{"title":"Związek Polskiej Młodzieży Akademickiej Litwy 1926-1938","authors":"A. Gąsiorowski, K. Gąsiorowska","doi":"10.18290/sp2243.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2243.5","url":null,"abstract":"Wraz z powstaniem Litewskiego Uniwersytety w Kownie (1922) wśród absolwentów polskich trzech gimnazjów (Kowno, Poniewież, Wiłkomierz) pojawiła się okazja podjęcia studiów wyższych. Jednocześnie wielu młodych Polaków z terenów Litwy studiowało w uczelniach zagranicznych, szczególnie w Austrii, Belgi i Francji. Z oczywistych względów młodzież ta podejmowała próby zakładania własnych organizacji i stowarzyszeń. Ruch ten charakteryzował się dużą różnorodnością organizacyjną, co utrudniało wspólne działanie. W samym Kownie powstały 3 tego rodzaju placówki: Zjednoczenie Studentów Polaków Uniwersytetu Litewskiego (Witolda Wielkiego), Korporacja ,,Lauda” oraz Związek Studentek Polek Uniwersytetu Witolda Wielkiego ,,Znicz”. Niezależnie od tego w uczelniach zagranicznych działały odrębne placówki skupiające polskich studentów z Litwy. Sytuacja ta powodowała nie tylko rozproszenie polskiego ruchu akademickiego, ale groziła nawet jego rozbiciem, a także wewnętrznymi sporami. Działo się to w czasie, gdy Światowy Związek Polaków Zagranicą w Warszawie zalecał rodakom żyjącym na obczyźnie jak największą konsolidacje i wspólne działanie w jednym, zwartym systemie organizacyjnym. Idea ta mimo wrogości w stosunkach litewsko-polskich docierała także do Kowna. Mimo pewnych oporów wśród niektórych działaczy młodzieżowych w drugiej połowie lat 20. pojawiła się taka próba. Wynikała ona z obawy, że nadal mogły powstawać nowe organizacje i jeszcze bardziej utrudniać wspólne działanie, ale i te, które już istniały, nie zawsze chciały rezygnować z posiadanej już samodzielności. Żeby uniknąć tego rodzaju kontrowersji, pojawiła się myśl założenia federacyjnego związku, który nie likwidowałby istniejących placówek studenckich, a tylko jednoczył je w jednej naczelnej organizacji. W tym celu 27 i 28 sierpnia 1927 r. w Kownie zwołano zjazd polskiej młodzieży z Litwy. Zjazd okazał się wielkim osiągnięciem, gdyż udało się powołać do życia nową organizację o nazwie Związek Polskiej Młodzieży Akademickiej Litwy (ZPMAL). Podstawy działalności nowego Związku określał statut, który jednoczył we wspólnym działaniu całą polską młodzież akademicką z Litwy. Związek jako placówka centralna miał koordynować wspólne działania oraz dbać o oblicze ideowe członków i udział w życiu mniejszości polskiej na Litwie. Statut nie naruszał jednak struktury istniejących już placówek, zobowiązując jedynie ich członków do jednoczesnego należenia do ZPMAL. \u0000Organizacja mimo spełnienia wszelkich wymagań dotyczących zmian w statucie 10 stycznia 1938 r. została zlikwidowana. Próby dotyczące cofnięcia tej decyzji spotkały się z odmową, którą wydano 6 kwietnia 1938 r., dzień ten uznany jest jako ostateczna data zamknięcia Związku.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122114088","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wychowanie religijne wśród Polonii francuskiej w świetle badań wstępnych","authors":"Wojciech Klimski","doi":"10.18290/sp2243.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2243.3","url":null,"abstract":"Tematem artykułu są sposoby pogłębiania wiary religijnej przez Polonię związaną z polskimi parafiami i ośrodkami duszpasterskimi we Francji. Źródłem informacji są badania empiryczne zrealizowane w 2019 r. Wykorzystanymi wskaźnikami pogłębiania wiary była praktyka modlitwy prywatnej, modlitwy wspólnej z rodziną, rozmowy na tematy religijne z bliskimi i nieznajomymi oraz udział w parafialnej katechezie dorosłych. Pytano również o takie metody rozwijania wiary jak: słuchanie kazań, czytanie Pisma Świętego, udział w pielgrzymkach, udział w spotkaniach grup modlitewnych, korzystanie z religijnych stron internetowych, czytanie książek religijnych, oglądanie programów religijnych w telewizji, słuchanie religijnych audycji radiowych, czytanie prasy religijnej, rozmowy z księżmi na tematy religijne. Podjętą problematyka sytuuje się w ramach socjologii wychowania. Źródłem informacji są natomiast badania wstępne zrealizowane w trzech polskich parafiach we Francji. Miały one na celu weryfikację narzędzia badawczego, co jest konieczną procedurą w przygotowaniu badań podstawowych. Nie są to badania reprezentatywne, natomiast pokazują kondycję wychowania religijnego w badanej populacji. Według nich ponad połowa respondentów interesuje się pogłębianiem swojej wiary i podejmuje różne działania, aby ją rozwijać. Reprezentują oni religijność kościelną. Argumentem dla podjęcia tematyki wychowania religijnego wśród Polonii francuskiej jest pluralizm religijny francuskiego społeczeństwa oraz idea Polaka-katolika. Są to zasadnicze konteksty edukacji religijnej tej grupy emigrantów, które zostały rozwinięte w niniejszym artykule.