Zeszyty Prawnicze最新文献

{"title":"POSTĘPOWANIE NAKAZOWE Z WEKSLA KONSUMENCKIEGO. KRYTYCZNE UWAGI O ART. 485 § 2 K.P.C. PO NOWELIZACJI Z 2021 R.","authors":"Bartłomiej Krupowicz","doi":"10.21697/zp.2023.23.2.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.2.08","url":null,"abstract":"Postępowanie nakazowe na podstawie weksla było niegdyś traktowane jako postępowanie wekslowe. Stanowiło użyteczne, efektywne i skuteczne narzędzie, które mogło pomóc wierzycielowi w skutecznym wyegzekwowaniu przysługującego mu roszczenia i w ten sposób uzyskać efektywną ochronę prawną. Niestety, ostatnia nowelizacja art. 485 § 2 k.p.c. zmieniła model tego postępowania odrębnego. Zdaniem autora nie można już mówić o postępowaniu wekslowym, gdy pozwanym jest konsument (w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG), zaś powodem jest przedsiębiorca. Co więcej, wspomniana nowelizacja wywołuje wiele wątpliwości natury procesowej i materialnoprawnej, które trudno jest jednoznacznie rozwiązać. Prezentowany artykuł nie tylko stanowi krytykę nowelizacji, lecz także dąży do znalezienia prawidłowej interpretacji nowych przepisów.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"32 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87933364","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"STATUS PRAWNY „ZASTRZEŻEŃ” DO DWUSTRONNYCH UMóW MIęDZYNARODOWYCH NA PRZYKŁADZIE TRAKTATU O TRWAŁEJ NEUTRALNOŚCI I FUNKCJONOWANIU KANAŁU PANAMSKIEGO Z 7 WRZEŚNIA 1977 R.","authors":"Ł. Rupniak","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.07","url":null,"abstract":"Dnia 7 września 1977 r. Stany Zjednoczone i Panama zawarły Traktat o trwałej neutralności i funkcjonowaniu Kanału Panamskiego. Stanowi on interesujący przedmiot badań dla prawników, przede wszystkim za przyczyną czterech „zastrzeżeń”, które Stany Zjednoczone do niego złożyły – „zastrzeżeń” do dwustronnej umowy międzynarodowej. \u0000Definicję zastrzeżenia zawiera art. 2 ust. 1 lit. d Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 23 maja 1969 r., którą można obecnie uznać za powszechnie obowiązującą normę prawa zwyczajowego. Amerykańskie „zastrzeżenia” przedstawiają pewne podobieństwa do zastrzeżeń w rozumieniu prawa traktatów. Podobieństwa te mogą być jednak pozorne, gdyż składanie zastrzeżeń wydaje się możliwe jedynie w przypadku wielostronnych umów międzynarodowych. \u0000Analiza genezy instytucji zastrzeżenia, norm prawa traktatów, ze szczególnym uwzględnieniem Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów oraz stanowiska doktryny prawa traktatów, choć ta ostatnia nie jest jednolita, potwierdza tezę, zgodnie z którą zastrzeżenia mogą być składane jedynie do wielostronnych umów międzynarodowych. Stanowisko takie potwierdza również praktyka państw, w tym Stanów Zjednoczonych i Panamy. \u0000„Zastrzeżenia” strony amerykańskiej nie mogą więc stanowić zastrzeżeń w rozumieniu prawa traktatów i należy je uznać za nową ofertę negocjacyjną, przyjętą przez drugą umawiającą się stronę.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75141187","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ETYCZNO-MORALNE DETERMINANTY WPISU NA LISTĘ ADWOKATÓW W POGLĄDACH JUDYKATURY`","authors":"J. Dytko","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.06","url":null,"abstract":"Adwokat to zawód zaufania publicznego. Adwokata z klientem łączy szczególnego typu relacja. Klient powierza adwokatowi ważne informacje ze swojego życia i postępowania, w zamian oczekując pomocy prawnej. Postawę adwokata w stosunku z klientem, ale także w życiu codziennym powinny cechować szacunek i zaufanie. \u0000Nie każdy prawnik może zostać adwokatem. Oprócz warunków formalnych przewidzianych ustawą adwokata powinien cechować nieskazitelny charakter oraz dotychczasowe nienaganne zachowanie, które łącznie gwarantują rękojmię należytego wykonywania zawodu. \u0000Przez rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata należy rozumieć taki zespół cech charakteru i zachowań w sferze zawodowej i prywatnej, które składają się na wizerunek osoby, na której nie ciążą żadne zarzuty podważające jej wiarygodność. \u0000Rękojmia uznawana jest jako uroczyste poręczenie, zapewnienie, że z racji posiadanych cech zawód zaufania publicznego będzie wykonywany prawidłowo. Zakres znaczeniowy rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu wyznaczają dwa czynniki: pierwszy z nich dotyczy charakteru osoby ubiegającej się o wpis na listę adwokatów, drugi – kompetencji w posługiwaniu się regułami zawodowymi. Miernikiem rękojmi powinny być umiejętności praktyczne kandydata ubiegającego się o wpis na listę adwokatów, przez które należy rozumieć doświadczenie zdobyte w świadczeniu