{"title":"Konferencja naukowa z cyklu: „Rodzina w teorii i praktyce pedagogicznej” na temat: „Rodzicielstwo – urzeczywistnione, zagrożone, zaniedbane. Pedagogiczne interpretacje w świetle Karty Praw Rodziny w czterdziestą rocznicę jej wydania” Lublin, 20 marca 2023","authors":"Patrycja Leśniak-Walczuk","doi":"10.18290/rped23154.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23154.13","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"43 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139606907","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obraz rodziny znajdujący odzwierciedlenie w Karcie Praw Rodziny","authors":"E. Zawadzka","doi":"10.18290/rped23154.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23154.1","url":null,"abstract":"Celem tekstu jest dokonanie, na bazie metody analizy pola semantycznego, charakterystyki jednego z wariantów postrzegania rodziny. Tekstem stanowiącym źródło prowadzonej refleksji o charakterze empirycznym jest Karta Praw Rodziny, co uzasadnione jest czynnikami związanymi z celami i adresatami dokumentu, wątkami antropologicznymi stanowiącymi przesłanki założeniowe jego treści, a także zastosowanym w jego konstruowaniu podejściem syntezującym podejścia reprezentujące myśl Kościoła oraz wspólnot międzynarodowych. \u0000Zgodnie z założeniami metody analizy pola semantycznego wymagającej „pozornego rozłożenia ciągu wypowiedzeniowego i porządku wypowiedzi po to, by złożyć je na powrót zgodnie z czytelnością znaczącą”, w treści Karty Praw Rodziny poszukiwano 6 rodzajów fraz – ekwiwalentów, określeń, asocjacji, opozycji, działań podmiotu i wobec podmiotu. Implikacją ich wewnętrznego zróżnicowania jest stworzenie płaszczyzny do kompleksowego opisania obrazu rodziny w analizowanym dokumencie. \u0000Główny wniosek z przeprowadzonej analizy wyraża się w stwierdzeniu, że obraz rodziny przedstawiony w „Karcie Praw Rodziny” ma wymiar kontekstualny oraz jest mozaiką podejść o charakterze uniwersalnym oraz wpisujących się w społeczną naukę Kościoła.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"58 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139606583","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Doświadczenia w zakresie praktyk religijnych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Raport z badań jakościowych","authors":"A. Żyta","doi":"10.18290/rped23153.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.2","url":null,"abstract":"Osoba z niepełnosprawnością często jest postrzegana jako ta, która potrzebuje szczególnej opieki i pomocy. Jednocześnie zgodnie z założeniami Kościoła Katolickiego jako jej członek zobowiązana jest do odkrywania swojego powołania osobistego i żywego uczestnictwa w misji Kościoła. Artykuł poświęcony został prezentacji wyników fenomenograficznych badań jakościowych z dorosłymi katolikami z niepełnosprawnością intelektualną. Celem badań przeprowadzonych z 10 uczestnikami Warsztatów Terapii Zajęciowej i Zakładu Aktywności Zawodowej było opisanie i analiza doświadczeń związanych z udziałem w praktykach religijnych. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów określono czynniki, które sprzyjają i utrudniają realizację praktyk religijnych oraz wysunięto implikacje dla praktyki pedagogicznej.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"824 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139202984","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Identyfikacja możliwości wsparcia artystów z niepełnosprawnością w Polsce w sytuacji pandemii COVID-19 (ze szczególnym uwzględnieniem artystów z niepełnopsrawnością intelektualną)","authors":"Agnieszka Żabińska, E. Kulesza, Grażyna Walczak","doi":"10.18290/rped23153.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.4","url":null,"abstract":"W czasie pandemii COVID-19 ograniczenie możliwości przemieszczania się, utrudniony bezpośredni dostęp do świadczeń medycznych, zamknięcie szkół i różnych placówek użytku publicznego sprawiło, że ludzkość znalazła się w bardzo trudnej sytuacji, szczególnie pod kątem organizacji własnego życia i podtrzymania relacji społecznych. Skutki tych ograniczeń szczególnie silnie odczuły osoby z niepełnosprawnościami oraz ich rodziny. Celem opisanych w artykule badań było rozpoznanie możliwości wsparcia artystów z niepełnosprawnością, przede wszystkim artystów z niepełnosprawnością intelektualną, w sytuacji izolacji społecznej spowodowanej pandemią COVID-19 z perspektywy instytucji działających na ich rzecz. Zastosowano metodę sondażu pogłębionego. Na pierwszym etapie badań wykorzystano technikę ankiety. Kwestionariusz ankiety rozesłano do 400. instytucji wspierających artystów z niepełnosprawnością intelektualną na terenie całej Polski. Otrzymano 21 odpowiedzi, które poddano analizie. Wyniki badań ujawniły, że instytucje statutowo działające na rzecz twórców z niepełnosprawnością intelektualną nie zawiesiły działalności w czasie pandemii COVID-19 i w zdecydowanej większości udzielały wsparcia w ramach standardowo obowiązujących przepisów. Niektóre z nich wypracowały własne, nowatorskie i warte rozpowszechnienia sposoby wspierania twórców z niepełnosprawnością intelektualną.