{"title":"Polonijne organizacje zwalczające nałogi w Stanach Zjednoczonych w świetle pisma „Abstynent” w latach 1911-1915","authors":"Izabela Krasińska","doi":"10.18290/sp2142.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.16","url":null,"abstract":"Wśród 25. polskojęzycznych czasopism abstynenckich ukazujących się w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku znajdują się dwa wydawane za granicą. Jednym z nich jest periodyk „Jarskie Życie”, wychodzący w Berlinie w 1912 r., którego twórcą był Augustyn Czarnowski, znany stomatolog, higienista, homeopata i polonijny działacz społeczno-oświatowy. Drugie z tych pism „Abstynent” zapoczątkował w Chicago, w 1911 r., ks. Władysław Kwiatkowski, filozof, teolog, działacz i duszpasterz polonijny, publicysta oraz dziennikarz. Czasopismo „Abstynent”, które kilkakrotnie zmieniało tytuł, ukazywało się do 1915 r. i było organem prasowym kilku polonijnych organizacji abstynenckich funkcjonujących w Stanach Zjednoczonych. Celem tego artykułu jest ukazanie ich działalności w świetle charakteryzowanego periodyku.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"447 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133565022","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ks. Jan Bolesław Szetela (1912-1994)","authors":"S. Zych","doi":"10.18290/sp2142.22","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.22","url":null,"abstract":"Artykuł prezentuje krótką biografię jednego z kapłanów rzymskokatolickich diecezji przemyskiej, ks. Jana Bolesława Szeteli. W latach 1937-1990 był duszpasterzem w Nowym Mieście koło Dobromila, w 1945 r. włączonym do ZSRR. Ks. Szetela zasłynął oddaniem, jakie okazał Polakom, którzy pozostali na zajętym przez Sowietów terenie z nadzieją, że ta sytuacja polityczna jest tymczasowa. W artykule zostały opisane jego zmagania z sowieckim reżimem i niestrudzona praca w kierunku utrzymania chrześcijańskiego ducha wśród Polaków mimo wielu trudności, jak aresztowanie przez NKWD, zesłanie do łagru czy praca w kopalni węgla.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115052390","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bp Mariusz Leszczyński, Księża diecezjalni ekspatrianci archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego. Słownik biograficzny, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2020","authors":"Andrzej F. Dziuba","doi":"10.18290/sp2142.27","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.27","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130120064","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obóz szkoleniowy armii polskiej w Niagara-on-the-Lake, 1917-1919","authors":"Z. Zalewski","doi":"10.18290/sp2142.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.19","url":null,"abstract":"Prognozy szybkiego zakończenia światowego konfliktu zbrojnego okazały się wysoce nietrafne. Trwająca od 28 lipca 1914 r. wojna generowała ogromne koszty materialne, pochłaniała coraz większą liczbę ofiar ludzkich, a po trzech latach walk żadna z walczących stron nie mogła być pewna zwycięstwa. Tymczasem wydarzenia rewolucyjne w Rosji w 1917 r. praktycznie wyeliminowały armię carską z działań wojennych na froncie wschodnim, stwarzając jednocześnie dowództwu armii II Rzeszy Niemieckiej możliwość skierowania militarnej potęgi państw centralnych do działań rozstrzygających na zachodzie Europy. Upadek znaczenia Rosji jako wartościowego składnika sił zbrojnych Ententy i jednocześnie głównego oponenta wobec niepodległościowych dążeń Polaków, a także pilna potrzeba pozyskania rekrutów spełniły funkcję ważnego międzynarodowego czynnika, stwarzającego wyjątkowo korzystne okoliczności polityczne do przywrócenia Polski na mapę świata. \u0000Wsparcie rządów Francji, Stanów Zjednoczonych i Kanady, lecz przede wszystkim działalność Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu oraz głęboki patriotyzm amerykańskich środowisk polonijnych zaowocowały utworzeniem obozu szkoleniowego w Niagara-on-the Lake w Kanadzie. Głównie tam, lecz także w kilku innych miejscowościach na terenie Kanady i USA wyszkolono 22 395 ochotników wywodzących się z amerykańskiej młodzieży polonijnej. 20 720 żołnierzy przetransportowano z Ameryki Północnej na front zachodni we Francji, gdzie stanowili istotny element organizującej się tzw. Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129654008","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Motyw „pełnej” suwerenności w myśli politycznej emigracyjnego Stronnictwa Narodowego w latach 1945-1989","authors":"Stanisław Kilian","doi":"10.18290/sp2142.