Turkology最新文献

{"title":"О трансформации суфийских мотивов наследия Юнуса Эмре в поэзии Абая","authors":"Shakir İbrayev","doi":"10.59358/ayt.1437705","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1437705","url":null,"abstract":"Сопылық поэзияның тезаурусын құрайтын ашық (ғашық), дерт, мүскін, ғаріп, бейшара, жан (мен), тән (менікі, жанның мүлкі) сияқты сөздердің мотивтік бірліктерге негіздеме ретінде алынатын қызметі Юнус Эмре поэзиясына да, Абай мұрасына да тиесілі дәстүр. Солай бола тұра екі ақынның дүниетанымына және әлеуметтік контексте қолданысына қарай бұл сөздердің мәні өзінің символдық, таңбалық қызметімен оқшауланып тұрады. \u0000Юнус Эмре өлеңдерінде ғашық болудың, дертке шалдығудың, ел кезіп күн кешудің қиындығы сопылық дүниетанымға байланысты болса, Абайда бұл ұғымдардың бәрі де әлеуметтік жүк арқалайды. Абайдың дерті, жан-дүниесінің қиналған жайы, ғаріптік ахуалы тікеден тіке әлеуметтік жүйенің зардапты нәтижесі. \u0000Ашық поэзиясындағы ел қыдырған кезбенің бейнесі оның әрекетімен, дертті ахуалымен бірлікте пайымдалады. Кезбе тіршілік ақиқатты іздеген сопының образымен мағыналық үйлесім табады. Кеңістіктегі қаңғыбастың ғашығына қарай ұмтылысы ауыр тағдырмен, сағынышпен, қиындықпен, жүдеу тұрмыспен қосақталған. Кезбе тіршілік ¬– рухани ізденістің, жоғын жоқтаған субъект өмірінің мәнін ашады. \u0000Абай болса бұларды символдық мағынаға ауыстырады: «ішем деп бейнет сусынын», «мендей ғаріп кез болса», «іштегі дертті жоярсың» сияқты өлең жолдары жан-дүниедегі қиналыстың мәнін таңбалық жүйемен жеткізген. Бейнелілігі ұқсас болғанымен, арқалайтын мағыналық жүктемесі басқаша. \u0000Мақалада Юнус Эмре поэзиясындағы мотивтердың Абай өлендеріндегі трансформациялық өзгерісі, әлеуметтік мәні қарастырылады.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140246948","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"САХАЛАР (ЯКУТТАР) МӘДЕНИЕТІНДЕГІ ИТТЕР: Н. НЕУСТРОЕВТІҢ ӘҢГІМЕЛЕРІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН БАҒАЛАУ","authors":"İzabella Ozer","doi":"10.59358/ayt.1441254","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1441254","url":null,"abstract":": İnsanoğlunun varoluşuyla birlikte hayvanlar, kültürlerin ve toplumların temel birer unsurunu oluşturmuştur. İlk başlarda sadece tüketici ve besin kaynağı arasında olarak görülen bu ilişki, zaman içinde evrim geçirerek insanlar için sadece birer besin kaynağı olmanın ötesine geçmiş, onları yani hayvanları yakın dostlar ve yoldaşlar haline getirmiştir. Bu evrimsel süreç, Sibirya’nın kuzey-doğusunda yaşayan Sahalar (Yakutlar) için de geçerlidir. Sahalar, uzun bir tarihi sürecin içinde hayvanları avlamış, evcilleştirmiş ve kendi yaşamlarına entegre etmişlerdir. Bu etkileşimler, Sahaların hayvanlarla olan bağlarını yansıtan edebi eserlerde özellikle hikâyelerde kendini göstermiştir. Bu çalışma, Sahaların önemli bir edebi temsilcisi olan Nikolay Neustroyev’in hikâyeleri üzerinden, özellikle insan-köpek ilişkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, yazarın eserlerinde geçen hayvan adları titiz bir analizle belirlenecek ve içlerinden sadece köpeklerle ilgili olanlar seçilerek incelenmeye tabi tutulmuştur. Belirlenen köpek için kullanılan sözcükler, yazarın hikâyelerinde nasıl bir sembolizm taşıdığı üzerinde derinlemesine bir analiz edilmiştir. Köpeklerin Sahaların günlük yaşamları üzerindeki etkileri incelenecek ve bu ilişkinin tarihsel geçmişi ile folklordaki yansımaları değerlendirilmiştir. Sahaların köpekleri sadece birer hayvan olarak değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir sembol olarak nasıl gördükleri ve değerlendirdikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140246469","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KAZAK ÇİZGİ FİLMLERİNDE FOLKLOR UNSURLARININ İNCELENMESİ: KANBAK ŞAL VE DEV ÖRNEĞİ","authors":"Aruzhan Shakhman","doi":"10.59358/ayt.1432463","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1432463","url":null,"abstract":"Özet \u0000Kazak folkloru ve dünyadaki etnik kimliklere mahsus halk edebiyatının zengin ürünlerinden biri olan çizgi filmler, folklor ile sıkı bir bağlantıya sahiptir. Folklor, bir halkın düşünce, inanç, değer ve kültürlerini yansıtan, nesilden nesile aktarılan anonim hikayelerden oluşur. Bu hikayeler, mitler, efsaneler, destanlar, masallar ve tekerlemeler şeklinde olabilir. Bu hikayeler, insanların düşlerini, korkularını, arzularını ve değerlerini anlatır ve belirli bir kültürün mirası olarak kabul edilir. Çizgi filmler de hikaye anlatma araçları olarak folklorun zengin kaynaklarından yararlanır. \u0000Günümüze kadar kazak çizgi filmlerinin bilimsel açıdan toplanması ve araştırılması, çeşitli teoriler bakımından incelenmesi oldukça zayıftır. Bu tür bir çalışma Kazak çizgi filmleri üzerine yapılan folklor unsurlarının incelenmesi bakımından ele alınan ilk çalışmalardan biridir ve bu açıdan da oldukça önemlidir. Çocukluğumuzdan beri izlediğimiz ve sevdiğimiz çizgi filmlerin sadece sanat eseri olarak değil, bunun yanında anlatıldıkları sosyal çevre ve şartlarla birlikte kültürel bir değer olarak da ortaya konulup Türk dünyasına tanıtılması Kazak halkına ve milli değerlerin gelişmesine, ve geleceğe aktarılmasına fayda sağlayacaktır.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140248205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Конфликты в Восточном Средиземноморье в XIV и XV веках (тюрки и крестоносцы)","authors":"Şahin Çeler","doi":"10.59358/ayt.1423676","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1423676","url":null,"abstract":"Haçlı Seferleri, XI. yy’ın sonunda Kudüs’ün Haçlılar tarafından ele geçirmesiyle başlamıştır. XIII. yy sonuna kadar bölgede varlıklarını sürdürmüşlerdir. 1291’de Memlüklerin, Akka’yı almasıyla Ortadoğu’daki varlıkları son bulmuştur. Bu tarihten sonra Doğu Akdeniz’de konuşlanarak Kutsal toprakları geri almak için çabalamışlardır. Aynı dönemde Batı Anadolu’yu fetheden Türk Beylikleri, denizde gaza faaliyetleri yürütmeye başlamışlar ve bu süreçten sonra Haçlılarla denizde mücadele etmişlerdir. Türklerin başarılı denizcilik faaliyetleri Haçlıların hayallerini gerçekleştirmelerini engellemiştir. Bu beylikler bir müddet sonra büyük bir devlet olacak Osmanlı Devleti’nin donanmasının çekirdeğini de oluşturmuştur. Bu devlet de XVI. yy’da Akdeniz’in egemen gücü haline gelmiştir.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140456191","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ЧИСЛО ГЛАСНЫХ В УЗБЕКСКОМ И ТУРКМАНСКИХ ДИАЛЕКТАХ ХОРЕЗМСКОЙ ДИАЛЕКТНОЙ ЗОНЫ","authors":"Elyor Ali̇mardanov","doi":"10.59358/ayt.1376577","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1376577","url":null,"abstract":"People who speak the Uzbek dialects of Oghuz and Kipchak, as well as Kazakh, Karakalpak, and Turkmen, live in the Khorezm dialectal zone, which is a component of the Turkic linguistic region and of the Uzbek language massif. The Oghuz group of Turkic languages, which historically include Uzbek and Turkmen, has both similarities and differences. Phonetics, particularly the vowel system, shows these similarities and contrasts. The Old