göç ve karşılıklı bağımlılıklar gibi nedenlerle kendileri de çok dilli olan uluslar, vatandaşlarına ana dillerinin yanına en az iki dili daha koyma çağrısında bulunarak onları bu yönde desteklemektedirler. Özellikle uluslararası göç, insanlara çok dilli olmak için önemli bir fırsat sunmaktadır. Çalışmanın nesnesi olan Almanya’da yaşayan Türk gençleri de bu ayrıcalıklı durumu yaşamaktadırlar. Onlar ebeveynlerinden aldıkları ilk dillerinin yanında, geldikleri toplumun diline ömür boyu maruz kalarak ve buna ek olarak okullarda öğretilen yabancı dillerden birini daha edinerek çok dilli olma potansiyeline sahiptirler. Bu potansiyel dilin kimlikle olan ilişkisi ile birlikte düşünüldüğünde, Türk gençleri ideal olarak kültürel benliklerini kazanmış, çok kültürlü anlayışta ulus-ötesi nitelikli bireylere dönüşebilmektedirler. Çalışmanın amacı, Almanya’da ikinci, üçüncü ve dördüncü kuşak Türk gençlerinin göçün bireylere sunduğu çok dillilik potansiyelini ne ölçüde değerlendirebildiklerini tespit etmektir. Bu doğrultuda ilgili literatür ve çok dillilik kuramları ışığında Türk gençlerinin “Türkçe artı iki” şeklinde çok dilli olma durumları değerlendirilmiştir. Alan yazını şimdiye kadar bu gurubu daha çok iki dillilik bağlamında ele alarak genelde dilin doğru kullanımı ile ilgili eksikliklere odaklanmaktadır. Bu eğilim, Türk gençlerinin dil becerilerinin toplumda negatif algılanmasına ve kimliklerinin dışlanmasına neden olmaktadır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre Türk gençleri, genel olarak anadilini koruma ve gelinen toplumdaki dillere açılarak kimliğini çok dilli olarak kurgulama motivasyonuna sahiptir. Ancak göç şartları ve Alman dil politikaları onları bu yönde desteklememektedir. Buna göre Türk gençleri, referans olarak seçilen çok dillilik yaklaşımlarından hiç birine göre “Türkçe artı iki” modeline göre çok dilli değildirler. Özellikle dördüncü kuşaktakiler Almanca tek dilliliğine ya da Türkçeden arındırılmış Almanca İngilizce iki dilliliğine geçiş yapmış bulunmaktadır. Diğer kuşaklar ise göçün ürettiği “yaşam dünyasal çok dillilik” tanımına göre çok dillidirler. Ancak bu çok dillilik, standart dilin dışında, resmî olarak onaylanmayan ve dolayısıyla sosyal değeri düşük bir çok dilliliktir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131248759","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine +(X)ş Küçültme Eki","authors":"İsmail Eki̇ci̇","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1166674","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1166674","url":null,"abstract":"Türkçede bir sözcüğe küçültme anlamı katmak için oldukça zengin bir ek envanteri vardır. Bu ekler içerisinde küçültme anlamı, sevgi, sevimlilik ve şefkat anlamlarıyla birlikte bir bütünlük oluşturur. Bu anlamları taşıyan bir ek, genellikle yakın akrabalık veya duygusal bağ bakımından yakınlık bildiren sözcüklere gelmektedir. Sözü edilen duruma örnek olarak Eski Türkçe +(X)ç küçültme eki gösterilebilir. Bu ekin günümüzdeki karşılığının +(X)ş olduğu kanısı üzerine yapılan bu çalışma, tarihsel ve güncel örnekler bağlamında ele alınmıştır.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"63 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133136761","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Derleme Sözlüğü’nde “Kandırma” Kavram Alanına Ait Anlambirimcikleri İçeren Sözcükler","authors":"Özgül Özbek","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1158658","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1158658","url":null,"abstract":"Kandırma, kavramsal açıdan “karşıdakinin kanmasına neden olma; inandırma” anlamına sahiptir. Öte yandan “aldatma, yalan söyleme, yanıltma” gibi kavramlar da kandırmanın kavram alanına girer. Bu çalışmada öncelikle kandırmanın kavram alanına giren sözcükler tespit edilecektir. Ardından Derleme Sözlüğü taranarak bu sözcüklerin anlambirimcik olarak yer aldığı madde başları saptanacak böylece Anadolu Ağızlarında “kandırma” bildiren sözcükler üzerine bir değerlendirmede bulunulacaktır. Örneğin Derleme Sözlüğü’nde abuḫlamaḫ eylemine “aldatmak”, eğiltmek eylemine “kandırmak, inandırmak, kendi sözüne getirmek”, hoytuklamak eylemine “hile tasarlamak, hile yapmak” anlamları verilmiştir. Bir isim