Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej最新文献

{"title":"Проблема жанрової типології рецензій на термінологічні словники","authors":"Тетяна [Tetiana] О. [O.] Петрова [Petrova]","doi":"10.11649/sfps.2193","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2193","url":null,"abstract":"The Issue of Genre Typology of Terminological Dictionary ReviewsThis article considers the terminological dictionary review as an integral genre that combines the features of scientific communication, language criticism, source studies, literary studies and publicism.As stressed, critical sub-discourse is a component of evaluative discourse, and reviews of scientific works are a typical manifestation of evaluative discourse and critical sub-discourse.A multidimensional genre typology of post-publication reviews of terminological dictionaries is developed on the basis of such features as: the number of authors; the specialities of reviewers; the type of a journal where the review is published; the scope of information in the review; the number of dictionaries under consideration; the type of specialist dictionaries under review; presence/absence of scientific discussion, i.e. presence/absence of a response to the review; the style of the text of the review; the time between the release of the dictionary and the publication of the review. Problem typologii gatunkowej recenzji słowników terminologicznychArtykuł definiuje recenzję słownika terminologicznego jako gatunek integralny, łączący w sobie cechy komunikacji naukowej, krytyki językowej, źródłoznawstwa, literaturoznawstwa i publicystyki.W tekście podkreśla się, że subdyskurs krytyczny jest elementem dyskursu ewaluacyjnego, a recenzja badań naukowych jest typowym przejawem dyskursu ewaluacyjnego i subdyskursu krytycznego.Omawia się wieloaspektową typologię recenzji popublikacyjnych słowników terminologicznych, uwzględniając elementy takie jak: liczba autorów; specjalizację recenzentów; typ czasopisma, w którym zamieszczono recenzję; zakres informacji zawartych w recenzji; liczbę omawianych słowników; typ recenzowanych słowników specjalistycznych; obecność/brak dyskusji naukowej, tzn. obecność/brak odpowiedzi na recenzję; styl tekstu recenzji; czas, jaki upłynął między publikacją słownika a pojawieniem się recenzji.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49218795","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Переключение социокоммуникативных регистров как параметр лингвистической креативности: Кинодискурс vs дискурс детской литературы","authors":"Ирина [Irina] В. [V.] Зыкова [Zykova], Мария [Mariia] И. [I.] Киосе [Kiose]","doi":"10.11649/sfps.2384","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2384","url":null,"abstract":"Socio-Communicative Register Switching as a Parameter of Linguistic Creativity: Cinematic Discourse vs Discourse of Children’s LiteratureThis study is devoted to the discourse specificity of socio-communicative register switching as a parameter of linguistic creativity. A contrastive analysis of cinematic discourse and discourse of children’s literature helped to define the characteristics of register and the criteria of socio-communicative dissonance, which served to distinguish between creative and non-creative use of register switching. The study identifies three creative techniques of register switching, demonstrating socio-communicative dissonance (as intentional pragmatic distortion) in social roles, communicative situations and socio-communicative discourse format. The results indicate the parametric variance of activity in the discourse types under consideration, with higher values of both creative and non-creative techniques in the discourse of children’s literature, and higher relative values of creative vs non-creative use of socio-communicative register switching in cinematic discourse. The results also demonstrate the efficiency of the parametric method in the study of linguistic creativity. Przełączanie rejestrów socjokomunikatywnych jako parametr kreatywności lingwistycznej. Dyskurs kinowy vs dyskurs literatury dziecięcejPrzedmiotem artykułu jest dyskursowa specyfika przełączania rejestrów socjokomunikatywnych w roli parametru kreatywności lingwistycznej. Konfrontatywna analiza dyskursu uwzględniająca dyskurs kinowy i dyskurs literatury dziecięcej pomogła określić charakterystykę rejestrów oraz kryteria dysonansu socjokomunikatywnego, co posłużyło do wskazania różnic pomiędzy kreatywnym a niekreatywnym użyciem przełączania rejestrów. Stwierdzono istnienie trzech kreatywnych technik przełączania rejestrów, wprowadzających dysonans socjokomunikatywny (będący celowym zniekształceniem pragmatycznym) w zakresie ról społecznych, sytuacji komunikacyjnych i formatu dyskursu socjokomunikatywnego. Rezultaty pokazują zmienność aktywności parametrowej konfrontowanych typów dyskursu, z wyższymi wartościami zarówno kreatywnych, jak i niekreatywnych technik w dyskursie literatury dziecięcej, a zarazem wyższymi relatywnymi wartościami wykorzystania przełączania kreatywnych rejestrów socjokomunikatywnych w dyskursie kinowym. Jednocześnie rezultaty dowodzą skuteczności metody parametrycznej w badaniach nad kreatywnością lingwistyczną.