Bilimname最新文献

{"title":"THE CRITICISM OF SIR SAYYID AHMAD KHAN'S UNDERSTANDING OF HADITH IN TERMS OF ORIENTALISM AND COLONIALISM","authors":"Muharrem Akoğlu, Salih Kalkan","doi":"10.28949/bilimname.1395435","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1395435","url":null,"abstract":"Hindistan’da on yedinci yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan İngiliz mevcudiyeti, Doğu Hindistan Şirketi’nin takip ettiği askeri politikalarla on dokuzuncu yüzyılda devasa bir sömürge imparatorluğuna dönüştü. İngilizler, kendilerine Endüstri İnkılabını bahşeden Hint Alt Kıtasının kaynaklarını sınırsız bir şekilde sömürürken aynı zamanda yerli halkın bu durumdan şikâyet etmesinden ziyade, bilakis memnuniyet duymasını sağlayıcı bir takım kültür politikalarını hayata geçirmeyi amaçladı. Söz konusu bu amaç çerçevesinde istihdam edilen oryantalistler, on dokuzuncu yüzyıl Batı modernitesi ekseninde gelişen düşünce ve yaşam biçiminin bölgeye ithal edilmesinde ve yerliler arasında ideal bir “değer” olarak yayılmasında öncü oldular. Alt Kıta’nın “modernleştirilmesi” kapsamında gerçekleşen bu faaliyetler, Hindu inancına mensup olanlar arasında makes bulurken, Hintli Müslümanlar tarafından bu değerler kolaylıkla üstlenilmedi. Özellikle İngiliz idaresine karşı tertiplenen 1857 Ayaklanmasının merkezinde Müslümanların görülüyor olması, modernleştirme çabalarının söz konusu tarihten sonra Müslümanlar özelinde yoğunlaştırılmasına neden oldu. Fakat İslam inancının mü'minlerin zihinlerini kuşatıcılığı ve Hz Peygamber’in söz ve fiillerinin Müslümanların günlük yaşamlarının tanzim edilmesindeki merkezi konumu, emperyal beklentilerin eşlik ettiği bu “modernleştirme” çabalarının Hintli Müslümanlar tarafından üstlenilmesinde, onları muhafaza eden bir fonksiyon icra etmiş gibi görünmektedir. Bu bağlamda elinizdeki çalışma, Alt Kıta’da istihdam edilen İngiliz oryantalistlerden Aloys Sprenger (ö. 1893) ve Sir William Muir’in (ö. 1905) Hz. Peygamber’in söz ve fiilleri hakkında ortaya koydukları iddiaların, modernist bir düşünür olan Seyyid Ahmed Han’ın (ö. 1898) hadis anlayışındaki iz düşümlerine ve Seyyid Ahmed Han’ın hadis anlayışının sömürgecilik bağlamında kritik edilmesine odaklanmaktadır.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"29 17","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140269256","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz yeterlik inançları ve üst bilişsel farkındalıklarının incelenmesi","authors":"C. Osmanoğlu, Mustafa Ulu","doi":"10.28949/bilimname.1418688","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1418688","url":null,"abstract":"Giriş \u0000Bir eğitim kurumu ne kadar iyi donatılmış, bir öğretim programı ne kadar iyi hazırlanmış olursa olsun söz konusu kurumda görev alan ve belli bir programı yürütecek öğretmenler yeterli niteliğe sahip değilse o kurumda verilen eğitim istenen nitelikte olmayacaktır. Öte yandan bir öğretim programına hayatiyet kazandıran öğretmenler ne kadar iyi yetişirse yetişsin zaman içinde insan, toplum, bilim ve teknikte yaşanan gelişmeler çerçevesinde kendilerini sürekli yenilemez ve güncellemezlerse aldıkları eğitim zaman içinde yetersiz kalacaktır. Söz konusu koşullar günümüz öğretmenlerinin yeterliklerini de etkilemekte onların zamanın gerekleriyle donanık biçimde yetişmesini gerektirmektedir. Bu kapsamda Türkiye’de, 2017 yılında öğretmen yeterliklerinin ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenerek “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri” yayımlanmıştır (MEB, 2017). Bu yeterlikler içerisinde “Her öğrencinin öğrenebileceğini savunur (C2.2)”, “Paydaşlardan gelen görüş ve