{"title":"Üsâme b. Münkız’ın El-Bedi' Fî Naḳdi'ş-Şi'r Adlı Eserinin Edebî Tenkîd Literatüründeki Yeri ve Önemi","authors":"Ali Sevdi̇","doi":"10.35415/sirnakifd.979681","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.979681","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69801066","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tâʿûn Rivayetleri Çerçevesinde Hadis Şârihlerinin Hz. Peygamberin Karantina Tavsiyesine Yönelik Yaklaşımları","authors":"Abdulvasıf Eraslan","doi":"10.35415/sirnakifd.762005","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.762005","url":null,"abstract":"Hastalik olgusu gecmiste oldugu gibi gunumuzde de guncelligini korumaktadir. Bunlarin icerisinde bulasicilik ozelligini tasiyanlar, tarihin farkli devirlerinde yuzbinlerce insanin olumune sebep olmustur. Bu durum Islam tarihi icin de gecerlidir. Hz. Peygamber doneminde de bazi bolgelerde hastaliklar gorulmustur. Bunlardan biri ve belki de en onemlisi \"tâʿun\" diye adlandirilan bulasici hastaliktir. Hz. Peygamber, bu hastalik hakkinda cesitli bilgiler vermis ve bundan korunmak icin bazi tavsiyelerde bulunmustur. Bu tavsiyelerden biri gunumuzde karantina/izolasyon denilen; hastaligin bulundugu yere giris cikisin yasaklanmasi veya hastalik tasiyicisi olan kisinin toplumdan soyutlanmasi yontemidir. Bu husus pek cok sahih hadis rivayetiyle sabittir. Islam tarihi boyunca konuyla alakali ciddi bir bilgi birikimi meydana gelmis ve bu sayede onemli bir literatur olusmustur. Bunlar icerisinde hadis serhleri hatiri sayilir bir yere sahiptir. Bazi hadis sârihlerinin soz konusu bu rivayetlerdeki nebevi tavsiyeye yaklasiminda, Hz. Peygamber’in saglik ile ilgili maksadinin goz ardi edildigi hususu dikkatimizi cekmistir. Bu calisma bulasici bir ozellik gosteren tâʿun hastaligina dair rivayetleri ve hadis sârihlerinin bunlara dair yaklasimlarini icermektedir. Bununla birlikte sârihlerin bu rivayetleri serh etme olcutleri ortaya cikarilarak saglikla alakali bir tavsiyenin teolojik bir zeminde nasil hayat bulduguna da dikkat cekilmistir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-07-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48648446","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Talmud Geleneğinde İsa’nın İz Düşümleri","authors":"Kenan Has, Arzu Cebe","doi":"10.35415/sirnakifd.713506","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.713506","url":null,"abstract":"Talmud, Yahudilikte Orta Cag’in baslarindan itibaren Filistin ve Babil’de yasayan bilgelerin uzun suren calismalari sonucunda ortaya cikan, tarihi surecte zamana ve sartlara gore gelistirilen sozlu yasa sisteminin yazili halidir. Fakat belirtmek gerekir ki Talmud metninin iceriginde yasalar disinda diger konular da yer almaktadir: Ozellikle Isa ve onun kimligi ile ilgili yer alan bilgiler Hristiyanlik ve Yahudilik arasindaki fikir ayriliginin temelini olusturmaktadir. Bu calismanin temel amaci, Talmud metni acisindan Isa’ya yaklasim hususunda, ona verilen isimlerin ve ifadelerin anlamini ortaya cikarmak ve analiz etmektir. Bu baglamda, Talmud’da Isa hakkinda daha cok bahseden bolumler, ozellikle Sanhedrin , Shabat ve Hagiga bolumlerinde Isa’ya verilen Yesu, Ben Pantira, Yesu haNotsri, Ben Stada isimleri, bu isimlerin kullanim nedenleri ve