ve fiilin bir araya gelmesiyle oluşan tora çekmek “aldatmak, pusuya düşürmek” ve çivi kıvratmak “oyun, dolap çevirmek, entrika yapmak” anlamlarıyla sözlükte yer alırken, ayın oyun “hile, entrika, desise, oyun” gibi ikilemelere, ağzı kara “iftiracı” gibi birleşik isimlere rastlamak mümkündür. Kandırma geniş bir kavram alanına sahiptir. Derleme Sözlüğü’nde kandırmanın kavram alanına dâhil edilen kavramların anlambirimcik olarak yer aldığı 438 ve bu kavramlar dışında başka anlambirimciklerle kandırma anlamını ifade eden 135 toplamda 573 madde başı tespit edilmiştir. Kandırmanın kavram alanında değerlendirilen bu kavramlar Sözlük’te kimi sözcüklerde tek başlarına, kimi sözcüklerde ise bir arada kullanılarak anlam vermişlerdir. Böylelikle çalışmada bir sözcüğün anlamının tam olarak verilmesini sağlayan anlambirimciklerin önemi vurgulanırken kandırma kavramından hareketle Türkçenin söz varlığının zenginliği ortaya konacaktır.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128399617","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Muhammed Hulûsî Usturumcavî’nin Dîvânçe’sinde Batı Rumeli Türkçesi’ne Dair İzler","authors":"B. Özdemir","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1180848","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1180848","url":null,"abstract":"Muhammed Hulusî Usturumcavî XVIII. yüzyılda Balkan coğrafyasında yetişmiş şeyh şairlerdendir. Muhammed Hulusî, şiirilerini dini tasavvufi konulu yazmıştır. Yüz kadar şiirini topladığı Dîvânçe’sinde Batı Rumeli Türkçesi özelliklerine rastlanılmaktadır. Çalışmada Dîvânçe’nin bilinen üç nüshasından Milli Kütüphane nüshası esas alınmıştır. Bunun nedeni, nüshasının müellih nüshasından istinsah edildiğine dair bir kayıt bulunması ve müstensihinin de Muhammed Hulusî gibi Usturumcalı olmasıdır. Dolayısıyla çalışmada, XVIII. yüzyıl Usturumca ağız özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada öncelikle Muhammed Hulusî Usturumcavî’nin hayatı hakkında bilgi verilmiş, Dîvânçe’si ve nüshaları tanıtılmıştır. Daha sonra İnceleme bölümünde; Dîvânçe’ye özgü olarak tespit ettiğimiz dil özellikleri ses ve biçim bilgisi bakımından incelenmiş, bu özellikler Batı Rumeli Türkçesi’ne Dair İzler başlığıyla verilmiştir. Sonrasında ise Dîvânçe’nin Söz Varlığından Birkaç Kelime başlıklı bölümde Batı Rumeli Türkçesi söz varlığı kapsamında düşündüğümüz kelimeler verilmiştir. Sonuç bölümünde, Dîvânçe üzerinde yapılan dil incelemesi ile ulaşılan bulgular maddeler halinde sunulmuştur. Bu bulgulara göre; XVIII. yüzyıla ait Dîvânçe’de iste- ve dile- fiillerinden önce beklenen yükleme durumu ekinin yerine yönelme durumunun kullanılması karakteristiktir. XVII. yüzyılda dudak ünlülü olan çoğu ek, Dîvânçe’de düz ünlü ile yazılmıştır. Dîvânçe’de; görülen geçmiş zaman 1. çoğul kişi eki (-dıḳ) ile zarf fiil ekinin (-dıḳçe) damak uyumuna uymadığı tespit edilmiştir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124532397","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Anadolu Ağızlarında Kullanılan apala- “emeklemek” Fiili Üzerine","authors":"Feyzi Ersoy","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1176987","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1176987","url":null,"abstract":"Anadolu ağızları, yalnızca kendine özgü fonetik ve morfolojik özellikleriyle değil aynı zamanda sahip olduğu kelime hazinesiyle de Türkçenin problemli bazı konularının aydınlatılmasında araştırmacılara önemli veriler sunmaktadır. Herkesin bildiği gibi bugün Güncel Türkçe Sözlük’te yer almayan ancak Türkçenin tarihî ve çağdaş lehçelerinde yaşayan pek çok kelime Anadolu ağızlarında yaşayabilmektedir. Bu çalışmada Anadolu ağızlarında görülen apala- “emeklemek” fiili üzerinde durulacaktır. \u0000Apala- fiili, ağırlıklı olarak Batı Anadolu ağızlarında görülen ilgi çekici bir fiildir. Bu fiil, ağızlarda abalamak, apılamak, apalamak, apılamak, aballamak gibi farklı şekillerde kullanılmaktadır. Çuvaşçada, aynı anlam için diğer çağdaş lehçelerde rastlanmayan upalen- fiili bulunmaktadır. \u0000Çalışmada, tarihî ve çağdaş lehçelerdeki durumu takip edilerek Anadolu ağızlarındaki kullanımlardan da faydalanılarak apala- fiilinin üzerinde durulacak olup anlam özelliklerinden de yola çıkılarak kelimenin