{"title":"SA’DÎ-İ ŞÎRÂZÎ’NİN BOSTÂN VE GÜLİSTÂN’INDA ETİK YÖNETİM TAVSİYELERİ","authors":"Yaşar Uzun","doi":"10.20486/imad.930129","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.930129","url":null,"abstract":"Kamu yonetimlerinde etik disi davranislar, telafisi imkânsiz agir maliyetlere yol acabilmektedirler. Etik disi davranislarin onune gecebilmek uzere, kamu ahlakinin guclendirilmesine yonelik yonetim anlayislarinin benimsenmesi ve hayata gecirilmesi elzemdir. Gunumuz tabiriyle “etik yonetim” olarak adlandirilan kamu hizmetinde etik degerlere dayali yonetim anlayisinin sistemli faaliyetler butunu olarak uygulamaya konulmasiyla bahse konu kamu ahlakinin da guclenecegi ortadadir. Bu noktada etik yonetimin, dolayisiyla kamu ahlakinin hangi dinamikler uzerine gelistirilebilecegi sorusu onem kazanmaktadir ve bu da medeniyetimizin sekillenmesinde temel yapi taslarindan olan kulturel kaynaklarimiza yonelmemiz icin basli basina bir sebep olabilmektedir. Bu calisma, Islam medeniyetinin dayandigi degerlerin yorumlanmasina eserleriyle katki saglayan onemli bir yazar, sair ve dusunurun, Sa’di Şirâzi’nin Bostân ve Gulistân adli eserlerini mercek altina almakta; gunumuz etik yonetim unsurlarinin Sa’di’nin gozuyle nasil degerlendirildigi uzerinde durmaktadir. Bu nedenle calismanin amaci, bir taraftan Sa’di Şirâzi’nin Bostân ve Gulistân adli eserlerindeki etik yonetime dair yonetim dusturlari hakkinda farkindaligi artirmak; diger taraftan da bu tur kulturel eserlerin “edebiyati” asan, bu anlamda “yasayan” ve yonetim bilimine deger katan, kamu yonetimine dair sorunlarin cozumunde referans alinmasi gereken eserler oldugu bilincini guclendirmektir. Calismada, OECD’nin gecmis yillarda gelistirmis oldugu “etik altyapi” ve “kamu durustlugu” gibi etik yonetim cerceveleri ve ilkelerinden degerlendirme araci olarak yararlanilmistir. Calisma sonucunda kavramlar, kurumlar ve yonetim yapilari zaman icerisinde degisse de, Bostân ve Gulistân’in, OECD’nin yonetim cercevelerine karsilik gelebilecek yonetim ogutleri icerdiklerini soyleyebiliriz.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"77 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125902941","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kur’ân’da ve Hadislerde Sağlıklı Beslenme ve Obezite","authors":"Yusuf Açikel, Mahir Çiftçi","doi":"10.20486/imad.909871","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.909871","url":null,"abstract":"Hz. Peygamber (sav) inanc ve ibadetlerde usve-i hasene oldugu gibi, sagligi koruma hususunda da orneklik teskil etmektedir. Kur’ân ahlâkina gore bir hayat yasayan Hz. Peygamber (sav), beslenme konusunda da bu cerceve disina cikmamistir. Dolayisiyla Hz. Peygamber’in (sav) diger sunnetlerinde oldugu gibi, sagligi koruma ve yeme icme gibi beslenme aliskanliklarinda da fitrata uygunluk soz konusudur. Hz. Peygamber’in (sav) saglikla ilgili benimsedigi fitri dengeyi ihmal edenler, bugun bircok hastalikla karsi karsiyadir. Zira bircok hastaligin sebebi sagliksiz beslenmektir. Saglikli beslenmek icin yaratilisa uygun beslenme yolunu takip etmek gerekmektedir. Bunun icin de en dogru yol Hz. Peygamber’in (sav) sahih kaynaklar ile vârid olan yeme icme âdetini ornek almaktir. Bu makale Hz. Peygamber’in (sav) beslenme âdetini, beslenme ile ilgili tavsiye ve uygulamalarini ele alip tip ilminin verileriyle sentezleyerek ilgili konunun bilimsel karsiligini ortaya koymayi ve fitrata uygun beslenme ilkeleri sayesinde, basta obezite olmak uzere bircok hastaliga karsi bilinclendirme yontemini kullanarak bireyleri saglikli beslenmeye sevk etmeyi amaclamaktadir. Oncelikle calismanin temelini