Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi最新文献

{"title":"ORYANTOLOĞ MU ORYANTALİST Mİ: RUS TÜRKOLOGLARI İ. N. BEREZİN VE V. D. SMİRNOV’UN TÜRKİYE VE TÜRKLERE BAKIŞI","authors":"Yetkin Yildiz","doi":"10.33207/trkede.1275722","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1275722","url":null,"abstract":"19.yy’ın başından itibaren Rus oryantalizmi, önemli eğitim kurumlarının kurulmasıyla birlikte, Rusya’da ve dünya ölçeğinde önemli bir aşama kaydetti. Önceki yüzyılda kurulan, üniversitelerdeki doğu dilleri kürsüleri, “Rus Bilimler Akademisi” ne bağlı “Asya Müzesi”, doğu dilleri eğitimi veren “Lazarev Enstitülüsü”, Dışişleri Bakanlığına bağlı Asya Departmanına bağlı okul, doğu çalışmaları alanında uzman yetiştirecek olan okulların ve merkezlerin kurulmasına önayak oldu. Bu kapsamda 19.yy’ın başında Vilno (Vilnius), Derp (Tartu), Harkov, Odesa, Moskova, Kazan gibi merkezlerde doğu halklarının dillerini, kültürlerini ve tarihlerini sistematik bir şekilde öğretecek olan bilim kurumları kuruldu. Bu üniversitelerden yetişen entelektüeller, devlet adamları ve yine bu üniversitelerde yetişen akademisyenler Rus oryantalizmin gelişimine önemli bir katkı sağladılar. Eğitim sisteminde yapılan reformlar ve yenilikler kapsamında kurulan üniversiteler ve doğu dilleri okulları, 19. yy’da Rusya’da yeni bir entelektüel ortamın doğmasına da neden oldu. Şüphesiz bu okullar içinde 19.yy’ın ilk yarısında kurulan Kazan Üniversitesi Doğu Dilleri Bölümü ve yüzyılın ikinci yarısında etkinliğini artıran St. Petersburg Doğu Dilleri Fakültesi, Rus oryantalizminin gelişimine katkı yapan en önemli eğitim kurumlarıydı. \u0000Bu makalede, bu eğitim kurumlarından Kazan Üniversitesi Doğu Dilleri Bölümünde akademik hayatına başlayan ve 1854 yılında kurumunun kapatılmasıyla birlikte St Petersburg Doğu Dilleri Fakültesine geçen akademisyen Prof. Dr. İ. N. Berezin ve yine St. Petersburg Üniversitesinde akademik çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. V. D. Smirnov’un, 19.yy.ın ikinci yarısındaki Rusya’da çıkan süreli edebiyat ve tarih dergilerinde yayınlanan seyahatname formunda yazıları ve makalelerinden yola çıkarak, çalışma alanlarından biri olan Türkiye ve Türklere olan bakışı oryantalizm bağlamında ele alınmıştır.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69533373","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Büyük Selçuklu Devleti’nde Vezirin Yargısal-Cezaî Görev, Yetki ve Sorumlulukları Üzerine","authors":"Sinan Tari̇fci̇","doi":"10.33207/trkede.1228379","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1228379","url":null,"abstract":"Büyük Selçuklu Devleti’nde vezir, hükümdardan sonra gelen en yüksek idareci idi. Dönemin telakkisine göre, sultanın ve ülkenin iyi veya kötü gidişatı vezire bağlıydı. Kendisinden önceki İslâm ve Türk-İslâm devletlerinde olduğu gibi, Büyük Selçuklu Devleti’nde de vezir, devlet işlerini geniş bir salâhiyetle sevk ve idare ederdi. Bu cümleden olarak vezir; idarî, askerî, malî, siyasî, dinî işlerde yetki sahibi idi. Devlet teşkilâtını oluşturan her bir dîvân (dîvân-i inşâ ve’t-tuğrâ, dîvân-i istifâ-yi memâlik, dîvân-i işrâf-i memâlik, dîvân-i arz), idarî bir hiyerarşi ile başında vezirin bulunduğu dîvân-i a’lâya bağlı idi. Dolayısıyla