Turkic language's phonological structure is known to have 8 vowel phonemes. Due to historical growth, impact from related and unrelated languages (metization and hybridization), and different vocalisms, these languages have different levels of retention of shared elements. Research has demonstrated the presence of Tajik components in these dialects as well as Uzbek elements in the Tajik language as a result of the close and ongoing contact between urban and city-type dialects of the Uzbek language and the Tajik language. The Oghuz dialects of Uzbek and Turkmen, who traditionally inhabited in the same region, have distinctive qualities that set them apart from other Uzbek and Turkmen language dialects and make them exclusive to this region. The back row, semi-labial, low-wide vowel ā ,for instance, started to be actively utilized in the Uzbek dialects of the dialectal zone under the influence of the Uzbek literary language ,like ālíj, āmmavíj. In the zone's Turkmen languages, this vowel ,therefore ,started to occur irregular. The article offers details on the typical indications of vowel sounds in Uzbek and Turkmen, two languages spoken in the region, according to the sign of quality.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140455655","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Антонимы на турецком языке с алтайской точки зрения-I: Закон наименьшего усилия","authors":"Mehmet Hazar","doi":"10.59358/ayt.1402204","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1402204","url":null,"abstract":"В языке существуют два противоположных фундаментальных правила: «закон наименьшего усилия» и «закон большего усилия». В этом анализе особое внимание уделялось «закону наименьшего усилия». Во второй статье будет обсуждаться «закон большего усилия». В турецком языке фонетические события обычно определяются путем обращения к противоположным фонетическим событиям. Наиболее важными из этих контрастных звуковых явлений являются сокращение и растяжение. Надеюсь, что статья о неактивном «стрессе» будет опубликована раньше этой статьи. Даже если нет, во время обсуждения будет приведено достаточно примеров, чтобы понять «закон большего усилия». Эти контрастные звуковые события являются базовыми событиями не только в тюркологии, но и в алтайистике. В альтаистике существенны звуковые эквиваленты. Эти звуковые изменения способствуют развитию языка посредством фоносемантической дифференциации и морфофонологических изменений. Когда разговорная речь и диалекты не имеют письменности, изменения происходят быстрее и язык может развиваться с одной стороны и деградировать с другой. В этой статье мы постарались привести как можно больше примеров из письменной речи. При необходимости использовались диалекты. Также были приведены примеры из алтайских языков. Объяснить звуковые события только с помощью описательной грамматики может быть недостаточно. По этой причине необходим фонетический анализ с использованием диахронической и синхронной сравнительной грамматики. В этом исследовании также были проведены многовременные сравнения. В языке существует последовательное правило, называемое «Хазар Тамга». Здесь наблюдается гармония перехода от прошлого к настоящему, от начала до конца слова: 1. К3 (р, δ, ĝ), 2. В:/, 3. Л цикл, 4. д/, 5.WК, 6.