Studia Polonijne最新文献

{"title":"Emigracja polska i Polonia na Półwyspie Arabskim","authors":"Jacek Knopek","doi":"10.18290/sp2142.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.4","url":null,"abstract":"W artykule wskazuje się na pobyt i działalność Polaków w państwach położonych na terenie Półwyspu Arabskiego. Do państw tych zaliczono Arabię Saudyjską, Bahrajn, Jemen (po II wojnie światowej występował tam Jemen Południowy i Jemen Północny), Katar, Oman oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie. \u0000Kontakty Polaków z tym regionem świata w przeszłości były niewielkie. Na Półwysep Arabski trafiali zatem nieliczni mieszkańcy z ziem polskich. Sytuacja ta zmieniła się od lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy państwa arabskie zaczęły się dynamicznie rozwijać na podstawie uzyskiwanych środków finansowych ze sprzedaży surowców naturalnych – ropy naftowej i gazu ziemnego. Dzięki temu przybywały tam kadry naukowo-techniczne oraz specjaliści z różnych dziedzin, ponadto przedstawiciele branży turystycznej i muzycy. Poprzez polsko-arabskie małżeństwa nad Zatoką Perską zamieszkały także Polki, które wyszły za mąż za Arabów. \u0000Występujące na przełomie XX i XXI wieku skupiska polskie i polonijne na Półwyspie Arabskim liczyły od kilku do kilkuset przedstawicieli, w zależności od konkretnego podmiotu międzynarodowego. Pojedyncze osoby i rodziny mieszkały w Jemenie i Omanie, 30 osób w Katarze, od 100 do 200 w Bahrajnie i Arabii Saudyjskiej, a 600 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. To ostatnie skupisko polonijne należało do najlepiej zorganizowanych w świecie arabskim. W ciągu 30 lat od zmian systemowych podjętych nad Wisłą, społeczności polskie i polonijne na Półwyspie Arabskim rozrosły się od skupisk kilkudziesięcioosobowych (Jemen, Oman) poprzez kilkusetosobowe (Arabia Saudyjska, Bahrajn, Katar) do kilkutysięcznych (Zjednoczone Emiraty Arabskie). Dalej zatem Abu Zabi, Dubaj i Szardża są miastami, w których najchętniej podejmują zatrudnienie Polacy i przedstawiciele Polonii ze świata zachodniego.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"45 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128942817","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Polskie piesze pielgrzymki z Essen do Neviges w latach 1981-2005","authors":"T. Nowicki","doi":"10.18290/sp2142.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.6","url":null,"abstract":"W polskiej obyczajowości piesze pielgrzymki do sanktuariów maryjnych są charakterystycznym znakiem religijności. Jednym z przykładów nawiązania do tej wielowiekowej polskiej obrzędowości jest inicjatywa rozpoczęta w 1981 r. w środowisku polskiej młodzieży skupionej przy Polskiej Misji Katolickiej w Essen. \u0000Podstawę źródłową artykułu stanowi dokumentacja archiwalna zgromadzona w Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie w Lublinie. Seria akt dotycząca tych peregrynacji obejmuje 18 teczek aktowych z lat 1981-2005. \u0000Inicjatywa miała początkowo charakter prywatny, ale z kolejnymi latami stopniowo nabierała coraz większego rozmachu. Od 1985 r. do jej organizacji włączyło się środowisko oazowe z Carlsbergu w Nadrenii Palatynacie skupione wokół ks. Franciszka Blachnickiego. Nastąpił wówczas intensywny rozwój organizacyjny pielgrzymki. Ruch Światło-Życie przejął duchową opiekę nad pielgrzymami, których liczba rosła w kolejnych latach. \u0000Uczestnicy pieszych peregrynacji pochodzili z wszystkich zachodnioniemieckich landów. Przeważała młodzież, choć brali w nich udział także osoby starsze, a nawet kilkuletnie dzieci. Pątnicy wyruszali najczęściej z parafii Świętej Trójcy w Eiberg-Essen. Przemierzali zachodnie dzielnice Bochum (Dalhausen), następnie Nierenhof i Langenberg, docierając do sanktuarium w Neviges od strony wschodniej. Na miejsce przybywali w sobotę, zaś w niedzielę dołączali już do ogólnych uroczystości związanych z Polską Pielgrzymką do Neviges organizowaną przez Księży Chrystusowców. \u0000Piesze pielgrzymowanie z Essen do sanktuarium maryjnego w Neviges weszło w tradycję polonijnych środowisk w Niemczech. Kolejne trwające do dzisiaj peregrynacje liczone są od tej pierwszej, zorganizowanej 40 lat temu.