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47922946","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Біблійні антропоніми й топоніми в українській мові: основні вектори розвитку досліджень","authors":"Наталія [Nataliia] В. [V.] Піддубна [Piddubna]","doi":"10.11649/sfps.2087","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2087","url":null,"abstract":"Biblical Anthroponyms and Toponyms in the Ukrainian Language: Basic Vectors of Research DevelopmentThis article considers the main features of the functioning and development of biblical anthroponyms in the modern Ukrainian language. On the one hand, proper names associated with religion serve to reflect the religious map of the world; on the other – they undergo desacralization and resacralization. This means that their pragmatic potential can expand and they can acquire non-religious semantics.As precedent names, biblical anthroponyms and toponyms reveal their pragmatic potential, first of all, in the belles-lettres style. Despite the conservatism of academic style, biblical anthroponyms function there as well, enriching scientific terminology. In the publicist style, biblical proper names are often used in strong text positions of headings. Most of the analysed units are used as symbols. Semantic and connotative amplitudes of biblical onyms are so wide that they have become the object of word game resulting in polysemy of some units and even their enantiosemy. Biblijne antroponimy i toponimy w języku ukraińskim – główne kierunki rozwojuW artykule analizuje się podstawowe cechy funkcjonowania i rozwoju biblijnych nazw osobowych we współczesnym języku ukraińskim. Nazwy własne związane z religią z jednej strony służą do odzwierciedlenia religijnego obrazu świata, z drugiej strony są poddawane desakralizacji i resakralizacji. Proces ten stwarza możliwość rozszerzenia ich potencjału pragmatycznego i uzyskania przez nie semantyki pozareligijnej.Biblijne antroponimy i toponimy stanowiące precedensowe nazwy własne realizują swój potencjał przede wszystkim w stylu literackim. Pomimo konserwatyzmu charakterystycznego dla stylu naukowego także w nim funkcjonują biblijne antroponimy i toponimy, które wzbogacają terminologię naukową. Biblijne nazwy własne w stylu publicystycznym są często wykorzystywane w wyrazistych tekstowych pozycjach nagłówków. Większość przeanalizowanych jednostek spełnia rolę symbolu. Semantyczne i konotacyjne amplitudy biblijnych onimów są na tyle pojemne, że stały się obiektem gry słownej prowadzącej do wieloznaczności, a nawet enancjosemii niektórych jednostek.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64868673","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Пословицы и поговорки с противительными союзами в русском языке: структурно-семантический аспект","authors":"Наталья [Natal′ia] Г. [G.] Склярова [Skliarova]","doi":"10.11649/sfps.2283","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2283","url":null,"abstract":"Proverbs and Sayings With Adversative Conjunctions in the Russian Language: Structural and Semantic AspectsProverbs and sayings with adversative conjunctions in the Russian language fall into three categories: mono-, multi- and non-predicative structures. They are built according to various syntactic patterns, which proves that the spontaneity of their appearance in the language is not absolute but relative, as their formation is determined by specific laws of derivation. Russian proverbs and sayings with adversative conjunctions are based on contrast, contradiction and contrary expectation. The stylistic devices used in them, namely rhyme, personification, metaphor, metonymy, simile, gradation, chiasm, serve a number of functions. The structure of proverbs and sayings with adversative conjunctions is stable although their components are subject to morphemic, morphological, syntactic and quantitative variation. There are several synonymous and polysemous units among them, as well. Przysłowia i powiedzenia ze spójnikami przeciwstawnymi w języku rosyjskim. Aspekty strukturalno-semantyczneW języku rosyjskim można wyróżnić trzy kategorie powiedzeń i przysłów ze spójnikami przeciwstawnymi: struktury jedno- i wielopredykatowe oraz konstrukcje bez predykatu; są zbudowane według różnych wzorców składniowych, co dowodzi, że spontaniczność ich pojawiania się w języku nie jest absolutna, lecz względna, ponieważ ich tworzenie podlega określonym zasadom derywacji. Rosyjskie przysłowia i powiedzenia ze spójnikami przeciwstawnymi opierają się na kontraście, sprzeczności i przeciwnych oczekiwaniach. Zastosowane w nich środki stylistyczne – rym, personifikacja, metafora, metonimia, porównanie, gradacja, chiazm – pełnią różne funkcje. Struktura takich powiedzeń i przysłów jest stabilna, pomimo że ich składniki podlegają zmianom morfemicznym, morfologicznym, syntaktycznym i ilościowym. Występują wśród nich również jednostki synonimiczne i polisemiczne.