{"title":"KANT I HEMIJA BEZ MATEMATIKE","authors":"Goran Rujević","doi":"10.19090/arhe.2021.35.123-142","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.123-142","url":null,"abstract":"Imanuel Kant u delu Metafizička polazna načela prirodne nauke iznosi oštar stav da hemija nije prava nauka, što u njegovom registru znači da se u hemiji ne upotrebljavaju konstrukcije čistog opažaja, to jest da u hemiji nema čiste matematike. Ovo može da zvuči neobično za poznavaoce savremene kvantitativne hemije, a u izvesnoj meri se kosi i sa sadržajem Kantovih najranijih spisa o prirodi. U tekstu Sažeta razmatranja o vatri Kant koristi geometrijske konstrukcije pri rezonovanju o tipično hemijskom fenomenu, toploti. Detaljnijom analizom ovog teksta i poređenjem sa izvesnim istaknutim teorijama toplote, uviđamo da je Kantovo objašnjenje toplote pre dinamičko nego hemijsko. Pomoću ovog uvida možemo da razrešimo naznačenu diskrepancu stavova o hemiji: niti je Kant u međuvremenu izmenio svoj pogled na hemiju niti je njegovo viđenje hemije nedosledno, već je sadržaj spisa o vatri pre fizički nego hemijski predmet.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43440492","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GIORDANO BRUNO, HIS PLACE IN THE HISTORY OF PHILOSOPHY AND IDEAS","authors":"Yannis Fikas","doi":"10.19090/arhe.2021.35.225-239","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.225-239","url":null,"abstract":"The aim of this paper is to present the Renaissance philosopher Giordano Bruno. According to Giordano Bruno, a human being is threefold composed of a body (soma), soul (psyche) and spirit (nous). Bruno’s philosophical theory on the harmonization of the soul with the mind (nous) and the body focuses mainly on the shaping of the psychological world through the development of imagination and memory. Bruno’s works deal with the “Art of Memory”, which elevates and gradually extends the consciousness of the disciple of wisdom from the earthly world to the extending boundaries of the starry sky. Bruno supports that humans who process the images of ideas through their imagination can approach the same archetypical ideas found within the divine mind and then embody them without distortions to the material world. These images constitute the best guides to the soul, because they elevate consciousness and facilitate its entry and access to the archetypical ideas found in the universal intellect. As these images dim the light, they prepare the eyes of the soul which are still wrapped in fog to gradually face the very same ideas.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49288111","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ONO NEOGRANIČENO NAČELO","authors":"Željko Kaluđerović","doi":"10.19090/arhe.2021.35.163-182","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.163-182","url":null,"abstract":"Autor u članku razmatra različite modalitete pristupa jedinom sačuvanom Anaksimandrovom fragmentu (DK12B1), koji se istovremeno smatra i prvim pisanim dokumentom u istoriji Zapadne filozofije. Slično kao i u Talesovom slučaju, glavni izvor za izučavanje stavova ovog miletskog mislioca predstavlja Aristotelova zaostavština. Naime, iako se u Stagiraninovim delima na Anaksimandrovo ime nailazi samo četiri puta, znatno je veći broj mesta na kojima se upućuje ili aludira na „Talesovog sledbenika i učenikaˮ. U radu se, napre, istražuju moguća određenja ključnog pojma njegove filozofije τὸ ἄπειρον, koja se generalno kreću od toga da je apeiron „nešto između” (τὸ μεταξύ ili τὸ μέσον) elemenata, do toga da je on „mešavina” (μῖγμα) svih elemenata. Dodatno se tematizuje i pitanje da li je apeiron nešto što je „prostorno neograničeno”, ili je nešto što je „kvalitativno neodređeno”. Autor je, na Aristotelovom tragu, analizirao i da li je „ono neograničeno” čisto monističko načelo, ili je bivajući svrstan u grupu filozofa zajedno sa Empedoklom, Anaksagorom i Demokritom, Anaksimandar situiran kao neko ko nije više mogao govoriti o jednom načelu svega. Zaključak autora je da je, bez obzira na nedoumice i neslaganja među kasnijim komentatorima oko prirode ἄπειρον-a, izvesno da Anaksimandrovo „ono neograničeno” treba interpretirati kao tvar, i svrstati ga u grupu tzv. materijalnih uzroka.