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"20 3-4","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132498127","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Status of Polish Priests in the United States 1956-1977","authors":"Roman Nir","doi":"10.18290/sp2142.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.21","url":null,"abstract":"In 1976 the Polish Episcopate made a decision to regulate the status of Polish priests who left for the USA in 1956-1976. In Warsaw, thr work was manages by the Episcopal Secretariat, and in the USA, the coordinating office in Orchard Lake Schools, headed by Rev. Msgr. Alexander Cendrowski. Bishop Wesoły and Rubin from Rome cooperated with the center. On behalf of the  American Episcopate, the Secretary General, Archbishop Bernardin, and the head of the Emigration and Tourism Commission Bishop Gracida cooperated. \u0000In the years 1956-1976, 356 priests and religious left Poland from 48 dioceses and 14 religious orders, including 165 priests and 186 religious. October 15, 1977 the status of priests was as follows: incardinated priests 52, religious 56; 16 in the incardination process, 17 emeritus, 7 returned to Poland, 33 had problems with incardination, 56 worked as a guest. The worked the most; 42 in Detroit, 41 in Chicago, 20 in Gary, 18 in Brooklyn and Philadelphia, 15 Buffalo, less than 10 in 18 dioceses It was impossibile to establish the status of the other priests they were suspended, sent to the secular state and entered into marriage. \u0000After 1978 Polish bishops made individual decisions and, in general, they lifted their suspensions and allowed them to work in the USA.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130422717","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Activity of Security Service of the People’s Republic of Poland Against the Polish Peasant Party in France in Years 1948-1966","authors":"Arkadiusz Indraszczyk","doi":"10.18290/sp2142.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.10","url":null,"abstract":"The article describes operations of the Poland security service against the Polish People’s Party (PSL) in France. The Poland authorities considered the political emigration to be a serious opponent and did its best to discredit this group in the eyes of the Polish society and to disintegrate its activity. The tools utilised by the security service included surveillance, acquisition of informal collaborators, escalation of personal conflicts between emigrants, disinformation concerning the attitudes of Poles in the country, persuading the key politicians in exile to return to the country. The intelligence has had many successes, including the return of important emigrants to Poland, winning many over as agents, and causing internal conflicts among the political emigration.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121325250","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Stacja misyjna „Polonia” w Transwalu (1885-1914) na podstawie prasy Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Królestwie Polskim","authors":"Renata Lesiakowska","doi":"10.18290/sp2142.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.5","url":null,"abstract":"„Dźwignij brzemię białego człowieka…” – te słowa słynnego utworu Rudyarda Kiplinga (The White Man’s Burden) stanowiły swoisty sztandar ideowy XIX-wiecznych państw kolonialnych. Jednak, jak wiadomo, rzeczywistość daleka była od wspominanego w tymże utworze służenia, a imperia europejskie nie wysyłały „swych najlepszych synów” po to, by otaczali rdzenną ludność troskliwą opieką. \u0000W tych realiach tym bardziej interesujące stają się postawy osób, które – poniekąd wbrew mentalności epoki – starały się dostrzegać podmiotowość plemion i społeczności tubylczych, chciały przekonywać, a nie zmuszać do zmian. Do nich zaliczyć należy twórców i pracowników stacji misyjnej „Polonia”, prowadzonej w ramach współpracy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim z misją hermannsburską. Placówka położona była w Afryce Południowej, 30 km na północny zachód od Pretorii i utrzymywała się dzięki składkom wiernych. Ta inicjatywa stosunkowo niewielkiej społeczności luterańskiej ziem polskich zaboru rosyjskiego pozostaje niemal nieznana.