Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.37159
Kennedy Piau
{"title":"Imagens Invisíveis","authors":"Kennedy Piau","doi":"10.47456/rf.v1i25.37159","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.37159","url":null,"abstract":"Um redemoinho de questões aflorara e conduz este texto: por que a produçãoimagética de determinados segmentos sociais tornaram-se (e tornam-se) invisíveis para o mundorestrito da arte? Partimos de uma proposição de Argan sobre a arte como fruto do trabalhoarticulando técnica/operacionalização e mente/intelecto/imaginação. Assim, analisamos algunsaspectos da arte dos povos indígenas e sua apropriação pela arte contemporânea, promovendoum debate com pé na ancestralidade e outra no sistema das artes que prometem certavisibilidade a estes artistas invisibilizados pelo próprio sistema.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125180038","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.36559
Thays Alves Costa, D. Ribeiro
{"title":"Diálogos entre as artes, a educação e a história","authors":"Thays Alves Costa, D. Ribeiro","doi":"10.47456/rf.v1i25.36559","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.36559","url":null,"abstract":"O objetivo deste artigo consiste em desenvolver um diálogo entre as artes, a educação e a história, contemplando as dimensões histórica e crítica das produções de Rosana Paulino e de Luís Gama. A primeira, artista contemporânea, apresenta em suas obras referências diretas à história do Brasil, como uma espécie de denúncia e de reparação do nosso passado tão violento e lastimável no contexto da escravidão. Já o advogado e poeta Luís Gama foi um dos personagens importantes do movimento abolicionista brasileiro, sendo um dos responsáveis por estabelecer estratégias jurídicas para a libertação dos escravizados, além de desenvolver uma rica obra literária, como o livro de poemas As Primeiras Trovas Burlescas de Getulino, de 1859. Desse modo, este artigo vai apresentar o ato de resistência por meio da poesia de Luís Gama e do desejo de reparação na arte de Rosana Paulino, que demonstram a importância do estudo desses personagens na educação básica. ","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127229854","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.38032
Florêncio Rekayg Fernandes, João Natalino Pantu, Tadeu dos Santos Kaingang, Sheilla P. Dias de Souza
{"title":"Kanhgág ag tỹ vãgfy hynhanh kãme: Nén tỹ vẽnhven ven ja to jykre kanhgág ag vãfy ki","authors":"Florêncio Rekayg Fernandes, João Natalino Pantu, Tadeu dos Santos Kaingang, Sheilla P. Dias de Souza","doi":"10.47456/rf.v1i25.38032","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.38032","url":null,"abstract":"Kỹ inh rãnhrãj ta ki isóg ãjag mỹ. Isỹ nén to rãnhrãj ja to kãmén ke vẽ ẽg tỹ vẽnhmãn ja extensão Arte kara ũ ag jykre to: ẽg ve to kara vẽnh jykre kujãgja, rãnhrãj tỹ Universidade Estadual de Maringá (UEM) tá. Ẽg rãnhráj tag vỹ kanhgág ag tỹ vãfy han to kãmén ke kara sygsán ke kanhgág ag tỹ régré nỹtĩ ẽn gĩr ag kanhrãn tĩ ag kara nén ũ hynhan há , ũ ag kanhrãn tĩ kara vẽnhrán tĩ ag curso tỹ Artes Visuais kãki UEM tá. Kỹ ẽg tóg rãnhrãj há han mũ vẽnh jykre tỹ hẽn ri ke ag mré ũ tỹ vẽnhrá sĩnvĩ hynhan tĩ ag, autoetnografia kara etnohistória ki gé. Hãra ẽg tỹ nén ũ tỹ téj e sór tag vỹ ẽg to kanhrãn mũ kanhgág ag vã ASSINDI gfy tag to kara ag to kamén mũ gé hã vỹ isỹ rãnhrãj tag pẽnjẽg han mũ.Nén tá jun mũ, kara vãgfy sygsán mũ, vỹ tỹ ti tỹ Associação Indigenista (ASSINDI) – Maringá tá vygven nỹtĩ, kỹ tóg sir to artigo han mũ, kara sir ũn régre ag tỹ jagnẽ mré han mũ rãnhrãj tag ti, kỹ tóg sir tỹ nén ũ há nĩ ti tỹ tãmĩ kanhgág ũ ag jykre vygven kỹ, kỹ sir ũ ag kanhrãn tĩ tỹ Artes ág mỹ há tĩ.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134599975","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.37163
Coletivo Mahku
