Zeszyty Prawnicze最新文献_第6页

SŁOWA Z KSIĘGI MESSALI AUGURA, W KTÓRYCH UCZY, KIM SĄ NIŻSI URZĘDNICY ORAZ ŻE KONSULOWIE I PRETORZY SĄ KOLEGAMI, A TAKŻE O INNYCH SPRAWACH DOTYCZĄCYCH AUSPICJÓW AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 13,15 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.15

Anna Tarwacka

引用次数: 0

‘TESTAMENTUM PESTIS TEMPORE CONDITUM’

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.09

Marek Sobczyk

{"title":"‘TESTAMENTUM PESTIS TEMPORE CONDITUM’","authors":"Marek Sobczyk","doi":"10.21697/zp.2022.22.2.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.09","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł poświęcony jest szczególnej formie testamentu uznanej w konstytucji Dioklecjana i Maksymiana w 290 r. (C. 6,23,8), nazywanej tradycyjnie testamentum pestis tempore conditum. Była to złagodzona co do wymogów forma testamentu, stosowana jedynie w czasie zarazy i mająca na względzie niebezpieczeństwo zarażenia się i związaną z tym obawę świadków testamentowych oraz dotykające testatora trudności w sporządzeniu testamentu. Uwagi na jej temat poprzedzam syntetyczną prezentacją zwyczajnych form testamentu znanych prawu rzymskiego, gdyż analizowana forma szczególna była tylko złagodzoną postacią zwyczajnej. \u0000Stawiam dwa zasadnicze problemy: w jakich okolicznościach testamentum pestis tempore conditum było dopuszczalne i na czym polegało odstępstwo od zwyczajnej formy testamentu. Analizie poddaję terminy casus maior, morbo oppresso, morbo oppressos i iungi atque sociari. Niestety zwięzła treść reskryptu uniemożliwia precyzyjną i jednoznaczną odpowiedź na powyższe pytania. \u0000W mojej ocenie testamentum pestis tempore conditum było stosowane, gdy dotknięty chorobą zakaźną testator sporządzał testament, przebywając w miejscowości, w której panowała zaraza o takim rozmiarach, które pozwalały uznać ją za siłę wyższą. Nie wystarczał tu zaś stan epidemii jako taki ani też choroba potencjalnego świadka testamentu, jeżeli testator pozostawał zdrowy. Złagodzenie wymogów formalnych testamentu polegało na tym, że świadkowie nie musieli składać swych pieczęci w bliskim kontakcie z chorym testatorem, jednakże czynność ta musiała odbyć się w obecności testatora, choć w pewnym dystansie od niego. Nie przekonują mnie zaś propozycje wykładni zakładające brak jakiejkolwiek styczności testatora ze świadkami podczas czynności sporządzania testamentu, zwłaszcza przyjmujące, że świadkowie składali swoje pieczęcie pod nieobecność testatora.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"107 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91476657","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ZE SPUŚCIZNY PROFESORA CEZAREGO KUNDEREWICZA. POPULARYZATOR NAUKI

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.14

Anna Pikulska-Radomska, Dagmara Skrzywanek-Jaworska

引用次数: 0

PROBLEMATYKA AZYLU W ‘DECISIONES LITUANICAE’ PEDRA RUIZ DE MOROS

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.05

Marzena Dyjakowska

{"title":"PROBLEMATYKA AZYLU W ‘DECISIONES LITUANICAE’ PEDRA RUIZ DE MOROS","authors":"Marzena Dyjakowska","doi":"10.21697/zp.2022.22.2.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.05","url":null,"abstract":"Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są rozważania Pedra Ruiz de Moros na temat azylu w dziele znanym pod skróconym tytułem Decisiones Lituanicae, wydanym między innymi w Krakowie w 1563 r. Problematyka azylu w starożytnym Rzymie jest jednym z wątków o pobocznym znaczeniu w piątej księdze dzieła, której podstawową tematyką jest dopuszczalność lichwy. W pierwszej kolejności przedstawiony został stan faktyczny będący przedmiotem rozstrzygnięcia, kiedy to opiekun osieroconych dzieci spotkał się z zarzutem, że pozwolił pieniądzom swych podopiecznych leżeć bezczynnie zamiast pożyczyć je na procent. Zdaniem Rojzjusza pobieranie odsetek jest zakazane zarówno prawem boskim, jak i ludzkim. Następnie przystąpił do rozstrzygnięcia kolejnej wątpliwości, czy dopuszczalna jest przeciwna praktyka wprowadzona zwyczajem, jak choćby znany w Polsce zastaw antychretyczny. Polemizując ze swym bolońskim nauczycielem Agostino Berò, którego zdaniem na wątpliwość tę należy odpowiedzieć twierdząco, zakwestionował trafność zestawienia lichwy z dopuszczalnością udania się do miejsca azylu przez niewolnika w przypadku nadmiernego okrucieństwa jego właściciela. W końcowej części artykułu przedstawiono rozstrzygnięcie sprawy, a także wnioski dotyczące sposobu potraktowania przez Rojzjusza kwestii azylu.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87412976","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