önerilerden de yararlanarak öz değerlendirme yapar (C42.2)”, “Öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerini geliştirici öğrenme ortamları oluşturur (B2.6)”, “Öğrencilerin derslerde analitik düşünmelerine yönelik etkinlikler hazırlar (B3.7)” gibi ifadelere yer verilmiştir (MEB, 2017, 13-16). Öğretmen yeterliklerinin farklı öğretmenlik branşları çerçevesinde yapılandırıldığı, bu kapsamda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliği için de özel alan yeterliklerinin hazırlandığı görülmektedir (MEB, 2017). Özel alan yeterlikleri içinde de yukarıdakilere benzer vurgular yer almaktadır (MEB, 2017, 236). Gerek genel gerekse özel alan yeterliklerinde bulunan bu tür özellikler, yetiştirilmek istenen öğretmenin öz yeterlik ve üst düzey bilişsel farkındalıklarla donanmış olmasına dönük beklentileri göstermektedir.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"68 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139781522","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz yeterlik inançları ve üst bilişsel farkındalıklarının incelenmesi","authors":"C. Osmanoğlu, Mustafa Ulu","doi":"10.28949/bilimname.1418688","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1418688","url":null,"abstract":"Giriş \u0000Bir eğitim kurumu ne kadar iyi donatılmış, bir öğretim programı ne kadar iyi hazırlanmış olursa olsun söz konusu kurumda görev alan ve belli bir programı yürütecek öğretmenler yeterli niteliğe sahip değilse o kurumda verilen eğitim istenen nitelikte olmayacaktır. Öte yandan bir öğretim programına hayatiyet kazandıran öğretmenler ne kadar iyi yetişirse yetişsin zaman içinde insan, toplum, bilim ve teknikte yaşanan gelişmeler çerçevesinde kendilerini sürekli yenilemez ve güncellemezlerse aldıkları eğitim zaman içinde yetersiz kalacaktır. Söz konusu koşullar günümüz öğretmenlerinin yeterliklerini de etkilemekte onların zamanın gerekleriyle donanık biçimde yetişmesini gerektirmektedir. Bu kapsamda Türkiye’de, 2017 yılında öğretmen yeterliklerinin ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenerek “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri” yayımlanmıştır (MEB, 2017). Bu yeterlikler içerisinde “Her öğrencinin öğrenebileceğini savunur (C2.2)”, “Paydaşlardan gelen görüş ve önerilerden de yararlanarak öz değerlendirme yapar (C42.2)”, “Öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerini geliştirici öğrenme ortamları oluşturur (B2.6)”, “Öğrencilerin derslerde analitik düşünmelerine yönelik etkinlikler hazırlar (B3.7)” gibi ifadelere yer verilmiştir (MEB, 2017, 13-16). Öğretmen yeterliklerinin farklı öğretmenlik branşları çerçevesinde yapılandırıldığı, bu kapsamda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliği için de özel alan yeterliklerinin hazırlandığı görülmektedir (MEB, 2017). Özel alan yeterlikleri içinde de yukarıdakilere benzer vurgular yer almaktadır (MEB, 2017, 236). Gerek genel gerekse özel alan yeterliklerinde bulunan bu tür özellikler, yetiştirilmek istenen öğretmenin öz yeterlik ve üst düzey bilişsel farkındalıklarla donanmış olmasına dönük beklentileri göstermektedir.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"509 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139841335","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"THE RELATIONSHIPS BETWEEN RUMINATIVE THINKING AND SPIRITUAL WELLNESS AMONG STUDENTS IN THEOLOGY FACULTY","authors":"Mustafa Ulu","doi":"10.28949/bilimname.1413711","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1413711","url":null,"abstract":"Latince midenin üst kısmı, çiğnemek, zihinde çevirmek, düşünmek, meditasyon yapmak (Barnhart, 1995, s. 675) anlamlarına