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121836192","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Początki Polskiego Domu Emigracyjnego w Nowym Jorku na łamach „Dziennika Chicagoskiego” pod koniec XIX wieku (1891-1897)","authors":"J. Szymański","doi":"10.18290/sp2142.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.18","url":null,"abstract":"Sprawa opieki nad emigracją z ziem polskich w Nowym Jorku była m.in. przedmiotem troski kapłanów polskich pełniących posługę duszpasterską za oceanem, co znalazło swoje odzwierciedlenie na łamach „Dziennika Chicagoskiego”. Zainteresowanie opieką nad rodakami ujawniło się już w styczniu 1886 r., kiedy zawiązało się w Nowym Jorku towarzystwo, które przybrało nazwę „Komitet centralny dobroczynności związku narodowego polskiego”, mając na celu wspieranie emigrantów polskich tak pod względem materialnym, jak i moralnym. \u0000Powyższą inicjatywę podjęli kapłani polscy i litewscy zgromadzeni na początku marca 1891 r. z okazji 40-godzinnego nabożeństwa w polskiej parafii w Filadelfii, postanawiając utworzyć Polski Dom Emigracyjny św. Józefa. Początkowo mieścił się on w Brooklynie, a od 1 maja 1892 r. w Nowym Jorku. Utrzymanie domu było nie lada wyzwaniem dla prawie dwumilionowej Polonii (kapłanów, wspólnot parafialnych, organizacji, towarzystw). Opracowanie egzemplifikuje determinację wielu kapłanów w początkowym okresie tworzenia Domu Emigracyjnego, ich zaangażowanie, skalę trudności, aż do przejęcia go przez siostry felicjanki.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130537113","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"„Regulamin dla kapelanów polskich” we Francji – okoliczności powstania","authors":"Michał Kłakus","doi":"10.18290/sp2142.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.3","url":null,"abstract":"Po zakończeniu pierwszej wojny światowej rozpoczęła się nowa fala polskiej emigracji zarobkowej we Francji. Do 1921 r. w tym kraju osiedliło się ponad 45 tysięcy Polaków. W 1922 r. władze kościelne dokonały reorganizacji Misji Polskiej w Paryżu, nadając jej charakter delegatury Prymasa Polski.  Podstawowym dokumentem zawierającym normy, wedle których winna być zorganizowana opieka duszpasterska nad polskimi wychodźcami (sposób udzielania sakramentów, organizacja katechizacji, sprawowanie pogrzebów, prowadzenie ksiąg parafialnych), jak i poruszającym sprawy dotyczące zabezpieczenia materialnego polskich kapelanów (zamieszkanie, opłaty i zbiórki wśród wiernych na cele związane z prowadzeniem duszpasterstwa), był ustalony w 1925 r. „Regulamin dla kapelanów polskich” we Francji. W dokumencie tym starano się również uregulować stosunek do miejscowych biskupów i francuskich proboszczów (raporty, ofiary na rzecz diecezji i parafii, godziny korzystania z miejscowego kościoła). Za jego redakcję odpowiadał odpowiedzialny za sprawy organizacji duszpasterstwa obcokrajowców w Paryżu bp Emmanuel Chaptal.  Pomimo iż w pierwotnej wersji z grudnia 1924 r. uwzględnił on propozycje zgłaszane przez księży polskich pracujących we Francji, to ostateczny wpływ na jego kształt miały poprawki zgłoszone przez biskupów z Arras i Cambrai.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127209557","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Działalność dydaktyczno-naukowa ks. Jana Ślósarza na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1886-1903","authors":"J. Wołczański","doi":"10.18290/sp2041-6","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2041-6","url":null,"abstract":"Niniejsze opracowanie prezentuje uniwersytecką karierę duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego, ks. doc. dr. hab. Jana Ślósarza (1850-1917). Po uzyskaniu doktoratu z teologii w roku 1855 na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wiedeńskiego, powrócił do Lwowa, pełniąc m.in. obowiązki katechety szkół średnich. Nie porzucił wszakże planów dalszych awansów naukowych. W latach 1886/87–1890/91 