{"title":"Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin Risâle fî tahkīk-i ma‘na’l-harf Başlıklı Risâlesinin Tahkikli Neşri","authors":"Sahip Aktaş","doi":"10.26570/ISAD.459787","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/ISAD.459787","url":null,"abstract":"Bu makale, akli ve nakli ilimlerin bircok alaninda eser veren Seyyid Şerif el-Curcâni’nin (o. 816/1143) Risâle fi tahkīk-i ma‘na’l-harf adli risâlesinin tahkik ve tahlilinden olusmaktadir. Seyyid Şerif, ortalama uc varaklik bu kucuk hacimli risâlesinde kelimenin kisimlarini teskil eden isim, fiil ve harfin vaz‘i delâletlerini incelemeye tâbi tutmaktadir. Muellif, risâlenin girisinde ayna metaforu uzerinden “asli/mustakil anlam” ile “dolayli/mustakil olmayan” anlam arasindaki iliskiye ve farkliliklara deginmektedir. Ardindan bu anlam kategorilerinin “baslangic” ( ابتداء ) anlami ozelinde tahlilini yaparak isim ve harf turleriyle baglantisini kurmaktadir. Bu yaklasimini guclendirmek uzere nahiv literaturunde isim, fiil ve harf turlerine dair yapilan tanimlarin belirleyici unsuru olan “mustakil bir anlama sahip olan/olmayan” kaydinin analizini yapmaktadir. Yaptigi bu analizle anlam ile irap arasindaki iliskinin varligini ortaya cikarmaktadir. Buna gore kelimenin kisimlarindan olan isim, bagimsiz bir anlama sahip oldugu icin cumlede hem musnedun ilehy hem de musnet olabilmektedir. Harf, bagimsiz bir anlama sahip olmadigi icin ne musnedun ileyh ne de musnet olabilmektedir. Fiil ise bir yonuyle isme diger yonuyle de harfe benzediginden cumlede sadece musnet olabilmektedir. Son olarak da yaptigi analizler sonucunda vardigi bu cikarimini desteklemek uzere itiraz mahiyetinde muhtemel birtakim sorular sormakta ve bu sorulari cevaplandirarak risâlesine son vermektedir.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127192473","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Medine Harem Bölgesinin Tespiti: Eleştiriler Bağlamında Bir Buhârî Rivayetinin Serüveni","authors":"Tahir Ayas","doi":"10.26570/ISAD.459754","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/ISAD.459754","url":null,"abstract":"Bazi hadislerde Mekke gibi Medine’nin de harem bolgesi oldugundan bahsedilmektedir. Hz. Ali’nin kilicinin kininda muhafaza ettigi bildirilen sahifede yer alan rivayette, Medine’nin harem bolgesinin sinirlari, sehrin kuzey ve guneyinde bulunan Âir (Ayr) ve Sevr daglari olarak tespit edilmistir. Ancak bu daglarin, ozellikle Sevr daginin Medine’de mevcudiyetinin bilinmedigi gerekcesiyle erken donemden itibaren rivayete elestiriler yoneltilmis, hadisin bu kisminda bir vehim oldugu ileri surulmustur. Bunun neticesinde soz konusu hadisi nakleden râvilerin ve eserine alan musanniflerin, tenkitlerin etkisinde kalarak hadisin ilgili kismi uzerinde birtakim tasarruflarda bulunduklari ileri surulmustur. Elestirilerin merkezinde ise Buhâri ve eseri el-Câmiu’s-sahih yer almaktadir. Bu makale Medine’nin harem sinirlarini Ayr ve Sevr olarak belirten rivayetin râvilerine ve hadise eserinde yer veren Buhâri’ye yoneltilmis tenkitleri tahlil edip, baslangicta rivayete yoneltilmis elestirilerin hadisin metni uzerindeki yansimalarini tespit etmeyi hedeflemektedir. Boylece hadis metinlerinde meydana gelmis kasitli kasitsiz pek cok tasarruf orneginin yaninda, metne yonelik elestiriler neticesinde meydana gelebilecek tasarruflara da dikkat cekme amaclanmaktadir.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129772212","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bir İstanbul Âşığı ve Sanat Tarihi Üstadı Semavi Eyice’nin Ardından (1922-2018)","authors":"Enis Karakaya, Sema Doğan","doi":"10.26570/isad.461152","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/isad.461152","url":null,"abstract":"Turkiye’nin ilk Bizans sanat tarihcisi Semavi Eyice, 9 Aralik 1922 tarihinde Istanbul Kadikoy’de dunyaya geldi. Babasi Amasra’nin koklu ailelerinden Eyiceogullari’na mensup, deniz kuvvetlerinden emekli Mehmet Kâmil Bey, annesi yine Amasrali Haci Ibrahim Kaptan’in kizi Hatice Hanim’dir. Eyiceler’in Istanbul seruveni, babasi