{"title":"Ebû Yûsuf'un İbadetlere İlişkin İctihadlarındaki Değişim (Sebepler- Kaynaklar- Analiz)","authors":"Soner Duman, Shadi I. A. Qaddumi","doi":"10.14395/hititilahiyat.504990","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.504990","url":null,"abstract":"Fikihta degisim bir yandan bir olguyu ifade ederken diger yandan da bir gerekliligi belirtir. Bu degisim, Hz. Peygamber (s.a.v.) hayatta iken “nesih” yolu ile soz konusu olmustur. Basta sahabe ve tâbiun donemleri olmak uzere sonraki donemlerde ise fikihtaki degisim hukmun veya fetvanin sartlara ve duruma gore degismesi suretiyle olmustur. Hukum ve fetvanin degismesinin bir yonunu ise “muctehidlerin gorus degistirmesi” olusturmaktadir Makalenin giris kisminda rucu kavrami uzerinde du3rmak suretiyle rucuun hukum ve sebeplerini ortaya koyduk. Daha sonra Ebu Yusuf’un fikhin ibadetler alanindaki rucularini ele aldik. Son olarak da rucularin kaynaklarindan soz ederek analizler yaptik.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"44 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78966256","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SÜNNİ POLİTİK TARİH YAZIMINDA İSMÂİLÎLERİN HETERODOKSLUĞU","authors":"Yusuf Ötenkaya","doi":"10.14395/HITITILAHIYAT.465289","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/HITITILAHIYAT.465289","url":null,"abstract":"Abbâsiler, 3./9. yuzyilin baslarindan itibaren Sunni paradigmanin temellerini atarak, ona kavramsal acidan yeni bir veche kazandirmistir. Bu acidan Sunnet kavraminda da bir dizi degisiklikler olmustur. Nitekim Abbâsiler donemine kadar Sunnet, kisaca Hz. Peygamber’in soz ve fiillerini kastederken, 9.yy’dan itibaren ise bambaska bir mânâya evrilerek, ortodoksluga (dogru ogreti) delâlet etmeye baslamistir. Elbette ki bu durum, ehl-i Sunnet’den olmayanlarin “tekfir” edilmesine yol acmistir. Biz bu calismada ehl-i Sunnet’in politik anlamda nasil ortaya ciktigini, kendinden olmayanlari (Ismâilizm) tecrit etmek suretiyle nasil bir ogreti kurmaya calistigini anlatmaya calisacagiz. Bu anlamda ehl-i Sunnet’in kanon haline getirdigi tarihsel eserlerin ve kullandiklari argumanlarin, nasil tekfir araclari haline donustugunu somut orneklerle gostermeye calisacagiz.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"191 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85475916","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tarihsel ve Mekânsal bağlam ile Genellik ve Kapsamlılık arasında Kur’an Metni","authors":"Qays Abdullah Mohammed","doi":"10.14395/hititilahiyat.466769","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.466769","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82262944","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"WILLIAM JAMES'İN ÇOĞULCU EVREN PERSPEKTİFİNDE İDEALİZM ELEŞTİRİSİ","authors":"Mustafa Kınağ","doi":"10.14395/HITITILAHIYAT.469362","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/HITITILAHIYAT.469362","url":null,"abstract":"Felsefe tarihi boyunca evrenin anlasilmasi amaciyla gelistirilen farkli dusunce sistemlerinden realizm ile idealizmin farkli, cogu zaman karsit arka planlari gunumuzde dahi pek cok tartismanin kaynagini teskil etmistir. Tumel ve askin cerceveden bakisi, bilginin nesnesinin dusunce faaliyetine bagli oldugunu kabul eden idealizm soyut alandan hareketle somut alanin belirlenmesine olanak verir. Realizm somut alanda kalmakla beraber, bu alanin ozneden bagimsiz bir gerceklige sahip oldugunu varsayar. Ancak farkli alt dallari iceren iki dusunce sisteminin evreni aciklamaya yonelik farkli yaklasim metotlarina karsin bunlardan birinin mutlak surette yanlislanmasi, dogasi geregi felsefe icin olanaksizdir. William James, saf idealizm ve saf realizmin, varligin onceden verilmis parametrelerle aciklanmasini onceledigi icin guncel problemlerin cozumune katki sunmada sorunlar icerdigini savunur. Onun klasik metafizik yerine, pratik, somut ve deneyimsel temelleri olan bir metafizik yapma bicimini benimsedigi acikca gorulur. Calismamiz, James’in cogulcu bir evren teorisi olusturma cabalarinda idealizm ve realizme yonelik elestirilerini ve pragmatik bir cercevede onerdigi saf deneyim teorisini ortaya koymayi amaclamaktadir.