САХАЛАР (ЯКУТТАР) МӘДЕНИЕТІНДЕГІ ИТТЕР: Н. НЕУСТРОЕВТІҢ ӘҢГІМЕЛЕРІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН БАҒАЛАУ

Abstract

: İnsanoğlunun varoluşuyla birlikte hayvanlar, kültürlerin ve toplumların temel birer unsurunu oluşturmuştur. İlk başlarda sadece tüketici ve besin kaynağı arasında olarak görülen bu ilişki, zaman içinde evrim geçirerek insanlar için sadece birer besin kaynağı olmanın ötesine geçmiş, onları yani hayvanları yakın dostlar ve yoldaşlar haline getirmiştir. Bu evrimsel süreç, Sibirya’nın kuzey-doğusunda yaşayan Sahalar (Yakutlar) için de geçerlidir. Sahalar, uzun bir tarihi sürecin içinde hayvanları avlamış, evcilleştirmiş ve kendi yaşamlarına entegre etmişlerdir. Bu etkileşimler, Sahaların hayvanlarla olan bağlarını yansıtan edebi eserlerde özellikle hikâyelerde kendini göstermiştir. Bu çalışma, Sahaların önemli bir edebi temsilcisi olan Nikolay Neustroyev’in hikâyeleri üzerinden, özellikle insan-köpek ilişkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, yazarın eserlerinde geçen hayvan adları titiz bir analizle belirlenecek ve içlerinden sadece köpeklerle ilgili olanlar seçilerek incelenmeye tabi tutulmuştur. Belirlenen köpek için kullanılan sözcükler, yazarın hikâyelerinde nasıl bir sembolizm taşıdığı üzerinde derinlemesine bir analiz edilmiştir. Köpeklerin Sahaların günlük yaşamları üzerindeki etkileri incelenecek ve bu ilişkinin tarihsel geçmişi ile folklordaki yansımaları değerlendirilmiştir. Sahaların köpekleri sadece birer hayvan olarak değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir sembol olarak nasıl gördükleri ve değerlendirdikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.