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64869424","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Nazewnictwo czarnogórskich klubów piłkarskich","authors":"M. Fastyn","doi":"10.11649/sfps.2185","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2185","url":null,"abstract":"The Names of Montenegrin Football ClubsThis article analyses the names of the Montenegrin football clubs taking part in the 2019/20 league competitions. The semantic analysis of their names presented in the study indicates that the most popular pattern is the use of a geographical name (the name of a mountain, river, lake, etc.). Other significant patterns are the use of the names of people (including the names of occupations, inhabitants of a particular region, or famous people associated with the region) and the names of abstract relations between people. Some clubs, mostly from the lowest level in the league system, use only an acronym and the name of their town/village. Nazewnictwo czarnogórskich klubów piłkarskichAutor analizuje nazwy czarnogórskich klubów piłkarskich uczestniczących w rozgrywkach sezonu 2019/20. Analiza semantyczna pokazuje, że najbardziej popularnym schematem nazewniczym jest użycie nazwy geograficznej (nazwy gór, rzek, jezior itp.). Inne istotne schematy wykorzystują nazwy ludzi (w tym nazwy zawodów, mieszkańców regionów i sławnych ludzi związanych z regionem), a także nazwy abstrakcyjne relacji międzyludzkich. Niektóre kluby, zwłaszcza z najniższego poziomu rozgrywkowego, używają wyłącznie skrótowca oraz nazwy miejscowości, w której funkcjonują.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64868874","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Психофізіологічний патерн емоції презирства: актуалізація інваріантних ознак в українській фразеології","authors":"Жанна [ZHanna] В. [V.] Краснобаєва-Чорна [Krasnobaieva-Chorna]","doi":"10.11649/sfps.2238","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2238","url":null,"abstract":"The Psychophysiological Pattern of the Emotion of Scorn: Actualisation of Invariant Features in Ukrainian PhraseologyThis article analyses the specifics of the physiological and expressive-behavioural complex of the emotion of scorn in Ukrainian phraseology in the light of psychology of emotions, emotionology, linguoculturology, evaluative semantics and axiophraseological pragmatics. The study considers the emotion of scorn in its psychological diversity as exemplified in phraseological units expressing scorn in Ukrainian. The methods applied to analyse a phraseological unit include component analysis, contextual and interpretive analysis, and parametric analysis of semantic structure with a focus on the evaluative and emotive components. Psychofizjologiczny wzorzec uczucia pogardy. Aktualizacja cech inwariantnych we frazeologii ukraińskiejNiniejszy artykuł analizuje specyfikę fizjologicznego i ekspresyjno‑behawioralnego kompleksu uczucia pogardy we frazeologii ukraińskiej w świetle psychologii emocji, emocjonologii, lingwokulturologii, semantyki wartościującej i pragmatyki aksjofrazeologicznej. Przedmiotem badań jest uczucie pogardy w jej psychologicznej różnorodności na przykładzie jednostek frazeologicznych wyrażających pogardę w języku ukraińskim. Zastosowane metody analizy jednostki frazeologicznej obejmują analizę komponentów, analizę kontekstualną i interpretacyjną oraz analizę parametryczną struktury semantycznej ze szczególnym uwzględnieniem komponentów ewaluacyjnych i emotywnych.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64869289","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Sonority Sequencing Principle and the Structure of Slovak Consonant Clusters","authors":"R. Gregová","doi":"10.11649/sfps.2341","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2341","url":null,"abstract":"The Sonority Sequencing Principle and the Structure of Slovak Consonant ClustersIn line with the Sonority Sequencing Principle (SSP), the centre of the syllable is the most sonorous sound and the sonority of the other segments in the syllable drops towards the syllable edges. Nevertheless, in many languages, there are syllable onsets and codas that violate this principle of sonority. Following