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"2014 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88032945","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GADAMER’S HERMENEUTICS AS A MODEL FOR THE FEMINIST STANDPOINT THEORY","authors":"I. Demirezen","doi":"10.14395/hititilahiyat.504973","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.504973","url":null,"abstract":"Feminist bakis acisi kurami icin bir rehber olarak Gadamer hermenotigini yeniden yapilandiran bu calisma bes bolumden olusmaktadir. Ilk olarak, birkac feminist bakis acisi kurami ve bilginin hem konumsal hem de hakikat olmasi konusunu ele almadaki basarisizliklari incelenecektir. Ikinci olarak, Gadamer’in onerisi olarak hakikata ulasmadaki tarihselligin etkisi incelenecektir. Ucuncu olarak, hakikate ulasmada bir yol olarak Gadamer’in kavrami ‘ufuklarin kaynasmasi’ tartisilacaktir. Dorduncu olarak, Wasterling’in Gadamer’e getirdigi elestirilere ve Gadamer’in maskulen epistemolojinin yerine feminist epistemolojiyi ikame ettigi iddialarina aciklik getirilecektir. Son olarak, Gadamer’in onerdigi hermenotigin feminist bakis acisi kurami icin uygun olup olmadigi, uygun ise nasil uygun oldugu degerlendirilecektir.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"112 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91353949","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PROBLEM OF POSSIBLE RATIONAL METAPHYSIC ACCORDING TO IBN KHALDUN","authors":"Hasan Tanrıverdi","doi":"10.14395/hititilahiyat.466023","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.466023","url":null,"abstract":"Insanin ruh ile bedenden meydana gelen bir varlik oldugu ve ruhunun orijin itibariyle duyulur ustu âlemden geldigi iddiasi, dusunce tarihinde insanin bu âlemle ontolojik ve epistemolojik iliskisi meselesini daima canli tutmustur. Insanligin epistemolojik ilgisinin duyulara konu olan gorunen âleme yoneldigi kadar hakkinda hicbir duyusal alginin mumkun olmadigi metafiziksel âleme de yonelmesi bundan dolayidir. Bu da bilginin kaynagi, siniri, metafiziksel âlemin bilgisinin imkâni, eger mumkunse bunun hangi epistemolojik yetiler ile elde edilebilecegi ve bu bilginin dogruluk degerinin ne oldugu gibi felsefi tartismalari beraberinde getirmistir. Islam felsefesi geleneginde Messâi filozoflar olarak bilinen Kindi, Fârâbi, Ibn Sinâ ve Ibn Rusd rasyonel metafizigin en onemli temsilcileri olarak karsimiza cikmaktadir. Cunku onlar basta Tanri’nin varligi ve sifatlari, peygamberlik, yaratma ve yeniden dirilme olmak uzere bu tur metafiziksel meseleleri akil ile temellendirmeye calismislardir. Onlarin bu akli temellendirme tesebbusleri, Gazzâli basta olmak uzere bircok dusunur tarafindan, metafiziksel meseleler aklin kavrama alaninin disinda kaldigi gerekcesiyle elestirilmistir. Bu calismada, Messâi filozoflari elestiren dusunurlerden biri olan Ibn Haldun’un rasyonel metafizik hakkindaki gorusleri, metafizigin temel meselelerinin akilla temellendirilmesinin mumkun olup olmadigi konusundaki fikirleri uzerinde durulacaktir.