Litteraria Copernicana最新文献_第3页

Różewiczowski „zwrot ku rzeczom”? Różewicz的事件转折？

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-09-06 DOI: 10.12775/lc.2023.014

A. Filipowicz

{"title":"Różewiczowski „zwrot ku rzeczom”?","authors":"A. Filipowicz","doi":"10.12775/lc.2023.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.014","url":null,"abstract":"Artykuł porusza problem ontologicznego statusu rzeczy w poemacie Áladerrida Tadeusza Różewicza (tom: Kup kota w worku). Na przykładzie motywu starych butów poety autorka bada rolę przedmiotów codziennego użytku w konstruowaniu społeczno-kulturowej tożsamości człowieka. Stawia przy tym tezę o ich sprawczości w rozumieniu koncepcji Alfreda Gella, Brunona Latoura czy Bjørnara Olsena, którzy postulują dowartościowanie materii jako równoprawnej z ludzkim sprawcą formy istnienia. W myśl ich filozofii przedmiotów nie sposób uznawać jedynie za bierne narzędzia i świadków działań ludzkiego podmiotu, stanowią one bowiem aktywnych współuczestników i współtwórców naszego życia, wywołujących w nim rzeczywiste skutki. Skłania to autorkę artykułu do pytań o możliwość odczytania Różewiczowskich realiów w perspektywie „zwrotu ku rzeczom”, z uwzględnieniem wykraczających poza antropocentryczny horyzont kodów – epistemologicznych, ontologicznych i etycznych. Sprzyja temu zwłaszcza inspirowanie się poety malarstwem Vincenta van Gogha, którego obrazowane po wielokroć buty miały, według krytyków, wyraźnie mediacyjny charakter, stając się dla artysty sposobem „przemierzania świata” i jego rozumienia.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45807538","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Udana próba rekonstrukcji 成功的重建尝试

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-09-06 DOI: 10.12775/lc.2023.019

Krystian Maciej Tomala

引用次数: 0

(Stary) poeta wysiaduje 诗人下车

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-09-06 DOI: 10.12775/lc.2023.016

Krystian Maciej Tomala

引用次数: 0

Niespełnione marzenie o starszym bracie

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-09-06 DOI: 10.12775/lc.2023.020

B. Zwolińska

引用次数: 0

Z mową pogrzebową przez wieki – o śmierci, życiu, kulturze i tradycji 几个世纪以来的葬礼演讲——关于死亡、生命、文化和传统

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.010

M. Kuran

引用次数: 0

Wizje sarmatyzmu w liceum – analiza podręczników do kształcenia literacko-kulturowego 高中讽刺主义的视野——文学与文化教育教材分析

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.005

P. Słoma

引用次数: 0

Błędne utożsamienie - o wątpliwym związku między sarmackim mitem etnogenetycznym a szlacheckim protorasizmem stanowym 萨尔马提亚民族遗传神话与贵族国家原种族主义之间可疑关系的误认

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.002

P. Ryś

{"title":"Błędne utożsamienie - o wątpliwym związku między sarmackim mitem etnogenetycznym a szlacheckim protorasizmem stanowym","authors":"P. Ryś","doi":"10.12775/lc.2023.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.002","url":null,"abstract":"W najnowszej polskiej humanistyce i publicystyce stosunkowo często pada stwierdzenie, że sarmatyzm równa się rasizm. Tymczasem – jak próbuje się pokazać w artykule – w źródłowych tekstach konstytuujących sarmacki mit etnogenetyczny, czyli głównie w szesnastowiecznych kronikach, mowa o sarmackiej genealogii wszystkich Polaków czy Słowian. Nie znaczy to bynajmniej, że polska nobilitas wolna była od postrzegania i przedstawiania różnic społecznych w kategoriach biologicznych. Do opisu tych zjawisk warto jednak – po pierwsze – zaadaptować (m.in. z prac R. Bernasconiego, B. Isaaca, J. Zieglera) pojęcie protorasizmu, pozwalające uniknąć błędu ahistoryczności. Po drugie należy zauważyć, że szlacheccy protorasiści, jak W. Nekanda Trepka czy W. Potocki, nie odwoływali się bezpośrednio (przynajmniej w uzasadnieniach podziałów społecznych) do mitu sarmackiego, mimo że czasem sięgali po inne mity (np. o chłopach jako potomkach Kaina). Dla obydwu autorów istotne były natomiast rzekome różnice krwi, wyglądu, usposobienia czy nawet zapachu. Główna teza artykułu mówi, że jakkolwiek problematyka szlacheckiego proto-rasizmu stanowego wymaga jeszcze systematycznych i pogłębionych badań, to rozprawianie o „sarmackim rasizmie” (itp.) ma źródłowo dosyć wątpliwe podstawy.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43565804","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Wojciech Turski (1756–1824). Reprezentant „oświeconego sarmatyzmu”? 沃伊切赫·图尔斯基（1756-1824）。“开明讽刺主义”的代表？

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.004

Krzysztof Prabucki

引用次数: 0

Ars sarmatica, czyli Sarmacja a sztuka. Zarys problemu

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.003

J. Kowalski

{"title":"Ars sarmatica, czyli Sarmacja a sztuka. Zarys problemu","authors":"J. Kowalski","doi":"10.12775/lc.2023.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.003","url":null,"abstract":"Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43641993","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Powieść neosarmacka - aksjologia, ideologia, polityka 新萨尔马提亚小说、价值论、意识形态、政治

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI: 10.12775/lc.2023.006

Paweł Bohuszewicz

引用次数: 0