{"title":"Grupa Jezus – Kościół – ubodzy podczas pierwszej sesji Soboru Watykańskiego II w świetle zasobów archiwalnych biskupa Charles- Marie Himmera","authors":"A. Pietrzak","doi":"10.18290/rt22699.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.5","url":null,"abstract":"Podczas Soboru Watykańskiego II działała nieformalna grupa biskupów, popularnie nazywana grupą Kościoła ubogich, która w centrum debat umieściła relację pomiędzy Jezusem, Kościołem a ubogimi. Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Louvain-la-Neuve przechowuje sprawozdania ze spotkań, które odbywały się w Kolegium Belgijskim w Rzymie. Ze względu na to, że ich treść jest mało znana, stosując metodę krytyki i analizy piśmiennictwa, autor przybliża ich zawartość. W pierwszej części omawia stan badań. W części drugiej ukazuje zawartość sprawozdań. ","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129214404","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rozmaitość znaczeń fenomenu Pachamamy","authors":"T. Szyszka","doi":"10.18290/rt22699.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.9","url":null,"abstract":"Podczas Synodu poświęconego Amazonii (Rzym 2019) doszło do nieporozumienia dotyczącego jakoby praktyk bałwochwalczych w odniesieniu do drewnianych figur, które okrzyknięto „amazońską Pachamamą”. Aby wyjaśnić tę kwestię, należałoby odpowiedzieć na pytanie, czym charakteryzuje się wiara w Pachamamę dla Indian andyjskich, a czym jest Pachamama dla osób spoza tego kręgu? Jeżeli pod pewnymi warunkami można skłaniać się do przyjęcia Pachamamy jako bóstwa andyjskiego, to amazońska bogini Pachamama jawi się jako koncepcja kuriozalna. Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia, jak Pachamama była rozumiana kiedyś i jak jest interpretowana współcześnie przez Indian andyjskich oraz jak doszło do upowszechnienia idei Matki Ziemi na innych kontynentach. Poszukiwanie odpowiedzi na bazie gruntownej wiedzy pozwala bowiem zauważyć różnicę pomiędzy odwołaniem się jedynie do symboliki a bałwochwalczym kultem religijnym.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130836223","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie z XVII zjazdu Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce","authors":"Przemysław Artemiuk","doi":"10.18290/rt22699.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.12","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"14 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132953728","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kulturowa i religijna funkcja cmentarza","authors":"Paweł Rabczyński","doi":"10.18290/rt22699.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.10","url":null,"abstract":"Cmentarz jest przestrzenią przenikania się profanum i sacrum, wartości kulturowych i religijnych. Celem niniejszego opracowania było syntetyczne ukazanie kulturowej i religijnej funkcji cmentarza. Zostały one przedstawione na kanwie dziejów, które podzielono na pięć charakterystycznych dla praktyk inhumacyjnych okresów: pochówki prehistoryczne, nekropolie poza miastem, cmentarze w miastach, pochówki w kościołach, nowe cmentarze poza miastem. Poza nielicznymi wyjątkami, w niniejszym opracowaniu ograniczono się głównie do analiz pochówków na terenie Europy Zachodniej. Wykorzystano materiał źródłowy i metodologię nauk humanistycznych (archeologii, historii, nauk o kulturze i religii) oraz nauk teologicznych. Na umiejscowienie i kształt nekropolii miała zawsze wpływ określona kultura danej społeczności, tradycja religijna, względy światopoglądowe, geograficzne i sanitarne. W tym sensie cmentarze są pomnikami cywilizacji i kultury oraz religii. Mimo zmieniających się w ciągu dziejów zasad inhumacji można stwierdzić, że kulturowa i religijna funkcja cmentarza należą do podstawowych i niezastępowalnych. Wzajemnie się przenikają i twórczo kooperują.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"105 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121445985","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kościół pomiędzy negacją a akceptacją świata","authors":"Tadeusz Dola","doi":"10.18290/rt22699.