anlamlari, ayrica Isa’yla ilgili bahsi gecen bolumlerde kullanilan ifadeler ve/veya hitap sekilleri ana hatlariyla degerlendirilmeye calisilacaktir. Ayrica Talmud metninde Isa’nin annesi; Isa'yi evlilik disi doguran ve onu koruyan bir kadin olarak bahsedilmekte olan Meryem’le ilgili pasajlardan ornekler sunulacaktir. Bu hususlar dikkate alinarak Talmud literaturunun Isa konusunda Yahudilik icin bir kaynak teskil edip etmedigi arastirilacaktir. Bu calisma sadece Talmud’daki Isa yaklasimi ile sinirlidir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48930748","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İslam Edebiyatında İlmin Adabına Dair Bir Değerlendirme","authors":"M. Ataman, Adnan Arslan","doi":"10.35415/sirnakifd.711548","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.711548","url":null,"abstract":"Dogru davranisin ancak dogru bilgiden kaynaklanabilecegi gerceginden hareketle, dogru davranislari hedefleyen Islam dininde, ilmin tahsiline son derece onem verilmistir. Bu onem, Islam edebiyatinda “ilim” konulu sayilamayacak nicelikte eserin vucuda gelmesinde kendini gostermektedir. Yine bu oneme binaen hadis ve Arap edebiyati kaynaklarina baktigimizda ilim tahsilinde bulunacak ogrencilerin takinmasi gereken ozel bir “ilim âdâbi” alaninin olustugu gorulmektedir. Aslina bakilirsa ilim ogrenmek her Musluman’a farzdir. Ancak bu tur “ilim âdâbi” eserlerinde birinci derecede hedef kitle, hayatinin bir kismini ilme tahsis etmis “talebe” kesimidir. Ilim taliplisinin bir omur boyu surecek tahsil yolculugunda kritik esikler, savrulmaya musait donemecler ve ilmin istismara ugrayabilecegi riskli alanlara dair pek cok ikaz ve isaretler bu eserlerde bulunmaktadir. Zira kimi zaman ilmi bir yanlis ameli pek cok dogruya mal olabilmektedir. Bu calismada, ulkemizde Islami ilimler tahsili ile mesgul olan onemli sayida bir kesime ve bu kesim icerisinde de ozellikle “yeni baslayanlara” yonelik hadis ve Arap edebiyati kaynaklarindan derlenmis prensipler ele alinmistir. Calisma agirlikli olarak sunum ve degerlendirmeye dayali olacagi icin konu cercevesinde -rehberlik amacli- secilen literal malzeme arz edilerek gunumuz -Islami ilimler ogrencilerine- gore yorumlanmistir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800193","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"أثر اللجوء في الأدب العربي المعاصر الماساة السورية أنموذجاً","authors":"Majed HAJ MOHAMMAD","doi":"10.35415/sirnakifd.683331","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.683331","url":null,"abstract":"Edebiyat gercekligin ve toplumsal olaylarin aynasidir. Vakia ve gerceklik edebiyatta seffaf ve acik olarak yansimaktadir bu yuzden edebiyatci yasadigi toplumun ve cevrenin urunudur. Edebiyatci yasadigi toplumun karsilastigi devrimleri, savaslari, krizleri ve sorunlari gozlemleyen, tasvir eden, tahlil eden ve bunlara cozum arayan kimsedir. Kimi edebiyatcilar yasadiklari sorunlardan bizzat etkilenirler ve bu etkilenme ayni zamanda daha etkili eserler vermesini saglayabilir. Nitekim dunya edebiyatinda bunun bircok ornegi de vardir. Bu baglamda calismamiz basta Suriye olmak uzere bircok Islam Arap ulkesinin gunumuzde karsilastigi iltica ve gocten kaynakli trajedilerine deginmektedir. Bu noktada iltica ve gocun multeciler ve onlarin iltica