tarafindan dedesi Mustafa Efendi’nin 1890’li yillarda Istanbul’a yerlesme karariyla baslamistir. Semavi Eyice ilkogrenimini Kadikoy Saint Louis ve Saint Joseph Fransiz okullari ile Osmangazi Ilkokulu’nda tamamladi. Cocuk yasta baslayan sanat tarihine ilgisi onu her hafta sonu Istanbul sokaklarinda dolasmaya sevketti. Eski eserleri tespit ederek fotograflarini cekip notlar aldi. Bu ilgisi zamanla tutkuya donusen Eyice, ortaogrenimini Galatasaray Lisesi’nde (1943) tamamladiktan sonra ayni yil Turkiye’de ihmal edilmis bir alan olan arkeoloji ve sanat tarihi egitimi almak uzere II. Dunya Savasi’nin en sikintili yillarinda Almanya’ya gitti. 1944’te Viyana, 1944-45 yillarinda Berlin universitelerinde ogrenim gordu. Bu yillarda, sanat tarihinin onemli isimleriyle tanisti. “Ilim yitigi”ni onlardan alarak ulkesine tasidi ve “sanat tarihi alani”nin gur sesi oldu.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125012706","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Urban Autonomy in Medieval Islam: Damascus, Aleppo, Cordoba, Toledo, Valencia and Tunis","authors":"İrem Gündüz-Polat","doi":"10.26570/ISAD.461149","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/ISAD.461149","url":null,"abstract":"In his book Urban Autonomy in Medieval Islam , Fukuzo Amabe, a Japanese scholar of the medieval Middle East, offers a new perspective on the semi-autonomous administration of medieval Islamic cities. He analyzes civic movements and riots in Baghdad, Damascus, Aleppo, Cordoba, Toledo, Valencia and Tunis using Max Weber ’ s concept of autonomous governments in Europe.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"66 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125361198","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kutbüddin eş-Şîrâzî’ye el-Keşşâf Şerhi Nispeti Konusunda Yeni Veriler","authors":"M. T. Boyalık","doi":"10.26570/ISAD.459819","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/ISAD.459819","url":null,"abstract":"Kutbuddin es-Şirâzi’nin (o. 710/1311) bir el-Kessâf serhi bulunup bulunmadigi meselesi tartisilagelmistir. Bu konudaki mevcut verileri degerlendirmek uzere yakin zamanda kaleme aldigimiz “Kutbuddin es-Şirâzi’ye el-Kessâf Şerhi Nispeti Meselesi” adli makalede mevcut yazma nushalar, biyografik kaynaklar ve bu konuda aciklamalarin yer aldigi birincil ve ikincil kaynaklar incelenerek bir sonuca ulasmaya calisilmisti. O makalede, mevcut kaynaklarin ve biri haric kutuphane kayitlarindaki yazma nushalarin Şirâzi’ye bir el-Kessâf serhi nispetini mumkun kilmadigi ortaya konulurken, Şirâzi’ye nispeti muhtemel tek nushanin icerigine dair incelemenin sonucunda, bunun Şirâzi’ye ait el-Kessâf serhi oldugu guclu bir ihtimal olarak degerlendirilmisti. Fakat makalenin yazimindan sonra elde edilen veriler, bu degerlendirmenin gozden gecirilmesi gerektigini ortaya koymustur. Ayrica bu veriler, Yemeni’nin Dureru’l-asdâf fi halli ‘ukadi’l-Kessâf adli el-Kessâf serhiyle ilgili onemli bilgiler sunmaktadir.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"135 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131840166","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Said the Prophet of God: Hadith Commentary Across a Millennium","authors":"M. Karagözoğlu","doi":"10.26570/ISAD.461150","DOIUrl":"https://doi.org/10.26570/ISAD.461150","url":null,"abstract":"Hadis serhciligi konusunu ciddi olarak ele alan ilk Batili calisma sayilabilecek Said the Prophet of God , sosyal tarihi entelektuel tarih ile harmanlama tesebbusuyle one cikar. Yazara gore serh, himaye sahiplerinin gozune girmek ve sosyal prestij basamaklarini tirmanmak gibi sonuclar doguran ama ayni zamanda gozetilmesi gereken belirli bir âdabi, yorum ve yazim teknigi olan bir faaliyettir ve bu iki yonden biri digerine indirgenemez. Biraz basitlestirerek ifade edilecek olursa, serh dunyevi oldugu kadar dini/ilmi yonlere de sahip bir faaliyet olarak ele alinmalidir.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132338175","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}