PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.6
P. Panas
{"title":"W poszukiwaniu (wygnańczej) tożsamości ocalałej. O bohaterce opowiadań Jadwigi Maurer","authors":"P. Panas","doi":"10.14746/por.2022.2.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.6","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony został problematyce tożsamości bohaterki opowiadań Jadwigi Maurer (1932-2012). Jest nią żydowska dziewczyna ocalała z zagłady, która po wojnie emigruje do Niemiec, do Monachium. Szczegółowa analiza kolejnych tekstów układających się w swoiste cykle ujawnia, że na płaszczyźnie tożsamościowej warunkiem i jednocześnie skutkiem ocalenia od śmierci było źródłowe doświadczenie wygnania. Doświadczenie to po wojnie stało się dla bohaterki prozy Maurer swoistą matrycą poznawczą porządkującą jej ogląd rzeczywistości, a także wyznaczającą aksjologiczne ramy egzystencjalnych wyborów. ","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45597609","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.7
Dagmara Drewniak
{"title":"From Poland to Canada: Memories of Communist Poland and Migration to Canada in Three Texts by Polish-Born Migrant Women Writers","authors":"Dagmara Drewniak","doi":"10.14746/por.2022.2.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.7","url":null,"abstract":"Canadian ethnic literature has been dominated by testimonies of migrant experience for a long time. Writers of Eastern European extraction, such as Janice Kulyk Keefer, Eva Hoffman, Eva Stachniak, Lisa Appignanesi or Elaine Kalman Naves to mention just a few, have contributed to the vast body of Canadian migrant literature, giving voice to the quandaries of white, invisible minority migration. As it turns out, the latest texts published by Polish-born Canadian women writers also address the issues of migration and the memory of Communist Poland, which the writers left in the 1980s and early 1990s. The aim of this paper is to look at three selected texts: Giant (2012) by Aga Maksimowska, Lemons (2017) by Kasia Jaronczyk and Was It Worth It. Columbus in Jeans (2019) by Liliana Arkuszewska, all of which are debut novels, and discuss their perception and rendition of Communist Poland, which the authors left behind physically and simultaneously struggled to free from mentally. The narratives chosen for this study, despite substantial differences, bear certain similarities in their treatment of Poland as well as become important commentaries on the status of migrant discourses in North America.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45703331","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.13
S. Wolting
{"title":"On the Move – Überlegungen zu Carmen Francesca Bancius Langgedicht Lebt wohl ihr Geliebten und Genossen (2018) und Jaroslaw Rudiš Roman Winterbergs letzte Reise (2019)","authors":"S. Wolting","doi":"10.14746/por.2022.2.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.13","url":null,"abstract":"Innerhalb des Beitrags wird am Beispiel zweier Werke mitteleuropäischer AutorInnen, die in ihrer „Nichtmuttersprache“ Deutsch schreiben, der Versuch unternommen, literarische Darstellungen von Migrationsdiskursen unter dem Fokus zweier extrem gegenläufiger aktueller, theoretischer Positionen zu betrachten: der „Move“ (Khanna 2021), wonach die Migration, als das „Normalitätserwartung“ und die Sesshaftigkeit als Ausnahme gilt. Zum anderen geht es um die Solastalgie als das „Heimweg ohne Exil“. Beide Werke machen darauf aufmerksam, dass in einer globalisierten und sich immer stärker vernetzenden Welt die eigene Umgebung selbst zur Fremde mutiert, sodass als einzige Möglichkeit bleibt, unterwegs. also on the move, zu bleiben.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44320431","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.5
Helena Duć-Fajfer
{"title":"Migracja kolista. Tożsamościowe wędrowanie Łemków: tekst i rytuał","authors":"Helena Duć-Fajfer","doi":"10.14746/por.2022.2.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.5","url":null,"abstract":"Punktem wyjścia dla migracyjnej/diasporyjnej tożsamości Łemków były totalne dwuetapowe wysiedlenia tej społeczności w latach 1945–1946 i 1947. Wraz z tym faktem osiadła, rdzenna wspólnota, która ukonstytuowała swą tożsamość na wyznaczniku terytorialnym, stała się społecznością rozproszoną na kilku obszarach diasporyjnych. Musiała zatem dokonać się istotna reinwencja tożsamościowa konstruowana na wyznaczniku migracyjnym. Celem artykułu jest uchwycenie istoty mitu reinwencyjnego mającego wymiar rytualny – powtarzane cyklicznie rytuały podróżowania pomiędzy ziemiami wygnania i karpacką ojczyzną, oraz wymiar tekstualny – nadający sens i symboliczną wartość tym wędrówkom. Bazę empiryczną do badań stanowią teksty kulturowe, głównie piśmiennictwo łemkowskie z ostatnich dziesięcioleci oraz dane z obserwacji uczestniczącej i badań terenowych przeprowadzonych przez autorkę w 2017 roku na trzech znacznie oddalonych od siebie obszarach aktualnie zamieszkiwanych przez Łemków.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43808500","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.2
M. Dąbrowski
