Rejestracja związków wyznaniowych w Rzeczpospolitej Polskiej oraz w Federacji Rosyjskiej

Abstract

Artykuł dotyczy zasad rejestracji kościołów i związków wyznaniowych w Rzeczpospolitej Polskiej oraz w Federacji Royjskiej. Celem tak zarysowanego tematu było krótkie przedstawienie obecnej sytuacji prawnej w Polsce oraz zestawienie ich z rosyjskimi rozwiązaniami. W opracowaniu publikacji posiłkowano się konstytucją Federacji Rosyjskiej, ustawą o wolności sumienia i związkach religijnych, analizami i publikacjami naukowców i ekspertów, danymi statystycznymi oraz przytoczono wyrok Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej.  Analiza jurisprudencji Federacji Rosyjskiej dowodzi, że proces rejestracji związków wyznaniów w zupełności odbiega od przyjętych standardów w Polsce. Po pierwsze, prawo rosyjskie w znacznym stopniu umożliwia nieskrępowaną działalność związków wyznaniowych w postaci lokalnych grup religijnych, czego polskie ustawodawstwo nie przewiduje. Po drugie, w Federacji Rosyjskiej istnieją liczne podziały kompetencyjne w kwestii nadzoru pomiędzy władzami federalnymi, a lokalnymi. Po trzecie, rosyjskie przepisy konstytucyjne i tzw. ustawa antyekstremistyczna są normami prawnymi, które dopuszczają legalną interwencję organów administracji w działania danego zrzeszenia. Po czwarte, polskie przepisy wydają się stosunkowo liberalne w kwestii cenzusu ilościowego (100 osób) w procesie rejestracji ogólnokrajowego związku wyznaniowego.  W związku z planowanymi pracami legislacyjnymi nad nowelizacją przepisów w zakresie rejestracji związków wyznaniowych w Polsce, artykuł stanowi ciekawą komparatystykę rozwiązań polskich i rosyjskich w tym obszarze.