{"title":"Wyzwania moralne Globalnego Paktu Wychowawczego w nauczaniu papieża Franciszka","authors":"Wojciech Kućko","doi":"10.12775/ticz.2022.029","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.029","url":null,"abstract":"Głównym celem artykułu jest analiza koncepcji Globalnego Paktu Wychowawczego oraz propozycji wcielenia jej w praktykę na bazie nauczania papieża Franciszka. Idea nowego „przymierza wychowawczego” jest adekwatną i integralną próbą odpowiedzi na obecne wyzwania w kontekście dokonującej się zmiany epoki i poszukiwań nowego humanizmu. Koncepcja ta nie została jeszcze opracowana w szerszy sposób w języku polskim, dlatego w artykule prezentowane są jej główne założenia oraz implikacje etyczne. Omówionych jest siedem płaszczyzn realizacji paktu wychowawczego oraz wynikające z nich wyzwania moralne: docenienie misji szkoły, odkrycie na nowo tożsamości szkół katolickich, ukazanie nowej roli uniwersytetów oraz wartości piękna w procesie formacji ludzkiej.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641901","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Metafizyczna koncepcja transcendentaliów relacyjnych jako narzędzie filozoficznego poznania prawdy o Bogu osobowym","authors":"T. Dutkiewicz","doi":"10.12775/ticz.2022.022","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.022","url":null,"abstract":"Znakomita większość publikacji o charakterze podręcznikowym podejmujących problematykę teodycealną gros uwagi poświęca zagadnieniu racjonalnego argumentowania faktu istnienia Bytu Absolutnego. W ich skromniejszej części odnoszącej się do kwestii filozoficznego poznania natury Boga można dostrzec natomiast dość charakterystyczne skupienie się, zwłaszcza w przypadku omówienia niektórych spośród Bożych przymiotów, wyszczególnionych przez św. Tomasza z Akwinu w jego Summa theologiae, na ich analizie, z pominięciem bardziej precyzyjnego wskazywania czysto rozumowych racji uzasadniających sam fakt przypisania ich Bogu. Dotyczy to w szczególności takich przymiotów, jak Boże poznanie i wola, pozwalających w porządku przyrodzonym bezpośrednio wnioskować o tym, że Absolut jest bytem osobowym. Wydaje się, że w tym kontekście właściwe byłoby czytelniejsze przywoływanie wypracowanej na terenie realistycznej metafizyki koncepcji tzw. transcendentaliów relacyjnych – prawdy, dobra i piękna – która stanowi właściwe narzędzie filozoficznego poznania prawdy o Bogu osobowym.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66642186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Opis Marcjana, cesarza soboru chalcedońskiego, w \"Historii kościelnej\" Ewagriusza Scholastyka jako przykład wpływu neoplatońskich struktur myślenia na literaturę chrześcijańską","authors":"Kazimierz Ginter","doi":"10.12775/ticz.2022.015","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.015","url":null,"abstract":"Chrześcijaństwo pierwszych wieków w dużym stopniu korzystało z różnych elementów kultury klasycznej, zwłaszcza z neoplatonizmu. Interesującym tego przykładem jest Historia kościelna Ewagriusza Scholastyka, autora z końca VI wieku, działającego w Antiochii. Autor ten ma w swoim dziele wiele odniesień do kultury klasycznej. W przypadku opisu cesarza Marcjana (†457) autor posługuje się nie tylko pismami neoplatonizującego biskupa Synezjusza z Cyreny, lecz także zwrotami pochodzącymi z dzieła Żywot Apolloniusza z Tyany Flawiusza Filostratusa, które w III i IV wieku było wykorzystywane w propagandzie antychrześcijańskiej. Autor artykułu, rozszerzając powyższy wątek, pokazuje, że Ewagriusz znał nie tylko dzieła klasyczne, ale także pogańskie utwory polemiczne skierowane przeciwko chrześcijaństwu. Ewagriusz był chrześcijaninem i bliskim współpracownikiem biskupa Antiochii, ale możemy się domyślać, że w wyższych warstwach Antiochii nadal można było spotkać pogan, którzy byli tolerowani również przez władze kościelne. ","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641423","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Destruction of Human Dignity in Today’s World as a Ser ious Moral and Educational Challenge","authors":"Marek Kluz","doi":"10.12775/ticz.2022.019","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.019","url":null,"abstract":"Współczesna destrukcja godności człowieka poważnym wyzwaniem moralno-wychowawczym. Podstawową wartością życia ludzkiego jest godność człowieka. Na całą głębię godności wskazuje fakt stworzenia, odkupienia i powołania człowieka do ostatecznego spełnienia w Bogu. Godność, którą ma człowiek, winna być dla niego podstawowym motywem postępowania względem siebie i innych ludzi. Poczucie godności pogłębia się poprzez służbę innym i odpowiedzialność za swoje życie. Z kolei zatracenie poczucia godności własnej następuje przez brak miłości, obojętność czy nienawiść wobec bliźniego. Obecnie coraz częściej można zaobserwować przejawy braku poszanowania godności człowieka, dlatego potrzebna jest praca nad sobą i właściwa formacja, by można było w codziennym życiu postępować zgodnie z wymogami ludzkiej godności.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641988","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Catholic Church and Media: Promoting the Church’s Presence in Social Media","authors":"M. Nabożny","doi":"10.12775/ticz.2022.018","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.018","url":null,"abstract":"Christ’s mandate to go and make disciples of all nations requires new ways of evangelization that use the cyberspace, including social media as the most recent technology with an increasing number of users. Spreading the Gospel on social media is clearly different from the ways of the past when preachers had to travel hundreds or thousands of miles, sometimes taking months, to reach their audience. Just as there have been people promoting the importance of social media to the growth and benefit of the Church, however, there have also been those doomsaying about the dangers of social media and the damage that it can inflict on the society’s stance towards religion as well as the negative influence that it can have on individuals: making people physically antisocial and destroying the traditions and basic institutions of the Church. Examples of such dangers include not attending Mass to hear the word of God since the Bible and sermons are readily available in the virtual sphere. But the fact is that digital media, including social media, are happening, and it will be to the Church’s disadvantage if she chooses to be in denial and not use them for the greater good, thus risking being left behind in a constantly and rapidly modernizing world.