gelen “rumen” kelimesinden türeyen ve olumsuz düşüncelerin zihinde sürekli olarak dönüp durması olarak karakterize edilen ruminasyon, zihinsel aktiviteleri bölen, zihnin sağlıklı bir şekilde çalışmasını engelleyen ve günlük hayatın akışına etki eden bir ruhsal durumdur. Güncel yaklaşım bakımından DSM-5’te Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), altında kategorize edilmektedir. Ancak obsesyonla arasında bazı temel farklılıklar bulunmaktadır. Obsesyon, egoya yabancıdır, genellikle kontrol edilmez ve birey obsesyonun yarattığı gerilimden uzaklaşmak için kompulsiyonlar sergileyebilir. Ruminasyon ise bireyin geçmiş tecrübelerinden kaynaklandığı için egoya yabancı değildir ve çoğunlukla sorunları anlama, çözüme kavuşturma veya onlarla başa çıkma motivasyonu olarak kullanılmaktadır. Buna karşın bu bireylerin sorunların çözümüne ilişkin karamsar, problemleri anlama ve çözme konusunda kötümser ve isteksiz oldukları da bilinmektedir. Özellikle depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları ile ilişkilendirilmektedir. İlerlediği ya da kronikleştiği durumlarda affetme ve bağışlama duygularını ortadan kaldırdığı, nefret ve intikam duygularını artırdığı için sosyal ilişkileri oldukça olumsuz etkilemektedir.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"232 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139848714","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"THE RELATIONSHIPS BETWEEN RUMINATIVE THINKING AND SPIRITUAL WELLNESS AMONG STUDENTS IN THEOLOGY FACULTY","authors":"Mustafa Ulu","doi":"10.28949/bilimname.1413711","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1413711","url":null,"abstract":"Latince midenin üst kısmı, çiğnemek, zihinde çevirmek, düşünmek, meditasyon yapmak (Barnhart, 1995, s. 675) anlamlarına gelen “rumen” kelimesinden türeyen ve olumsuz düşüncelerin zihinde sürekli olarak dönüp durması olarak karakterize edilen ruminasyon, zihinsel aktiviteleri bölen, zihnin sağlıklı bir şekilde çalışmasını engelleyen ve günlük hayatın akışına etki eden bir ruhsal durumdur. Güncel yaklaşım bakımından DSM-5’te Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), altında kategorize edilmektedir. Ancak obsesyonla arasında bazı temel farklılıklar bulunmaktadır. Obsesyon, egoya yabancıdır, genellikle kontrol edilmez ve birey obsesyonun yarattığı gerilimden uzaklaşmak için kompulsiyonlar sergileyebilir. Ruminasyon ise bireyin geçmiş tecrübelerinden kaynaklandığı için egoya yabancı değildir ve çoğunlukla sorunları anlama, çözüme kavuşturma veya onlarla başa çıkma motivasyonu olarak kullanılmaktadır. Buna karşın bu bireylerin sorunların çözümüne ilişkin karamsar, problemleri anlama ve çözme konusunda kötümser ve isteksiz oldukları da bilinmektedir. Özellikle depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları ile ilişkilendirilmektedir. İlerlediği ya da kronikleştiği durumlarda affetme ve bağışlama duygularını ortadan kaldırdığı, nefret ve intikam duygularını artırdığı için sosyal ilişkileri oldukça olumsuz etkilemektedir.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":" 36","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139789002","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İsmail Sem’i Efendi and A Look at the History of the Islamic-Ottoman Trial Procedure in the Context of the Hıs Epıstle On Hıstory Of Islamıc Procedure Law","authors":"Yasin YILMAZ, Samed ATASOY","doi":"10.28949/bilimname.1054284","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1054284","url":null,"abstract":"İsmail Semʻî Efendi (1857-1935), son dönem Osmanlı hukukçuları arasında hem medrese tahsili görmesi hem de Mekteb-i