vezir, bürokrasinin başı idi. Bununla birlikte, geniş yargısal-cezaî salâhiyeti de haizdi. Bu çalışmada, Büyük Selçuklu Devleti’nde vezirin yargısal-cezaî görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde kadı’l-kudat ve kadıları tayin etmek ve azletmek, gerek dîvân-i mezâlimde ve gerekse dîvân-i mezâlim dışında şikâyetlerle ilgilenmek, davalara bakmak, hükümler vermek, suçları bağışlamak, cezaları kaldırmak hususları ele alınacaktır. Nihayet, adalet ve zulüm ekseninde Büyük Selçuklu vezirlerine yöneltilen takdirler ve tenkitlere değinilecektir.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49253980","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Aydın İlinde Ahîlik ve Ahî Zaaviyelerine Bir Bakış","authors":"Kemal Ramazan Haykiran","doi":"10.33207/trkede.1277334","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1277334","url":null,"abstract":"Ahilik, ortaçağ Anadolu’sunun toplumsal ve kültürel dokusuna yön vermiş kurumların başında gelmektedir. Ahilik teşkilatı, yüksek ahlaka mensup kişileri bir araya getiren bir kültür ortamıdır. Osmanlı kültür tarihinde önemli yer tutan Ahilik, kuruluşundan itibaren bütün gücünü başta gençler olmak üzere özellikle sanatkar ve esnafı bir bağ ile birbirlerine bağlamış, onları manevî ve ahlakî yönden eğitmeyi böylece yüksek seviyeli bir toplum üretmeyi kendine hedef bilmiştir. Ahilik ilk Meslek teşkilatı ve ciddi anlamdaki ilk mesleki eğitim kurumu olma özelliğini göstermekteydi. Ahilik, sadece mesleki saha ile ilgili olmayıp dinî, ahlakî, toplumsal, kültürel ve siyasi fonksiyonları da bünyesinde barındıran Anadolu’ya ait köklü bir değerdir. Ortaçağ Anadolu’sunun toplumsal ve kültürel dokusuna yön vermiş kurumların başında gelen Ahiliğin XIV. yüzyıl başlarında kati bir biçimde Türk hakimiyetine giren Aydın ve çevresinde de faal bir biçimde varlık gösterdiği ve bu özelliğini Osmanlı hakimiyetine geçtiği XV. yüzyıldan sonrasında da geliştirerek devam ettirdiği görülmektedir. Bu Çalışmada klasik kronikler seyahatnameler ve özelikle de Kanunî dönemine ait “166 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri (937/1530), Hüdavendigar, Biga, Karesi, Saruhan, Aydın, Menteşe, Teke ve Alaiye Livaları” başlıklı defter ileT.T 0001/1 M. Numaralı Fatih devrine ait bir diğer defeter başta olmak üzere XIII. yüzyıl ile XVIII. Yüzyıllar arasında Aydın’daki Ahî varlığı hakkında bilgi veren arşiv malzemelerinin verdiği bilgiler ışığında Aydın’da bulunan Ahîler ve bunlara ait zaviyelerin derli toplu bir biçimde ortaya konulması amaçlanmaktadır","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49007368","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"HER MESLEĞİN BİR DERGİSİ VARDIR: TÜRKİYE’DE BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ ALANINDA YAYIN FAALİYETİ YÜRÜTEN DERGİLER","authors":"İshak Keski̇n, Ceyhan Güler, Sinan Sümbül","doi":"10.33207/trkede.1247996","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1247996","url":null,"abstract":"Dergi yayıncılığı, güncel bilginin fazla bir gecikme yaşanmaksızın ilgilileriyle paylaşılması anlamına gelmektedir. Bilimsel dergiler, ilk zamanlardan itibaren güncel bilimsel bilginin aktarılması, bilimin gelişmesi, yaygınlaşması ve bilim insanları arasında