POLOWANIE NA PTACTWO NA CUDZYM GRUNCIE W ŚWIETLE RESKRYPTÓW CESARSKICH ‒ ‘NON HABET RATIONEM VOS IN ALIENIS LOCIS INVITIS DOMINIS AUCUPARI…

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.04

Zuzanna Benincasa

{"title":"POLOWANIE NA PTACTWO NA CUDZYM GRUNCIE W ŚWIETLE RESKRYPTÓW CESARSKICH ‒ ‘NON HABET RATIONEM VOS IN ALIENIS LOCIS INVITIS DOMINIS AUCUPARI…","authors":"Zuzanna Benincasa","doi":"10.21697/zp.2022.22.2.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.04","url":null,"abstract":" \u0000Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu relacji między wolnością polowania na dziko żyjące zwierzęta, ptactwo i ryby a bezwzględnym charakterem prawa własności w kontekście przywołanego przez Callistratusa w D. 8,3,16 reskryptu Antonina Piusa, w którym cesarz uznał za niezgodne z ratio praktykowanie aucupium na cudzym gruncie wbrew woli właściciela tego gruntu. Z zestawienia tekstu Callistratusa z innym tekstem pochodzącym z komentarza Ulpiana do edyktu (D. 47,10,13,7), w którym mowa jest o możliwości wniesienia actio iniuriarum przeciwko osobie uniemożliwiającej połów ryb w morzu, w którym jurysta seweriański wypowiada się w materii ius prohibendi przysługującego właścicielowi gruntu do zakazania osobom trzecim wstępu na teren swojej nieruchomości, można wywnioskować, że reskrypt Antonina Piusa uznawał za nieuzasadnione żądanie aucupes, by właściciel umożliwił im wejście na swoją nieruchomość celem chwytania dzikiego ptactwa. Pomimo zatem uznania co do zasady niemożności wydania zakazu praktykowania aucupium (znajdujące się w powietrzu ptaki stanowiły res nullius i mogły być chwytane i zawłaszczane przez każdego), przysługujące właścicielowi gruntu ius prohibendi mogło uniemożliwić polującym na ptaki wstęp na cudzy grunt. Inaczej rzecz się miała z prawem rybaków do łowienia ryb w pasie przybrzeżnym z uwagi na szczególny status prawny litora maris jako res omnium communes.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"33 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90373205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

‘LEGES LIBITINARIAE’ I PRAWNE REGULACJE RZYMSKIEGO PORZĄDKU POGRZEBOWEGO

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.07

Marek Kuryłowicz

{"title":"‘LEGES LIBITINARIAE’ I PRAWNE REGULACJE RZYMSKIEGO PORZĄDKU POGRZEBOWEGO","authors":"Marek Kuryłowicz","doi":"10.21697/zp.2022.22.2.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.07","url":null,"abstract":"Pierwotne podstawy prawne rzymskiego porządku pogrzebowego tworzyły normy sakralne, ustawy królewskie (leges regiae) oraz ustawa XII tablic (tab. 10). Ważną rolę odgrywały zawsze obyczaje przodków (mores maiorum). Ponadto edykty pretorskie oraz konstytucje i ustawy cesarskie (D. 11,7; D. 11,8; D. 47,12; C. 3,44). Znaczenie miały również inskrypcje nagrobkowe jako indywidualny akt prawny, tworzący uprawnienia dla fundatora grobowca i oznaczonych w inskrypcji osób (jako tzw. leges datae). Osobne miejsce zajmują leges libitinariae. Nazwa pochodzi od Libitiny – rzymskiej bogini związanej z pogrzebami. Historycznie pierwsza poświadczona jest lex Lucerina z lat 314-250 r. p.n.e., najlepiej znane są lex Puteolana libitinaria oraz lex Cumana libitinaria (z czasów cesarza Augusta). Zawierają one lokalne przepisy, dotyczące zamówień na usługi pogrzebowe oraz wykonywanie wyroków śmierci. Ponadto nakazywały usuwanie porzuconych zwłok z miejsc publicznych. Kontrolę nad przestrzeganiem przepisów ustawowych sprawowali głównie edylowie. Z badań wynika, że prawne regulacje porządków pogrzebowych były już od początku republiki dobrze znane w samym Rzymie i w miastach municypalnych.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"47 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79538395","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

‘INVESTIGATOR UTRIUSQUE IURIS’. ŚWIĘTEJ PAMIĘCI WIESŁAWA MOSSAKOWSKIEGO 1949-2021

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.01

Jan Zabłocki

引用次数: 0

BIBLIOGRAFIA PRAC PROFESORA WIESŁAWA MOSSAKOWSKIEGO 参考书目邮政PROFESORA WIES AWA MOSSAKOWSKIEGOŁ

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.02

Jan Zabłocki

引用次数: 0

Izydor z Sewilli o prawie wojskowym (Etym., 5,7,1-2). Kilka uwag na temat polskiego przekładu części prawnej „Etymologii” (Izydor z Sewilli, O prawach, opracowanie Antoni Dębiński, Maciej Jońca, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 20

Zeszyty Prawnicze Pub Date : 2022-08-20 DOI: 10.21697/zp.2022.22.2.13

M. Faszcza