Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej最新文献

{"title":"Leksyka na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim jako świadectwo wielojęzycznej przeszłości","authors":"D. Rembiszewska, Janusz Siatkowski","doi":"10.11649/SFPS.2013","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2013","url":null,"abstract":"Lexis of the Polish-East Slavic Borderland as a Testimony to a Multilingual Past The importance of borderlands has been considered in many studies in various fields, both theoretical and empirical. In this study, the borderland is approached as a geographical term, an area in Poland which is located in close proximity to the eastern border. At the same time, this spatial understanding of the border area determines cultural, linguistic and ethnic borders, which are difficult to define precisely. This article deals with the issue of difficulties in unambiguously defining the origin of certain lexemes, a fact stemming from the complicated cultural, ethnic and linguistic past of the borderlands between the West and the East Slavic regions. This has been demonstrated drawing on the example of two words: czugun ‘cast iron’, ‘cast-iron pot’ and opolonik ‘large spoon, ladle’. On the one hand, they show the complexity of the multilingual past of the areas where they can be found; on the other hand, they are a testimony to old rural realities. Leksyka na pograniczu polsko-wschodnioslowianskim jako świadectwo wielojezycznej przeszlości W wielu publikacjach badaczy z roznych dziedzin rozpatrywano znaczenie pogranicza zarowno w studiach teoretycznych, jak i w pracach empirycznych. W tekście pogranicze jest traktowane jako określenie geograficzne, obszar na terenie Polski znajdujący sie w bezpośredniej bliskości granicy panstwowej na wschodzie. Jednocześnie to przestrzenne rozumienie pogranicza wyznacza trudne do precyzyjnego wytyczenia granice kultur, jezykow i etnosow. W artykule zajeto sie problemem trudności w jednoznacznym rozstrzygnieciu pochodzenia wyrazu, ktore wynikają ze skomplikowanej, wspolnej przeszlości kulturowej, etnicznej oraz jezykowej ziem polozonych na styku zachodniej i wschodniej Slowianszczyzny. Wykazano to na przykladzie dwoch wyrazow – czugun ‘zeliwo’, ‘garnek zeliwny’ i opolonik ‘warząchew, lyzka wazowa’ – ktore z jednej strony pokazują uwiklanie wynikające z wielojezycznej przeszlości terenow, gdzie wystepują, a z drugiej strony stanowią świadectwo dawnych realiow wiejskich.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64861734","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Analiza kognitywno-semantyczna polskich oraz serbskich związków frazeologicznych z komponentem somatycznym określających stany emocjonalno-uczuciowe","authors":"Vesna Jovanović-Mihaylov","doi":"10.11649/SFPS.2036","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2036","url":null,"abstract":"A Comparative Cognitive-Semantic Analysis of Polish and Serbian Phraseological Units Which Are Related to Emotional-Affective States and Contain Components Referring to Parts of Human Body This article offers an analysis of Polish and Serbian phraseological units which are related to emotional-affective states and contain components referring to parts of human body. The cognitive-semantic analysis presented in the study considers 145 such units. The corpus is divided into three thematic groups, taking into account all three types of emotions: positive, neutral and negative. The article presents the meaning of phraseological units in focus and considers the impact of symbolism of given parts of the body on shap­ing it. The conclusion highlights the key similarities and differences between the Polish and Serbian phraseological units under discussion. Analiza kognitywno-semantyczna polskich oraz serbskich związkow frazeologicznych z komponentem somatycznym określających stany emocjonalno-uczuciowe Celem artykulu jest prezentacja analizy związkow frazeologicznych odnoszących sie do stanow emocjonalno-uczuciowych z komponentem somatycznym w jezyku polskim oraz serbskim. Na podstawie korpusu, zawierającego 145 frazeologizmow, jednostki frazeologiczne zostaly poddane semantyczno-kognitywnej analizie. Korpus zostal podzielony na trzy grupy tematyczne. Zaproponowana klasyfikacja uwzglednila wszystkie trzy typy emocji: pozytywne, negatywne oraz neutralne. Przedstawiono znaczenie badanych frazeologizmow oraz ukazano, w jakim stopniu symbolika danych cześci ciala wplynela na uksztaltowanie znaczenia frazeologicznego. W koncowej cześci artykulu omowiono podobienstwa i roznice w zakresie polskich i serbskich związkow frazeologicznych.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64868914","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Wykaz publikacji dr hab. Elżbiety Kędelskiej","authors":"A. Łuczak","doi":"10.11649/SFPS.2390","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2390","url":null,"abstract":"List of Publications by Dr hab. Elżbieta KędelskaThe paper provides a list of publications by Dr hab. Elżbieta Kędelska. Wykaz publikacji dr hab. Elżbiety KędelskiejArtykuł stanowi wykaz publikacji dr hab. Elżbiety Kędelskiej.