został zatrudniony na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego w charakterze adiunkta. W zastępstwie nieobecnych profesorów wykładał dorywczo kilka dyscyplin. I tak zimą 1888 r. zastępował wykładowcę Nowego Testamentu ks. prof. Józefa Watzkę. Wiosną 1889 r. zlecono mu wykłady Starego Testamentu w miejsce o. prof. Klemensa Sarnickiego OSBM. W 1890 r. zastąpił ks. prof. Józefa Delkiewicza na Katedrze Historii Kościoła. Równocześnie do tych zajęć, w latach 1888-1892 duchowny pełnił funkcję prefekta lwowskiego Seminarium Duchownego ob. łac., a następnie w latach 1892-1894 nauczyciela religii w V Gimnazjum, zaś w latach 1894-1905 katechety w Wyższej Szkole Realnej we Lwowie. Docelowym wszakże marzeniem ks. Ślósarza była profesura uniwersytecka. Zabiegał o nią już w roku 1895, kiedy wakowała Katedra Historii Kościoła, ale bezskutecznie. Ponownie podjął starania w roku 1900, otwierając przewód habilitacyjny w zakresie teologii pastoralnej na Uniwersytecie Lwowskim. Habilitację uzyskał bez większych trudności, a jej zatwierdzenie przez Ministerstwo Wyznań i Oświaty nastąpiło w 1891 r. Katedra Teologii Pastoralnej była wszakże zajęta, choć po śmierci jej kierownika w 1902 r. pojawiła się realna nadzieja. Otrzymał wprawdzie zastępstwo wakującej katedry, ale bez nominacji na jej kierownictwo. Pomimo podjęcia starań o tę schedę, ks. Ślósarz bezapelacyjnie przegrał konkurencję z dysponującym tak praktycznym doświadczeniem pastoralnym, jak i znaczącym dorobkiem pisarskim i organizacyjnym ks. doc. Alojzym Jouganem. Na otarcie łez powierzono mu w latach 1901-1903 wykłady zlecone w minimalnym wymiarze godzin na temat Sakramentu Pokuty. Zrażony niepowodzeniami ks. Ślósarz skierował się ku innej sferze działalności; mianowicie w roku 1904 r. otrzymał nominację na kanonika gremialnego Kapituły Metropolitalnej we Lwowie, piastując tę godność przez ostatnie 13 lat swego życia.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125333523","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Działalność naukowa Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL za 2019 rok","authors":"M. Furtak","doi":"10.18290/sp2041-18","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2041-18","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"54 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129794590","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Julia Ledóchowska wobec Aktu 5 XI 1916 r.","authors":"Stanisław A. Witkowski","doi":"10.18290/sp2041-3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2041-3","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest ukazanie działalności matki Urszuli (Julii) Ledóchowskiej w sztokholmskim Komitecie Polskim Pośredniczącym (Polska förmedlingskommitten), powołanym w połowie marca 1916 r. w momencie ogłoszenia Aktu 5 listopada 1916 r., oraz reakcji szwedzkiej Polonii na ten wydany w imieniu cesarzy Niemiec i Austro-Węgier manifest, głoszący powołanie niepodległego Królestwa Polskiego. Autor przedstawia wachlarz nastrojów wśród polonijnych działaczy w Sztohkolmie oraz tamtejszych polityków z racji możliwego odrodzenia Polski, z czołową rolą matki Ledóchowskiej, wiceprezes Komitetu Polskiego w Sztokholmie. Przedstawione zostały artykuły ukazujące się w szwedzkiej prasie, obrazujące oddźwięk szwedzkich i polonijnych środowisk wobec nowej polityki państw centralnych: będące wynikiem działań propagandowych, mających pozyskać przychylność opinii publicznej wobec nowej polityki państw centralnych, dotyczące rozważania na temat jej spodziewanych pozytywnych i negatywnych skutków, jak też przyszłego losu Polski. Autor opisuje również obawy przed utworzeniem armii polskiej z ramienia państw centralnych. W artykule wykorzystane zostały przede wszystkim raporty delegata Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Sztokholmie Stanisława Wędkiewicza do centrali w Krakowie, a także listy matki Urszuli Ledóchowskiej, której opinia miała duże znaczenie dla sposobu postrzegania Aktu 5 listopada przez szwedzką Polonię.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128375510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}