{"title":"Dünyanın Nizamı: Ömer Seyfettin’in Son Dönem Öykülerinde Egemenlik Fikri","authors":"Şerif Eskin","doi":"10.26650/tuded2023-1309575","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2023-1309575","url":null,"abstract":"On the basis of the assumption that literary texts are directly related to the historical and social contexts in which they are produced, this study discusses the idea of sovereignty through “Horoz” (The Rooster) and “Dünyanın Nizamı” (Order of the World) by Ömer Seyfettin. In this respect, firstly, the main arguments for this idea, theorized by Jean Bodin and problematized by Thomas Hobbes (particularly in Leviathan ), will be examined. Furthermore, the roles played by intra-community relations, ambivalent relations of society with the state and the ruler, and human nature in constructing the idea of sovereignty, will be evaluated. Then, the origin, function, character, and historical evolution of the images of rooster and dragon derived from this idea in these short stories will be elaborated. The direction of this evolution, particularly from a divine to a secular character, will be followed through examples in Turco-Islamic","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135272117","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Klasik Türk Şiirinde Estetik ve Poetikanın Kaynağı Olarak Hadis","authors":"Berat Açıl","doi":"10.26650/tuded2023-1316775","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2023-1316775","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135272264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Budist ve İslamî-Türkçe Metinlerde ‘Alay (Etmek)’","authors":"Hasan İsi","doi":"10.26650/tuded2023-1325176","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2023-1325176","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135320887","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Miftâhu’l-Ulûm Etrafında Gelişen Temel Belâgat Eserlerinin Klasik Türk Şiirinde Ele Alınışları Üzerine","authors":"Ahmet Akdağ","doi":"10.26650/tuded2023-1241560","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2023-1241560","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136016054","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"https://iupress.istanbul.edu.tr/journal/tuded/article/divan-siirinde-gecen-musiki-istilahlarina-dair-genel-bir-tasnif-denemesi","authors":"Aslı Gürer","doi":"10.26650/tuded2020-825592","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-825592","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69061371","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Seyahatname-i Avrupa’nın Yazarı Mehmed Rauf’un Kimliğine Dair Yeni Bilgiler ve Tespitler","authors":"F. Turan","doi":"10.26650/tuded2020-812737","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-812737","url":null,"abstract":"1851 yilinda Buyuk Londra Sanayi Fuari’na yaptigi seyahatinde Avrupa’nin bircok onemli ulkesini ve sehrini gezen Mehmed Rauf gorduklerini Seyahatname-i Avrupa isimli monografisinde anlatmistir. Tanzimat doneminde Avrupa’ya dair yazilan seyahatnameler arasinda onemli bir yeri olan boylesi eserin yazarinin sosyal statusu, gorevleri ve baska eserinin olup olmadigi gibi kimligine dair sorular uzun sure cevapsiz kalmistir. Yazarin kendi el yazisiyla yazdigi Seyahatname-i Avrupa’nin muellif nushasini inceledigimizde kendisinin Tanzimat doneminin onde gelen devlet adamlarindan Sadik Rifat Pasa’nin oglu olan ve kaynaklarda Rifat Pasazade Mehmed Rauf (1829-1883) olarak isimlendirilen devlet adami oldugunu tespit etmis bulunmaktayiz. Ayni elyazmasi metnin ikinci kisminda yazarin Avrupa toplumlarina ait goruslerini ortaya koydugu “Avrupa Lâyihasi” olarak