Sanat Tarihi Yıllığı最新文献

Diyarbakır Meryem Ana Kilisesi Kduşkudşinindeki Madeni Levha Örnekleri

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.843150

Evin Telli, Mehmet Top

引用次数: 0

Birinci Dünya Savaşında Mimarlık Yapmak: Vedad (Tek) Bey’in Harbiye Nezareti’ne Bağlı Çalışmaları

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.873150

M. D. Gümüş

{"title":"Birinci Dünya Savaşında Mimarlık Yapmak: Vedad (Tek) Bey’in Harbiye Nezareti’ne Bağlı Çalışmaları","authors":"M. D. Gümüş","doi":"10.26650/sty.2021.873150","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.873150","url":null,"abstract":"Mehmed Vedad (Tek) Bey, verimli kariyeri boyunca pek cok onemli gorev ustlenmistir. Bunlar arasinda Harbiye Nezareti mimarligi da bulunmaktadir. Soz konusu gorev, I. Dunya Savasi yillarina denk gelmesi bakimindan dikkat cekicidir. Vedad Bey’in kariyerindeki bu donem, herhangi bir detayli arastirmaya konu olmamistir. Bu makale, Vedad Bey’in Harbiye Nezareti mimarligi doneminde hazirladigi projelere ve ustlendigi gorevin kapsamini aydinlatmaya odaklanmaktadir. 1915-1918 yillari arasinda Vedad Bey’in Seyr-i Sefain Idaresi icin cesitli projeler hazirladigi, onceki calismalarda tespit edilmistir. Bunlardan Moda Iskelesi, Haydarpasa Iskelesi ve Seyr-i Sefain Acentesi insa edilirken, Kadikoy Iskelesi tasarim asamasinda kalmistir. Vedad Bey’in Harbiye Nezareti icin 1915- 1916 yillarinda hazirladigi “ucuncu sinif istasyon” projesi, bu arastirma kapsaminda tespit edilmis olup, makalede detaylica incelenmistir. Milli Mimari uslubunun sade bir ornegi olarak tasarlanmis istasyon binasinin, Ankara-Erzurum arasinda insa edilmek istenen demiryoluyla iliskili bir proje oldugu anlasilmaktadir. Incelenen bir baska ornek, 1915 yilinda insa edilmis olan Enver Pasa Kosku’dur. Bu yapi, yuvarlak kemerli ve iyonik sutun baslikli girisiyle donemin mimari modasindan uzaklasmasi bakimindan dikkat cekicidir. Vedad Bey’in Harbiye Nezareti’ndeki gorevi kapsaminda gerceklestirdigi tespit edilen diger iki faaliyet, Veliefendi Hipodromu icin kapsamli bir proje hazirlamasi ve Batum’a giderek ordunun mimari ihtiyaclarini uzerine calismasidir. 1914 yilinda hazirlanan bir askeri mimarlik el kitabina da katki sundugu dusunulmektedir. Bu sebeple soz konusu kitaptaki mimari cizimlerin uslup ozellikleri, kisaca ele alinmistir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125790092","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Resimli Bir Onyedinci Yüzyıl Osmanlı Mecmuası

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.889757

M. Taner

{"title":"Resimli Bir Onyedinci Yüzyıl Osmanlı Mecmuası","authors":"M. Taner","doi":"10.26650/sty.2021.889757","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.889757","url":null,"abstract":"Bu makale 1640–1642 yillari arasinda Ahmed bin Musa isimli bir sahis tarafindan hazirlanan bir mecmuada (Berlin Devlet Kutuphanesi MS. Quart, 1988) bulunan IV. Murad’in Bagdat kusatmasina ait bir minyaturu inceler. Bu onyedinci yuzyila ait olan mecmua cok ozenli bir sekilde hazirlanmistir. Mensur eserler metnin ana kisminda, manzum eserler, tarihler ve listeler ise hasiye kismindadir. Mecmuanin bu organizasyonu eserin basindaki fihristte de belirtilir ve mizanpaj acisindan, metnin tek bir elden cikmasindan, basliklarin ve bolum baslarinin yer yer dekoratif unsurlarla bezenmesinden ve ozellikle de tek sayfa bir resmin dahil edilmesinden eserin cok ozenli bir sekilde hazirlanmis oldugu anlasilir. Mecmuada bulunan eserler pek cok farkli konuya aittir: mecmua dini konulu eserler ile baslar, daha sonra cesitli tarihi eserler, hikayeler, sair tezkireleri, edebi eserler, tip uzerine eserler, takvimler ve son olarak cifr hakkinda eserler yer alir. Eserlerin pek cogu onaltinci ve onyedinci yuzyillarda nesredilmistir ve hepsi Turkce’dir. Orijinali Arapca ya da Farsca olan birkac eserin Turkce ceviri ve adaptasyonlari tercih edilmistir. Eserin iceriginden kisaca bahsettikten sonra, bu makale ozellikle Bagdat kusatmasi hakkindaki metin ve resim uzerinde durur. Metin kusatma sirasinda mevcut olan bir ic oglanin payitahta gonderdigi bir mektuptur ve bu mektubun sonunda, mecmuayi hazirlayan Ahmed bin Musa sayfanin oteki yaninda olan resme bakilmasina salik verir. Mecmua bir butun olarak incelendiginde cagdaslariyla bir takim benzerlikler gosterse de bu ozenli resim ile birlikte digerlerinden ayrilir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130835600","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Tac Mahal’de Ağlayan Gelin (Ters Lale Motifi)