bilimsel iletişimi geliştirmek ve güçlendirmek için önemli bir işlev görmüştür. Makaleler nedeniyle yayına hazırlanmasının kısa süre alması, aynı cilt içinde birden fazla makalenin yayınlanabilmesi, farklı yazarların araştırmalarına yer verilmesi, bu makalelerin bir dergi formatında okurlarıyla buluşması, aynı yıl içinde birden çok kez cilt/sayı halinde basımının yapılması ve ilgililerine mümkün olan en hızlı bir şekilde ulaştırılması dergilerin tercih nedenleridir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi (BBY) alanında hazırlanan araştırmaları yayınlayan dergiler hakkında bilgi vermektir. Buna bağlı olarak çalışmada açıklanmaya çalışılan tek soru “Türkiye’de BBY alanında yayın faaliyeti yürüten hangi dergiler vardır?” şeklinde belirlenmiştir. Bu dergilerin hangi ad altında ve hangi yıldan itibaren, kaç cilt/sayı yayın yaptığı, düzenli yayın yapılıp-yapılmadığı, hakemli-hakemsiz oluşu, yayın amacı, hangi dil(ler)de yayın yaptığı, (e-)ISSN numarası alıp almadığı ve açık erişim durumu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yönteminden ve durum çalışmasından yararlanılmış olup, verilerin analizi için doküman analizi tekniğine başvurulmuştur. Çalışmanın verileri ise internet araştırması ve kütüphane taraması ile elde edilmiştir.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69533363","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"HAREKETLİ BİR YAPININ İZLERİNDEN OSMANLILARIN GEÇMİŞİ: EDİRNE KENT TARİHİNDE (ÇANDARLI) HALİL PAŞA HANI","authors":"Zafer Karademi̇r","doi":"10.33207/trkede.1215144","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1215144","url":null,"abstract":"Modern zamanlar öncesinde hanlar ticari yaşamın mühim mekânlarından idi. Bu binalar tacirler için hem bir konaklama merkezi olarak hizmet görüyor hem de depo ya da dükkân gibi farklı işlevleri olan birimler şeklinde fayda sağlıyordu. İpek ve Baharat kara yolları ile Akdeniz ve Karadeniz ticaret yollarının önemli duraklarından olan Osmanlı coğrafyası pek çok nitelikli hana sahipti. Bu makale Edirne’de bulunan (Çandarlı) Halil Paşa Hanı’nın tarihsel süreçteki vaziyetini incelemektedir. Araştırma yapının mimari özellikleri ile birlikte kentin sosyal ve ekonomik tarihteki rolüne de odaklanmıştır. Bu bakımdan Edirne gibi Osmanlı tarihi açısından oldukça faal bir kentin merkezinde konuşlanan yapının oda, dükkân ve mahzenlerinden yansıyan tarihsel veriler değerlendirilmektedir. Gerek bir yapı olarak hanın kente katkısı gerekse handan yararlanan tacirlerin kimlikleri ve kent ekonomisine etkileri araştırılmaktadır. Binanın onarım giderleri ve sebepleri, han içinde konaklayan kişilerce ödenen kira ücretleri ve binadan yararlanan tacirlerin kiralama yöntemleri incelenen diğer hususlardır. Bir mikro tarihçilik örneği olması bakımından han ile ilgili doğrudan verilere ulaşmak pek çok noktada zorlayıcı olmuştur. Ancak Osmanlı arşiv dünyasının ve alandaki mevcut literatürün zenginlikleri ile bu engeller kısmen de olsa aşılmıştır. Bilhassa Yahudi tacirlerce çokça tercih edilen hanın kiracıları orta ve üst tabaka tüccar olarak öne çıkmaktadır. Ortalama 15 yılda bir onarım geçiren yapının Edirne kent tarihindeki serüveni makalede masaya yatırılmıştır.