pomocy prawnej. \u0000Rękojmia do wykonywania zawodu to warunkujący ją przez ustawodawcę„nieskazitelny charakter” i „dotychczasowe zachowanie kandydata”, a zatem cechywartościujące konkretną osobę nie w sferze intelektualnej i profesjonalnej, leczwyłącznie etyczno-moralnej. Brak rękojmi należytego wykonywania zawoduadwokata jest implikacją braku nieskazitelnego charakteru i dotychczasowegozachowania odpowiadającego ocenom moralnym i etycznym. Są to pojęcia jednolite i niepodzielne. \u0000Celem niniejszego opracowania jest prezentacja oraz analiza owej rękojmi. Autor posługuje się językiem prawnym i prawniczym. Cytuje przepisy prawa oraz poglądy doktryny i judykatury. Tą ostatnią w przeważającej większości. Orzecznictwo dominuje w wypowiedziach autora. Tym sposobem autor prezentuje ukształtowaną linię orzecznictwa sądowego w materii objętej tematem opracowania.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80586347","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Z ORGANIZACJI I DZIAŁALNOŚCI SĄDU SPECJALNEGO W KIELCACH (SONDERGERICHT KIELCE) (1939-1945)","authors":"K. Graczyk","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.04","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy organizacji i działalności Sądu Specjalnego w Kielcach (Sondergericht Kielce) w latach 1939-1945, tj. jednego z niemieckich sądów specjalnych funkcjonujących na obszarze Generalnego Gubernatorstwa. Podjęcie tego tematu jest uzasadnione brakiem nawet fragmentarycznych ustaleń. W związku z tym celem badań było poczynienie podstawowych ustaleń: jakiego rodzaju sprawy były rozpatrywane przez Sondergericht; oskarżeni jakiej narodowości przeważali; na jakie kary byli skazywani; czy i w jakich sprawach orzekano karę śmierci; kto kierował pracami Sondergerichtu, jacy sędziowie byli jego członkami i jacy prokuratorzy brali udział w rozprawach przed Sondergerichtem, skąd pochodzili prawnicy zaangażowani w prace Sondergerichtu, czy jego orzeczenia były wzruszane na drodze nadzwyczajnych środków prawnych. Podstawę źródłową rozważań stanowią archiwalia, literatura oraz prasa. Na tej podstawie poczyniono oryginalne, nieznane dotychczas ustalenia dotyczące Sądu Specjalnego w Kielcach.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"13 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90037501","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"WYJĄTKOWO PAMIĘTNY FRAGMENT Z MOWY GRAKCHA DOTYCZĄCEJ JEGO OSZCZęDNOŚCI I POWŚCIĄGLIWOŚCI AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 15,12 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ","authors":"Anna Tarwacka","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.10","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"5 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73349808","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"‘GESTA SENATUS ROMANI 'DE THEODOSIANO PUBLICANDO’ – PRZEKŁAD PROTOKOŁU OPATRZONY KOMENTARZEM HISTORYCZNO-PRAWNYM","authors":"Wiktoria Saracyn","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.03","url":null,"abstract":"Głównym przedmiotem opracowania jest przekład nietłumaczonego dotąd na język polski protokołu nadzwyczajnego posiedzenia senatu miasta Rzymu z 438 r., na którym odbyło się głosowanie za przyjęciem Kodeksu Teodozjańskiego w Cesarstwie Zachodnim, Gesta Senatus Romani de Teodosiano Publicando. Przekład został opatrzony komentarzem historyczno-prawnym. W komentarzu prawnym szczególna uwaga została poświęcona scharakteryzowaniu Gesta Senatus jako dokumentu prawnego na tle istniejącego w czasach późnego antyku zamkniętego katalogu źródeł prawa rzymskiego.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"16 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73221949","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"RÓŻNICE W POSTRZEGANIU PRAWA I PRAWORZĄDNOŚCI NA POLSKIEJ WSI I W POLSKIM MIEŚCIE NA PRZYKŁADZIE POWIEŚCI KRYMINALNYCH KATARZYNY PUZYŃSKIEJ I REMIGIUSZA MROZA","authors":"Fryderyk Zoll","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.08","url":null,"abstract":"Artykuł ten wpisuje się w badania dotyczące ruchu „Prawo i literatura”, który dopiero od stosunkowo niedawna toruje sobie drogę w europejskiej, a zwłaszcza polskiej doktrynie. W pracy, z założenia interdyscyplinarnej, poruszone są wątki pozwalające prawnikom dostrzec wartość literatury, w tym popularnej, dla kształtowania się świadomości prawnej społeczeństwa, literaturoznawcom zaś nie tylko docenić popularną literaturę kryminalną, jako wartościowy przedmiot badań, lecz także zauważyć bliskie więzi, jakie ten gatunek może zbudować z doktryną prawa. W artykule analizie poddane zostały dwie niezwykle w Polsce popularne