Teologia i Czlowiek最新文献

{"title":"Ehrenamt im Umbruch – Pastorale Folgen für Sozial-Caritatives Engagement","authors":"S. Kießig, Ireneusz Celary","doi":"10.12775/ticz.2022.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.012","url":null,"abstract":"Voluntary engagement characterises the free civil societies of Poland and Germany. Not only forms of engagement are changing, but also church, pastoral and charitable engagement is subject to constant change. The article compares the forms of commitment in both countries and addresses which pastoral-theological observations accompany this change in charitable volunteering.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641313","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Experientia spiritualis et visio Dei – religijne i mistyczne konteksty Augustyńskiej duchowości","authors":"R. Warchał","doi":"10.12775/ticz.2022.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.013","url":null,"abstract":"Mając na uwadze życiowy dynamizm Augustyna, uwypuklający jego osobiste przeżycia, podjęta została próba zarysowania (wspólnie) doświadczenia religijnego oraz mistycznego. Starochrześcijański myśliciel przedstawia nam świadectwo własnej pobożności, a więc jego propozycja nie jest ścisłą definicją, co często stanowi trudność w wyłuskaniu istotnych elementów, ukrytych pod formą językowo-stylistyczną. Autor wspomina o religijności chłopięcej oraz o swoim nawróceniu, oczywiście był on świadomy tego, że celem poznania religijnego jest przede wszystkim stopniowe uobecnianie się tajemnicy Boga. Warte podkreślenia jest także to, że ekstatyczne zjednoczenie jest uwarunkowane w przykazaniu miłości, które można realizować wyłącznie poprzez słowa Jezusa. Konsekwencją tak rozumianej wiary okazała się dla Augustyna teologia kerygmatyczna św. Pawła, będąca sprzężeniem dogmatu i życia w nierozerwalną całość. Trudno jest wskazać granicę oddzielającą obydwa doświadczenia, niemniej, mając na uwadze świadectwo autora, należy uznać, że jego mistyka zostaje poprzedzona głębokim wysiłkiem ascetycznym. Mistycyzm oznacza u niego najbardziej intymne i pełne poznanie rzeczywistości Bożej mieszczące się w szeroko pojętej religijności. Z jednej strony Augustyn uznał w doświadczeniu nadprzyrodzonym poznanie Stwórcy, jednak z drugiej, odwołując się do nauczania św. Jana, dobitnie zasygnalizował epistemologiczną aporię, wedle której Bóg przekracza ludzkie możliwości poznawcze i dlatego pozostaje On w pewnej mierze nieosiągalny (J 1,18). Zestawienie tych dwóch doświadczeń łączy ze sobą problem chrześcijańskiej mistyki, intuicji i iluminacji oraz przypomina ważną prawdę, że poglądy Augustyna stanowią wyjątkową fenomenologię ludzkiej duchowości, będącą swego rodzaju generatorem dla wielu chrześcijańskich wspólnot.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641320","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Pośrednictwo Ducha Świętego w myśli Paula Tillicha","authors":"M. Walczak","doi":"10.12775/ticz.2022.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.005","url":null,"abstract":"Temat pośrednictwa jest jednym z istotnych dla teologii dogmatycznej, a także dla dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego. Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym w chrześcijaństwie jest pośrednictwo Chrystusa, jednak nie wyklucza ono innych pośrednictw. Do świadomości teologów coraz bardziej przebija się pośrednicząca rola Ducha Świętego. Paul Tillich w swojej pneumatologii nie nazywał Ducha Pośrednikiem, jednak ukazywał Go w roli pośredniczącej. Niniejszy artykuł analizuje myśl Tillicha o Duchu Świętym w kluczu pośrednictwa. Najpierw ukazane zostaną podstawy pneumatologii Tillicha, następnie zaś przedstawiona będzie rola Ducha w procesie uświęcenia człowieka. W trzeciej części przedstawione zostaną media, którymi posługuje się Duch Święty, by zapośredniczyć swoją obecność (słowo, sakramenty).","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48890871","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Formacja apostolska liderów świeckich","authors":"Dariusz Lipiec","doi":"10.12775/ticz.2022.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.003","url":null,"abstract":"Określenie liderzy świeccy w niniejszym artykule oznacza te osoby spośród laikatu, które stoją na czele grup religijnych lub kierują dziedzinami apostolstwa powierzonymi im przez duszpasterzy. Formacja apostolska tych osób obejmuje działania zmierzające do ukształtowania w nich postaw i umiejętności koniecznych do przewodzenia zespołami ludzkimi. Związana jest ona ściśle z innymi wymiarami formacji chrześcijańskiej: ludzkim, duchowym i intelektualnym. Powinny być one kształtowane łącznie ze względu na owocność ich posługi oraz ze względu na ich dobro, którym jest realizacja powołania chrześcijańskiego. W ramach formacji apostolskiej, biorąc pod uwagę nauki o zarządzaniu, kładzie się akcent na postawę liderów świeckich zarówno wobec realizowanych celów, jak i budowanie wspólnoty religijnej oraz dobro jej członków. Konieczne jest, aby liderzy ci byli do swojej pracy odpowiednio przygotowani. Najlepsze przygotowanie mogą oni otrzymać podczas studiów akademickich z teologii, lecz gdy jest to niemożliwe, trzeba organizować dla nich kursy i szkolenia. Podstawowym miejscem ich organizacji jest diecezja.