The Legal CulturePub Date : 2022-12-31DOI: 10.37873/legal.2022.5.101
M. Lis
{"title":"Zasada lex retro non agit w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego","authors":"M. Lis","doi":"10.37873/legal.2022.5.101","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.101","url":null,"abstract":"Zasada niedziałania prawa wstecz to jedna z istotnych zasad obowiązujących w systemie polskiego prawa, pomimo niewyrażenia jej expressis verbis w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. O zasadzie tej licznie wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny, który wywiódł ją z klauzuli demokratycznego państwa prawnego. W swoim orzecznictwie sąd konstytucyjny określa przesłanki wedle których powinna być dokonywana ocena dopuszczalności nadania normie prawnej mocy wstecznej.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126802273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Academic Freedom in the Age of Cancel Culture","authors":"S. Baskerville","doi":"10.37873/legal.2022.5.90","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.90","url":null,"abstract":"Academic freedom is under threat throughout the Western world, and some have chosen to abandon the concept altogether. But it remains a vital principle for higher education.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"414 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122717944","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2022-12-31DOI: 10.37873/legal.2022.5.100
J. Żurko
{"title":"Historia ławy przysięgłych i jej przyszłość w sprawach karnych","authors":"J. Żurko","doi":"10.37873/legal.2022.5.100","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.100","url":null,"abstract":"Tematem niniejszego artykułu jest instytucja ławy przysięgłych w ujęciu historycznoporównawczym, a także możliwość jej przywrócenia w polskiej procedurze karnej. Punktem wyjścia są podstawowe zasady funkcjonowania ławy przysięgłych. Zasady te cechują wszystkie instytucje omawiane w części historycznoporównawczej. Instytucjami tymi były rzymskie quaestiones perpetuae, angielskie thengs, kolegium świadków oraz petit jury i grand jury. Porównane zostają również wzorowane na angielskich ławy przysięgłych we Francji, Stanach Zjednoczonych, Rosji i w przedwojennej Polsce. Artykuł obejmuje nie tylko aspekty prawne, ale także praktykę orzeczniczą polskiej ławy przysięgłych. Finalnie artykuł zmierza do podsumowania wad i zalet ławy przysięgłych w kontekście jej w prowadzenia w Polsce.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122829030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Łukasz Bernaciński, M. Lis, Joanna Modrzewska, P. Pietrzak, Weronika Przebierała, A. Wawrzyniak, Bartosz Zalewski
{"title":"Opinia amici curiae ws. o zbadanie zgodności Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej z Konstytucją RP","authors":"Łukasz Bernaciński, M. Lis, Joanna Modrzewska, P. Pietrzak, Weronika Przebierała, A. Wawrzyniak, Bartosz Zalewski","doi":"10.37873/legal.2022.5.97","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.97","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134344323","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej – „Ład prawny w obliczu wyzwań XXI wieku” (Lublin, 14 czerwca 2022 r.)","authors":"P. Pietrzak","doi":"10.37873/legal.2022.5.88","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2022.5.88","url":null,"abstract":"Tematyka wystąpień była różnorodna, dotyczyła między innymi: uregulowań prawnych relacji państwo-Kościół, współczesnej roli prawa naturalnego, możliwości reform ustrojowych czy też zawiłości prawnych prawa i postępowania karnego. Poszanowanie podstawowych wartości jest bowiem warunkiem koniecznym spójności systemu prawnego i przejawem rozwiniętej kultury prawnej.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114294739","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2022-11-21DOI: 10.37873/legal.2021.4.1-2.91
Anna Kubacka
{"title":"Komentarz do Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie faktycznego zakazu aborcji w Polsce (2020/2876(RSP))","authors":"Anna Kubacka","doi":"10.37873/legal.2021.4.1-2.91","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2021.4.1-2.91","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"184 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122866821","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2022-10-10DOI: 10.37873/legal.2021.4.1-2.85
M. Galiński