olusturmasi bakimindan saglik, hastalik ve obezite temel kavramlari uzerinde durulmustur. Daha sonra saglikli beslenmeye yonelik temel ilkeler ile sagliksiz beslenmenin yol actigi obezite hastaligi uzerinde durulmus ve bu ilkelerin Hz. Peygamber’in (sav) sunneti, yasantisi ve tavsiyelerindeki yeri ve onemi tespit edilmistir. Sonuc olarak konu ile ilgili âyet ve hadisler cercevesinde elde edilen bilgiler, tip alaninda yapilmis akademik calismalar ile karsilastirilarak ilmi bir duzeyde ele alinmistir. Elde edilen sonuclara gore Hz. Peygamber’in (sav) beslenme konusundaki uygulamalarinin saglikli bir bedene sahip olmak ve hastaliklara karsi koruyucu tedbirler olusturmak acisindan hayati bir oneme sahip oldugu gorulmustur.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127614656","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Belâgat İlminde Tıbâk(Tezat) Sanatı: Mâide Sûresi Örneği","authors":"Şerif Ahmet Çeli̇k, H. Yaşar","doi":"10.20486/imad.902869","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.902869","url":null,"abstract":"Kur’ân-i Kerim, bircok ilmin kaynagi oldugu gibi belâgat ilminin de temel kaynagidir. Bu calismada, belâgat ilminin onemli konularindan biri olan “Tibâk (Tezat)” sanati ele alinmistir. Tibâk sanatinin belâgat ilmi icinde ayri bir onemi vardir. Cunku bu sanat, muhalif lafizlarin her iki tarafini da kullanip, mananin daha iyi anlasilmasini ve zihinde kalici olmasini saglar. Olaylara farkli acilardan bakabilmeye yardimci olur. Bu da anlama genislik kazandirir ve muhatap uzerinde heyecan uyandirir. Asil kastedilen manaya vurgu yapar. Her ne kadar belâgat kitaplarinda “manayi guzellestiren sanatlar” arasinda zikredilse de lafza da ayri bir guzellik verir. Ayrica bu sanatin, bircok edebi sanatla da yakin iliskisi vardir. Bu calismada oncelikle belâgat ilmi hakkinda bilgi verilmis ve onun alt disiplinleri “Ilm-i Meâni”, “Ilm-i Beyân” ve “Ilm-i Bedi'” kisaca tanitilmistir. Daha sonra ilm-i bedi'in “muhassinât-i ma‘neviyye” (manayi guzellestiren sanatlar) kisminda yer alan “tibâk”(tezat) sanati, genel hatlariyla tanitilmis, bolumleri izah edilmis, her bir bolumu âyet-i kerime ve siirlerle orneklendirilmistir. Ayrica tibâk sanatinin onemine de vurgu yapilmistir. Yine Mâide suresinde tibâk sanati bulunan âyet-i kerimeler tespit edilmis ve bu sanatin manaya olan etkilerine temas edilmistir.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124176198","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"OSMANLILAR'DA İMAMLIK MÜESSESESİ VE VAKIFLAR","authors":"Necati Dögüş","doi":"10.20486/imad.902884","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.902884","url":null,"abstract":"Osmanli Devleti’nde Musluman topluma hizmet veren kadrolar icerisinde oldukca genis bir yer tutan imamlar devletin sonuna kadar mahallenin en nufuzlu sahsiyetleri olmuslardir. Cunku onlar devletin mahalledeki temsilcileri olup yaptiklari dini hizmetler yaninda idari, beledi, adli, egitim ve sosyal konularla alakali bircok resmi gorev de icra etmislerdir. Ancak bu hizmetlerini devlete bagli olarak degil bir vakif gorevlisi yani hademe-i hayrat olarak yerine getirmislerdir. Dolayisiyla ifa ettikleri bu gorev ve hizmetler karsiliginda aldiklari maaslar da vakiflar tarafindan finanse edilmistir. Ote yandan imamlarin mesruta tabiri ile ifade edilen lojman ihtiyaclari vakiflarca karsilandigi gibi lojman verilemeyen imamlara odenen kira bedelleri de yine vakif gelirlerinden karsilanmistir. Bunlarla birlikte “duâguluk” olarak ifade edilen cihetler mukabilinde alinan ve birer ek gelir olarak degerlendirebilecegimiz ucretler de vakif kurumlari tarafindan