isimlendirdigimiz basilmamis kisa bir eseri de bulunmaktadir. Kendisinin Kirim Savasina dair basilmamis bir calismasiyla donemin onemli sahsiyetlerinin hayatina dair biyografik bir eserinin bulundugu ve 1860-1883 yillarinda Meclis-i Vâlâ uyelikleri, mustesarlik, valilik ve mutasarriflik gibi ust duzey devlet memurluklari yaptigi tespit edilmistir.","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42267610","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Alfred de Vigny’den Yahya Kemal Beyatlı’ya: “Kurdun Ölümü” Şiiri Üzerine Bir İnceleme","authors":"N. Kılıçeri","doi":"10.26650/tuded2020-0045","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-0045","url":null,"abstract":"Fransiz romantik siirinin onde gelen temsilcisi Alfred de Vigny’nin “La Mort du loup” “Kurdun Olumu” hem romantik donemin hem de Vigny’nin siirsel yapitinin ilk akla gelen orneklerindendir. Şiir dilinin duzyaziyi andiran esnekligi, kullanilan imgelerin carpiciligi, siirin tasidigi hayat dersi ve felsefi derinlik bu romantik siirin sinirlarini genisletmistir. Hem romantizmin parlak bir ornegidir, hem de felsefi siiri ornekler. Bu calismanin amaci Alfred de Vigny’nin siirini romantizm akimi acisindan degerlendirdikten sonra, siirin cozumlenmesini sunmaktir. Turkceye daha once cevrilmemis bu siirin bir cevirisini de –fazla iddiali olmadan- anlamin aktarilmasina odaklanarak bu makale vesilesiyle yapmaya calistik. Bu cercevede, oncelikle Romantik akim ve Alfred de Vigny siirine ait temel bilgiler verildikten sonra, siirin tarihsel ve yazinsal baglamindan soz edilmistir. Şiirin bir av hikâyesi icermesiyle birlikte, hem romantik estetik, hem de anlatinin mantigi acisindan gozlemlere gidilmistir. Temel amac siirin temel anlamsal ve izleksel yapisini ele alan bir cozumlemeye dayanmaktadir. Cozumlemenin ardindan Yahya Kemal Beyatli ile Alfred de Vigny arasinda kurulan yazinsal bag degerlendirilmeye calisilmistir. Kurt metaforunu “Disi Kurt ve Yavrulari” konulu yazisinda Vigny’nin siirini referans alarak kullanan Yahya Kemal Beyatli’nin metin duzleminde bu imge ile kurdugu iliskiyi degerlendirebilmek ve bu metafor araciligiyla iki sair arasinda dusunce ve edebiyat alaninda kurulan metinlerarasi ufkun betimlenmesi de amaclanmaktadir.","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42183952","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Eski Uygurca Buddhāvataṁsaka-sūtra Tefsirine Ait Üç Fragman","authors":"Uğur Uzunkaya, Tümer Karaayak","doi":"10.26650/tuded2020-0022","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-0022","url":null,"abstract":"Budizmin Cin’e girisi MS 1. yuzyil ile tarihlendirilir. Budizmin Cin’e girerken izledigi yol hakkinda birincisi Orta Asya ve Xinjiang’dan geldigi dusuncesi ve ikincisi ise Ipek Yolu guzergâhini takip ettigi dusuncesi olmak uzere siklikla one surulen iki fikir vardir. Budizmin Cin’de Huan ve Ling donemlerinde yayildigi bilinse de esasen bu ogreti Cin’de Tang hanedanligi (618-907) doneminde ciddi bir gelisim saglamistir. Tang doneminde ve sonrasinda Cin’de bir Hint muadili olmayan bircok ekol ortaya cikmistir. Bu ekollerin cogu Sanskritce kulliyata dayanir. Bunlardan birisi de, bu calismanin da konusunu olusturan, Buddhāvataṁsaka-sūtra’dir. Cin’de bu eser temelinde Huayan ekolu ortaya cikmistir. Bu yazi simdiye kadar nesredilmemis Eski Uygurca Buddhāvataṁsaka-sūtra tefsirine ait uc fragmanin nesrini konu edinmektedir. Bu fragmanlar Berlin Turfan Koleksiyonu’nda sirasiyla Mainz 769-3 (b fragmani), Mainz 18 ve Mainz 758-7 (a fragmani) arsiv numaralariyla saklanmaktadir. Eski Uygurca Buddhāvataṁsaka-sūtra tefsiri, Budizmin Faxiang ekolune iliskin metinleri iceren bir yazma eserin 20. bolumunu olusturmaktadir. Bu yaziya konu