Кзк. ş > s, ç > ş; Председатель с > ч. Наиболее важными звуковыми событиями являются «расщепление голоса», «фонетические события, вызванные основной долгой гласной» и «ударение». Важнейшее звуковое явление турецкого языка связано с согласной G, которая в среднетюркский период образовала три основные диалектные группы. Фонетически наиболее важной фонетической единицей в грамматике турецкого языка является форма, обозначенная нулевым ø. Даже если его не существует, у него есть функция. Другая проблема заключается в том, что слова-образцы, очевидно, близки друг к другу с точки зрения звуковых событий, и их можно спутать со звуковыми событиями «слияние, сжатие, сбор, глотание, плавление, переход, лама».","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140477889","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KAZAK MİLLİ BİLGİSİNDE KUTSAL SAYILAR","authors":"Nurlan Mansurov","doi":"10.59358/ayt.1387727","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1387727","url":null,"abstract":"Мақалада қазақтың ұлттық танымындағы киелі сандар ұғымы тілдік деректер негізінде сараланады. Алғаш адамзат баласы кие тұтатын қасиеттер сөз етіліп, оның ұғымы мен мағынасы талданады. Халықтық ұғымдағы жанды әрі жансыз заттардың киелі қасиеттері қарастырылып, олардың танымындағы сандар зерделенеді. Расында, көп халықтың ұғымында тілдік қолданыста кей сандар киелі әрі қасиетті саналады. Сондықтан сандардың да адамзат өмірінде тек сандық қасиеті ғана емес, танымдық сипаты тұрғысынан да саралануы маңызды. Мақалада ұлттық танымдағы үш, жеті, тоғыз, қырық сандарының этномәдени мазмұнда киелі, қасиеттері басшылыққа алынды. Онда келтірілген сандардың халықтың рухани болмысымен араласып, этномәдени мазмұнда танылып, тілдік бірліктер қалыптастырғандығы, мәдениет лексикасын құрайтын рухани мұраның бірі ретінде, қарастырылады. Сондай-ақ күнделікті тіршілікте уақыт пен кеңістік әрі өлшем ретінде де қызмет атқарып, мазмұндық сипатта киелі қасиеттері жан-жақты талданады. Онда сан есімдердің киелі қасиеті тек қана қазақтың ұлттық немесе түркілік танымында ғана емес, әлемдік тілдерде де қасиетті саналатыны сөз етіледі. Әлем халықтарының этномәдени дүниетанымындағы киелілігі жайлы зерттеулер негізге алынады. \u0000 Жалпы алғанда, зерттеуге негіз болған сандардың халықтың ұлттық дүниетанымындағы орны, салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптағы киелілігі, адамзат баласының дүниеге келуі мен ақыретке кетуіне орай өмір сүрудің түрлі қырларында көрініс табатыны, оған қоса ұлттық тілдік танымдағы қолданысы мен сырлары айқындалады.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140494309","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ФОРМЫ ПЕРВОЙ ЛИЦА ПОВЕЛИТЕЛЬНОГО НАКЛОНЕНИЯ В КНИГЕ АБДУРАХМАНА ОЗКЕНДИ «КИССА-И ДАСТАН-Ы ЧИНГИЗ ХАНА ~ ХАЗРЕТ-И МИР ТЕМУР»","authors":"S. Utebekov","doi":"10.59358/ayt.1403486","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1403486","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, H. 1228 / M. 1813’te ʿAbduraḥmān Özkendî tarafından yazılan “Ḳıṣṣa-i Dāstān-ı Çingiz Ḫan ~ Ḥażret-i Mı̇̄r Tėmür Dāstānınıŋ Beyānı” adlı kitabında çeşitliğiyle dikkat çeken emir-istek kipleri ele alınmaktadır. Makalenin esasını oluşturan eser Çağatay Türkçesinin Klasik sonrası döneminin özelliklerini taşımaktadır. Bazı bilim adamlarınca “Çağataycanın Çöküş” dönemi olarak da bilinen devirde yazılan eser, yazım ve dil özellikleri açısından Çağatay Türkçesinin metinleriyle büyük oranda benzerlik göstermekle beraber Türkçenin çeşitli lehçelerin unsurlarını bir arada barındırmasıyla dikkat çekmektedir. Özellikle eserde birinci şahıs çokluk emir-istek kipini karşılayan {-(A)yIn}, {-(A)yIk}, {-(A)lI}, {-(A)lIK}, {-(A)lIñ}, {-(A)nUñ} biçimindeki 6 çeşit ek kullanılmıştır. Makalede Türkçenin çeşitli lehçelerine ait bu eklerin oluşum, gelişim süreçleri, eserdeki ve lehçelerdeki kullanımları ve yapı özellikleri ilgili dilbilimsel analiz yapılmaktadır. Bunun için betimlemeli, tanımlayıcı, artzamanlı ve eşzamanlı yöntemler kullanılmaktadır. Bu çeşitliliğin nedenleri üzerinde durulmaktadır. Bu minvalde konu üzerindeki bilim insanlarının bakışaçılarını dile getirerek bilimsel tahlil yapılmaktadır.