the functional approach proposed by Jerzy Kuryłowicz, types of word/syllable-initial and word/syllable-final clusters in standard Slovak were delimited. A sonority-based analysis of those clusters revealed that almost 40% of the common initial consonant sequences violate the SSP. The situation with the final clusters is similar. These findings indicate that the creation of consonant clusters in a language does not depend solely on the sonority of the individual segments but also follows other phonological and/or perceptual regularities connected with the process of communication. Zasada sekwencji sonorności a struktura zbitek spółgłoskowych w języku słowackimZgodnie z zasadą sekwencji sonorności (Sonority Sequencing Principle, SSP) jądro sylaby jest dźwiękiem o najwyższej sonorności, a sonorność pozostałych segmentów sylaby maleje wraz z odległością od jądra. Niemniej jednak w wielu językach występują nagłosy i wygłosy, które naruszają tę zasadę. Przyjmując podejście funkcjonalne zaproponowane przez Jerzego Kuryłowicza, wyróżniono typy zbitek w nagłosie i wygłosie w standardowym języku słowackim. Ich analiza pod względem sonorności wykazała, że prawie 40% sekwencji powszechnie występujących w nagłosie narusza zasadę sekwencji sonorności. W przypadku wygłosu wynik był podobny. Ustalenia te wskazują, że tworzenie zbitek spółgłoskowych nie zależy wyłącznie od sonorności poszczególnych segmentów, ale również od innych prawidłowości fonologicznych i/lub percepcyjnych związanych z procesem komunikacji.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47038030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Космонимия в cлавянских переводах библейской Книги Иова","authors":"Людмила [Liudmila] Ф. [F.] Фомина [Fomina]","doi":"10.11649/sfps.2216","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2216","url":null,"abstract":"Cosmonymy in Slavic Translations of the Biblical Book of JobThis article explores the names of Venus, Pleiades, the Great Bear and Orion’s Belt in Slavic translations of the biblical Book of Job. The author proposes hypotheses about the etymology of Church Slavonic names for the following celestial objects: (1) the name денница for Venus originates from folk cosmonymy and was introduced into religious discourse by Apostle of the Slavs Constantine-Cyril; (2) the name власожелищи is etymologised as a merger of two nominations: South Slavic Власи ‘Pleiads’ and a hapax legomenon from the Book of Job *желищи ‘Great Bear’, from Hebrew Āsh or Aish ‘funeral convoy’; (3) the name кружилия for Orion is also connected with Hebrew cosmonymy and points to the mythical giant Nimrod, who was tied with a belt to the sky for his rebellion against God. Kosmonimia w słowiańskich tłumaczeniach biblijnej Księgi HiobaNiniejszy artykuł analizuje nazwy Wenus, Plejad, Wielkiej Niedźwiedzicy i Pasa Oriona w tłumaczeniach biblijnej Księgi Hioba na języki słowiańskie. Autorka przedstawia hipotezy dotyczące etymologii kilku cerkiewnosłowiańskich nazw obiektów kosmicznych: 1) nazwa planety Wenus денница została zapożyczona z kosmonimii ludowej i wprowadzona do dyskursu religijnego przez Apostoła Słowian Konstantyna-Cyryla; 2) nazwa власожелищи jest traktowana jako połączenie dwóch nazw: płd. słow. Власи ‘Plejady’ i hapaks legomenon z biblijnej Księgi Hioba *желищи ‘Wielka Niedźwiedzica’, od hebrajskiego Āsh lub Aish ʽkondukt pogrzebowyʼ; 3) nazwa Oriona кружилия rownież związana jest z kosmonimią hebrajską i wskazuje na mitycznego olbrzyma Nimroda, skazanego przez Boga na przywiązanie pasem do sklepienia niebieskiego.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46978825","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Skojarzenia werbalne w Narodowym Korpusie Języka Polskiego: przyczynek do badań nad werbalnym stereotypem \"inwalidy\"","authors":"Nawoja Mikołajczak-Matyja","doi":"10.11649/sfps.2147","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.2147","url":null,"abstract":"Verbal Associations in the National Corpus of Polish: A Contribution to the Study of the Verbal Stereotype of inwalida ‘an invalid’ The role of corpus research in linguistics and in related fields of study has increased in recent decades. Searching for and analysis of collocations and concordances of a lexical unit, which makes it possible to determine its semantic preferences and semantic prosody, can be a tool for studying stereotypes, understood as overly generalized and simplified evaluative and affective images of a fragment of reality named by the lexical unit. The aim of this article is to verify the validity of supplementing studies based on the analysis of corpus resources with data obtained in free association tests. The study focuses on the lexical unit inwalida ‘an invalid’ as the name of a concept which may