książki z gatunku kryminału: Kasacja Remigiusza Mroza oraz Motylek Katarzyny Puzyńskiej. Posłużyły one jako punkt dla szerszych rozważań dotyczących kształtowania się nastrojów politycznych i świadomości prawnej w Polsce. Jako oś porównania służy zestawienie ze sobą przestrzeni stanowiących miejsce akcji omawianych powieści, w tym wypadku dużego miasta oraz wsi. Najpierw ustalone zostaje powiązanie zawartych w tych fikcyjnych powieściach przestrzeni z rzeczywistością, co stanowi podstawę dalszego zestawienia opisów z powieści z mechanizmami świata rzeczywistego. Konkluzje przedstawionych badań wskazują, że literackie opisy, jak i specyficzne cechy literatury kryminalnej pozwalają na przedstawienie wartościowego komentarza społecznego.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"10 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90789030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"INTERPRETACJA INSTRUKCJI DLA URZĘDNIKÓW Z 46 R. A WSPÓŁCZESNE DYLEMATY CYWILNOPRAWNE: CZY „CHYTRY KONSUMENT” ZASŁUGUJE NA OCHRONĘ?","authors":"J. Rudnicki","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.02","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest – za sugestią Leona Petrażyckiego, który postulował wykorzystywanie zapisanego w źródłach prawniczego instynktu Rzymian do oceny problemów prawa współczesnego – skonfrontowanie dylematu związanego z ochroną konsumentów z rzymską praktyką przyznawania szczególnej ochrony słabszej stronie stosunku prywatnoprawnego. W sprawie zawisłej przed TSUE powódka (konsumentka) jest osobą, której wykształcenie i doświadczenie zawodowe powoduje, że przedsiębiorca (bank, kredytodawca) nie ma nad nią przewagi w zakresie informacji o prawdziwym wymiarze zobowiązań umownych oraz realiach rynkowych. Tym samym kompletnie zniwelowana jest jedna z głównych cech przypisywanych konsumentowi w uzasadnieniu jego szczególnej ochrony. Powołana sytuacja, wcale nie rzadka w praktyce, znajduje analogię w rzymskich tekstach źródłowych dotyczących stosowania senatus consultum Velleianum; uchwały przewidującej specjalną ochronę prawną dla kobiety przed skutkami udzielonego przez nią poręczenia. Ulpian (D. 16,1,2,3) i Paulus (D. 50,17,110,4) zgadzają się, że celem wskazanej regulacji nie jest ochrona podmiotu, który pod pozorami słabości ukrywa spryt czy podstępne działanie.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83151222","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Statut jednolity sztucznej inteligencji","authors":"M. Świerczyński, Z. Więckowski","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.09","url":null,"abstract":" \u0000W artykule przedstawiono wnioski de lege ferenda dotyczące określenia jednolitego statutu sztucznej inteligencji, tj. uzasadnienie potrzeby i możliwości określenia właściwego prawa dla jak najszerszego zakresu zagadnień prawnych związanych ze sztuczną inteligencją. Autorzy omówili problem osobowości prawnej sztucznej inteligencji oraz zasadność ustanowienia statutu osobowego sztucznej inteligencji. W rozważaniach tych uwzględniono również klauzulę porządku publicznego oraz inne mechanizmy korygujące wyznaczenie właściwego prawa. Artykuł kończy analiza łączników norm kolizyjnych dla ustalenia jednolitego statutu sztucznej inteligencji.\u0000 \u0000 ","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72957962","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"UDZIAŁ CZYNNIKA SPOŁECZNEGO W SPRAWOWANIU WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI W SPRAWACH KARNYCH W REALIACH XXI WIEKU","authors":"Łukasz Krzyżewski","doi":"10.21697/zp.2023.23.1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2023.23.1.05","url":null,"abstract":"Zagadnienie udziału czynnika społecznego w orzekaniu ma długą historię zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Nie ma jednak jednoznacznego stanowiska, czy jest ono elementem korzystnym czy nie, szczególnie w XXI w. Artykuł rozpoczęto analizą najważniejszych modeli udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Następnie przedstawiono najważniejsze jego wady i zalety w oparciu o analizę instytucji ławników i sądów przysięgłych na tle rozwiązań systemu polskiego i brytyjskiego. Podstawami analizy było orzecznictwo, wypowiedzi przedstawicieli doktryny, jak i społeczna ocena zagadnienia w oparciu o statystyki. Tekst zakończono podsumowaniem zawierającym odpowiedź na postawione w tytule pytanie oraz postulaty potrzebnych zmiany przepisów, aby uaktualnić instytucję oraz uczynić ją lepszą.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":"25 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89056266","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}