odenmistir. Imamlik kurumunun vakiflarla olan bu siki ve cok yonlu munasebetlerine ragmen simdiye kadar bu konu ile alakali dogrudan ilgili herhangi bir calisma yapilmis degildir. Bundan dolayi bu makalede ozellikle 19. yuzyil Istanbul’unda gorev yapan imamlarin vakiflarla olan bu ciddi ve koklu munasebetleri ele alinacaktir","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123241029","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İSNEVÎ’NİN USÛL DÜŞÜNCESİNDE EMİR VE NEHİY","authors":"Laith Motei Yahia Alazab, Recep Cici","doi":"10.20486/imad.774984","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.774984","url":null,"abstract":"The subject of command (emir) and prohibition (nehiy) is evaluated as one of the most important topics of usūl al-fiqh. Due to their modals, especially the meanings of command and prohibition involve many controversial issues among usūl al-fiqh scholars, particularly the matter of whether the requirement (mūjab) and command express repetition. In this regard, whether the command requires impulsiveness (fawr) or abstaining (terahi), whether a command of action/practice indicates respect or permission after being prohibited, and similarly whether the parts of command requires impulsiveness or abstaining are also among these matters in dispute. Therefore, scholars attach great importance to this subject in their works. Shāfiʿī scholar Abdurrahīm ibn al-Hasan al-Kurashī al-Isnavî, who lived in the eighth century AH/fourteenth century CE, is one of the aforementioned usūl al-fiqh scholars. This study aims to make a contribution to the literature of usūl al-fiqh in accordance with Kalami school by illuminating Isnavī’s methodology on this matter and his opinions on usūl due to the significance of this matter in usūl al-fiqh and presenting how he evaluated, the views of Shāfiʿīs in particular, along with Hanafī, Malikī scholars and other faqihs, and in what way he choosed among these views and","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131289520","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ABDESTTE AYAĞI YIKAMANIN VEYA MESH ETMENİN FIKHİ BOYUTU","authors":"M. Ayteki̇n","doi":"10.20486/imad.815220","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.815220","url":null,"abstract":"Fakihlere gore abdestin farzlarindan birisi ayaklarin yikanmasidir. Bu, Islâm’in bidayetinden itibaren Muslumanlarin kahir ekseriyeti tarafindan boyle kabul edilmis ve bu sekilde uygulanagelmistir. Ancak son zamanlarda akademik duzeyde yapilan bazi calismalarda ciplak ayaga mesh etmenin farz oldugu iddia edilmis; gerekce olarak da mesh ile ilgili delillerin daha guclu oldugu soylenmistir. Bu meselede Ehl-i sunnet ile Şia’yi iki taraf olarak gosterip Ehl-i sunnet âlimlerinin mesh hakkindaki delilleri gormedigi ve gormezlikten geldigi ileri surulmustur. Ahkam ile alakali bir konu olmasi itibariyle mesele fikhi acidan incelendiginde soylemlerin ve iddialarin ilmi olmadigi; goruslerini ispat edebilmek icin soylem sahiplerinin bazi delilleri carpittiklari gorulecektir. Her seyden once bu mesele, Ehl-i sunnet ile Şia’nin arasinda degil; Imâmiyye Şia’si ile diger tum Muslumanlar arasinda hicri ikinci asirdan itibaren yasanan koklu bir ihtilaftir. Asirlardir abdest alirken ayaklari yikamanin hicbir problem olmadigi ve gunumuzde de herhangi bir problem teskil etmedigi bir cografyada hakikatin hilafina bu tur goruslerin dile getirilmeye baslanmasi; abdestte mesh etmenin dogru, yikamanin yanlis oldugu seklinde bir algi olusturulmaya calisilmasi konunun fikhi boyutunu akademik duzeyde ele almayi zorunlu kilmistir. Bu nedenle makalede abdestte ayaklarin yikanmasi ve mesh edilmesi, fikhi acidan ayrintili bir sekilde incelenmistir.