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.11","url":null,"abstract":"Od pierwszych lat powojennych działalność polityczna emigracji była podporządkowana idei odzyskania pełnej suwerenności. Emigracyjni politycy stali na stanowisku, iż w następstwie układu jałtańskiego Polska utraciła suwerenność, stała się państwem zależnym w sowieckiej strefie wpływów, a polityka rządu warszawskiego, „marionetkowego”, doprowadziła do pogłębienia stanu zależności od ZSRR. W tym kontekście głównym zadaniem polityki emigracyjnej było „cofnięcie Jałty” i przywrócenie suwerenności oraz wzmocnienie więzów tożsamości narodowej. Celem badawczym artykułu jest wyjaśnienie pojęcia „pełnej suwerenności” – ukazanie jej brakujących elementów jako motywu polityki polskiej emigracji. W sferze zainteresowań badawczych sytuuje się analiza czynników kształtujących charakter emigracyjnej batalii o odzyskanie niezależności politycznej: zimnowojennej rywalizacji między Wschodem i Zachodem oraz integracji europejskiej. Charakter wykorzystanych źródeł, głównie materiałów z życia emigracyjnego Stronnictwa Narodowego kwalifikuje treść celu badawczego do obszaru myśli politycznej ugrupowań obozu legalistycznego. Liderzy tych ugrupowań jednym głosem mówili o strategii odzyskania pełnej suwerenności. Wyniki badań upoważniają do stwierdzenia, iż motyw „pełnej suwerenności” stał się fundamentem akcji informacyjnej, organizowanej od pierwszych lat powojennych z zamiarem mobilizacji politycznej emigracyjnej społeczności do aktywności politycznej.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130951990","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"New York Ogniwo in the Years 1879-1881","authors":"D. Kiper","doi":"10.18290/sp2142.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.15","url":null,"abstract":"The article discusses the history of the Polish Ogniwo weekly published in New York in the years 1879-1881. The magazine was established during a major organisational transformation of the Polish diaspora in the United States. One of the most important initiatives of the then immigrant community in New York and beyond (including New Jersey) was to integrate the public of Polish origin in order to work toward the improvement of the financial and political position of Polish immigrants. This work was carried out by the Ogniwo weekly. Its editors tried to mobilise scattered economic immigrants to work towards building an ideologically aligned Polish-American community.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116466127","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Joint Military Forces of East-Central Europe in the Light of Selected Political Concepts of the Polish Émigré Milieu","authors":"Robert Zapart","doi":"10.18290/sp2142.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.13","url":null,"abstract":"This article attempts to analyse the creation of common armed forces in East-Central Europe on the basis of selected integration concepts of the Polish émigré circles. They considered the notion of consolidating the potentials of countries sharing similar historical experiences as well as a sense of being threatened and protecting similar fundamental values to be part of a larger process of providing the Old Continent with guarantees of security and stable development. From the perspective of international relations at that time, however, none of the concepts of a common security and defence policy could have achieved success, although it could have been considered as one of the alternatives for the development of the process of continental integration, especially if it had been linked to the replenishment of the deficient assets in the potentials of other actors of international relations close to East-Central Europe in terms of development and culture.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114447083","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"American Polonia in Scientific Activity of the Institute of Polonia Ministry and Migration and the Institute for the Study of Polish Community and Its Ministry in 1972-2006","authors":"M. Furtak","doi":"10.18290/sp2142.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.14","url":null,"abstract":"The article aims to show the presence of American Polonia in the scholarly activity of Institute for the Study of Polish Community and Its Ministry and Institute for the Study of Polish Community and Its Ministry. In the 1970s and 1980s a huge interest in Polish diaspora achievements in the USA was visible in many scientific articles, texts, and monographs published in the yearbook Studia Polonijne. American Polonia has become an object of multidimensional and interdisciplinary research, which turned to be the pioneer ones in some cases.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"116 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124302380","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}