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139201026","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wypalenie rodzicielskie i jego osobowościowe uwarunkowania – badania nad słyszącymi matkami młodych dorosłych z głuchotą prelingwalną","authors":"Joanna Kobosko","doi":"10.18290/rped23153.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.7","url":null,"abstract":"Wypalenie rodzicielskie jest syndromem pojawiającym się w odpowiedzi na ekspozycję na chroniczny i przytłaczający stres rodzicielski, a wśród czynników ryzyka jego wystąpienia znajduje się bycie matką lub ojcem dziecka z niepełnosprawnością, jak i cechy osobowości rodziców, zwłaszcza neurotyzm. Nieliczne są badania na ten temat w odniesieniu do rodziców dzieci głuchych, a jak dotąd nie przeprowadzono ich z udziałem matek, których dzieci wkroczyły w okres wczesnej dorosłości. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie o osobowościowe uwarunkowania wypalenia rodzicielskiego słyszących matek młodych dorosłych z głuchotą prelingwalną, użytkowników implantu ślimakowego. W badaniach wzięło udział 75 matek dzieci z głuchotą prelingwalną w wieku od 18 do 24 (M=21,49; SD=1,55) lat, które wypełniły Kwestionariusz Wypalenia Rodzicielskiego (PBM-12), Krótki Kwestionariusz do Pomiaru Wielkiej Piątki IPIP-BFM-20 oraz Ankietę informacyjną na temat danych socjodemograficznych, a także związanych z głuchotą i implantem ślimakowym u dzieci. Z badań wynika, że wypalenie rodzicielskie matek młodych dorosłych z głuchotą prelingwalną jest znacząco niższe niż u matek dzieci z innymi niż głuchota niepełnosprawnościami, jak i pozostaje w związku z ich wykształceniem (niższym) i miejscem zamieszkania (miasto). Otrzymano, że istnieje ujemna zależność między wypaleniem rodzicielskim a stabilnością emocjonalną, jak i cechą intelekt/wyobraźnia. Rezultaty badań prowadzą do konkluzji, iż te matki, które doświadczają wypalenia rodzicielskiego wymagają różnych form interwencji psychologicznej celem zwiększenia ich zasobów rodzicielskich, zwłaszcza ujawniających się w stabilności emocjonalnej oraz otwartości na doświadczenie (cecha intelekt/wyobraźnia).","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"121 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139202379","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przejawy i uwarunkowania postawy religijnej Marii Grzegorzewskiej","authors":"Anna Hryniewicka","doi":"10.18290/rped23153.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.1","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł dotyczy postawy religijnej niezwykle kreatywnej twórczyni polskiej szkoły pedagogiki specjalnej – prof. Marii Grzegorzewskiej – uhonorowanej przez Sejm Polskiej Rzeczpospolitej zaszczytnym tytułem Patronki Roku 2022. Po krótkim wyjaśnieniu podstawowych pojęć związanych z omawianym tematem, autorka podejmuje próbę charakterystyki stosunku Grzegorzewskiej do spraw wiary i religijności, ukazując w kontekście jej biografii genezę jej altruistycznych postaw, przejawy jej zainteresowań sprawami sacrum oraz kontakty z duchowieństwem, których poznanie jest istotne dla pogłębienia wiedzy na temat osobowości tej wybitnej uczonej.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"282 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139205273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wspieranie dziecka z chorobą nowotworową i jego rodziny poprzez warsztaty terapeutyczne – na przykładzie „Zabawolandii”","authors":"M. Nowak","doi":"10.18290/rped23153.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.9","url":null,"abstract":"Choroba nowotworowa diametralnie zmienia dotychczasowe życie i świat rodziny poprzez przerwanie łańcucha ciągłości biograficznej. Artykuł wskazuje obszary wsparcia terapeutycznego, które umożliwiają podjęcie przez chore dziecko oraz jego rodziców pracy biograficznej w celu przywrócenia utraconej „normalności”. Miejscem, gdzie praca biograficzna jest podejmowana, są warsztaty terapeutyczne zwane „Zabawolandią”, wykorzystujące twórczość. Twórczość bowiem jest przestrzenią wolności, której choroba, jeśli tylko chore dziecko i jego rodzice otrzymają wsparcie psychopedagogiczne, nie musi zawłaszczyć. Możliwość tworzenia daje sposobność do oswojenia się z nową sytuacją. Warunkuje powrót kontroli nad swoim życiem oraz pomaga stworzyć nową, silną tożsamość. Wyzwala też siły do podejmowania codziennej walki z chorobą.