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132025342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Platon’un Adalet Anlayışının Geçerliliği Üzerine","authors":"Hayyam Celilzade","doi":"10.20486/imad.796656","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.796656","url":null,"abstract":"Adalet, bilinen en eski yazili kaynaklardan olan Gilgamis’in bile merkezi kavramlarindan olmasina ragmen butun insanlarin uzerinde ittifak ettigi adalet tanimi mevcut degil. Ancak herhangi bir kavramin hakikatine ulasmak icin herkesin bu kavramla ilgili belli bir tanimin uzerinde ittifak etmesi gerekmez. Bu sebeple belki de adalet’in hakiki dogasinin ne oldugu asirlar once ifade edilmis olabilir. Eger bu boyleyse “adalet”in hakiki tanimini nerede aramamiz gerekir? Kutsal metinlerde mi, mitlerde mi, edebi eserlerde mi yoksa filozoflarin eserlerinde mi? Calismamizda adalet’in hakiki dogasinin ne oldugunu irdelemeye calismis bazi isimlerin tezleri uzere fikir yurutecegiz. “Adalet”in ne olduguyla ilgili kafa yoran isimlerin basinda Platon gelir. Adalet anlamina ulasmak icin Platon'un nasil bir yol takip ettigini irdelemeye calisacagiz. Calismamizin amaci Platon’un adalet tanimini yeniden hatirlatmak, gecerliligini felsefi acidan test etmek ve gunumuz akademisinde onun actigi ufuk uzerinde adalet kavraminin ele alinip alinmadigini gostermektir. Machiavelli sonrasinda adalet kavraminin hangi cihetlerinin “karartildigini” gostermesi bakimindan onem arz eden calismamiz, adalet kavraminin gecirmis oldugu felsefi seruveni inceleyen arastirmalarin eksikliginin giderilmesine de katkida bulunacagini dusunuyoruz. Isbu irdelememizde Platon’un adalet kavramina iliskin verdigi tanimin isaret ettigi hakikat ufkunun karartilamayan ve kendisini yeniden dusunmemizi saglayan cihetlerinin oldugu tezine ulastik.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116252551","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Dede İbn Rüşd'ün el-Beyan ve't-Tahsîl Adlı Eserinde \"Tahsîl\" ve Tevcîh\" Kavramlarının İncelenmesi","authors":"Bilal Ibrahimoğlu","doi":"10.20486/imad.813380","DOIUrl":"https://doi.org/10.20486/imad.813380","url":null,"abstract":"Tahsil kelimesi, h-s-l ( حصل ) kokunden turemis olup hâsil olan seyin temyiz edilmesi anlamina gelmektedir. Soze izafet edildiginde (Tahsilu’l-kelâm), bir sozu mahsulune (o sozle elde edilmek istenen maksada) ulastirmak anlamina gelmektedir. Bu anlamdan hareketle, sozu fazlaliklarindan arindirarak elde edilmek istenen asil sonuca goturen eserlere “Muhassal” denmis, Islam ilim geleneginde bir telif turune de bu sekliyle ad olmustur. v-c-h ( وجه ) kokunden turemis olan “Tevcih” kelimesi ise, bir seyi bir yere yoneltmek, bir yone dogru dondurmek gibi anlamlara gelmektedir. Endulus’lu Mâlikiler’in onde gelenlerinden Dede Ibn Rusd, mezheb furuuna dair kaleme aldigi hacimli eserine bu iki kavrami da kullanarak el-Beyân ve’t-tahsil ve’s-serh ve’t-tevcih ve’t-ta‘lil fi mesâili’l-Mustahrece seklinde uzunca bir isim vermistir. Aslinda o, bu isimlendirmeyle mezheb muntesibi olarak gerceklestirdigi fikhi faaliyetler hakkinda bazi isaretler de vermektedir. Bu calismada oncelikle el-Beyan ve’t-tahsil hakkinda kisa bir bilgi verilecektir. Daha sonrasinda bu eserde “tahsil” ve “tevcih” kavramlarinin hangi anlamlarda kullanildigi bazi furu fikih ornekleriyle gosterilecektir.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"71 Suppl 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129910620","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
求助内容：
应助结果提醒方式：