{"title":"Pierwsza i ostatnia emigracja. Próba porównania.","authors":"M. Dąbrowski","doi":"10.14746/por.2022.2.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.2","url":null,"abstract":"Artykuł jest próbą opisu i porównania pierwszej fali emigracji zarobkowej z końca XIX wieku i podobnej do niej drugiej fali z końca XX wieku, wzmocnionej w 2004 roku przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz wskazania różnic i podobieństw między nimi. Pierwsza fala została opisana przez ważnych pisarzy pozytywistycznych, druga przez samą siebie. Na podstawie tych tekstów autor bada takie kategorie, jak patriotyzm, ksenofobia, religijność, obyczajowość, język itp.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42215573","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.10
Eliza Szymańska
{"title":"\"Schreiben aus der Migrationserfahrung\" – Zu narrativen Strategien und Identitätsmustern in den Texten polnisch(sprachig)er (E)Migrationsliteratur in Deutschland","authors":"Eliza Szymańska","doi":"10.14746/por.2022.2.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.10","url":null,"abstract":"Im folgenden Beitrag werden mehrere Texte der polnisch(sprachig)en (E)Migra- tionsliteratur in Deutschland in Bezug auf die von den Autor*innen verwendeten narrativen Strategien und die in ihnen dargestellten Identitätsmuster analysiert. Dabei wird die Narration nicht als Gattung, die auf Sprachlichkeit beschränkt ist, sondern als ein Modus zur Organisation des individuellen und kollektiven Gedächt- nisses und zur Bestimmung der eigenen Identität aufgefasst. Mithilfe ausgewählter Kategorien (Exotisierung, interkulturelle (doppelte) Vermittlung, Alterisierung, transkulturelle Universalisierung, Transkulturalisierung) wird eine breite Palette (deren zwei Enden der Partikularismus und der Universalismus markieren) des möglichen Umgangs mit dem eigenen Migrant*innen-Status dargeboten. Allen hier zur Analyse ausgewählten Texten ist ihre autobiographische Identitätsnarration gemeinsam. Das Ziel des Beitrags liegt darin, aufzuzeigen, welche unterschiedlichen Formen sie annehmen kann.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48203388","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.1
Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz
{"title":"Migration Discourses in Twenty-First-Century Central European Literature and Culture. Introduction","authors":"Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz","doi":"10.14746/por.2022.2.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.1","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47335281","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.19
Anita Jarzyna
{"title":"Zoo-integracje. Śladem Bydlęcego brzemienia Sunaury Taylor","authors":"Anita Jarzyna","doi":"10.14746/por.2022.2.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.19","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi kontekstowe omówienie pionierskiej książki Sunaury Taylor Bydlęce brzemię. Wyzwolenie ludzi z niepełnosprawnościami i zwierząt, poświęconej paralel- nej krytyce antropocentryzmu i ableizmu jako dwu zazębiających i wspierających się systemów opresji. W recenzji zwrócono uwagę na perspektywy (krytycznego) wykorzystania tez amerykańskiej badaczki w studiach literaturoznawczych, wskazane zostały przykłady konkretnych utworów, zasługujących na reinterpretacje w tak zakreślonych ramach.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43078862","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.17
M. Bednarek
{"title":"Reakcja polskich wydawców dla dzieci na kryzys azylowy (2015–2022)","authors":"M. Bednarek","doi":"10.14746/por.2022.2.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.17","url":null,"abstract":"Od 2016 roku na polskim rynku wydawniczym dla dzieci pojawiło 26 tytułów dotyczących przymusowych migrantów. Ich obecność powiązana jest ściśle z narastającym od 2015 roku kryzysem polityki migracyjnej w Europie, który na przestrzeni minionych lat coraz mocniej dotykał Polskę. Kolejne fazy kryzysu azylowego wyznaczonego przez kryzys na granicy polsko-białoruskiej (2019) oraz wojnę w Ukrainie (2022) wywoływały różne reakcje wydawców dla dzieci. Celem artykułu jest zbadanie związku między dominującym dyskursem nt. uchodźców, dystansem przestrzennym od kryzysu oraz dystansem kulturowym od przymusowych migrantów a aktywnością wydawców dla dzieci w zakresie publikacji książek dotyczących kryzysu azylowego. Analiza segmentu rynku dla dzieci w latach 2015–2022 uwzględniająca wymienione parametry prowadzi do wniosku, że książka dla dzieci jest przestrzenią intensywnego napięcia ideologicznego, przebiegającego na linii między wielkimi i małymi wydawnictwami.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43893342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PorownaniaPub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/por.2022.2.18
M. Nowak
{"title":"Biografia – sztuka – tożsamość. O śląskim projekcie Anny i Franciszka Seifertów i ich związkach z Andrzejem Bobkowskim","authors":"M. Nowak","doi":"10.14746/por.2022.2.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.2.18","url":null,"abstract":"Artykuł ukazuje możliwości metody biograficznej jako wartościowego narzędzia interpretacyjnego w humanistyce. Opowiada o życiu polskiego pisarza Andrzeja Bobkowskiego i jego związkach z Anną i Franciszkiem Seifertami, parą artystów. Tekst porusza tematykę estetycznego przesłania murali wykonanych przez Seifertów dla firmy „Robur” oraz związku tego przesłania z twórczością Bobkowskiego. Tematyka artykułu obejmuje związek Bobkowskiego i Seifertów ze Śląskiem, rolę artystycznego duetu jako mentorów młodego pisarza oraz ich wpływ na jego życie.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44551480","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}