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47967965","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"O pochodzeniu teorii ewolucji","authors":"M. Chaberek","doi":"10.12775/ticz.2022.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.002","url":null,"abstract":"Artykuł omawia powstanie paradygmatu ewolucyjnego w zachodniej filozofii i kulturze, który ostatecznie wprowadził Karol Darwin w połowie XIX wieku. Darwin nie był jednak pierwszym autorem, który zaproponował ewolucyjne pochodzenie gatunków. Kilku znaczących autorów podjęło próbę zbudowania i popularyzacji ewolucyjnego pochodzenia życia już we wczesnej nowożytności. Artykuł omawia dychotomię chrześcijańskiego kreacjonizmu i nowożytnego ewolucjonizmu oraz ukazuje, że ewolucjonizm od początku był raczej światopoglądem niż jedną z teorii w nauce.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"26 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641651","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Czy wizja małżeństwa i rodziny papieża Franciszka ujęta w Amoris laetitia może być pastoralną kontynuacją encykliki Pawła VI Humanae vitae?","authors":"Wiesław Pieja","doi":"10.12775/ticz.2022.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.004","url":null,"abstract":"Poprawnie zbudowana etyka jest możliwa na fundamencie integralnej antropologii. Antropologia ta zakłada poszanowanie godności osoby ludzkiej. Owa godność w szczególny sposób dotyka małżeństwa i rodziny. Karol Wojtyła wiele razy poruszał zagadnienie godności małżeńskiej. Obecnie, ponownie przypominamy aktualność nauczania Humanae vitae Pawła VI, czyli te podstawowe prawdy dotyczące małżeństwa i rodziny, zrodzenia potomstwa, przekazu wiary, uzupełnione o Amoris laetitia papieża Franciszka. W końcowej wersji artykułu zamieszczamy, zagrożenia wynikające z „wybujałego indywidualizmu” oraz kryzysy przekazane przez papieża Franciszka. Naszym celem było ukazanie aktualnego nauczania Franciszka w adhortacji Amoris laetitia, o małżeństwie, rodzinie i zagrożeniach, jako pastoralnej kontynuacji encykliki Humanae vitae Pawła VI.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47167076","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Family Counseling for the Polish Community in France: Is It Needed and Is It Possible? A Report from Research on Polish Catholics in France","authors":"Małgorzata Słowik","doi":"10.12775/ticz.2022.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2022.007","url":null,"abstract":"Poradnictwo rodzinne dla Polonii francuskiej – czy potrzebne i czy możliwe? Raport z badań nad polskimi katolikami we Francji\u0000Życie Polaków na emigracji, choć wydaje się łatwiejsze na poziomie ekonomicznym, to nie wyklucza przeżywania trudnych sytuacji rodzinnych. Emigracja nie zawsze sprzyja rozwiązaniu takich problemów, czasem przeciwnie: zaostrza „stare” problemy lub generuje nowe. W polskich rodzinach polonijnych, mogą zderzać się różne postawy wobec wartości i stylów życia na obczyźnie. W specyficznym położeniu znajdują się ponadto ci, którzy weszli w tzw. związki mieszane (pod względem kulturowym czy wyznaniowym). W literaturze i badaniach naukowych nad Polonią można znaleźć niewiele informacji o życiu rodzinnym emigrantów, w tym Polonii francuskiej, której dotyczy ten tekst. Prezentowany tekst oparto na przeprowadzonych w latach 2019–2020 badaniach, których celem było określenie potrzeb i możliwości rozwoju poradnictwa rodzinnego dla Polonii w strukturach Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Problemy badawcze wyrażono w pytaniach: Jakie są problemy rodzinne Polonii francuskiej w opinii badanych osób? Na jaką pomoc w zakresie poradnictwa rodzinnego mogą liczyć rodziny polonijne we Francji? Jaką ofertą z zakresu poradnictwa rodzinnego zainteresowane są osoby badane? Czy osoby badane są gotowe ponosić koszty za uzyskiwaną pomoc w zakresie poradnictwa rodzinnego? Jakie są możliwości i utrudnienia w organizowaniu poradnictwa rodzinnego dla Polonii we Francji? Chcąc rozwiązać powyższe problemy, posłużono się metodą sondażu diagnostycznego z zastosowaniem technik: ankiety, wywiadu swobodnego, wywiadu pogłębionego i zogniskowanego wywiadu grupowego. W rezultacie badań stworzono „mapę problemów rodzinnych” doświadczanych i/lub obserwowanych przez badanych, określono ich zapotrzebowanie na poradnictwo rodzinne oraz określono możliwości i utrudnienia w organizowaniu poradnictwa rodzinnego w strukturach PMK we Francji. Wyniki przeprowadzonych badań są reprezentatywne dla tej części francuskiej Polonii, która deklaruje wyznanie katolickie.