Hukuk’tan mezun olması itibarıyla dikkate değer bir isimdir. Mekteb-i Hukuk’tan mezun olmasından hemen birkaç sene sonra iki risale yayımlamıştır. Müellifin bu risalelerden başka bir yayını bulunmamaktadır. Hayatını farklı mahkemelerde hakimlik yaparak sürdürmüştür. Semʻî Efendi’nin, İslam yargılama hukukunun tarihine dair yazdığı “Usûl-i Muhakemenin Tarihçesi” başlıklı risalesi elli iki sayfadan oluşmakta ve burada Hz Peygamber (sav) döneminden başlayarak metnin kaleme alındığı yıla kadar yargılama alanında geçirilen süreç özetlenmektedir. Risalede Osmanlı yargılama hukukunun tarihi padişahlara göre dönemlendirilerek ele alınmıştır. Yıldırım Beyazıt, Fatih Sultan Mehmed, Kanuni Sultan Süleyman, I. Mustafa, IV. Mehmed, Sultan İbrahim, II. Ahmed, IV. Murat, I. Mahmud, II. Mahmud, Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid dönemleri hakkında yargılama faaliyetlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Özellikle İsmail Semʻî Efendi’nin eseri kaleme aldığı dönem Osmanlı padişahı olan II. Abdülhamid zamanında bu alanda atılan adımlar sıralanmıştır. Özellikle Tanzimat dönemindeki hukukta batılılaşma çabaları dahilinde değerlendirilen 1879 tarihli hukuk ve ceza muhakemeleri kanunu risalede zikredilmektedir. Kısa bir özet olmasına rağmen yargılama tarihine bütüncül bir bakış sağlaması açısından faydalı bir çalışma sayılabilir. Bu çalışmanın birinci hedefi literatürde pek bilinmeyen İsmail Semʻî Efendi’nin hayat hikayesine ilişkin elde ettiğimiz bilgileri takdim etmektir. İkinci hedef ise “Usûl-i Muhakemenin Tarihçesi” başlıklı risale metninin çeviriyazısını ve değerlendirmesini yapmaktır.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"4 9","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136103253","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Kerbelâ Hadisesinin Gölgesinde Bir Kumandan: Ömer b. Saʿd b. Ebû Vakkâs","authors":"Mahmut KELPETİN","doi":"10.28949/bilimname.1297371","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1297371","url":null,"abstract":"İslâm tarihinin en önemli olaylarından biri de şüphesiz Kerbelâ Vak‘ası’dır. Etkileri günümüze kadar devam eden bu olayın iki ana figürü bulunmaktadır. Bunlardan biri, Kûfeliler’in davet mektupları üzerine Mekke’den hareket eden ve Kerbelâ’da öldürülen Hz. Hüseyin, diğeri Ubeydullah b. Ziyâd (ö. 67/686) tarafından Hz. Hüseyin’in Kûfe’ye girişini engellemek üzere görevlendirilen Ömer b. Sa‘d’dır. 
 Tarihî kaynaklar Kerbelâ’yı Hz. Peygamber’in torunu olması ve Şiî dünyanın kendisine bir referans noktası kabul etmesi dolayısıyla Hz. Hüseyin üzerinden anlatmaktadır. Buna göre Hz. Hüseyin yolu kesildiği ilk andan itibaren muhataplarına davet üzerine yola çıktığını, savaşmak istemediğini, istemezlerse geri dönebileceğini, Yezîd b. Muâviye’ye (ö. 64/683) biat edebileceğini ya da sınır boylarında cihada katılabileceğini dile getirdi. Ancak bir netice elde edemedi ve Kerbelâ’da öldürüldü. Hz. Hüseyin’i merkeze alan bu anlatım biçimi, özü itibariyle yanlış değildir. Ancak olayın mahiyetini kavrayabilmek için araştırma alanını biraz daha genişletip diğer taraflar açısından da meselenin ele alınıp incelenmesi gerekmektedir. Meselâ dönemin halifesi Yezîd’e olaya sebebiyet vermesi ve Irak valisi Ubeydullah b. Ziyâd, Hz. Hüseyin’i öldürtmesi sebebiyle sıklıkla eleştirilmektedir. Kaynaklarda konuya ilişkin çokça rivayet bulunmaktadır. Bununla birlikte Kerbelâ Vak‘ası’nın kumandanı ve olayın ilk derece sorumlusu olan Ömer b. Sa‘d’ın ismine çok az yer verilmektedir. Bu bir tesadüf müdür? Yoksa rivayetlerin karartılması mıdır? Maalesef mevcut rivayetlerden hareketle kesin sonuca ulaşmak oldukça zordur. 