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.872091

Fadime Özler

{"title":"Tac Mahal’de Ağlayan Gelin (Ters Lale Motifi)","authors":"Fadime Özler","doi":"10.26650/sty.2021.872091","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.872091","url":null,"abstract":"Dunya uzerinde yapildigi donemden gunumuze degin bircok insanin gormeyi en cok arzu ettigi yapilardan biri hic suphesiz Tac Mahal’dir. UNESCO Dunya Mirasi listesinde yer alan ve Dunya’nin yedi harikasindan biri olan Tac Mahal’i bu kadar essiz ve ozel kilan ise sadece mimari basarisi degil ayni zamanda yapilis oykusudur. Tac Mahal; Şah Cihan’in esi Mumtaz Mahal’in on dorduncu cocuklarini dunyaya getirirken ani olumu uzerine insa edilmistir. Kulliye halinde insa edilen Tac Mahal; buyuk bir bahce icerisinde, turbe, cami ve mihmanhaneden olusmaktadir. Tac Mahal kulliyesi icerisinde yer alan bu yapilarin mimari suslemeleri icerisinde gorulen bitkisel motifler arasinda Baburlu donemi mimari suslemelerinde yaygin bir kullanimi olmayan aglayan gelin motifi de yer almaktadir. Aslinda dogadaki gorunumu sebebiyle ters lale adi verilen bu cicege Anadolu’da yaygin bir sekilde aglayan gelin ismi verilmistir. Bu arastirmada; Tac Mahal ile ilgili olarak yapilan calismalarda daha once deginilmemis olan “Aglayan gelin” motifinin kulliye icerisinde bulundugu yerler, malzeme-teknik ve sanatsal acidan degerlendirilmesi yaninda bu motifin secimi ile mimari suslemelerde ne zamandan beri kullanildigi ve gunumuzde varsa hangi yapilarda bulundugu hususlarina deginilecektir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"95 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124156366","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Topkapı Sarayı’nın Kitap Hazinesinin İki Câmi ‘ü't-Tevârîh Nüshası Hakkında (H.1653-H.1654) 关于托普卡帕宫藏书阁中的两本《卡米-特瓦尼》（Câmi 'ü't-Tevârîh）（1653-1654 年

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.23000

Zeren Tanındı, Filiz Çağman

引用次数: 1

Değerli Hocam Prof. Dr. S. Yıldız Ötüken’in Anısına

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.548963

Sema Doğan

引用次数: 0

Türk-İslam Kubbelerinde Çarkıfelek Formları

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.839119

Alper Altın

{"title":"Türk-İslam Kubbelerinde Çarkıfelek Formları","authors":"Alper Altın","doi":"10.26650/sty.2021.839119","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.839119","url":null,"abstract":"Kadim bir gecmisi olan carkifelek (firildak) sembolu dunyanin ve evrenin devinimini, kaderi, sonsuzlugu ve olumsuzlugu simgelemektedir. El sanatlari ve mimari plastik suslemelerde gorulen carkifelek motifi, kubbelerde de kullanilmistir. Bu calismada Turk-Islam yapilarinda karsimiza cikan carkifelek suslemeli kubbeler ele alinmistir. Cesitli cografyalarda bulunan otuz dokuz adet carkifelek suslemeli kubbe, sanat tarihi acisindan degerlendirilmistir. Bizim saptayamadigimiz veya gunumuze gelememis orneklerin olabilecegi dusunulurse bu sayinin daha da fazla oldugu belirtilebilir. Orneklerden on yedisi Iran’da, ikisi Misir’da, biri Ozbekistan’da, biri Bulgaristan’da geriye kalan kismi ise Turkiye sinirlari icerisinde yer almaktadir. Bunlardan en erken tarihlisi 11-12. yuzyila kadar gitmektedir. Tespit ettigimiz ilk ornek Iran cografyasinda yer almaktadir. Carkifelek suslemeli kubbe Turklerle birlikte Misir, Turkiye ve Balkan cografyasina tasinmistir. Konu kapsamindaki carkifelek suslemeli kubbeler, yazili ve gorsel kaynaklar taranarak tespit edilmis ve belirlenen orneklerin cizimleri fotograflar uzerinden yapilmistir. Carkifelek formlu kubbeler kronolojik olarak katalog halinde tanitilmistir. Carkifelek sembolunun mekani orten yarim kure bicimli ust ortulerde kullanilmasinin ikonografik anlamlari irdelenmistir. Turk-Islam sanati icerisindeki yeri ve onemi uzerinde durularak genel bir degerlendirilmeye gidilmistir. Carkifelek suslemeli kubbelerin baska mimarilerde gorulen orneklerine deginilmis, sadece gecmisteki yapilarda degil yakin donemdeki yapilarda da kullanildigi saptanmistir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126459273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Bizans Pembesi: Alexis Gritchenko’nun Konstantinopolis Anlatısı