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49541617","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GADAMEROVO „PONAVLJANJE“ MIMEZISA I","authors":"Nikola Tatalović","doi":"10.19090/arhe.2021.35.203-223","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.203-223","url":null,"abstract":"Istraživanje prati osnovne momente Gadamerove rehabilitacije pojma mimezis koji je od odlučujućeg značaja za izgradnju celine njegovog projekta filozofske hermeneutike. Istraživanje ukazuje na temeljne pretpostavke koje rukovode Gadamerovim vraćanjem „izvornom” smislu mimezisa. Analizirajući Gadamerovo razumevanje pojma igre, preobražaja u tvorevinu i vremenskog karaktera umetničkog dela, istraživanje nastoji da ukaže na temeljnu određenost Gadamerovog pojma mimezis platonističkom tradicijom, pre svega neoplatonizmom. U pogledu na platonistički postavljenu igru razumevanja mimezisa koja se kreće kroz sukob istine kao korespondencije i istine kao samoprikazivanja bitka, analize u konačnom pokazuju da je kod Gadamera na delu opetovanje, a ne ponavljanje mimezisa, te se ukazuje na nužnost napuštanja pojma istine ukoliko se zaista želi izvršiti ponavljanje mimezisa. Prvi deo istraživanja, prezentovan u ovome radu, ima za cilj provođenje najvećeg dela prethodno navedenih analiza kako bi se u drugom delu istraživanja obrazložio prethodno istaknuti zaključak u pogledu karaktera Gadamerovog pojma mimezisa.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45789565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ANALIZA KONCEPTA REFLEKSIVNOSTI U TEORIJI PJERA BURDJEA","authors":"Vedran Dizdarević","doi":"10.19090/arhe.2021.35.261-277","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.261-277","url":null,"abstract":"U ovom radu ćemo analizirati jedan od centralnih pojmova u teoriji francuskog sociologa i antropologa Pjera Burdjea, pojam refleksivnost. U prvom djelu, predstavljamo ovaj pojam i široku tradiciju kantijanskog filozofskog projekta, te specifično čitanje ovog projekta od strane Burdjea, kroz prizmu Emila Dirkema, Marsela Mosa, Rudolfa Karnapa i Ludviga Vitgenštajna. Nakon toga, preko detaljnog čitanja nekoliko tekstova Burdjea uz analizu njegovih komentatora, definisaćemo pojam refleksivnost i njegovo značenje. U drugom djelu, razmotrićemo konkretni problem naučnika u polju nauke, njegov odnos prema polju, njegovom habitusu i specifični problem sholastičke situacije – glavne prepreke procesa refleksivnosti – odnosno praktikovaćemo refleksivnost na sami poziv nauke i profesije naučnika. Takođe, ilustrovaćemo šta tačno znači pričati o naučnom polju ili polju nauke, a ne samo o nauci po sebi. U trećem djelu, usmerenost će nam biti na potrebi za refleksivnost u domenu društvenih nauka, koje su istovremeno i proizvod i proizvođač društvene stvarnosti.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46583925","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"MEŠOVITA PRIRODA PSIHOANALITIČKOG DISKURSA","authors":"Gordana Vulević","doi":"10.19090/arhe.2021.35.335-353","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.335-353","url":null,"abstract":"Frojd se, još od svoje monografije O afaziji, distancirao od neurološkog redukcionizma svojih savremenika. Ukazujući da se fenomen afazije mora razumeti nezavisno od lokalizacije lezije, Frojd je doprineo svojem potonjem razumevanju fenomena histerije. Histerični simptom se ne može svesti na degenerativne promene centralnog nervnog sistema. U slučaju histerije, predstava reči biva otcepljena od predstave stvari. Neurotični simptom se, na tome će se upravo i bazirati potonja Frojdova doktrina, upravo, otklanja onda kada se tokom psihoterapijskog procesa poveže predstava reči sa predstavom stvari. Odnosno, kada se verbalizuju nesvesni sadržaji koji leže u osnovi simptoma. Diskurs pacijenta, njegove slobodne asocijacije, bitno profiliše drugi diskurs; tj. pacijentovo nesvesno. U analitičkoj situaciji, ono (nesvesno) nam se otkriva kao diskurs. Dakle, kao nešto što (uvek, nekako tek) valja protumačiti, a onda i (kao protumačeno) razumeti. Da nije tako, besmisleno bi bilo klasično određenje psihoanalize kao talking cure. To je nesporno. Ipak, da bi to talking uopšte moglo biti cure, neophodna je suštinska povezanost simboličkog i energetskog. Lingvistička re-interpretacija, nastavlja Riker, ne predstavlja alternativu ekonomskoj eksplanaciji. Dinamika značenja nužno podrazumeva telesno (energetsko)","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44970444","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"THE