A. V. KUNİN’İN ÇEVİRİ STRATEJİLERİNE GÖRE “AĞRIDAĞI EFSANESİ” NİN TÜRKÇEDEN RUSÇAYA ÇEVİRİSİ

Abstract

Deyimbilimin Rus dilbiliminin bağımsız bir bilim dalı olarak ortaya çıkışı, Rus bilim insanlarının 1930-1940’lı yıllardaki çalışmalarıyla başlar. Ancak deyimbilim, dilbilimci V. V. Vinogradov’un “Dilbilimsel Bir Disiplin Olarak Rus Deyimbiliminin Temel Kavramları” (Osnovnıye ponyatiya russkoy frazeologii kak lingvistiçeskoy distsiplinı – 1946) ve “Rus Dilindeki Deyim Birimlerin Temel Türleri Üzerine” (Ob osnovnıh tipah frazeologiçeskih yedinits v russkom yazıke -1947) çalışmaları sayesinde gelişim gösterir. Vinogradov’un söz konusu iki çalışmasıyla deyimbilim, dilbilimin ayrı bir dalı olarak biçimlenmeye başlar. Bu çalışmalarda Vinogradov deyimlerde sınıflandırmaya gider ve bu sınıflandırma tüm dünya dillerinde deyimler üzerine yapılan çalışmaların temelini oluşturur. A. V. Kunin ise deyimbilim, biçimbilim ve sözlükbilim üzerine çok sayıda makale ve ders kitabı olan, ünlü “İngilizce- Rusça Deyimbilim Sözlüğü”nün yazarı ve “A. V. Kunin Deyim Okulu” nun kurucusudur. Rusça-İngilizce dil çiftinde deyimlerin çevirisi üzerine ortaya koyduğu yöntemlerle deyimbilim alanındaki önde gelen Rus dilbilimciler arasındadır. Çalışmanın amacı; dünya edebiyatında yer etmiş bir yazar olan, eserlerinde kültür ve dil unsurlarını ön planda tutan Yaşar Kemal’in söz varlığı ve kültürel ögeler açısından zengin olan Ağrı Dağı Efsanesi romanındaki deyimlerin Rusçaya aktarım şeklini incelemektir. Söz konusu inceleme Vinogradov’un deyim sınıflandırması ve Kunin’in çeviri stratejileri çerçevesinde ele alınmıştır. Çözümlemeyi daha anlaşılır kılmak için Türkçe deyimlere karşılık gelen Rusça deyimler sözcüğü sözcüğüne (anlamsal) ve yapısal açıdan incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında diller arası uyuşmazlıklar göz önünde bulundurularak imgesel farklılıklar ortaya konmuştur.