Çuvaşça upalen- ile bağlantısı incelenecektir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"500 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132196870","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Türkçe Yazılmış Arap Harfli Metinlerde Bir İmla Arayışı: Çift Hareke Kullanımı","authors":"Talat Di̇nar","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1175477","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1175477","url":null,"abstract":"Sesin yazıya aktarımı için kullanılan alfabeler uzun uğraşlar neticesinde kabul görmüş sistematik bir düzen barındıran yapılardır. Alfabeler gelişim süreçleri boyunca kısmen değişimlere uğramakla birlikte kullanım yaygınlığı ile paralel olarak donuk, değişime kapalı yapılar hâlini alırlar. Bu yapıların farklı milletler tarafından benimsenmesi durumunda çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlardan ilki farklı bir medeniyetin alfabesini benimseyen milletlerin kendi seslerini tam olarak yazıya aktarıp aktaramama meselesidir. Türkler arasında en uzun süre kullanılan Arap alfabesi sıklıkla Türkçenin seslerini tam olarak yansıtamadığı gerekçesiyle eleştirilir. Bununla birlikte Arap alfabesi kullanımıyla süreç içerisinde oluşturulan kalıplaşmış imla geleneği de dönemin telaffuzunu yansıt(a)maz. Bundan dolayı Arap harfli metinlerde zaman zaman müellif ve müstensihlerin kalıplaşmış imla gelenekleri dışına çıkma girişimlerine şahit oluruz. Aynı harfi çift hareke ile işaretleme bizce bu girişimlerden biridir. Bu makalede Türkçe yazılmış Arap harfli metinlerde çift hareke kullanımlarına dikkat çekmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"88 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124220142","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A Study on Particles used with Adverbs in Japanese","authors":"Ümmühan Sare Çi̇ftçi̇","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1175676","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1175676","url":null,"abstract":"Japanese is a language among Transeurasian languages embedding a substantial number of similarities to Turkish; however, there appear many differences as deeper analyses are carried out. It bears outstanding features both in terms of the differences in the writing system and in terms of the structural differences of the elements used in sentences. As a matter of fact, from a grammatical point of view, there are some cases where some terms in Turkish do not exactly overlap their Japanese counterparts. \u0000The number of Japanese linguists who argue that the Turkish equivalent of the words called joshi (particle), which is one of the parts of speech in Japanese, does not exactly correspond to the part of speech, which is the ilgeç (edat), is increasing rapidly. There are also researchers categorizing this part of speech as a noun case suffix instead of ilgeç (edat) because it is affixed to nouns in Turkish. From this perspective, in order to remain in the realm of Japanese studies, to refer to the grammatical structure which is the subject of this study, the term ilgeç (edat) (particle) is employed in the present research. \u0000The presence of particles which are frequently used in sentences patterned with adverbs「adverb + particle(s)」shows that they are part of a formally different formation in the form of adverbs in Japanese. In this research, the forms of adverbs in this structure existing in sentences are discussed by analyzing the reading texts and sample sentences in various intermediate level grammar books. The aim of the study is to determine, in general terms, which of the particles of this type are used with adverbs and which cannot be used with adverbs in Japanese. Thanks to the light shed by the findings obtained, it was understood that the particles「と(to)」and「に(ni)」were the particles most frequently used as a pattern with the adverbs in Japanese. Moreover, the other particles used with adverbs are shown in tables.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129360001","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Şor Türklerinin Atasözleri","authors":"Semih Babatürk","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1172485","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1172485","url":null,"abstract":"Günümüzde kaybolma sürecinde olan diller arasında yer alan Şor Türkçesi Güney Sibirya topraklarında yaşayan yerli halk tarafından kullanılmaktadır. 