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64869634","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Нове двомовне фразеологічне видання: полемічна рефлексія","authors":"Тетяна [Tetiana] Анатоліївна [Anatoliïvna] Космеда [Kosmeda], Олена [Olena] Олегівна [Olehivna] Ковалевська [Kovalevsʹka]","doi":"10.11649/sfps.1975","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.1975","url":null,"abstract":"A New Bilingual Phraseological Dictionary: A Polemical ReflectionThis article presents a critical analysis of the bilingual publication entitled A Lexicon of Polish and Ukrainian Active Phraseology (Leksykon aktywnej frazeologii polskiej i ukraińskiej / Leksykon pol′s′koï ta ukraïns′koï aktyvnoï frazeolohiï), compiled by Roman Tymoshuk, Wojciech Sosnowski, Maciej Jaskot and Yurii Ganoshenko. In the history of Ukrainian-Polish and Polish-Ukrainian phraseography of the twenty-first century, this is the second attempt at creating a bilingual phraseological dictionary, following the publication of A Concise Ukrainian-Polish Dictionary of Set Expressions: Lexical Equivalents, Phraseologisms, Proverbs and Sayings (Korotkyĭ ukraïns′ko-pol′s′kyĭ slovnyk ustalenykh vyraziv: Ekvivalenty slova, frazeolohizmy, prysliv′ia ta prykazky, Poznań and Kharkiv, 2017), compiled by Tetiana Kosmeda, Olena Homeniuk and Tetiana Osipova.The distinctive feature of the reviewed dictionary is that it contains phraseologisms which are most widely used in everyday speech. The compilers developed an original conception: (1) Polish-Ukrainian and Ukrainian-Polish parts differ in content, as they were compiled independently, yet most popular phraseologisms are included in both parts; (2) the most representative set expressions in active use in both languages were selected on the basis of questionnaires and mass media material; (3) entries include illustrative material; (4) it has an optimal size – about 1,000 phraseological units.On the other hand, the dictionary also has some drawbacks, such as: (1) it lacks key criteria for determining the status of the notion “active” phraseology; (2) it does not include slang phraseologisms which do not belong to literary language; (3) the meanings of phraseological units are described by means of simple syntactic structures which lack consistent criteria of clarity and comprehensibility of interpretation, and the dictionary does not cover all semantic potential and pragmatic information of the listed units; (4) excessively categorical interpretation of the notion zero equivalence; (5) not all entries contain stylistic labels, and those used are only of three types: slang, colloquial, vulgar; the label przyslowie/приказка (proverb) seems incorrect, as the compilers do not provide criteria of its separate status; (6) metalanguage of the dictionary is marked with some violations of orthographic and stylistic norms. Nevertheless, the dictionary has undoubtedly enriched the theory of phraseography, phraseographic practice and found its users. Polemiczna refleksja na temat nowego dwujęzycznego słownika frazeologicznegoNiniejszy artykuł przedstawia analizę krytyczną dwujęzycznego Leksykonu aktywnej frazeologii polskiej i ukraińskiej (Лексикон польської та української активної фразеології), autorstwa Romana Tymoshuka, Wojciecha Sosnowskiego, Macieja Jaskota i Yuriia Ganoshenki. Jest to drugi dwujęzyczny słownik frazeologiczny w historii ukraińsko-pol","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64857951","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Hasła z gwiazdkami w \"Słowniku prasłowiańskim\" (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego","authors":"Tadeusz Lewaszkiewicz","doi":"10.11649/SFPS.2015","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2015","url":null,"abstract":"Asterisked Entries in the Proto-Slavic Dictionary ( Slownik praslowianski , 1974–2001), edited by Franciszek Slawski Volumes 5–8 of the Proto-Slavic Dictionary ( Slownik praslowianski , 1974–2001), edited by Franciszek Slawski, include 116 asterisked entries; 109 of them concern the Etymological Dictionary of Slavic Languages ( Ėtimologicheskiĭ slovarʹ slavianskikh iazykov , 1974–2018), edited by O. N. Trubachev, and the remaining 7 – other authors and Slavic dictionary sources. The entries in question almost exclusively contain strongly critical assessment of reconstruction and etymologisation of particular items of Slavic lexis proposed in those publications. Although the asterisked entries (authored mainly by Slawski) are certainly of high scholarly standard, some of the proposals they criticise should be considered viable. Possibly, those hypotheses can be positively verified in the future, when we have a more extensive knowledge on historical and modern Slavic dialectal lexis and appellative vocabulary preserved in onomastic material.   