LEGAL AND ETHICAL ASPECTS OF THE USE OF LETHAL AUTONOMOUS WEAPON SYSTEMS IN WARFARE","authors":"Ivica Kelam, Tomislav Nedić","doi":"10.19090/arhe.2021.36.323-352","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.36.323-352","url":null,"abstract":"The development of new technologies has always found its first application in warfare, from the invention of the bow and arrow, through the discovery of gunpowder, to the use of unmanned aerial vehicles in the “War on Terror.” The “successful” use of drones in the targeted killings of “terrorists” gave additional impetus to the development of new types of autonomous weapons that completely replace soldiers of blood and flesh on the battlefield. Currently, there is significant controversy over fully autonomous weapons that are fully autonomous in carrying out military operations. They can autonomously decide on the use of deadly force against “enemy” human beings. This kind of autonomy causes numerous controversies, not only legal but also ethical. Moreover, it calls into question the very essence of man, i.e., whether the “killer robot” is the next evolutionary stage in the development of the human species or a technological return to barbarism. This paper will analyze some of the above legal and ethical dilemmas that await us in the near future.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45463569","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ПРИЛОГ РАЗУМЕВАЊУ НАДРАЦИОНАЛНИХ ЕЛЕМЕНАТА ПЛАТОНОВЕ СПОЗНАЈНЕ ПСИХОЛОГИЈЕ","authors":"Михаило Стојановић","doi":"10.19090/arhe.2021.36.99-127","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.36.99-127","url":null,"abstract":": Истраживачки пројекат се у раду излаже у три фазе. У уводном се даје кратка абревијација становишта поводом проблема Добра унутар Платонове метафизике. У другом делу се уводи одредница θέα, дефинише њено семантичко поље у ширем смислу и разлаже улога у систему Платонове философије. Овде настојимо показати да се кроз смисао овог појма долази до централних момената учења. Консеквентно, θέα се показује као интегрални део Платоновог система. У трећем делу се у историјско-философском смислу разматрају садржинска одређења одреднице θέα. На основу датих анализа истраживачки рад настоји да пружи известан новум у погледу егзегезе Платонових текстова, а овај се примарно односи на приступ проблему Добра. Уместо учесталог онтолошког третмана (када се одредници таксативно приписују особине), овде нудимо гносеолошки угао у разумевању. Резултати истраживања указују на блискост између доминантнe религијскe институцијe антике (култ Елеусине) и спекулативног система Платонове метафизике.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45643989","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GADAMEROVO „PONAVLJANJE“ MIMEZISA II","authors":"Nikola Tatalović","doi":"10.19090/arhe.2021.36.235-253","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.36.235-253","url":null,"abstract":"Rad predstavlja nastavak analiza Gadamerove rehabilitacije pojma mimezisa koji nosi celinu njegovog projekta filozofske hermeneutike. Oslanjajući se na rezultate analiza provedenih u prethodnom radu ovaj članak u konačnom tvrdi da je kod Gadamera na delu opetovanje, a ne ponavljanje mimezisa, te ukazuje na nužnost napuštanja pojma istine ukoliko se zaista želi izvršiti ponavljanje mimezisa i izaći iz začaranog kruga platonistički postavljene igre zarobljavanja mimezisa.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49381110","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PITANJE O STVARI: HAJDEGER O KATEGORIJALNIM BIVSTVUJUĆIMA","authors":"Una Popović","doi":"10.19090/arhe.2021.36.53-72","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2021.36.53-72","url":null,"abstract":"Ovo istraživanje posvećeno je problemu razmatranja bivstvujućih različitih od čoveka u Hajdegerovoj misli tridesetih godina XX veka. Cilj rada je da se ukaže na značaj ovog problema u poznoj Hajdegerovoj filozofiji, a spram pozicija rane faze. U radu ćemo pojam stvari uzeti kao odlikovani pojam za ovaj tip bivstvujućih, a problem prostora predstavićemo kao nit vodilju za njihovo tumačenje. Rezultati analiza trebalo bi da omoguće precizniji rad na razmatranju pitanja o umetničkom delu, tvorevini i slično.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43512519","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