20. Yüzyılın başlarında yazı dili olarak kullanılmış olsa da günümüzde sadece konuşma dili olarak kullanılan Şor Türkçesi büyük ölçüde Rusçanın etkisinde kalmıştır. Çünkü Şor Türklerinin yaşadıkları bölgede Rusça her alanda çok aktif bir şekilde kullanılan dildir. Hatta yeni nesillerin anadili de maalesef Rusça olmuştur. Şorca gençler arasında ikinci dil durumundadır. Bazı gençler tarafındansa hiç bilinmemektedir. \u0000Atasözü, bir halkın manevi kültürünü, edinilen hayat tecrübesini, kültürel değerlerini, inançlarını yansıtan özel kalıp ifadelerdir. Şor Türkçesi de bu bakımdan zenginlik gösterir. Şor kültürü ve Şor dilinin söz varlığını atasözlerinde görmek mümkündür. Günümüz Türk toplulukların atasözleri üzerine pek çok bilimsel çalışma yapılmıştır. Şor Türklerinin atasözleri ile ilgili kapsamlı bir inceleme bulunmamaktadır. Çalışmada Şor Türkçesinde kullanılmakta olan atasözleri konu bakımından tasnif edildikten sonra anlam ve işlev açısından incelenmiştir. Bu atasözlerinin Türkiye Türkçesi karşılıkları parantez içinde verilmiştir. Ayrıca Şor atasözleri ile Türkiye Türkçesindeki atasözleri yapı ve anlam açısından karşılaştırılarak özellikle anlam açısından benzer olanlar belirlenmiştir. \u0000Farklı yazılı kaynaklardan derlediğimiz Şor atasözlerini kapsamlı bir şekilde inceleyerek Şor halkının unutulmaya yüz tutan kültürü, gelenek görenekleri, dünya görüşü, düşünce yapısı hakkında çok değerli bilgiler elde edilmiştir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130903723","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Arap Harfli Kazak Basın Dönemindeki Süreli Yayınlar ile Dil ve Alfabe Konuları (1870-1929)","authors":"Zhanat Kuanyshbayeva","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1145703","DOIUrl":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1145703","url":null,"abstract":"Kazakistan’da basın faaliyetlerinin görülmeye başlandığı XIX. yüzyılın ikinci yarısı Kazak dili açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönemdir. Arap harfli süreli yayınlarda filoloji değeri taşıyan konu başlıklarına bakıldığında; alfabe tartışmaları, Kazak dilinin Arap harfleriyle yazımını düzenleyen imla kuralları, Kazakçanın ve Rusçanın resmî kurumlardaki statüsü, eğitim dili açısından Kazakça ve Rusçanın durumu, ders kitaplarında ve basında dilin kullanımı, yabancı kelimelere karşılık bulma gibi başlıkların ele alındığı görülür. Adı geçen konular en fazla A. Baytursınov, M. Duwlatov ve T. Şonanov gibi isimler tarafından gündeme getirilir. Diğer yandan ilk gazete ve dergiler; Kazak aydınları tarafından eğitim, siyaset, ekonomi dil, tarih, edebiyat ve kültürle ilgili teorilerin ve görüşlerin yer verildiği bilimsel yayınlar görünümündedir. Kazak halkının içinde bulunduğu geri kalmışlığın çözümüne yönelik çabalar, halkın millî ve manevi duygularını uyandırmak için verilen tavsiyeler bu yazıların başlıca amacı olarak öne çıkar. Bunlara ilave olarak ilk gazete ve dergilerin rejim tarafından sık sık kapatılması Kazak basın hayatının istikrarını bozan en önemli sorunlardan biri olarak göze çarpar. Bu makale, Kazakistan’da ilk gazetenin çıkarıldığı tarih olan 1870 ile Latin alfabesinin kabul tarihi olan 1929’a kadar olan süre zarfında Arap harfleriyle çıkarılan süreli yayın adlarının tespitini ve bunların içeriğine dair kısa değerlendirmeler yapmayı konu edinmektedir. Çalışma, Arap harfli dönemdeki gazete ve dergilerle sınırlı olup bu yayınlarda yer alan dil ve alfabeye dair içerikleri tanıtmayı amaçlamaktadır. Arap harfli Kazak Türkçesi çalışmalarına katkı sunması beklenen bu çalışmada sözü edilen dönem için en az 33 gazete ve 23 dergi bulunduğu anlaşılmış ve bu yayınlarda ele alınan filolojik malzemelerin kapsamlı olarak araştırılması durumunda elde edilecek bilgilerin Kazak dili tarihine ve Arap harfli süreli yayın çalışmalarına önemli katkılar sunacağı sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"103 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130827906","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}