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48599357","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"I. BALKAN SAVAŞI'NDA EDİRNE VE CİVARINDA GÖREV YAPAN YABANCI SAVAŞ MUHABİRLERİ","authors":"Hakan Şallı","doi":"10.33207/trkede.1264246","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1264246","url":null,"abstract":"Charles-Louis Havas tarafından 1835 tarihinde kurulan Havas Ajans, uluslararası ilk haber servis merkezi olarak, bir yanıyla bilgi üretiminin günümüzde sahip olduğu iktidarın da başlangıç noktasını temsil etmektedir. Sayıları giderek artış gösteren bu haber ajansları, genişleyen telgraf hatları ve çeşitli ülkelerde görevlendirilmiş olan muhabirleri aracılığıyla, uluslararası gündemleri yerel bir gazetenin içeriği haline getirebilmekteydi. Bu içeriklerin başında özellikle Avrupa’daki sınırların sürekli olarak yeniden çizilmesine neden olan 19. yüzyıl savaşları da gelmekteydi. Bu doğrultuda Kırım Savaşı, uluslararası kamuoyunun basın üzerinden takip ettiği ilk savaş olarak tarihteki yerini almıştır. Akabinde 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Boer Savaşı, 1905 Rusya-Japonya Savaşı ve 1911 Trablusgarp Savaşı, uluslararası kamuoyunca yakından takip edilmiştir. İletişim imkânlarının artış göstermesi ve savaş muhabirliğinin profesyonel bir meslek haline gelmesiyle birlikte uluslararası kamuoyu her geçen savaşı bir öncekine göre daha yakından takip edebilme imkânını elde etmişti. Bu doğrultuda uluslararası kamuoyu Balkan Savaşları’na da büyük bir ilgi göstermiş, özellikle I. Balkan Savaşı’nın en önemli dönüm noktalarından biri olan Edirne ve civarında Rusya’dan Fransa’ya, İngiltere’den Bulgaristan’a kadar çok sayıda savaş muhabiri görevde bulunmuştur.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69533370","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Edirne Arkeoloji Müzesindeki Harala Kalesi’nden Kilise Aydınlatma Araçları","authors":"Sümer Atasoy","doi":"10.33207/trkede.1217906","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1217906","url":null,"abstract":"Harala / Garella Fortress is located in the modern-day village of Altınyazı, 25 km southwest of Uzunköprü in the province of Edirne, Eastern Thrace. The Fortress was in the territory of Plotinopolis / Pamphylon (Uzunköprü) during the Roman and Byzantine periods. \u0000In 1974, during some work for the construction of a water channel, a group of metal objects are said to have been found in the church ruins of Harala Fortress. The metal objects are all copper alloy (bronze) lighting devices and are now stored in Edirne Archaeological Museum. They were probably part of a larger group of lighting devices associated with the episcopal complex during the MidByzantine period.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":"37 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69533347","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A. V. KUNİN’İN ÇEVİRİ STRATEJİLERİNE GÖRE “AĞRIDAĞI EFSANESİ” NİN TÜRKÇEDEN RUSÇAYA ÇEVİRİSİ","authors":"Nuray Dönmez","doi":"10.33207/trkede.1240088","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1240088","url":null,"abstract":"Deyimbilimin Rus dilbiliminin bağımsız bir bilim dalı olarak ortaya çıkışı, Rus bilim insanlarının 1930-1940’lı yıllardaki