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127371645","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Szkolnictwo polskie w Stanach Zjednoczonych","authors":"J. Gołębiowski","doi":"10.18290/sp2142.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.20","url":null,"abstract":"Szkolnictwo polskie za granicą było i jest nadal filarem utrzymującym polską kulturę i tożsamość narodową wspólnoty polskiej na wychodźstwie. Wśród wielu cennych inicjatyw oświatowych polskich emigrantów datujących się od roku 1842, szkolnictwo polskie w Stanach Zjednoczonych zajmuje czołowe miejsce pod względem liczby utworzonych szkół, uczniów i nauczycieli oraz znaczenia w procesie integracji środowiska polonijnego. Artykuł przedstawia genezę szkolnictwa polskiego w USA, jego fazy rozwoju oraz ukazuje najważniejsze problemy, takie jak zorganizowanie profesjonalnej kadry nauczycielskiej, utworzenie systemu finansowania szkół i stawianie czoła procesom asymilacyjnym. Artykuł zawiera istotne dane statystyczne i charakteryzuje żeńskie zgromadzenia zakonne kształcące młodzież w szkołach parafialnych pierwszego i drugiego stopnia.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"187 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116072570","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Migracje a styl życia","authors":"K. Romaniszyn","doi":"10.18290/sp2142.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.8","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest kwestia zależności zachodzących między mobilnością przestrzenną a stylem życia. Prowadzoną analizę rozpoczyna omówienie specyficznego typu migracji, nazwanego w literaturze przedmiotu migracjami stylu życia (life style migrations). Następnie wskazana i omówiona została dwustronna zależność między obydwiema zmiennymi, czyli udział pożądanego i oczekiwanego stylu życia w podjęciu decyzji o migracji oraz niezakładany przez osoby mobilne, niemniej faktyczny wpływ migracji na przemiany przyjmowanego przez nich stylu życia. W artykule wykorzystane zostały zarówno dane empiryczne pochodzące z badań prowadzonych w okresie ostatnich trzech dekad, jak i historyczne materiały biograficzne pochodzące z przełomu XIX i XX wieku.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114448027","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część I)","authors":"J. Wołczański","doi":"10.18290/sp2142.23","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.23","url":null,"abstract":"Niniejsza edycja źródeł historycznych dotyczy listów duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego ks. Wincentego Danka (1870-1945) do metropolity lwowskiego abp. Józefa Bilczewskiego (1860-1923). Dokumenty te odnoszą się do lat 1900-1919, a więc niemal całego pontyfikatu lwowskiego hierarchy. Przechowywane są w spuściźnie po metropolicie w Archiwum Archidiecezji Lwowskiej ob. łac. w Krakowie. Nie zachowały się jednak listy abp. Bilczewskiego do ks. Danka. Tym bardziej cenne są te, które stanowią przedmiot niniejszej edycji choćby z tej racji, że nigdy dotąd nie były wykorzystywane w badaniach naukowych. Dodatkowym ich atutem jest zawarta w nich problematyka zabiegów polonijnego duszpasterza w Budapeszcie ks. Danka o zorganizowanie systematycznego duszpasterstwa dla rodaków, a nade wszystko starania o budowę kościoła. Inicjator tej akcji, za aprobatą tak kościelnych i państwowych czynników węgierskich, jak również abp. Bilczewskiego podjął szeroko zakrojoną akcję gromadzenia funduszy i poparcia w środowisku węgierskim i galicyjskim. Nawiązał kontakty z rodami arystokracji węgierskiej spokrewnionej ze sferami polskiego ziemiaństwa, pozyskał względy osób powiązanych z dworem cesarskim w Wiedniu, zdobył zaufanie niektórych członków rządu i parlamentu Austro-Węgier, co miało zaowocować zabezpieczeniem bazy materialnej planowanej inwestycji. Realizacji tak szczytnej idei przeszkodził wybuch I wojny światowej, wskutek czego finalizacja budowy kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych doszła do skutku dopiero w 1926 r. Dokonano wówczas poświęcenia świątyni, a jej konsekracja miała miejsce cztery lata później.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131203040","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Działalność Józefa Wieniawskiego w Londynie – analiza źródeł","authors":"K. Rzepecki","doi":"10.18290/sp2142.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.7","url":null,"abstract":"Józef Wieniawski, należący do grona najwybitniejszych polskich kompozytorów przełomu XIX i XX wieku, jeszcze za życia zyskał miano kosmopolity – artysty wędrującego, który odwiedzał najodleglejsze zakątki Europy, koncertując przed publicznością w najbardziej prestiżowych ośrodkach Starego Kontynentu. Na podstawie zgromadzonych źródeł i przeprowadzonej analizy należy stwierdzić, że Londyn był jednym z najczęściej odwiedzanych miast przez brata słynnego skrzypka, zapewne z powodów rodzinnych. Analiza zgromadzonych źródeł pozwoliła na odtworzenie fragmentu ścieżki artystycznej, ujawniając tym samym zapomniane fakty z życia artysty.