The Legal CulturePub Date : 2023-12-29DOI: 10.37873/legal.2023.6.120
A. Łabno
{"title":"Czy w Unii Europejskiej można powrócić do formalnej koncepcji państwa prawnego?","authors":"A. Łabno","doi":"10.37873/legal.2023.6.120","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2023.6.120","url":null,"abstract":"Celem niniejszego opracowania jest rozważenie wysuwanego postulatu, by Unia Europejska odstąpiła od zamiaru wymuszenia na państwach członkowskich spełnienia warunków praworządności materialnej. Miałoby to, jak można sądzić, doprowadzić do utrzymania i utrwalenia spoistości Unii poprzez wykluczenie dalszego jej upolityczniania oraz przede wszystkim umożliwić zachowanie tożsamości krajów członkowskich. Powstaje jednakże fundamentalne pytanie, czy forsowana w Unii koncepcja praworządności jest właśnie tym celem, do którego realizacji faktycznie ona dąży, czy raczej jest to metoda osiągnięcia zgoła innych celów. Jest to pytanie niezwykle istotne zwłaszcza w kontekście przyjęcia w Komisji Konstytucyjnej Parlamentu Europejskiego (AFCO) projektu zmian w Traktacie o Unii Europejskiej oraz w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zakładających powołanie federalnej Unii Europejskiej.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139145914","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2023-12-29DOI: 10.37873/legal.2023.6.112
Bartosz Zalewski
{"title":"Pojęcie ius gentium w wybranych dziełach literatury prawniczej XII i XIII stulecia","authors":"Bartosz Zalewski","doi":"10.37873/legal.2023.6.112","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2023.6.112","url":null,"abstract":"Kształtowanie się koncepcji nowożytnego europejskiego prawa międzynarodowego publicznego stanowiło proces długotrwały. Genezy jego należy poszukiwać w okresie średniowiecza, kiedy to poddano znane prawu rzymskiemu pojęcie ius gentium twórczej interpretacji. W artykule analizowane są fragmenty wybranych dzieł średniowiecznej literatury prawniczej z XII i XIII w. w zakresie, w jakim dotyczyły one pojęcia ius gentium. Ma to na celu ukazanie ścieżek ewolucji tego pojęcia w dorobku glosatorów, ówczesnych kanonistów oraz XIII-wiecznych przedstawicieli orleańskiej szkoły prawa.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"102 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139146825","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rejestracja związków wyznaniowych w Rzeczpospolitej Polskiej oraz w Federacji Rosyjskiej","authors":"Paweł Tempczyk","doi":"10.37873/legal.2022.5.92","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.92","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy zasad rejestracji kościołów i związków wyznaniowych w Rzeczpospolitej Polskiej oraz w Federacji Royjskiej. Celem tak zarysowanego tematu było krótkie przedstawienie obecnej sytuacji prawnej w Polsce oraz zestawienie ich z rosyjskimi rozwiązaniami. W opracowaniu publikacji posiłkowano się konstytucją Federacji Rosyjskiej, ustawą o wolności sumienia i związkach religijnych, analizami i publikacjami naukowców i ekspertów, danymi statystycznymi oraz przytoczono wyrok Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej. \u0000Analiza jurisprudencji Federacji Rosyjskiej dowodzi, że proces rejestracji związków wyznaniów w zupełności odbiega od przyjętych standardów w Polsce.\u0000Po pierwsze, prawo rosyjskie w znacznym stopniu umożliwia nieskrępowaną działalność związków wyznaniowych w postaci lokalnych grup religijnych, czego polskie ustawodawstwo nie przewiduje. Po drugie, w Federacji Rosyjskiej istnieją liczne podziały kompetencyjne w kwestii nadzoru pomiędzy władzami federalnymi, a lokalnymi. Po trzecie, rosyjskie przepisy konstytucyjne i tzw. ustawa antyekstremistyczna są normami prawnymi, które dopuszczają legalną interwencję organów administracji w działania danego zrzeszenia. Po czwarte, polskie przepisy wydają się stosunkowo liberalne w kwestii cenzusu ilościowego (100 osób) w procesie rejestracji ogólnokrajowego związku wyznaniowego. \u0000W związku z planowanymi pracami legislacyjnymi nad nowelizacją przepisów w zakresie rejestracji związków wyznaniowych w Polsce, artykuł stanowi ciekawą komparatystykę rozwiązań polskich i rosyjskich w tym obszarze. ","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121641434","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Aleksander Kakowski - Regent, Prymas, Ojciec Niepodległości","authors":"M. Daszczyszak, Paweł Dunikowski","doi":"10.37873/legal.2022.5.87","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.87","url":null,"abstract":"Obchodzone w ostatnim okresie czasu 100 lecie odzyskania Niepodległości szerokim echem w środkach masowego przekazu prezentuje początek naszej państwowości ukazując postacie Polaków, których działalność społeczno-polityczna miała wpływ na przejecie władzy na ziemiach polskich po zakończeniu działań wojennych w 1918 r.