çalışmalarıyla başlar. Ancak deyimbilim, dilbilimci V. V. Vinogradov’un “Dilbilimsel Bir Disiplin Olarak Rus Deyimbiliminin Temel Kavramları” (Osnovnıye ponyatiya russkoy frazeologii kak lingvistiçeskoy distsiplinı – 1946) ve “Rus Dilindeki Deyim Birimlerin Temel Türleri Üzerine” (Ob osnovnıh tipah frazeologiçeskih yedinits v russkom yazıke -1947) çalışmaları sayesinde gelişim gösterir. Vinogradov’un söz konusu iki çalışmasıyla deyimbilim, dilbilimin ayrı bir dalı olarak biçimlenmeye başlar. Bu çalışmalarda Vinogradov deyimlerde sınıflandırmaya gider ve bu sınıflandırma tüm dünya dillerinde deyimler üzerine yapılan çalışmaların temelini oluşturur. A. V. Kunin ise deyimbilim, biçimbilim ve sözlükbilim üzerine çok sayıda makale ve ders kitabı olan, ünlü “İngilizce- Rusça Deyimbilim Sözlüğü”nün yazarı ve “A. V. Kunin Deyim Okulu” nun kurucusudur. Rusça-İngilizce dil çiftinde deyimlerin çevirisi üzerine ortaya koyduğu yöntemlerle deyimbilim alanındaki önde gelen Rus dilbilimciler arasındadır. Çalışmanın amacı; dünya edebiyatında yer etmiş bir yazar olan, eserlerinde kültür ve dil unsurlarını ön planda tutan Yaşar Kemal’in söz varlığı ve kültürel ögeler açısından zengin olan Ağrı Dağı Efsanesi romanındaki deyimlerin Rusçaya aktarım şeklini incelemektir. Söz konusu inceleme Vinogradov’un deyim sınıflandırması ve Kunin’in çeviri stratejileri çerçevesinde ele alınmıştır. Çözümlemeyi daha anlaşılır kılmak için Türkçe deyimlere karşılık gelen Rusça deyimler sözcüğü sözcüğüne (anlamsal) ve yapısal açıdan incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında diller arası uyuşmazlıklar göz önünde bulundurularak imgesel farklılıklar ortaya konmuştur.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69533358","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MELAMİ DÜŞÜNCE SİSTEMİNDE OLUMSUZLUK VE HAREKETSİZLİĞİN DEVİNGENLİĞİ","authors":"Nazire Erbay","doi":"10.33207/trkede.1246922","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1246922","url":null,"abstract":"Kelime veya kavramlar sözlüklerdeki ilk anlamlarıyla okunup yazılabilir, fakat her kelime görüldüğünden ve duyulduğundan farklı olanı imleyebilir. Söz konusu kelimeleri ezber edilen halinden alıp ikincil ve üçüncül anlamlar yüklemek o şey’lerle kastedilenlerin ilk halini yok saymaz, aksine yeni/farklı şey’leri işaret eder. Devamlı ve ezber olarak kullanılan kelime veya kavramların ilk hâlleri insanı, varlığı, olayı ve olguyu çözümleme ve yorumlamada eksik kalabilirken ikincil veya üçüncül derecede kastedilenler daha açıklayıcı, kapsayıcı ve birleştirici olabilir. \u0000Dinî inanç topluluklarının yaşayış şekilleriyle bağlantılı olarak kullandıkları dil, kendi içinde, çerçevesi görülenden fazla genişletilecek değerlendirmelere, soruşturmalara açıktır. Tasavvufî düşünce sistemleri de inançlarını yansıttıkları yaşam şekillerindeki uygulamaları ile zahirden farklı edimlerini mana değeriyle gündeme getirirler. Bu bağlamda tasavvufa dayalı hayat görüşüyle yazılan eserlerin anlam geçirgenliği mevcut kelime ve kavramlar, şiir dili anlatımlarında ilk kullanımlarından farklı olarak örtülü anlamlara hatta eylemlere işaret eder. \u0000Melami düşünce sistemine bağlı olanların iman ettikleri konuların usul ve esasları ile hayat