{"title":"Apenas um ensaio visual","authors":"Coletivo Mahku","doi":"10.47456/rf.v1i25.37163","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.37163","url":null,"abstract":"MAHKU é um coletivo de artistas indígenas da etnia Huni Kuin do Alto Rio Jordão no Acre. O movimento, que foi criado em 2013 por Ibã Huni Kuin (Isaias Sales), conta também com Kássia Rare Karaja Hunikuin (Kássia Borges), que faz parte do grupo desde 2018. Desde a sua criação, o MAHKU tem participado de várias exposições no Brasil e exterior, retratando a história Huni Kuin, sua língua e a miração guiada pela Ayahuasca. Com o objetivo de proteger a cultura e a floresta, o coletivo tem arrecadado fundos para a compra de mata virgem com a venda de suas obras, que figuram em diversos acervos como no MASP, Pinacoteca de São Paulo, MAM, Instituto Moreira Sales, Fundação Cartier, Universidade Federal do Amazonas, Universidade Federal de Uberlândia dentre outros.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126021761","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.38033
João Natalino Pantu, Tadeu Pereira dos Santos, S. P. D. Souza
{"title":"História da origem dos cestos Kaingang","authors":"João Natalino Pantu, Tadeu Pereira dos Santos, S. P. D. Souza","doi":"10.47456/rf.v1i25.38033","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.38033","url":null,"abstract":"Este artigo apresenta estudos sobre a cestaria e pinturas em cestos Kaingang por duplas de professores Kaingang junto a artistas, professores e estudantes do curso de Artes Visuais da UEM. Foram utilizados referenciais metodológicos interdisciplinares associando pesquisa em poéticas visuais, autoetnografia e etnohistória. Os resultados desdobram-se na produção de artigos, feitos também pelas demais duplas de participantes do projeto, que contribuem para a divulgação sobre aspectos da arte indígena, subsidiando a prática dos professores de Artes.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122569383","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.35982
G. A. G. Luna, Maria Bernardete Ramos Flores, S. Melo
{"title":"Arte Indígena Contemporânea Decolonialidade e ReAntropofagia","authors":"G. A. G. Luna, Maria Bernardete Ramos Flores, S. Melo","doi":"10.47456/rf.v1i25.35982","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.35982","url":null,"abstract":"O artigo reflete sobre a dimensão decolonial da arte indígena contemporânea pela tática da (re)antropofagia e da insurgência, pela abordagem da produção de artistas indígenas, que mesclam referências cosmológicas e visualidades indígenas com apropriações de cânones artísticos, linguagens e tecnologias do Ocidente. Artistas que ocupam os espaços institucionalizados e se inserem no mercado de arte contemporâneo, promovendo fissuras nas narrativas hegemônicas sobre os povos originários do Brasil. Esse fenômeno, que aparece na cena da arte contemporânea brasileira, será percebido em diálogo com o pensamento, as ações e as poéticas de dois artistas indígenas, reconhecidos no Brasil e no exterior. Jaider Esbell, que traz os fundamentos do que se configura como Arte Indígena Contemporânea, e Denilson Baniwa, que concebe a Arte Puçanga e seu poder de insurgir, enfeitiçar e curar feridas coloniais.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129727057","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.36548
Elisângela de Freitas Mathias
{"title":"A Invisibilidade da arte indígena contemporânea no Currículo Paulista de Arte","authors":"Elisângela de Freitas Mathias","doi":"10.47456/rf.v1i25.36548","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.36548","url":null,"abstract":"O Caderno do Aluno é um documento que visa auxiliar no desenvolvimento das habilidades propostas pelo Currículo Paulista de Arte e são constituídos por Situações de Aprendizagem, com propostas de atividades a serem postas em prática em sala de aula. O objetivo deste artigo é propor uma análise das atividades sugeridas no Caderno do Aluno, do 8º ano do Ensino Fundamental, para a compreensão do modo como as artes visuais indígenas são abordadas. Tal análise, terá como base a comparação das habilidades propostas pelo Currículo Paulista de Arte com o material em vídeo disponibilizado nestes cadernos. A hipótese que se pretende aqui é a de evidenciar que as artes visuais indígenas são silenciadas, invisibilizadas e tratadas como subterfúgio para o cumprimento de uma lei obrigatória, caso contrário, teríamos as produções artísticas contemporâneas dos próprios indígenas como material para estudo.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"89 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127269866","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2022-06-20DOI: 10.47456/rf.v1i25.35830