olan fragmanlar ise 20. bolume ait olmasina karsin sayfa numaralarina sahip degildir.","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47316553","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Adalet Ağaoğlu’nun Öykülerinde Anlatı Temposu","authors":"Hüseyin Soylu","doi":"10.26650/tuded2020-0044","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-0044","url":null,"abstract":"Anlati temposu bir edebi metnin zamansal gecislerini, metin icerisinde belirli olgu veya olaylarin surekliligini ve ritmini belirleyen temel ogedir. Anlati temposu ile birlikte edebi metin kurgusal butunlugunu, olayorgusel dagilimini cesitli akislar ve ivmeler araciligiyla edinir. Kompozisyonel manevralar ile dusunsel ve ideolojik temsillerini aciga cikarir. Bu baglamda anlati temposu, anlati estetigi ve ideoloji arasinda dolayim saglayan kurgusal bir aractir. Ideoloji-yuklu sozdizimsel tekrarlar ve metinsel momentum ile anlati temposu, icerik ve bicim duzleminde bir yayilim ve gecis alani saglar. Anlati temposunu ayrica, leitmotif ile iliskilendirmek mumkundur. Bu acidan anlati temposu edebi metinde kurgusal ivmelenmeyi ve hizi temsil eden yazinsal bir oykuleme stratejisidir. Adalet Agaoglu, Turk edebiyatinda anlatinin edebi ve estetik ozgunlugu ile ideolojik zemini arasinda kurgusal bir bag kuran onemli isimlerdendir. Anlati temposu, onun oykulerinde yer alan bu bagi gorunur kilar; anlati estetigi ve ideoloji arasindaki paylasimli iliskiyi ortaya koyar. Bu calismada Adalet Agaoglu’nun oykuleri, estetik ve ideoloji arasinda kurulan iliskiler de dikkate alinarak anlati temposu baglaminda incelenecektir.","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45236520","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Çin’deki Türkoloji Çalışmaları","authors":"Zhixing Shen, Ö. Işık","doi":"10.26650/tuded2020-0046","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/tuded2020-0046","url":null,"abstract":"Cinliler ve Turkler arasindaki iliski tarihin cok eski donemlerine dayanmaktadir. Bu nedenle iki millet arasinda kurulan baglar her zaman birbiri icin onemli olmustur. Gunumuzde de bu bag onemini korumaktadir. Iki milletin cagimizdaki birer temsilcisi olan Cin Halk Cumhuriyeti ve Turkiye Cumhuriyeti arasindaki diplomatik iliskiler 1971 yilinda baslamistir. Bu zamandan gunumuze degin iki ulke arasindaki is birligine dayali iliskinin gun gectikce arttigi gorulmektedir. Gelisen siyasi ve ekonomik iliskilere bagli olarak Cin’de yurutulen Turkoloji calismalarinin guncel durumunu ortaya koymak bu arastirmanin amacini olusturmaktadir. Bu baglamda Cin’de yurutulen Turkoloji calismalari; Turkoloji bolumu bulunan universiteler, Turkceden Cinceye cevrilen edebi eserler, Turkce ogretimi uzerine yazilan kitaplar, Turkce uzerine yazilmis makale ve tezler baglaminda incelenmistir. Yapilan incelemeler neticesinde Cin’de yurutulen son donem Turkoloji calismalarinin iki ulke arasindaki diger gelismelere bagli olarak gunden gune gelistigi gorulmektedir. Fakat calismalarin gelismesine ragmen; alanda yetismis akademisyen, yazilmis ders kitaplari, yayimlanmis makale ve tezler bakimindan calismalarin yeterli olgunluga erismemis oldugu gorulmektedir. Ayrica Turkceden Cinceye cevrilen edebi eserlerin de cok dar bir yelpazeye sahip oldugu, ceviri calismalarinin ozellikle bir yazarin eserlerinde yogunlastigi tespit edilmistir. Bu calisma ile Cin’de yurutulen Turkoloji calismalarinin bilinirliginin artirilmasi beklenmektedir. Ayrica calismanin, Turkoloji uzerine Cin baglaminda calismalar yuruten/yurutmek isteyen arastirmacilara katki saglamasi ongorulmektedir","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48090673","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}