ettikleri ulkeler uzerindeki etkisi; iltica ve gocun nedenleri, multecilerin karsilastigi zorluklar ve ihtiyaclari irdelenecektir. Bu Calismada Cagdas Arap Edebiyatinin Suriyeli multecilerin trajedilerini uluslararasi ve Arap okuyuculara tasvir etme ve aktarma konusundaki etkisi Suriye Edebiyatinin farkli ornekleri (roman hikâye, siir) cercevesinde ele alinmaktadir. Daha sonra bu acilarla yogrulan Suriye edebiyati ile ilgili elestirmenlerin gorusleri incelenerek uzerindeki etkileri ortaya cikarilacak ve yeni edebiyat turlerine isik tutacaktir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800650","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Son Dönem Osmanlı Şeyhlerinden Ken’ân Rifâî: Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı","authors":"Arzu Eylül Yalçınkaya","doi":"10.35415/sirnakifd.653398","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.653398","url":null,"abstract":"Ken’ân Rifâi, 20. yuzyilin onemli sufi seyhlerinden birisidir. Tasavvufi goruslerinde tevhid ve ask vurgusu one cikan seyh Ken’ân Rifâi, mesrebinde sahv unsuru galip gelen dengeli ve orta yolu takip etmis bir sufi portresi cizmektedir. Soz konusu denge hâli, onun din ve tasavvuf anlayisinda da kendisini hissettirmektedir. Bu makalede, Osmanli son donem sufi ve maârifcilerinden Ken’ân Rifâi’nin hayati ve tasavvuf anlayisi ortaya konulacaktir. Bunun icin oncelikle onun hayati ve tasavvuf egitiminin ayrintilari hakkinda bilgi verilecektir. Şeyh Ken’ân Rifâi, 1869 yilinda Selânik’te dunyaya geldi. Filibe Hânedani’na mensup olan Rifâi, 1876 Bulgar isyâni sirasinda ailesi ile birlikte Istanbul’a gelerek Fatih semtine yerlesti. Galatasaray Lisesi’nden mezuniyetinin ardindan, Bâbiâli’de gorev aldiktan sonra, Maârif Nezâreti bunyesindeki kurumlarda calismaya basladi. Balikesir’de baslayan memuriyet hayati boyunca, Anadolu’dan Balkanlara, Istanbul’dan Medine’ye kadar bircok vilayette Maârif mudurlugu, idarecilik ve mufettislik gibi vazifelerde bulunan Ken’ân Rifâi, bu sure zarfinda iki tarikattan seyr u sulukunu tamamladi. Filibeli Ethem Efendi’den Kadiri icazeti ve Medine Şeyhu’l-Mesâyihi Hamza er-Rifâi’den, Rifâi icazeti alarak, 1908 yilindan itibaren Fatih semtindeki Ummu Ken’ân Dergâhinda resmi olarak seyhlik gorevine basladi. Meclis-i Mesâyih’a bagli bir seyh olarak on yedi yil boyunca irsad faaliyetlerine devam eden Rifâi, yazdigi eserler ve besteledigi ilahilerle tasavvuf literaturune ve tekke kulturune onemli katkilarda bulundu. Ken'ân Rifâi, tekkelerin ilgasi ile ilgili karari, Hakk'in bir tecellisi olarak kabul ederek 1925 yilinda tekke faaliyetlerine son vermistir. Ken’ân Rifâi Osmanli Devleti’nin geleneksel ve modern egitim kurumlarinda yetismis bir egitimci ve mutasavviftir. Onun hayati ve tasavvuf anlayisini incelemek, Osmanli Devleti’nin son doneminde tasavvuf hareketlerini anlamaya da imkân vermektedir. ","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800366","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yeşeya:58 Bağlamında Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’da Makbul Orucun Anlamı","authors":"İlbey Dölek","doi":"10.35415/sirnakifd.600512","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.600512","url":null,"abstract":"Makbul orucu, Tanri’nin kullarindan istedigi ve bundan