 Öte yandan üzerinde durulması gereken önemli bir husus, Ömer b. Sa‘d’ın kimliği meselesidir. O, aşere-i mübeşerreden Sa‘d b. Ebû Vakkâs’ın (ö. 55/675) oğludur. Nesebi Hz. Peygamber ile birleştiği için Hz. Hüseyin ile akrabalığı bulunmaktadır. Yani üstlendiği rolün doğuracağı muhtemel sonuçları önceden kestirebilme yetkinliğine sahip birisidir. Hatta kendisinden önce Hz. Hüseyin’i engellemek için yola çıkan Hür b. Yezîd’in (ö. 61/680), Hz. Hüseyin ile konuştuktan sonra ikna olduğu, saf değiştirip Ömer b. Sa‘d’ı savaş planından uzak tutmaya çalıştığı bilinmektedir. Bununla birlikte Ömer’in zaman zaman tereddüt yaşasa da vazifesini bırakmayı istemediği açık ve net bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Üstelik Ömer’in görevi kabul etmesinde Ubeydullah’ın tehditi ya da hizmetlerine mükâfat olarak valiliğin verileceği izahı tek başına yeterli değildir. Zira kabul ettiği vazifenin sorumluluğu, teklif edilen görev ile kıyaslanamayacak kadar büyüktür. Diğer yandan Ubeydullah’ın Hz. Hüseyin ile nesep birlikteliğini dikkate alıp Ömer’i seçtiği düşünülse de böyle bir varsayımı kabul etmeye imkân yoktur. Her ne kadar işin başında Hz. Hüseyin ile anlaşma zemini arasa da Ubeydullah’ın Şemir b. Zülcevşen aracılığıyla gönderdiği mektup, Ömer’in konumunu ve üstlendiği sorumluluğu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Çünkü bu mektup, Ömer’e idarî ve askerî açıdan ek bir yükümlülük","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"53 ","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135863113","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"THE EVALUATION OF THE MOTIFS ON THE QADIRIYYA AND NAQSHBANDIYYA DERVISH CLOTHES IN TERMS OF TURKISH ISLAMIC DECORATIVE ART","authors":"Elif CEYLAN EROL","doi":"10.28949/bilimname.1297631","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1297631","url":null,"abstract":"Tasavvuf mensupları tarafından kullanılan ve “cihaz-ı tarikat, derviş çeyizi” gibi kavramlarla ifade edilen eşyalar malzeme, teknik ve süslemeleri ile Türk İslam sanat tarihi açısından önemli etnografik eserlerdir. Derviş çeyizlerinden kıyafetleri tâc-ı şerifler, sikke, destâr, arakıyye, gül mühürler, hırka, tennure, destegül, haydariyye, hüseyniyye, rida, ferace, cübbe, kemer, elif lam bend, şedd, tığbend, kanberiyye, destimâl, habbe, palheng, kamarçin türünde eserler oluşturmaktadır. Bu eserler tüm tarikatlarda bezeme açısından genel olarak sade bir yapı sergilerken Kadiriyye ve Nakşibendiyye tarikatlarındaki nakışlar dikkat çekmektedir.
 Bu çalışmada Kadiriyye ve Nakşibendiyye tarikatlarında iki ile dört terkli tâc-ı şeriflerde, kemer ve hırkalarda işlenen nakışları oluşturan motifler araştırılmıştır. Kaynaklarda bu motiflere bedâhe adı verilmekle birlikte bedâhenin elif, kandil ve servi motiflerinden oluştuğu belirtilmekte, bedâhe isminin verilmesinin sebebi açıklanmamaktadır. Bu nedenle bedâhenin bir motif mi yoksa bu tür bezemenin genel adı mı olduğu konuları da netlik kazanmamıştır. 
 Kadiriyye ve Nakşibendiyye kıyafetlerindeki motiflerin analizinin yapılması ve Türk İslam sanatına ait mimari, el sanatları örneklerindeki benzer süslemelerle yapılan karşılaştırmalar sonucunda bu kıyafetlerdeki stilize geometrik motiflerin ayrıntıda stilize baklava motifi olarak tanımlanan süslemeler olarak farklı eserler üzerinde kullanıldığı görülse de tarikat kıyafetlerinde bu durumun özel bir şekil aldığı tespit edilmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda bedâhe kavramının eserler üzerinde yer alan ve farklı kombinasyonlarla bir araya gelen stilize geometrik kompozisyonları ifade ettiği, bu kombinasyonlarla servi, kandil ve elif olarak ayırt edilen süslemelerin oluşturulduğu görülmüştür. Bedâhe kompozisyonlar Türk İslam sanatında Kadiriyye ve Nakşibendiyye kıyafetleri ile ilgili tarikatların mimari eserlerinde görülmeleri bakımından da ünik bezemelerdir.