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.4","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia problem relacji Kościoła do świata. Chrześcijanom stale towarzyszyła świadomość, że zostali posłani do świata, by głosić Ewangelię, co przynosiło w konsekwencji dążenie do przekształcania świata tak, by mogło się w nim urzeczywistniać królestwo Boże zapoczątkowane przez Chrystusa. Tak pojęta misja uczniów Chrystusa musiała wiązać się z angażowaniem się w otaczającą ich rzeczywistość w jej wymiarze społecznym, politycznym, kulturowym, ekonomicznym. Przedmiotem niniejszego przedłożenia było przedstawienie sposobu, w jaki chrześcijanie rozumieli i realizowali swój udział w kształtowaniu ludzkiego świata. W trakcie prowadzonych dociekań okazało się, że chrześcijanie zawsze stali i stoją także dziś wobec dylematu, który można nazwać: Kościół pomiędzy negacją a akceptacją świata. Wpływ na rozwikłanie tego dylematu miały głównie dwa czynniki. Pierwszym było oczekiwanie na koniec czasów, który miał nastąpić wraz z ostatecznym przyjściem królestwa Bożego. Ten motyw w kształtowaniu postawy chrześcijan wobec świata odgrywał rolę decydującą w pierwszych pokoleniach uczniów Chrystusa, choć i w wiekach późniejszych nie pozostawał bez znaczenia. Drugim był status prawny chrześcijaństwa przede wszystkim w Imperium Rzymskim, gdzie chrześcijaństwo najgłębiej zapuściło swoje korzenie i najszerzej się rozprzestrzeniało. Mając na względzie te wstępne założenia, została w artykule najpierw rozpatrzona kwestia nadziei chrześcijan na rychłe nadejście królestwa Bożego, co miało istotny wpływ na ich aktywność w doczesnym świecie. W kolejnym etapie rozważań przebadany został okres, w którym dokonała się radykalna zmiana statusu prawnego chrześcijaństwa w czasach Konstantyna Wielkiego i jego następców. Te przekształcenia w zasadniczy sposób zmieniły relację Kościoła do świata, a ukształtowana wtedy prawno-społeczna pozycja Kościoła zaważyła na całe wieki na sposobie obecności Kościoła w świecie. Konsekwencje przemian, dokonanych w erze konstantyńskiej, przetrwały właściwie do czasów współczesnych. Zbadanie tej kwestii stało się przedmiotem ostatniego punktu artykułu.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126267942","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Od „antropologii otwartej” do „chrystologii człowieka”. Wybrane aspekty filozoficzno-teologicznej refleksji Maurice’a Zundela","authors":"S. Zieliński","doi":"10.18290/rt22699.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.6","url":null,"abstract":"Dorobek piśmienniczy szwajcarskiego teologa Maurice’a Zundela (1897-1975) jest bogaty i zróżnicowany. W dużej mierze jego prace pozostają jednak nieznane i były słabo komentowane, zwłaszcza w krajach niefrankofońskich. Oprócz bycia filozofem i teologiem jest on postrzegany jako mistrz duchowy, mistyk, poeta zakochany w pięknie liturgii, rekolekcjonista i apologeta wiary chrześcijańskiej. Cała jego spuścizna pisarska zawiera refleksje antropologiczne, które mimo upływu czasu pozostają nadal aktualne. Niniejszy artykuł stanowi próbę wprowadzenia do szeroko rozumianej antropologii Zundela. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej zarysowano kontekst filozoficznej i teologicznej refleksji Zundela, w której nakreślono jego kryteria antropologiczne. Rozważania Zundela koncentrują się wokół dwóch pytań: o człowieka (quel homme?) i o Boga (quel Dieu?), i to w porządku: od człowieka do Boga. Następnie przedstawione zostają zasady tzw. antropologii otwartej, odnoszące się do takich pojęć, jak alterité, intériorité i relation czy też do określeń dotyczących człowieka: od „prefabrykatu” do „osoby”. Trzecia część jest próbą zrozumienia zasad antropologicznych w kontekście Bożego objawienia: Bóg i człowiek we wzajemnej relacji, znaczenie Jezusa Chrystusa i całej wspólnoty trynitarnej w procesie poznawania tożsamości człowieka.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131268202","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Argument skrypturystyczny w teologii fundamentalnej i uwarunkowania jego waloru motywacyjnego","authors":"R. Słupek","doi":"10.18290/rt22699.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.2","url":null,"abstract":"W teologii fundamentalnej jednym z istotnych argumentów, przywoływanych dla uwiarygodnienia boskiej godności Jezusa z Nazaretu, jest argument skrypturystyczny. Chodzi w nim o wykazanie, że w historycznej Osobie Jezusa z Nazaretu zrealizowały się mesjańskie proroctwa i zbawcze obietnice Starego Testamentu. Był on obecny już w autoapologii Jezusa z Nazaretu oraz w działalności ewangelizacyjnej Kościoła apostolskiego. \u0000Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na mało dotąd eksponowane historyczno-teologiczne uwarunkowania waloru motywacyjnego tegoż argumentu. Dla zrealizowania tego celu ukazano najpierw specyfikę spojrzenia na ten argument w historii i obecnie. Następnie przedstawiono trzy istotne uwarunkowania jego waloru motywacyjnego. Przywołując ten argument dla uwiarygodnienia mesjańskich roszczeń Jezusa z Nazaretu, trzeba najpierw mieć na uwadze fakt wielopostaciowości judaizmu w czasach, w których On żył. Nie mniej ważną kwestią jest właściwe rozumienie eksponowanego wypełnienia się starotestamentalnych proroctw w Jezusie z Nazaretu. Z tym zaś związana jest trzecia kwestia – praktyka dokonywania relektury tekstu świętego w tradycji żydowskiej. Zarysowane uwarunkowania, właściwie uwzględniane w wykładzie teologii fundamentalnej, mogą przyczyniać się do skuteczniejszego motywowania do wiary chrześcijańskiej za pomocą argumentu biblijnego.