Raquel das Neves Coli
{"title":"Decolonialidade","authors":"Raquel das Neves Coli","doi":"10.47456/rf.v1i25.35830","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v1i25.35830","url":null,"abstract":"O presente artigo trata sobre decolonialidade a partir de alguns teóricos como Anibal Quijano, Luciana Ballestrin, Ramón Grosfoguel e Walter Mignolo. Abordando como a partir da colonização criou-se uma hegemonia do conhecimento que perdura até os dias atuais em todos os campos do saber, sendo analisado nesse artigo o campo da arte. Assim, após um breve percurso sobre a decolonialidade, são abordados alguns trabalhos artísticos que incorporam em suas obras questões do debate sobre colonização e decolonialidade.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130092211","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2021-09-21DOI: 10.47456/rf.v17i24.34356
Olga Kempinska
{"title":"O expressionismo e a poética do lixo","authors":"Olga Kempinska","doi":"10.47456/rf.v17i24.34356","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/rf.v17i24.34356","url":null,"abstract":"A mais violenta das vanguardas artísticas do início do século XX, o expressionismo desafia o discurso totalitário por meio da atualização da ambivalência entre o puro e o impuro característica do regime do sagrado. O presente trabalho busca compreender o sentido do expressionismo na literatura em um diálogo frutífero com as artes visuais. A poética do lixo elaborada em diferentes âmbitos culturais pelos autores tais como Wassily Kandinsky, Czesław Miłosz, Witold Gombrowicz e Nuno Ramos torna-se nesse contexto uma forma de se trazer para o âmbito da arte a preocupação pela vida subjetiva do ser humano ameaçada pelo nivelamento totalitário.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"381 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133433567","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Revista FarolPub Date : 2021-09-21DOI: 10.47456/RF.V17I24.36569
Janna Schoenberger
{"title":"Bas Jan Ader’s Ludic Conceptualism: Performing a transnational identity","authors":"Janna Schoenberger","doi":"10.47456/RF.V17I24.36569","DOIUrl":"https://doi.org/10.47456/RF.V17I24.36569","url":null,"abstract":"Following Huizinga’s ideas in his Homo Ludens (1938), I propose the term Ludic Conceptualism to describe the art that flourished in the Netherlands from 1959 to 1975. Unlike the more severe strands of conceptualism developed in New York and the United Kingdom, play was central to its Dutch incarnation. In this chapter I will show how Dutch conceptual artist Bas Jan Ader’s fixation on his identity, as staged through satirical jokes based on national stereotypes, is key in understanding his art. While a great deal of the humor is obvious in Ader’s work, there has been no serious inquiry into his comedic practice. I will position Ader within the framework of post-war humorous conceptual art prevalente both in the Netherlands and California, locales in which Ader had lived and studied. Using theories of humor and identity I will demonstrate how Ader’s jokes are closely tied to social contexts on both sides of the Atlantic, environments relevant to the artist’s development in the course of his short career. A close examination of Ader’s work will reveal that the artist’s blurred identity as seen in his use of humor is, in fact, a central feature of his art.","PeriodicalId":217096,"journal":{"name":"Revista Farol","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115566105","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}