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"1068 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123167147","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przewrót herderowski i jego skutki","authors":"P. Boroń","doi":"10.37873/legal.2022.5.86","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.86","url":null,"abstract":"Filozofia Herdera zaważyła na najważniejszych zmianach w myśleniu o narodzie i państwie, jakie dokonują się od XVIII wieku po czasy nam współczesne. Rozważania na temat dziejów narodu bez jego zdefiniowania w myśl filozofii Herdera nie jest możliwe. Mówiąc wprost: i my żyjemy w epoce Herdera. Warto więc prześledzić zarówno jego poglądy jak i ich praktyczne w prowadzanie poprzez nauki humanistyczne i przyrodnicze do polityki. Przebudzenie narodowe od XVIII wieku dokonywało się szczególnie dramatycznie w Europie Środkowej i Wschodniej, gdzie państwa Trójprzymierza, oparte na dynastiach, zazdrośnie strzegły monopolu państwowego. Przełom, jaki dokonał się w tym względzie najlepiej uwidacznia fakt, że kongres wiedeński kierował się zasadą legitymizmu, zaś kongres paryski tłumaczył suwerenność i granice podmiotowością narodów. Wiek XX i XXI to nadal walka o uzyskanie lub utrzymanie suwerenności przez narodowe podmioty.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121001475","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ewolucja pozycji prawnej duchowieństwa w postępowaniu karnym na ziemiach polskich","authors":"P. Pietrzak","doi":"10.37873/legal.2022.5.95","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.95","url":null,"abstract":"Pozycja prawna duchowieństwa w postępowaniu karnym zmieniała się na przestrzeni lat. W zależności od kraju odgrywało ono też różną rolę. O ile ewolucja wynikała często z uwarunkowań społeczno-politycznych czy też postępu technologicznego, to jednak nie zawsze mogła być to zmiana w kierunku gwarantującym w dalszym ciągu realizację wolności obywatelskich.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124340047","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Osobowość prawna kościołów i innych związków wyznaniowych oraz ich jednostek organizacyjnych w prawie polskim – przyczynek do rozważań","authors":"Łukasz Bernaciński","doi":"10.37873/legal.2022.5.96","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.96","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu jest wskazanie w przyczynkowy sposób kluczowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem kościelnych osób prawnych w obrocie prawnym. Realizacji postawionego zadania służyć będzie przedstawienie krótkiego rysu historycznego dotyczącego wykształcania się osobowości prawnej podmiotów innych niż osoby fizyczne. Istotny wkład w ukształtowanie pojęcia osoby prawnej mieli nie tylko prawnicy rzymscy lecz także teolodzy i kanoniści, dla których oparte na wierze spojrzenie na Kościół było inspiracją dla powstania koncepcji osoby moralnej czy osoby prawnej. Z czasem pojęcie osoby prawnej zaczęto wykorzystywać zarówno w prawie kanonicznym jak i państwowym. W artykule ukazane zostaną także fundamenty polskich regulacji dotyczących osobowości prawnej. Rozważania te staną się punktem wyjścia do omówienia szczególnych regulacji dotyczących osobowości prawnej kościołów i innych związków wyznaniowych w prawie polskim. Do stania się podmiotem praw i obowiązków w prawie polskim nie wystarczy posiadanie kościelnej osobowości prawnej. Jednostki organizacyjne wspólnot konfesyjnych muszą uzyskać osobowość prawną w prawie polskim, aby móc samodzielnie działać w przestrzeni publicznoprawnej. Wynika z tego, że w akcie prawnym rangi ustawowej musi znaleźć się podstawa prawna uznająca określony rodzaj kościelnej jednostki organizacyjnej za osobę prawną lub umożliwiająca jej nabycie osobowości prawnej we wskazany sposób. Dopełnieniem rozważań pozostanie zatem omówienie powstawania i warunków uczestniczenia w obrocie prawnym kościelnych osób prawnych w Polsce.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"100 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124117588","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Oświadczenie przedstawiciela organizacji społecznej Fundacji Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris","authors":"Jakub Słoniowski","doi":"10.37873/legal.2022.5.99","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.99","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"65 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127247504","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Analiza na temat bezpodstawności roszczeń o ochronę dóbr osobistych w sprawach dotyczących wypowiedzi publicznych niemających konkretnego adresata i nie odnoszących się bezpośrednio do konkretnej osoby","authors":"Jakub Słoniowski","doi":"10.37873/legal.2022.5.98","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.98","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133337010","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Odszkodowanie za niesłuszne skazanie – propozycje zmian","authors":"P. Pietrzak","doi":"10.37873/legal.2022.5.94","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.94","url":null,"abstract":"Tematyka odszkodowania za niesłuszne skazanie, mimo że bagatelizowana, chociażby w zakresie statystyk urzędowych, ma jednak znaczenie jako istotny element wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Postępowania w tych sprawach stanowią konsekwencję wydanego wcześniej wyroku uniewinniającego. Celem poniższego tekstu jest identyfikacja problemów trawiących ten rodzaj postępowania, a także próba zaproponowania stosownych rozwiązań.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125015901","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}