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140498356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"History of the formation and development of the Ural-Altai and Altai hypotheses in linguistics","authors":"Zhanseit Tui̇mebayev","doi":"10.59358/ayt.1382484","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1382484","url":null,"abstract":"Мақалада қазақ-моңғол, кеңірек айтсақ, түркі-моңғол тілдік параллельдер мәселесі алтай тілдерінің ортақтығы мәселесі қарастырылады. Түркі-моңғол лексикалық конвергенциялары ұзақ уақыт бойы орал-алтай және алтай теорияларына сәйкес зерттеліп келе жатқандықтан, бұл жұмыстың тақырыбы тіл біліміндегі гипотезалар орал-алтай және алтай тілінің қалыптасу және даму тарихын біршама егжей-тегжейлі қарастыруды талап етеді. Бұл өте өзекті мәселе, өйткені классикалық алтай теориясы ең алдымен түркі-чуваш-моңғол тілдік конвергенцияларға негізделген, соның арқасында дәстүрлі алтайтану чуваш тіліне стандартты түркі және моңғол тілдері арасындағы өтпелі немесе байланыстырушы мәртебесін береді. Бұл жұмыста өзінің табиғаты бойынша тұтас алтайтанудың даму тарихын қадағалап отыруға мүмкіндік беретін толық және құнды мәліметтер жарияланғанын көруге болады. Олар сондай-ақ әр зерттеу мазмұнының қысқаша мазмұнын беретін тиісті аннотациялары бар арнайы ғылыми әдебиеттер туралы маңызды ақпаратты қамтиды. Лингвист-тарихшылар этно және лингвогенездің мәселелерін зерттегенде салыстырмалы тарихи тіл білімінің дәлелдемелеріне мән беру қажеттігі көрсетілген. Осы негізде ғана лингвистикалық дереккөздерді біртұтас салыстырмалы түрде зерттеу ғылыми негізделген нәтижелерге әкелетіндігі көрсетіледі.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139164803","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"СОЮЗЫ СИБИРСКИХ ШИБАНИДОВ С ТЮРКСКИМИ И МОНГОЛЬСКИМИ ГРУППАМИ В ВОЕННО-ПОЛИТИЧЕСКИХ ЦЕЛЯХ","authors":"Mecnun Yilmaz","doi":"10.59358/ayt.1359899","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1359899","url":null,"abstract":"Ара-кум, Кара-кум, земли от берегов рек Иргиз, Ор и Илек до Уральских гор, земли к востоку от реки Яик, берега реки Сырдарья, устья р. Чу и Сары-су были переданы Шибану Бату-ханом. Таким образом, Шибан и его потомки жили на этих землях. Однако со временем шибаниды, проживающие в Западной Сибири, пытались расширить свое господство на запад и закрепить политическое лидерство на землях Западной Сибири и сохранить нынешнее господство на принадлежащих им землях. Для этих целей сибирские шибаниды заключали союзы с различными тюркскими и монгольскими группами. Так, благодаря этим союзам сибирские шибаниды заняли троны Большой Орды, Казанского xанства и Сибирского xанства и усилили свою военную мощь. В данной статье в причинно-следственном контексте рассматриваются союзы сибирских шибанидов с ногайцами, калмыками и башкирами. Кроме того, методом является рассмотрение сведений в источниках и литературе, анализ полученных сведений и создание композиции с помощью проанализированных сведений в соответствии с целью исследования.","PeriodicalId":509659,"journal":{"name":"Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139176703","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}