be subject to strong stereotyping. The resources of the balanced sub-corpus of the National Corpus of Polish, consisting of about 250 million words, were searched for associative responses to the word inwalida given by at least 2 people from a group of 40 Polish speakers. In the corpus, the co-occurrence of the word inwalida was checked with each of the 33 obtained associations, using a search tool to identify the contexts (concordances) containing both words – inwalida and the association – with an interval of 0 and ≤5. The results of the study indicate that an association test can be a significant complement to corpus data analyses: it can provide important elements of semantic prosody which are not found in corpus analysis results, it can guide concordance search and it can indicate the elements which are the most important for the meaning of the examined word. Skojarzenia werbalne w Narodowym Korpusie Języka Polskiego: przyczynek do badań nad werbalnym stereotypem inwalidy W ostatnich dziesięcioleciach wzrasta rola badań korpusowych w językoznawstwie i naukach pokrewnych. Wyszukiwanie i analiza kolokacji i konkordancji określonej jednostki leksykalnej, pozwalające na określenie jej preferencji semantycznej i prozodii semantycznej, mogą stanowić narzędzie badania stereotypów, rozumianych jako nadmiernie uogólnione i uproszczone oceniająco-afektywne obrazy fragmentu rzeczywistości nazywanego przez daną jednostkę leksykalną. Celem analizy przedstawionej w artykule jest weryfikacja zasadności uzupełniania badań opartych na analizie zasobów korpusowych danymi uzyskanymi w teście skojarzeń swobodnych. Przeprowadzona analiza dotyczy jednostki leksykalnej inwalida, jako nazwy pojęcia podlegającego silnej stereotypizacji. W zasobach liczącego około 250 milionów słów podkorpusu zrównoważonego Narodowego Korpusu Języka Polskiego poszukiwano reakcji skojarzeniowych na hasło inwalida podanych przez minimum 2 osoby z 40-osobowej grupy użytkowników języka polskiego. Sprawdzono w korpusie współwystępowanie wyrazu inwalida kolejno z każdym z 33 uzyskanych skojarzeń, używając do tego celu narzędzia szukającego kontekstów (konkordancji) zawieraj","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47693275","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Leksyka na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim jako świadectwo wielojęzycznej przeszłości","authors":"D. Rembiszewska, Janusz Siatkowski","doi":"10.11649/SFPS.2013","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2013","url":null,"abstract":"Lexis of the Polish-East Slavic Borderland as a Testimony to a Multilingual Past The importance of borderlands has been considered in many studies in various fields, both theoretical and empirical. In this study, the borderland is approached as a geographical term, an area in Poland which is located in close proximity to the eastern border. At the same time, this spatial understanding of the border area determines cultural, linguistic and ethnic borders, which are difficult to define precisely. This article deals with the issue of difficulties in unambiguously defining the origin of certain lexemes, a fact stemming from the complicated cultural, ethnic and linguistic past of the borderlands between the West and the East Slavic regions. This has been demonstrated drawing on the example of two words: czugun ‘cast iron’, ‘cast-iron pot’ and opolonik ‘large spoon, ladle’. On the one hand, they show the complexity of the multilingual past of the areas where they can be found; on the other hand, they are a testimony to old rural realities. Leksyka na pograniczu polsko-wschodnioslowianskim jako świadectwo wielojezycznej przeszlości W wielu publikacjach badaczy z roznych dziedzin rozpatrywano znaczenie pogranicza zarowno w studiach teoretycznych, jak i w pracach empirycznych. W tekście pogranicze jest traktowane jako określenie geograficzne, obszar na terenie Polski znajdujący sie w bezpośredniej bliskości granicy panstwowej na wschodzie. Jednocześnie to przestrzenne rozumienie pogranicza wyznacza trudne do precyzyjnego wytyczenia granice kultur, jezykow i etnosow. W artykule zajeto sie problemem trudności w jednoznacznym rozstrzygnieciu pochodzenia wyrazu, ktore wynikają ze skomplikowanej, wspolnej przeszlości kulturowej, etnicznej oraz jezykowej ziem polozonych na styku zachodniej i wschodniej Slowianszczyzny. Wykazano to na przykladzie dwoch wyrazow – czugun ‘zeliwo’, ‘garnek zeliwny’ i opolonik ‘warząchew, lyzka wazowa’ – ktore z jednej strony pokazują uwiklanie wynikające z wielojezycznej przeszlości terenow, gdzie wystepują, a z drugiej strony stanowią świadectwo dawnych realiow wiejskich.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64861734","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}