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641862","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czystość w narzeczeństwie i w życiu małżeńskim","authors":"Grzegorz Pyźlak","doi":"10.12775/ticz.2022.020","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.020","url":null,"abstract":"Czystość jako postawa duchowa winna wyrastać z niczym niezafałszowanego spojrzenia na miłość. Takie spojrzenie pozwala odkrywać, że płciowość ludzka jest czymś naturalnym, pozytywnym i wartościowym. Mimo niezmiennego stanowiska Kościoła wobec czystości jako cennego daru Boga, we współczesnych czasach zarówno czystość, jak i związana z nią wstrzemięźliwość seksualna w narzeczeństwie oraz w pożyciu małżeńskim budzą wiele emocji, pytań i kontrowersji. A przecież czystość przejawia się w panowaniu człowieka nad własnym popędem tak, że staje się on panem samego siebie, a przez to potrafi być również darem dla drugiej osoby. To właśnie te dwa wymiary integralności osoby i integralności daru z siebie są istotnymi elementami tego, co nazywamy czystością.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66642083","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Paul Volz w obronie Starego Testamentu","authors":"Wojciech Kozyra","doi":"10.12775/ticz.2022.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.016","url":null,"abstract":"W III Rzeszy popularność zyskała neomarcjońska teologia, której zwolennicy optowali za wyeliminowaniem Starego Testamentu z chrześcijaństwa na rzecz „moralnej odnowy” religii Jezusa. Wzbudziło to sprzeciw u licznych niemieckich teologów, w tym u Paula Volza, profesora Starego Testamentu z Tybingi. Artykuł przedstawia pogląd Volza na Stare Przymierze w kontekście zagrożenia ze strony radykalnie antyjudaistycznych tendencji, które przybierały w Niemczech na sile równolegle z rozwojem jego kariery. Szczególna uwaga zostaje zwrócona na argument Volza skierowany przeciwko próbie moralizacji chrześcijaństwa, podejmowanej przez volksistowskich autorów, i związanym z nią przekonaniu o absolutnej niekompatybilności ST z Jezusową Ewangelią miłości.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641444","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sokółka i Legnica jako przykłady nowych miejsc kultu religijnego we współczesnej Polsce. Prediagnoza etnologiczna","authors":"Tomasz Kalniuk","doi":"10.12775/ticz.2022.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.017","url":null,"abstract":"Cuda eucharystyczne w Sokółce i Legnicy uczyniły z Polski przestrzeń wzmożonej aktywności religijnej. W tradycyjne ramy pielgrzymowania wpisany został popyt na intensywne przeżycie duchowe wywołane kontaktem z niezwykłymi artefaktami – krwawymi hostiami. Nowe miejsca święte odsłoniły, częściowo przynajmniej, stan polskiej religijności, pokazując wciąż istotną dla niej rolę czynnika tradycyjnego. Artykuł, bazując na badaniach autora przeprowadzonych w Sokółce i Legnicy, prezentuje refleksje i wnioski na temat powstania, rozwoju kultu i wpływu cudów eucharystycznych na mieszkańców, pielgrzymów i turystów. Narracja wykorzystuje opracowania z zakresu: antropologii, historii i teologii, a także dane empiryczne obejmujące rozmowy bezpośrednie i pozyskane w ich trakcie egodokumenty. ","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Pilgrim Sites in the Methodist Church Ghana and the Concept of Communitas","authors":"D. Yalley","doi":"10.12775/ticz.2022.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.014","url":null,"abstract":"The focus of this paper, the impact of the institutionalized pilgrimages of the Methodist Church Ghana (MCG), reckoned as a “Communitas” experience, affords Church Members an avenue for diverse religious experiences. Focus group discussions, interviews and participant observation were used to collect primary data from 134 respondents. Thematic analysis was used to analyze the data. Findings revealed that visitors at the pilgrim sites experience healing, transformation and bonding, among other things. The communitas experiences have far reaching effects, but there is a need for education on the Church’s accepted practices at the pilgrim sites. ","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641362","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Is Interreligious Dialogue Even Possible? Meeting the Other in a Philosophical Approach","authors":"Sylwia Karpiuk","doi":"10.12775/ticz.2022.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.011","url":null,"abstract":"To become reality, religious freedom requires the possibility of interreligious dialogue. Does dialogue lead to the abolition of differences between religions? Should dialogue lead to religious syncretism? This paper attempts to grasp the essence of interfaith dialogue on the basis of contemporary philosophy by presenting the notion of dialogical attitude, the adoption of which makes dialogue possible. Five necessary assumptions that constitute a dialogical attitude are characterized and must be accepted before meeting the Other. The idea of tikkun olam – the Jewish concept of repairing the world – is also presented briefly. Its recent reception, in the author’s belief, has established the perfect atmosphere for treating religious dialogue as an important step in achieving peace and justice.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641769","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}