hosnut olacagi gercek ya da dogru oruc olarak tarif etmek mumkundur. Bakara suresi 183. ayette gecen “oruc size farz kilindigi gibi sizden oncekilere de farz kilinmistir” ifadesinden hareketle Islam’dan once Yahudileri ve Hristiyanlari icine alan diger din mensuplari icin de oruc tutmanin emredildigi anlasilmaktadir. Bu makale, Kuran’in disinda Yahudi ve Hristiyan kutsal metinlerinde oruc nasil anlatilmaktadir? Soz konusu dinlerin kutsal metinlerinde makbul oruc tasvirleri arasinda ne tur benzerlik ve farklar bulunmaktadir? Tanah’in Yesaya Kitabi, 58. bolumundeki “Gercek Oruc” baglaminda oruc ibadetinin ozunde ne vardir? ve Rab’bin hosnut olacagi makbul orucun fenomenolojik anlamda ozellikleri nelerdir? sorularina odaklanmaktadir. Kadim bir gecmisi olan oruc ibadetinin gizli ve gosteristen uzak yapilmasi kutsal metinlerin ortak tavsiyesidir. Bunun yaninda hem insanin kendi nefsini terbiye etmede bir arac hem de Tanri ile olan iliskisinde yakinlasmayi saglayan bir ibadet olarak orucun, Tanri katinda makbul bir degere sahip olmasi icin ahkâmi yaninda adabinin ve esrarinin (hikmet) da gozetilmesi gerektigi kutsal metinlerde ifade edilmektedir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69800640","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"el-Melikü’l-Muazzam’ın Mutaassıp Bir Hanefî Oluşu ve Sıbt İbnü’l-Cevzî’nin Bu Süreçteki Rolü","authors":"Muammer Arangül","doi":"10.35415/sirnakifd.620327","DOIUrl":"https://doi.org/10.35415/sirnakifd.620327","url":null,"abstract":"Mezhep degistirme Islam tarihinde zaman zaman karsilasilan bir olgudur. Siradan kimselerin mezhep degistirmesinin cogu zaman sadece kendilerini ilgilendiren birtakim sonuclari olurken yoneticilerin mezhep degistirmesinin sadece kendilerini degil yonettikleri devleti ve toplumu da ilgilendiren sonuclari olur. Eyyubi Hanedani’na mensup olan el-Meliku'l-Muazzam Isa'nin, ailesinin mezhebi olan Şafiiligi terk ederek Hanefilesmesi de bu bakimdan uzerinde durulmasi gereken bir surectir. el-Meliku'l-Muazzam'in neden, ne zaman ve hangi saiklerle Hanefi mezhebine gectigi ya da bu gecisten sonraki surecin nasil tecelli ettigiyle ilgili kaynaklarda doyurucu ve somut bilgiler mevcut degildir. el-Meliku'l-Muazzam'in Hanefiligi tercih etmesi ailesinin yaninda diger mezheplere mensup bilginler tarafindan da hos karsilanmamis; bu tepkisel durum, onun Hanefilesme seruveninin yanlis algilanmasina sebep oldugu gibi, Hanefilere gore mesru olan bazi icraatlarinin da \"taassup\" olarak gosterilmesini beraberinde getirmistir. Hanefi mezhebinde devlet baskanina taninan yetkilerin daha genis olmasindan faydalanarak savas donemlerinde ek vergiler koymasi, Hanefilerce caiz gorulen bazi icki turlerinin icilmesini ve alinip satilmasini serbest birakmasi, yaptigi atamalarda ve acmis oldugu yeni medreselerde Hanefiler lehine tavir koymasi onun tartisilan icraatlarindan bazilaridir. Bu makalede onun Hanefilesmesindeki en onemli etkenler uzerinde durulacak ve taassup olarak gosterilen bazi tavir ve icraatlarinin gercekten boyle olup olmadigi irdelenecektir.","PeriodicalId":33450,"journal":{"name":"Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2019-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48853745","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}