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136253432","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KÜLTÜRLEŞME ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ÇALIŞMASI","authors":"Ensar GÖÇMEZ, Celaleddin ÇELİK","doi":"10.28949/bilimname.1342184","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1342184","url":null,"abstract":"Tarih boyunca insanlar, çok farklı nedenlerle (savaş, doğal afet, ekonomik vb.) bireysel ya da kitlesel olarak farklı coğrafyalara göç etmişlerdir. Göç sonucunda farklı kültürler temasa geçtiğinde, bireyler ve topluluklar kültürleşme adı verilen bir süreçle birbirlerinin kültürlerini etkilemekte hem göçmenlerin hem de ev sahibi bireylerin yaşamları göç öncesine göre farklılaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı Declan T. Barry (2001) tarafından geliştirilen EAAM (the East Asian Acculturation Measure) adlı ölçeğin Türkçe’ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğini yapmaktır. Barry’nin kültürleşme ölçeği asimilasyon, bütünleşme, ayrışma ve marjinalleşme olmak üzere dört boyut üzerinden 6 başlıktan (evlilik, kültürel gelenekler, dil, sosyal etkinlikler, arkadaşlar ve müzik) oluşmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliliğine ilişkin yapılan açıklayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi özgün ölçekteki gibi dört boyutlu modeli destekleyen sonuçlara ulaşılmıştır. Kültürleşme ölçeği ve alt boyutları arasında yapılan korelasyon analizi sonucunda istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Kültürleşme Ölçeği ve alt boyutları arasında anlamlı bir korelasyon katsayısı bulunması ölçeğin alt boyutlarının benzer yapıları ölçtüğünü göstermektedir. Yapılan analizler sonucunda ölçeğin dört boyutlu özgün yapısının göçmenlerin kültürleşme düzeyini belirlemede geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya koymaktadır.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135867826","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Ontological Implications of Taf’eel Meter in the Rhetoric of Qur’an: The Example of Teaching Names to Adam","authors":"Yusuf TEMEL","doi":"10.28949/bilimname.1207581","DOIUrl":"https://doi.org/10.28949/bilimname.1207581","url":null,"abstract":"Dillerin basit kurulum mantığı zihindeki manaları belirli seslerle kodlamaktır. Bu mantığın bir sonucu olarak lafızların değişmesiyle ve artmasıyla manalar da değişir ve artar. (ez-ziyadetu fi’l-mebna ziyadetun fi’l-ma’na) Bu makalede bu genel kural ışığında “Âdem’e isimlerin hepsini öğretti” mealindeki ayet incelenecektir. Ayetteki “alleme” lafzı tef’il vezni ile geçişli yapılmış bir fiildir. İnsan türüne bilgi aktarımını ifade eden bu kelime Kur’an’ı Kerim’deki tüm kullanımlarında sadece tef’il vezni ile geçişli yapılmıştır ki bu dikkat çekicidir. Zira Kur’an’da bilgi aktarımına delalet eden benzer anlamlı başka kelimelerde geçişlilik hem if’âl hem de tef’îl vezni ile yapılır. Mesela nebe’ kökü hem “nebbee” şeklinde hem de “enbee” şeklinde geçişli yapılmıştır. Buna ilaveten Kur’an’ın nüzulü hem inzal hem de tenzil kelimeleri ile ifade edilir. Üçüncü bir örnek olarak vahy kökü sadece if’al vezni ile kullanılmıştır. Kur’an epistemolojisinin eksen kelimesini ilm sayabiliriz. Zira Arapçada bilmeyi, bilgiyi doğrudan ifade eden temel kelime kökü budur ve Kur’an’da sekiz yüz defadan fazla kullanılmıştır. Bu eksen kelimenin sadece tef’îl vezniyle geçişli yapılması özellikle bu ayette ontolojik karşılığı olan çok önemli bir ayrıntıdır ve tesadüfi değildir. Ayetteki “alleme” lafzı hem kök anlamı açısından hem bu kökün girdiği sarf kalıbı açısından hem kelimenin mecazi ihtimalleri açısından hem fiilin aldığı mefuller açısından, hem de kıssadaki anlam örüntüsü açısından birbirini tamamlamakta, anlatılan olayın ne olduğu ve nasıl gerçekleştiği hakkında ipuçları vermektedir. Bu lafız kanaatimizce birçok yorumcunun tasavvur ettiği vahiy benzeri olağanüstü bir bilgi aktarımı tecrübesinden ziyade tekrar eden devamlı bir öğretim süreci anlamı çağrıştırmaktadır.","PeriodicalId":474239,"journal":{"name":"Bilimname","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135867752","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}