Hasla z gwiazdkami w Slowniku praslowianskim (1974–2001) pod redakcją Franciszka Slawskiego W tomach 5–8  Slownika praslowianskiego  (1974–2001) pod redakcją Franciszka Slawskiego znajduje sie 116 artykulow haslowych z gwiazdkami – 109 dotyczy slownika etymologicznego (1974–2018) pod redakcją O. N. Trubaczowa, 7 zaś innych autorow i kompendiow slawistycznych. Hasla z gwiazdkami zawierają prawie wylącznie jednoznacznie krytyczne oceny rekonstrukcji praslowianskich i innych przejawow etymologizowania leksyki slowianskiej. Hasla z gwiazdkami (zredagowane glownie przez F. Slawskiego) zaslugują na wysoką ocene. Cześc skrytykowanych etymologii nalezy jednak potraktowac jako wartościowe hipotezy. Byc moze w przyszlości zostaną one pozytywnie zweryfikowane, gdy lepiej poznamy dawną oraz istniejącą wspolcześnie slowianską leksyke gwarową i slownictwo pospolite zawarte w slowianskich materialach onomastycznych.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64864115","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Refleksja leksykograficzna w przedmowach do dawnych słowników przekładowych","authors":"Anna Lenartowicz-Zagrodna","doi":"10.11649/SFPS.1989","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.1989","url":null,"abstract":"Reflection on Lexicography in Prefaces to Historical Translation DictionariesThis article aims to examine the scope of information included in prefaces to historical bilingual or trilingual dictionaries. An analysis of prefaces to eighteen Polish-Latin and Latin-Polish dictionaries made it possible to indicate the most frequently discussed issues: references to dictionaries by earlier authors; description of the addressee and the purpose of the dictionary, praise of the work; notes on the models on which it draws; comments on the concept and macrostructure of the dictionary; comments on the microstructure of the dictionary. As established, until the nineteenth century prefaces to such dictionaries were dominated by general comments, whereas detailed notes were not an obligatory element: they largely depended on the size of the dictionary – the more extensive the dictionary, the more details about its macro- and microstructure were discussed in the preface. Refleksja leksykograficzna w przedmowach do dawnych słowników przekładowychCelem analizy było ustalenie, jaki zakres wiadomości rejestrowały przedmowy do dawnych słowników przekładowych. Analiza przedmów do 18 słowników polsko-łacińskich i łacińsko-polskich pozwoliła wyodrębnić najczęściej pojawiające się zagadnienia: przywoływanie prac poprzedników; wskazanie adresata i celu wydania oraz pochwała słownika; uwagi dotyczące wykorzystanych pierwowzorów; uwagi na temat koncepcji i makrostruktury słownika; uwagi na temat mikrostruktury słownika. Ustalono, że do XIX wieku przeważały w słownikach uwagi ogólne, natomiast uwagi metasłownikowe nie były elementem obligatoryjnym i zależały w dużym stopniu od objętości słownika – im obszerniejszy był słownik, tym szczegółowiej omawiano w przedmowach jego makro- i mikrostrukturę.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47116337","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Основні напрямки дослідження українських прізвищ (кінець XVII – початок XXI ст.): I. Доробок українських ономастів","authors":"Наталія [Nataliia] Богданівна [Bohdanivna] Вирста [Vyrsta], Наталія [Nataliia] Володимирівна [Volodymyrivna] Рокіцька [Rokitsʹka]","doi":"10.11649/SFPS.1948","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.1948","url":null,"abstract":"Main Trends in the Study of Ukrainian Surnames (Late Seventeenth – Early Twenty-First Centuries): I. The Achievements of Ukrainian Onomasticians This article analyses main trends in the study of Ukrainian surnames from the period between the late seventeenth and the early twenty-first centuries. It points out the topicality of research on regional anthroponymy and its contribution to the development of studies on dialects, lexis, word formation and other issues in linguistics. Proper names contain a wealth of linguistic and historical information on realities of a nation or a particular region. The analysed material demonstrates that scholars investigating Ukrainian surnames have devoted considerable attention to the formation and development of the Ukrainian anthroponymic system, the functioning of anthroponyms in language, and the origin and semantics of personal names. They have identified the main stages in the formation of Ukrainian surnames and outlined the development of their role as a sign common to all members of a family, focusing in particular on the processes that have fostered the formation and development of the Ukrainian surname system. They have also examined the lexical basis of surnames, and identified the most productive lexical groups in this regard. The article presents the state of research on the classification of Ukrainian surnames according to their motivation