{"title":"Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2014 roku (II KK 24/14)","authors":"M. Galiński","doi":"10.37873/legal.2021.4.1-2.85","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2021.4.1-2.85","url":null,"abstract":"Przedmiotem niniejszej glosy jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2014 roku (sygn. II KK 24/14). W głosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził, iż w przypadku popełnienia czynu ciągłego przez sprawcę, który części zachowań dopuścił przed ukończeniem 17 roku życia, a części po ukończeniu lat 17, odpowiedzialność karna takiego sprawcy jest ograniczona tylko do części zachowań, które zostały popełnione po ukończeniu przez sprawcę 17 roku życia. W glosie dokonano rozważono trafność przywołano poglądu w szczególności poprzez wykładnię art. 6 § 1, art. 10 § 1 oraz art. 12 § 1 k.k. W niniejszej glosie zaaprobowano pogląd przedstawiony przez Sąd Najwyższy.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"57 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130817369","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2022-10-10DOI: 10.37873/legal.2021.4.1-2.63
Maciej Węglarz
{"title":"Niedopuszczalność transkrypcji zagranicznych aktów urodzenia ze względu na sprzeczność z podstawową zasadą porządku prawnego RP.","authors":"Maciej Węglarz","doi":"10.37873/legal.2021.4.1-2.63","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2021.4.1-2.63","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest analiza Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2019 r. (II OPS 1/19), stwierdzającej niedopuszczalność transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka rodziców tej samej płci. Artykuł prezentuje zasadnicze motywy rozstrzygnięcia, charakteryzując jednocześnie podstawowe instytucje prawne, które znalazły zastosowanie w ramach przedmiotowego rozstrzygnięcia. Są to więc instrumenty normatywne wyrażone w ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 463, 695) zobowiązujące kierownika urzędu stanu cywilnego do odmowy dokonania transkrypcji w przypadku sprzeczności tejże z podstawowymi zasadami prządku prawnego RP. Następnie związana z powyższym, występująca na gruncie prawa prywatnego międzynarodowego instytucja klauzuli porządku publicznego. Tłem (które nie ogranicza się jednak do li tylko akcesoryjnej roli), dla niniejszych rozważań są owe podstawowe zasady porządku prawnego RP, w szczególności zaś kluczowy dla wskazanego rozstrzygnięcia art. 18 Konstytucji RP, stanowiący o istocie małżeństwa i jego ochronie w świetle polskiej aksjologii konstytucyjnej. Artykuł prezentuje zasadnicze stanowiska doktryny i orzecznictwa w kluczowych dla niniejszej problematyki kwestiach. Systematyka pracy jest następująca: najpierw przedmiotem analizy jest uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego, następnie charakteryzowane w oparciu o naukę prawa i judykaturę, wskazane instytucje prywatnoprawne, następnie zaś odniesienie tychże i ich rola w świetle aksjologii Konstytucji RP.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130062925","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Legal CulturePub Date : 2022-10-10DOI: 10.37873/legal.2021.4.1-2.84
Tomasz Rakoczy
{"title":"Katecheza w szkołach publicznych w wybranych państwach Rady Europy. Próba wypracowania zasad","authors":"Tomasz Rakoczy","doi":"10.37873/legal.2021.4.1-2.84","DOIUrl":"https://doi.org/10.37873/legal.2021.4.1-2.84","url":null,"abstract":"Obecność katechezy w szkołach publicznych partycypuje w wolności sumienia i wyznania. Prezentowane opracowanie wylicza szereg zasad prawnych, na których opiera się obecność katechezy w szkole publicznej. Należą do nich: uznanie prawa rodziców do poszanowania ich przekonań religijnych i filozoficznych; ochrona pluralizmu w nauce; zapewnienie otwartego środowiska szkolnego; odrzucenie indoktrynacji w funkcjonowaniu szkoły; przekazywanie wiedzy w sposób obiektywny, krytyczny i pluralistyczny. Obecność katechezy można rozpatrywać także jako wynik korelacji zasad ustrojowych współczesnych państw demokratycznych. Należą do nich: świeckość, neutralność światopoglądowa, uznanie roli rodziców jako pierwszych wychowawców, współpraca państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi. W szczególności świeckość państwa nie wyklucza obecności sfery światopoglądowej ze sfery publicznej, w tym katechezy ze szkół publicznych. Realizacja wskazanych zasad rodzi szereg problemów w praktyce.","PeriodicalId":347002,"journal":{"name":"The Legal Culture","volume":"52 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131262978","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}