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"26 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87464138","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"NEZİR DURKİLİÎʼNİN NÜZHETÜʼL-EZHÂNʼI IŞIĞINDA KAFKASYAʼDA İLMÎ VE KÜLTÜREL DURUM","authors":"K. Abdullayev","doi":"10.14395/HITITILAHIYAT.505014","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/HITITILAHIYAT.505014","url":null,"abstract":"Tarih ve biyografi alaninda yazilan eserlerin Kafkasya bolgesinin ogrenilmesinde onemli yeri vardir. Bu alanda gunumuze kadar bulunmus en son yazilan eserlerden biri Nuzhetuʼ l-Ezhân eseridir. Nezir Durkiliʼnin tam olarak bitiremedigi bu eser, yarim haliyle bile cok onemli kaynaklardan sayilmaktadir. Genel olarak XIX. asirda yasamis Kafkasyaʼli âlimlerin hayatlarindan bahseden eserde, Sunni ve Şii âlimlerin biyografilerine yer verilmekte ve mezheb konusunda bir ayrim yapilmamaktadir. Ayrica Kafkasya tarihinde unutulmaz bir yeri olan Şeyh Şamilʼin cihâdina ayri bir bolum tahsis edilmis ve bu bolumde Şeyh Şamilʼin biyografisi ile beraber, onun yaninda bulunan mucâhid âlimlerin de biyografilerine yer verilmistir. Eserde agirlikli olarak XVIII. ve XIX. asirda yasamis iki yuz civarinda âlimin biyografisine yer verilmistir.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"66 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84025125","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ahkâmın Mahiyet Açısından Değişmesinin İmkânı","authors":"Yusuf Eşi̇t","doi":"10.14395/HITITILAHIYAT.469642","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/HITITILAHIYAT.469642","url":null,"abstract":"Ahkâmin degismesi genel olarak kabul edilmekte ve Islâm hukukunun dinamik yapisinin onemli bir gostergesi olarak sunularak kimi zaman herhangi bir kayda bagli kalinmadan tum hukumlere uygulanabilmektedir. Soz konusu bu tavrin yanlisligini gosterme sadedinde hukmun degisiminin anlami uzerine calismalar yapilmistir. Hâlbuki daha once yapilmasi gereken hukmun mahiyet itibariyle degisime uygun olup olmadiginin tespit edilmesidir. Biz de bu calismamizda usulde tanimlandigi sekliyle hukmun mahiyet itibariyle degisime uygunlugunu ele aldik. Konuyla alakali tespit ettigimiz Şâtibinin yaklasimini zikrederek bu yaklasimi fikih kaynaklarinda hukmun degisimi anlamina gelebilen; tamamlanmadan bozulan nafilenin kazasinin hukmu, ez-Zaruratu tubihu’l-mahzurât kaidesi ve devletin buyruguyla baglayiciligi artan emir ve nehiy icerikli hukumler cercevesinde test etmeye calistik.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"69 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89833962","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İBN NÜBÂTE EL-HATÎB VE HZ. HÜSEYİN’İN ŞEHÂDETİ İLE İLGİLİ HUTBESİ","authors":"Ahmet Gemi","doi":"10.14395/HITITILAHIYAT.505002","DOIUrl":"https://doi.org/10.14395/HITITILAHIYAT.505002","url":null,"abstract":"Arap edebiyat tarihinde adindan sitayisle bahsedilen hatiplerden biri, Ibn Nubâte’dir. 336/946 yilinda Diyarbakir’in Silvan (Meyyâfârikin/Fârikin) ilcesinde dogan Ibn Nubâte, Hamdânilerin Emiri Seyfuddevle b. Hamdân’in (o. 356/967) himayesinde bulunmus ve sarayinda hatiplik yapmistir. Silvan ve Halep’te irâd ettigi hutbelerle hak ettigi une kavusan Ibn Nubâte’nin gunumuze ulasan hutbe mecmuasi bulunmaktadir. Ibn Nubâte, 374/984 yilinda Silvan’da vefat etmistir. Bazi kaynaklar Halep’te vefat ettigini belirtmektedir. Ibn Nubâte’nin muharrem ayinin ikinci cuma gunune denk gelen hutbede irâd ettigi Hz. Huseyin’in sehit edilmesi ile ilgili olan hutbesi onemlidir. Ibn Nubâte, bu hutbesinde Hz. Huseyin’in sehadetinden dolayi uzuntusunu dile getirmekte ve ayni sekilde Muslumanlarin da bu olaya uzulmeleri gerektigi uzerinde durmaktadir.","PeriodicalId":40974,"journal":{"name":"Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi-Journal of Divinity Faculty of Hitit University","volume":"3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86496929","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}