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Realism of Political Activity in the Teaching of Pope Francis","authors":"Janusz Szulist","doi":"10.12775/ticz.2021.032","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2021.032","url":null,"abstract":"This paper presents an argument for political realism in response to the trends of populism and liberalism. Pope Francis emphasizes the need to restore a social order whose functioning would be judged from the perspective of the common good. The human person holds an overriding social value that is not subject to the laws of exchange. This unique status justifies selflessness of action as a long-term measure aimed at restoring social equity. In that context, education as a process of the formation of personality becomes synonymous with the process of humanization of the world, where the human person is increasingly conscious of his or her subjectivity. Conversely, the ideologies of populism and liberalism and the resulting systems aim to objectify the individual by catering to the lowest instincts and seeking immediate benefits. In his political reflection, Pope Francis draws directly from his encyclical letter Laudato si, and thus – indirectly – from the constitution Gaudium et Spes.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641459","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Filozoficzna nauka o znakach jako pośrednikach ludzkiego poznania a znakowy charakter liturgii","authors":"T. Dutkiewicz, Daniel Brzeziński","doi":"10.12775/ticz.2021.026","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2021.026","url":null,"abstract":"Filozoficzna refleksja prowadzona w ramach nauki o znakach ukazuje je jako pośredniki umożliwiające poznanie czegoś innego, aniżeli one same. Wyraża to klasyczne, łacińskie określenie aliquid stat pro aliquo, w myśl którego „coś stoi zamiast czegoś innego”. Szczególnym narzędziem, w którym wykorzystane zostają znaki, służącym międzyosobowej komunikacji jest ludzki język. Konieczność posługiwania się znakami w jej procesie zdeterminowana jest faktem, że wszelkie ludzkie poznanie bierze swój początek od zmysłów. Pociąga to za sobą konieczność sięgania po materialne pośredniki także tam, gdzie w grę wchodzi przekazywanie treści najbardziej nawet duchowych i wzniosłych. Również Bóg, komunikując się z człowiekiem, pozostaje niejako „skazany” na posługiwanie się znakami podpadającymi pod ludzkie zmysły.\u0000            Znakowy charakter posiada również święta liturgia, zarówno w swoim wymiarze anabatycznym, jak i w wymiarze katabatycznym. Znakowy charakter posiadają także wszelkie nabożeństwa i pobożność ludowa, w których dominuje – co oczywiste – wymiar anabatyczny, czyli kult oddawany Bogu przez człowieka. Wśród używanych w liturgii znaków szczególną rolę pełnią wyrażenia składające się na język, który – we właściwy sobie sposób – wydaje się spełniać najbardziej charakterystyczne funkcje, na które wskazuje filozoficzna refleksja nad językiem, prowadzona w ramach semiotyki.","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49468299","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Grzech i pokuta osób duchownych w irlandzkich księgach pokutnych z V i VI wieku","authors":"D. Kwiatkowski","doi":"10.12775/ticz.2021.030","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/ticz.2021.030","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest ukazanie grzechu w życiu osób duchownych oraz praktyk pokutnych zapisanych w najstarszych irlandzkich księgach pokutnych z V i VI w. Ten wybór uzasadniony jest faktem, że to właśnie w tym okresie i tym miejscu narodziła się powtarzalna pokuta za grzechy popełnione przez osoby duchowne. W artykule omówiono różne kategorie grzechów i obowiązujące za nie pokuty. Główne kategorie grzechów i związane z nimi pokuty dotyczyły nadużyciom przeciw kultowi Bożemu, zwłaszcza Eucharystii i modlitwie, czystości oraz przykazaniu miłości bliźniego. Studium badanych dokumentów pokazało, że celem prawdziwej pokuty było nawrócenie serca. Kościół irlandzki od początku swego istnienia troszczył się o świętość życia osób duchownych i dlatego bardzo piętnował wszystkie grzechy przez nich popełniane, a szczególnie grzechy profanacji Eucharystii, nieczystości, pijaństwa, morderstwa i kradzieży. Za popełnione grzechy duchowni pragnący wrócić do pełnienia swoich posług musieli odbyć surowe pokuty. Odrzucenie pokuty było równoznaczne z wydaleniem ze stanu duchownego i wygnaniem z ojczyzny. Mimo surowości nadawanych pokut można dostrzec w najstarszych irlandzkich księgach pokutnych troskę Kościoła o zbawienie każdego człowieka i ufność w Boże miłosierdzie. ","PeriodicalId":56225,"journal":{"name":"Teologia i Czlowiek","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66641633","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}