Переключение социокоммуникативных регистров как параметр лингвистической креативности: Кинодискурс vs дискурс детской литературы

Abstract

Socio-Communicative Register Switching as a Parameter of Linguistic Creativity: Cinematic Discourse vs Discourse of Children’s LiteratureThis study is devoted to the discourse specificity of socio-communicative register switching as a parameter of linguistic creativity. A contrastive analysis of cinematic discourse and discourse of children’s literature helped to define the characteristics of register and the criteria of socio-communicative dissonance, which served to distinguish between creative and non-creative use of register switching. The study identifies three creative techniques of register switching, demonstrating socio-communicative dissonance (as intentional pragmatic distortion) in social roles, communicative situations and socio-communicative discourse format. The results indicate the parametric variance of activity in the discourse types under consideration, with higher values of both creative and non-creative techniques in the discourse of children’s literature, and higher relative values of creative vs non-creative use of socio-communicative register switching in cinematic discourse. The results also demonstrate the efficiency of the parametric method in the study of linguistic creativity. Przełączanie rejestrów socjokomunikatywnych jako parametr kreatywności lingwistycznej. Dyskurs kinowy vs dyskurs literatury dziecięcejPrzedmiotem artykułu jest dyskursowa specyfika przełączania rejestrów socjokomunikatywnych w roli parametru kreatywności lingwistycznej. Konfrontatywna analiza dyskursu uwzględniająca dyskurs kinowy i dyskurs literatury dziecięcej pomogła określić charakterystykę rejestrów oraz kryteria dysonansu socjokomunikatywnego, co posłużyło do wskazania różnic pomiędzy kreatywnym a niekreatywnym użyciem przełączania rejestrów. Stwierdzono istnienie trzech kreatywnych technik przełączania rejestrów, wprowadzających dysonans socjokomunikatywny (będący celowym zniekształceniem pragmatycznym) w zakresie ról społecznych, sytuacji komunikacyjnych i formatu dyskursu socjokomunikatywnego. Rezultaty pokazują zmienność aktywności parametrowej konfrontowanych typów dyskursu, z wyższymi wartościami zarówno kreatywnych, jak i niekreatywnych technik w dyskursie literatury dziecięcej, a zarazem wyższymi relatywnymi wartościami wykorzystania przełączania kreatywnych rejestrów socjokomunikatywnych w dyskursie kinowym. Jednocześnie rezultaty dowodzą skuteczności metody parametrycznej w badaniach nad kreatywnością lingwistyczną.