Ahkâmın Mahiyet Açısından Değişmesinin İmkânı

Abstract

Ahkâmin degismesi genel olarak kabul edilmekte ve Islâm hukukunun dinamik yapisinin onemli bir gostergesi olarak sunularak kimi zaman herhangi bir kayda bagli kalinmadan tum hukumlere uygulanabilmektedir. Soz konusu bu tavrin yanlisligini gosterme sadedinde hukmun degisiminin anlami uzerine calismalar yapilmistir. Hâlbuki daha once yapilmasi gereken hukmun mahiyet itibariyle degisime uygun olup olmadiginin tespit edilmesidir. Biz de bu calismamizda usulde tanimlandigi sekliyle hukmun mahiyet itibariyle degisime uygunlugunu ele aldik. Konuyla alakali tespit ettigimiz Şâtibinin yaklasimini zikrederek bu yaklasimi fikih kaynaklarinda hukmun degisimi anlamina gelebilen; tamamlanmadan bozulan nafilenin kazasinin hukmu, ez-Zaruratu tubihu’l-mahzurât kaidesi ve devletin buyruguyla baglayiciligi artan emir ve nehiy icerikli hukumler cercevesinde test etmeye calistik.