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"131 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139201797","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wsparcie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w edukacji włączającej – wybrane obszary analizy z perspektywy koncepcji Roberta Schalocka","authors":"T. Żółkowska, Tomasz Parafiniuk","doi":"10.18290/rped23153.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.3","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje problematykę wsparcia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w perspektywie Roberta Schalocka i współpracowników. We wskazanej koncepcji wsparcie jest ujmowane jako warunek optymalizacji rozwoju biopsychospołecznego ucznia z niepełnosprawnością intelektualną. Odnosi się do diagnozy i usług opartych na indywidualnych potrzebach, a nie dopasowywania ucznia z niepełnosprawnością intelektualną do istniejących klasyfikacji oraz sztywnych form edukacji i terapii. W Polsce wiedza na powyższy temat nie jest zadowalająca. Brakuje analiz prowadzonych z perspektywy omawianego wyżej nowego podejścia do problematyki wsparcia. Odczuwalny jest brak badań dotyczących subiektywnej oceny dostarczanego wsparcia, szczególnie w przestrzeni edukacji włączającej, jak również włączania samych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną do etapu diagnozy i opracowywania dla nich indywidualnych planów wsparcia w środowisku edukacji włączającej.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"80 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139203759","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rola wybranych czynników kontekstualnych w kształtowaniu poczucia jakości życia osób z urazem rdzenia kręgowego – przegląd badań","authors":"M. Duda","doi":"10.18290/rped23153.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.8","url":null,"abstract":"Uszkodzenie rdzenia kręgowego należy do jednych z najtrudniejszych doświadczeń w życiu człowieka, całkowicie zmieniających dotychczasowy bieg życia. Konsekwencje życia z niepełnosprawnością wynikającą z urazu kręgosłupa dotyczą nie tylko pacjentów, lecz także najbliższe otoczenie. Biopsychospołeczne ramy rehabilitacji podkreślają jednoczesne wzajemne oddziaływanie czynników kontekstualnych na funkcjonowanie osoby z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Celem prezentowanego artykułu jest charakterystyka wybranych czynników kontekstualnych mających istotne znaczenie w kształtowaniu poczucia jakości życia osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Doniesienia z badań wskazują na duże zróżnicowanie i niejednoznaczne wyniki w zakresie czynników determinujących poczucie jakości życia osób z urazem rdzenia. Wynika to zarówno z problemów z operacjonalizacją samego zjawiska poczucia jakości życia, jak i zróżnicowaniem wewnętrznym analizowanej grupy.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"119 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139200085","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Metody obiektywne w badaniach słuchu dzieci i młodzieży z wybranymi zaburzeniami rozwojowymi – możliwości i ograniczenia","authors":"Maria Jakubowska","doi":"10.18290/rped23153.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/rped23153.6","url":null,"abstract":"Wśród badań słuchu wyróżnia się dwie zasadnicze grupy: metody subiektywne i obiektywne. Zaletą metod obiektywnych jest możliwość ich wykonania u osób niezdolnych do współpracy z badaczem. Zaburzenia rozwojowe ujawniają się w wieku dziecięcym i wpływają na poziom funkcjonowania dziecka i jego otoczenia na całe życie. Dzieci z zaburzeniami rozwojowymi wymagają zazwyczaj specjalistycznej pomocy, w tym kompleksowej diagnozy medycznej. Powinna ona obejmować m.in. badania słuchu, ponieważ niektóre z zaburzeń rozwojowych cechuje wysokie ryzyko wystąpienia ubytku słuchu . Badanie słuchu u osób z zaburzeniami rozwojowymi jest istotne ze względu na dokonanie diagnozy różnicowej; może jednak sprawiać trudności, gdyż osoby badane mogą nie być zdolne do współpracy. Z tego względu, a także dla celów pogłębionej analizy etiologii zaburzeń, istnieje potrzeba wykorzystania w procesie diagnostycznym obiektywnych metod badania słuchu. Ponieważ literatura rzadko podejmuje problematykę wykonywania badań od strony praktycznej, tj. z uwzględnieniem trudności, jakie mogą wystąpić podczas badania, za cel niniejszej publikacji obrano ogólną analizę możliwości i ograniczeń związanych z zastosowaniem obiektywnych metod badania słuchu wśród osób z wybranymi zaburzeniami rozwojowymi, ze szczególnym uwzględnieniem procedury badania.","PeriodicalId":287692,"journal":{"name":"Roczniki Pedagogiczne","volume":"76 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139198886","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}