features and means of their formation. It also sketches the prospects of further studies on Ukrainian anthroponomy. It points out that as yet there is no full register of Ukrainian surnames, and that some of the materials collected in particular regions have only been presented in dissertations and are often kept in private files of the researchers. Glowne kierunki badan nad ukrainskimi nazwiskami (koniec XVII – początek XXI wieku): I. Dorobek ukrainskich onomastow Artykul dotyczy analizy glownych kierunkow w badaniach nad ukrainskimi nazwiskami z okresu od konca XVII do początkow XXI wieku. Wskazano na aktualnośc badan w zakresie antroponimii regionalnej, ktore w znacznym stopniu przyczyniają sie do rozwoju dialektologii, leksykologii, derywatologii i innych galezi jezykoznawstwa. Nazwy osobowe najpelniej odzwierciedlają jezykowe i historyczne realia dawnego zycia calego narodu lub określonego regionu. Przeanalizowany material pozwala stwierdzic, ze badając nazwiska ukrainskie, naukowcy zwracają duzą uwage na tworzenie i rozwoj narodowego systemu antroponomicznego, funkcjonowanie antroponimow w jezyku, pochodzenie i semantyke nazw osobowych. Badacze określili glowne etapy ksztaltowania sie i stabilizowania nazwisk jako oficjalnych znakow rodowych, zwracając uwage zwlaszcza na procesy, ktore przyczynily sie do powstania i stabilizacji ukrainskiego systemu nazwisk. Zbadali takze leksykalną baze nazwisk i ustalili najbardziej produktywne grupy leksykalne stanowiące podstawe slowotworczą wspolczesnych nazwisk ukrainskich. W artykule omowiono stan badan w zakresie podz","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48331882","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Внесок Харківської лінгвістичної школи у становлення й розвиток теорії невербальної комунікації","authors":"Тетяна [Tetiana] Федорівна [Fedorivna] Осіпова [Osipova]","doi":"10.11649/sfps.1967","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/sfps.1967","url":null,"abstract":"Contribution of the Kharkiv Linguistic School to the Formation and Development of Theory of Non-Verbal CommunicationThis article describes contribution of the Kharkiv linguistic school to the formation of theory of non-verbal communication (NVC) and indicates the periods of its development in Ukrainian linguistics: from the psycholinguistic research of Oleksandr Potebnia (the late nineteenth century) to modern pragmalinguistic studies. The article aims to familiarise the European scholarly community with theoretical achievements of world-class Ukrainian linguists: Oleksandr Potebnia, Leonid Bulakhovs′kyĭ, Iuriĭ Shevel′ov (Iuriĭ Sherekh, George Shevelov), who directly or indirectly formed a theory of non-verbal communication (its methodological postulates, typology of non-verbal parameters, terminology), as well as with achievements of their followers, representatives of the pragmalinguistic branch of the Kharkiv linguistic school, exploring issues of NVC theory in the framework of discourse theory.Modern Ukrainian linguists actively develop non-verbal communication theory in relation to discourse practice (theoretical, terminological, stylistic, ethnocultural, idiolectic, gender and lexicographic aspects) and declare to have worked out a methodology for a comprehensive analysis of the non-verbal communication system on the basis of oral and written Ukrainian material. However, the article draws attention to the lack of a national Ukrainian theoretical platform, uniform NVC metalanguage and research methods, and identifies this issue as the most pressing research challenge.Based on the presented conceptualisations, the article identifies five periods of the formation and development of the Ukrainian theory of NVC, as reflected in the achievements of the most well-known and the strongest school in Ukrainian linguistics: (1) the initial period: late 19th – early 20th centuries; (2) the avant-garde period: 1920s–1930s; (3) the Soviet period: 1930s–1960s; (4a) the (“post-Soviet”) diaspora period (1970s); (4b) the post-Soviet period (1990s); (5) the current period: since the early 2000s. The article also outlines research prospects in this study area. Wkład charkowskiej szkoły językoznawczej w powstanie i rozwój teorii komunikacji niewerbalnejNiniejszy artykuł opisuje wkład charkowskiej szkoły językoznawczej w powstanie i rozwój teorii komunikacji niewerbalnej oraz nakreśla etapy rozwoju tej teorii w ukraińskim językoznawstwie, począwszy od psycholingwistycznych badań Ołeksandra Potebni pod koniec XIX wieku aż po współczesne badania pragmalingwistyczne.Artykuł ma na celu zapoznanie europejskich badaczy z teoretycznymi osiągnięciami ukraińskich językoznawców światowej klasy: Ołeksandra Potebni, Leonida Bułachowskiego, Jurija Szewelowa (Jurija Szerecha, George’a Shevelova), którzy bezpośrednio lub pośrednio przyczynili się do sformułowania teorii komunikacji niewerbalnej (jej postulatów metodologicznych, typologii parametrów