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116190914","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hierarchiczna struktura Kościoła w ujęciu Kardynała Stanisława Nagyego","authors":"Krystian Kałuża","doi":"10.18290/rt22699.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.3","url":null,"abstract":"Zagadnienie hierarchicznej struktury Kościoła stanowiło jedno z głównych zainteresowań naukowych Kardynała Stanisława Nagyego SCJ (1921-2013). W artykule podjęto próbę systematycznego i jednocześnie krytycznego dowartościowania jego badań w tym zakresie. Całość składa się z następujących elementów: najpierw nakreślono kontekst historyczno-teologiczny myśli kardynała; w kolejnym kroku ukazano metodę, którą się posługiwał, pojęcie Kościoła, które zakładał oraz nakreślono problematykę genezy Kościoła. Kolejne zagadnienia dotyczą bezpośrednio hierarchicznej struktury Kościoła. Są to: apostolat, sukcesja i prymat. W ostatniej części przedłożenia postawiono pytanie o znaczenie hierarchii kościelnej w życiu Kościoła oraz stosunek kapłaństwa urzędowego do kapłaństwa ogólnego wszystkich wiernych.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"44 Suppl 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120997105","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A Tanzanian Culture: Catalyst or Inhibitor of Social Development? A Short Comparison of the Cases of Dr. J.K. Nyerere and Dr. J.P. Magufuli","authors":"J. Górka","doi":"10.18290/rt22699.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.11","url":null,"abstract":"Undoubtedly, culture is a unique way in which every human being identifies himself with a group of people and, in parallel, differentiates from others. It is also obvious that culture is not stable in its form, mostly because it is considered as an average of many factors determined by time, place, etc. Hence, culture searches for uniqueness, and that makes it the overriding objective for a group of people. On the other hand, it provides an ancillary support through common values that makes us human. On top of that, culture expresses itself through unique form of communication and as such might become a irreplaceable tool in the whole process of sending and receiving information. In our study, we made an effort to analyze the above-presented ambiguous concept of culture and to compare it with two exemplary leaders of Tanzania, namely Nyerere and Magufuli. Such analyses meant to help us to understand how they understood, lived, and used culture in their struggle for the development of Tanzania.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"80 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123879459","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Fullness of Life in Mae Enga Traditional Religion and Christ the Life","authors":"Miriam Maria Dlugosz","doi":"10.18290/rt22699.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rt22699.7","url":null,"abstract":"The Mae Enga are friendly, hospitable, strong of character and different from the other groups of Papua New Guinea. Through a brief reflection on the traditional world-view centered life and on evaluation of their concept of life, the study forms a foundation for dialogue and inculturation. \u0000The material used in this article, beside the literature, is data collected during my research in 2020, via one-on-one interview (30 women and 30 men) and group discussions (10 women and 10 men) from two villages: Par and Yampu). A qualitative method was employed. \u0000The findings of the research show that the whole life of the Mae Enga is oriented towards reciprocal relationships with the entire universe to experience abundant life here on earth, within one’s own clan community. Despite the socio-cultural changes that influence their values, beliefs and attitudes, the “life” remains the central value but the ways of obtaining life have changed. The traditional religion is giving space to Jesus Christ the Life, who takes Mae Engans “beyond” their own clan and offers to them a new identity as followers of Christ, Ktaisanya Tata (Tribe of Jesus Christ). \u0000The presented reflection creates a space for dialogue between Christianity and culture. Jesus Christ enters the present Mae Enga socio-cultural reality in order to transform it, to offer a new identity and a new dimension in their search. In turn, the Mae Enga offer to the world the “Face of Christ” with its own cultural features and values, with its ways of worship and reconciliation.","PeriodicalId":206836,"journal":{"name":"Roczniki Teologiczne","volume":"311 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116257390","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}