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"75 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133422467","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Z dziejów polskich organizacji akademickich na Litwie","authors":"A. Gąsiorowski","doi":"10.18290/sp2142.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.1","url":null,"abstract":"Liczna mniejszość polska w Republice Litewskiej w latach międzywojennych znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Wynikała ona z nieuregulowanych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Litwą i Polską oraz nieprzyjaznego stosunku władz litewskich do mniejszości polskiej. W jej szeregach znajdowało się wiele młodych ludzi w wieku studenckim. W tym czasie liczne myśli ideowe i organizacyjne różnymi drogami docierały na Litwę Kowieńską z ośrodków akademickich Wilna. Dopiero jednak po utworzeniu uniwersytetu w Kownie wielu młodych Polaków podjęło studia na różnych wydziałach. W 1925 r. powstała również myśl założenia własnej organizacji skupiającej polską młodzież akademicką. Było to Zjednoczenie Polaków Studentów Uniwersytetu Litewskiego. Z tym faktem wiązano pewne nadzieje na jakąś formę pojednania polsko-litewskiego. Wynikało to z tego, że młodzież polska studiująca na Uniwersytecie w Kownie była bardziej podatna na taką współpracę niż starsze pokolenie rodaków. Odnieść to można również do poglądów i form pracy ideowej i organizacyjnej. Przykładem tego są różne poglądy oraz inicjatywy zmierzające do konsolidacji i zjednoczenia całego ruchu młodzieżowego, wynikające z położenia mniejszości polskiej na Litwie. \u0000Można to dostrzec śledząc ducha ideowego i przebieg dorocznych uroczystości i zjazdów polskiej młodzieży akademickiej Litwy. Z jej szeregów wyrosło wielu wybitnych działaczy, którzy zadania ruchu polskiego na Litwie widzieli nieco szerzej, niż utarte stereotypy powstałe w czasach sporu i konfliktów polsko-litewskich. Czołową rolę w tym odgrywało właśnie Zjednoczenie Polaków Studentów Uniwersytetu Litewskiego w Kownie (po 1930 r. Witolda Wielkiego). Organizacja ta odgrywała także ważną rolę w całym środowisku polskim na Litwie, w którym polska inteligencja była już znacznie zdziesiątkowana. Zjednoczenie miało również znaczącą pozycję na terenie Uniwersytetu w Kownie i wśród całej społeczności akademickiej na Litwie i poza jej granicami. \u0000Z szeregów młodzieży akademickiej wyrosło wielu znanych uczestników opozycji antysowieckiej i antyhitlerowskiej, którzy czynnie włączyli się do walki o sprawę polską. Po II wojnie światowej tych, którzy przeżyli, można było spotkać w Białymstoku, Gdańsku, Olsztynie, Toruniu, Warszawie czy Wrocławiu.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129959916","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Migration Strategies and Experiences of Students – Based on own Research in 2020","authors":"Mateusz Szast, K. Gasior","doi":"10.18290/sp2142.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.9","url":null,"abstract":"In the respect of migration, the movement of people in order to achieve their intended goals (material, emotional, academic, etc.), it remains interesting from a research perspective to study the strategies of migrants as participants in migration to approach their lives as well as shaping life based on travelling abroad. The authors as well base their article on the research experience of other authors who analysed similar or equal aspects of migration of Poles after the enlargement of the European Union structures on 1st May 2004. However, due to the limitations of travelling and the impossibility of carrying out field research, we, as authors, determined to interview the academic youth with reference to their opinions on the mentioned issue. After all, young people assume certain strategies for realizing their own plans for life, which might be related to migration experiences or intentions in this area. In this article, the authors will attempt to explain the matter: what are the preferences and opinions of the respondents (students of Kraków’s universities) concerning travelling abroad? We will as well make an effort to define the term of migration strategy from the analytical point of view and we will also try to show the respondents’ strategies in connection with their possible migration experiences or migration intentions.","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114897908","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Działalność naukowa Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL za 2020 rok","authors":"M. Furtak","doi":"10.18290/sp2142.24","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sp2142.24","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":182407,"journal":{"name":"Studia Polonijne","volume":"362 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123192939","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