niewerbalnych, terminologii),","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49515123","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Типологія словотвірних парадигм префіксальних дієслів зі значенням «переміщення вгору» в польській мові","authors":"Л. В. Сегін [Sehin]","doi":"10.11649/SFPS.2021","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2021","url":null,"abstract":"A Typology of Word-Formation Paradigms of Polish Prefixed Verbs with the Meaning of ‘Moving Upwards’ This article offers an analysis of the derivational potential of Polish prefixed verbs with the meaning of ‘moving upwards’. The study defines a typical derivational paradigm of the verbs in focus, singles out derivational paradigm blocks based on word-class affiliation of the deverbatives, delineates structural types of derivational paradigms according to the number of such blocks, and identifies the main derivational trends of the verbs under scrutiny. The study found that the prefixed verbs have a significant derivational potential primarily at the level of substantive word formation, with verb formations being less regular, and adjective formations proving the least regular. In terms of structural typology, the most frequent microsystems contained one word-class block (noun derivatives), two blocks (noun and verb derivatives), or three blocks (noun, adjective and verb derivatives). Typologia paradygmatow slowotworczych czasownikow przedrostkowych o znaczeniu ‘przemieszczac ku gorze’ w jezyku polskim Artykul poświecony jest badaniom potencjalu slowotworczego czasownikow przedrostkowych o znaczeniu ‘przemieszczac ku gorze’ w jezyku polskim. W toku badan zrekonstruowano typowy paradygmat slowotworczy analizowanych czasownikow, wyodrebniono bloki paradygmatu slowotworczego dewerbatywow wedlug przynalezności do cześci mowy oraz typy strukturalne paradygmatow slowotworczych w zalezności od liczby takich blokow. W artykule określono rowniez glowne trendy slowotworcze analizowanych czasownikow. Badania wykazaly, ze czasowniki przedrostkowe mają znaczący potencjal slowotworczy przede wszystkim na poziomie derywacji substantywnej, mniej regularne jest tworzenie derywatow czasownikowych, zaś najmniej regularne – tworzenie derywatow przymiotnikowych. W typologii paradygmatow slowotworczych najliczniej reprezentowane są mikrosystemy z jednym blokiem derywatow przynaleznych do cześci mowy (substantywny), z dwoma blokami (substantywno-werbalny) i z trzema blokami (substantywno-adiektywno-werbalny).","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64868553","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Rec.: Aleksandra Niewiara, \"Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura\", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, 320 ss.","authors":"Ewa Masłowska","doi":"10.11649/SFPS.2324","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/SFPS.2324","url":null,"abstract":"Review: Aleksandra Niewiara, Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, 320 pp.This paper is a review of Aleksandra Niewiara’s monograph Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura [Imagology – Collective Memory – Mind and Culture]. The volume investigates the nature of collective conceptions of nations in terms of ethnolinguistic imagology. It consists of a theoretical part (“Concepts of Nations in the Light of Cognitive Studies on Culture”), an analytical part (examining verbal and visual data) and a comparative part, which discusses ways of constructing ideas about nations as cultural conceptualisations: networks of concepts present in the minds of members of a community (and therefore also representatives of a culture). Concepts of nations have thus far been considered a static and fragmentary category. The reviewed monograph shows this category as an element of the network of culture, which reflects the basic image schemas and – like any part of culture – changes over time. Rec.: Aleksandra Niewiara, Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, 320 ss.Niniejszy artykuł stanowi recenzję monografii poświęconej polskim wyobrażeniom o narodach w ujęciu imagologii etnolingwistycznej. Praca składa się z trzech części: teoretycznej (Wyobrażenia o narodach w świetle kognitywnych badań kultury), analitycznej (danych werbalnych i wizualnych) oraz badawczej w formie dyskusji nad sposobem konstruowania wyobrażeń o narodach jako konceptualizacji kulturowych w postaci sieci pojęć obecnych w umysłach pojedynczych osób wybranej grupy społecznej – reprezentantów danej kultury. Kategoria wyobrażeń o narodach, uważana dotąd za specyficzną ze względu na statyczny i wycinkowy sposób konceptualizacji, przedstawiona została jako jeden z elementów sieci kultury, odwzorowujący podstawowe schematy wyobrażeniowe i podlegający – jak cała kultura – zmianom na osi czasu.","PeriodicalId":40627,"journal":{"name":"Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64869860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}