Ars sarmatica, czyli Sarmacja a sztuka. Zarys problemu

Q4 Social Sciences

Litteraria Copernicana Pub Date : 2023-05-25 DOI:10.12775/lc.2023.003

J. Kowalski

{"title":"Ars sarmatica, czyli Sarmacja a sztuka. Zarys problemu","authors":"J. Kowalski","doi":"10.12775/lc.2023.003","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Litteraria Copernicana","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.003","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Social Sciences","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.

查看原文本刊更多论文

本文从波兰现代艺术对“讽刺主义”现象的态度出发，思考了波兰现代艺术研究的视角。它指出，这一概念缺乏明确的定义，其研究用途有限，以及“沙马克艺术”的提法，对此没有适当的标准。然而，在波兰现代艺术领域也有一些作品和艺术现象，特别是与前共和国的文化特色有关。在作者看来，这才是真正的萨尔马提亚艺术。这里有一个简短的例子，一些艺术作品可以符合这个收藏。其中包括：Czarnkowski教区的Czarnkovski家族墓地，乌耶罗兹达Krzyżtopór城堡庭院的肖像画项目，所谓的莫斯科沙皇的贡品“来自17世纪中期（来自共和国东南部边境的一个不知名的贵族住宅），一种肖像画类型的霸王龙电枢的波兰变体，同时创作了国王斯坦尼斯瓦夫·奥古斯特·布鲁斯·贝尔纳德·贝洛特（来自华沙皇家城堡）的选举图像，最后由Jan Piotr Norblin绘制的显示波兰地震的图纸。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