şekillerindeki uygulamaları değişiklik hatta zıtlık arz eder. Melami hayatın istikameti toplumsal kabulleri terk anlamındadır. Melamilerin şiir dilinde zahirden öte batını ifade etmek esastır. Melami şairlerin şiirlerinde kelimelerin kullanımından farklı mana değerini, onların hayat şekilleriyle bağlantılı olarak farklı görme, anlama ve anlatma unsurları açığa çıkarılabilir. \u0000Mevcut olanı, ters yönlü eylem gücüyle ortaya koyan Melamiler, şiir dilinde yokluğa veya olumsuzluğa dayalı bir dil oluştururlar. Melami düşüncedeki şairlerin hayat şekillerinde ‘durma’yı çağrıştıran kelimelerdeki dinamizm önemlidir. Bu çalışmada Melamilerin düşünce sistemlerine bağlı yapma ve etme edimlerinin şiir dilindeki göstergelerinin birer kelime ve kavram olmaktan öte değer taşıdığı, çelişkiden ziyade tezatlıkların var eden uyumu üzerinden okunmaktadır. Melami klasik Türk şairlerinin sessizlik, suskunluk ve bekleme gibi eylemsizlik; olumsuzluk, zıtlık, yokluk ve yoksunluk kavramları üzerinden tezatlığa dayalı bir hareket, dolayısıyla uyum ortaya koyulmaktadır. Çalışmada Melamilerin olumsuz algıdan kaynaklı hayat şekillerinin yansıdığı gizil hareket ve inancı ortaya koymaları şiir dilindeki misallerle aktarılmaktadır.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48764743","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MAHMUT MAKAL’IN MEMLEKETİN SAHİPLERİ KİTABINDA TOPLUMCU GERÇEKÇİLİK BAĞLAMINDA CEHALET VE BATIL İNANÇ ELEŞTİRİSİ","authors":"Gürhan Çopur","doi":"10.33207/trkede.1193192","DOIUrl":"https://doi.org/10.33207/trkede.1193192","url":null,"abstract":"Mahmut Makal, Anadolu’yu ve köy yaşamını toplumcu gerçekçi bir bakışla gözlemleyerek, Cumhuriyet dönemi öykücülüğümüzün serüveninde köy olgusunu dikkatlere sunar. Yaşam öyküsünden ve öğretmenlik deneyimlerinden beslenerek kurgulanan öykülerinde konu edindiği olaylar, dönem içerisinde birçok tartışmaya neden olmakla birlikte dikkatleri belirli bir noktaya yöneltir. Sanatçı içine doğduğu ve yakından tanıdığı köy yaşamına, İvriz Köy enstitüsündeki eğitiminin ardından öğretmen kimliğiyle dâhil olur. Öğrenciliğinde çeşitli yazılarını enstitü dergisi ve çeşitli dergilerle okurla ulaştıran Mahmut Makal’ın köye dair gözlemlerini içeren yazıları Varlık dergisinde yayımlanmalarının ardından “Bizim Köy” adıyla kitaplaşırlar. Mahmut Makal, dönem anlayışı çerçevesinde romantik tavırla işlenen Anadolu’yu, realist bakış odağında trajik gerçekliğiyle eserlerine yansıtır. Bizim Köy’e kadar idealize edilmiş Anadolu imgesini yoksulluk, cehalet, batıl inanç gibi olumsuzluklar gerçeğiyle metne aktararak köy edebiyatına farklı bir boyut getiren sanatçı, 50’li yıllardan itibaren Türk öyküsünde toplumcu gerçekçiliğin öncü kalemlerinden olur. Böylelikle Cumhuriyet döneminde ivme kazanmış olan Anadolu teması Mahmut Makal ile farklı bir odağa kayar. Anı/öykü tarzındaki eserlerinde köy olgusu sert bir gerçeklikle, idealize edilmeden yer almıştır. Bu çalışmada sanatçının Memleketin Sahipleri adlı eserindeki batıl inanç eleştirisi ve cehalet izleği Toplumcu Gerçekçilik ışığında irdelenecektir.","PeriodicalId":33109,"journal":{"name":"Trakya Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49546377","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}