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.876268

Emir Alışık

{"title":"Bizans Pembesi: Alexis Gritchenko’nun Konstantinopolis Anlatısı","authors":"Emir Alışık","doi":"10.26650/sty.2021.876268","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.876268","url":null,"abstract":"1919 Kasim'i ile 1921 Nisan'i arasini Itilaf kuvvetlerinin isgali altindaki Istanbul'da geciren Ukraynali ressam Alexis Gritchenko (Oleksa Hryshchenko), 1923’te Paris’te Constantinople Bleu et Rose (Konstantinopolis Mavi ve Pembe) sergisini acti ve 1930’da halen yasadigi Paris’te Istanbul’da tuttugunu soyledigi gunlugunu yayimladi. Gunluk’te Bizans Konstantinopolis’ine, onun tarihine, kulturune, sanatina, mimarisine dair pek cok bilgi verir. Gritchenko’nun aktarimlari hem guncel tarihyazimina hem de kisisel gozlemlerine dayanir ve tum bunlari duyusal bir deneyim olarak sunar. Gozlemleriyle besledigi tarih bilgisi, Gunluk’te antik, Bizans ve Osmanli’dan parcalar tasiyan eklektik ve tarihdisi bir Konstantinopolis olarak karsimiza cikar. Gritchenko, Bizantinizm olarak degerlendirilebilecek eserler ureten modernist bir ressamdir, bu yonuyle caginin bir temsilcisidir; Vladimir Tatlin, Vasily Kandinsky gibi Gritchenko da Bizans sanati uzerine dusunmustur. Gritchenko’nun sozlu betimindeki duyusallik ve eklektik tarih algisi Istanbul’da urettigi resimlerde de gozlenebilir. Ozellikle sehrin Bizans surlari ve Ayasofya’yi tasvir ettigi eserlerde Bizans ve Osmanli ogeleri ic ice gecer. Gritchenko’nun Gunluk’te kurguladigi Tarihi Yarimada, mekânlari, yapilari, insanlari ve onlarin gundelik hayatlariyla tarihin akisinin disinda kalmis, ancak tum parcalari birbiriyle uyum icinde kurgulanmis fantastik atmosferiyle bir hierotopos’tur. Bu yazida Gunluk’te Bizans tarihi, yapilari ve kulturune yapilan atiflar saptanmis ve bunlar hem cagdas hem de Gritchenko’nun erisimi olabilecek yazin cercevesinde degerlendirilmistir. Boylece Gritchenko’nun, okuma ve gozlemlerine dayali Konstantinopolis’ini nasil kurguladigi gosterilmistir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124587561","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Silifke, Mucuk Köyü’ndeki Geç Antik-Bizans Dönemi’ne Ait Mimari Plastik Eserler

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.863950

Ayşe Aydin

{"title":"Silifke, Mucuk Köyü’ndeki Geç Antik-Bizans Dönemi’ne Ait Mimari Plastik Eserler","authors":"Ayşe Aydin","doi":"10.26650/sty.2021.863950","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.863950","url":null,"abstract":"“Goksu Arkeoloji Projesi” kapsaminda 2006 yilinda yapilan arastirma sonucunda Mucuk Koyu’nde evlerin duvar orgusunde ve evlerle koy camisinin etrafinda mimari plastik eserler belirlenmistir. Bunlar hepsi kirectasindan dort cift yarim sutunlu paye basligi, bir paye basligi, uc cift yarim sutunlu paye kaidesi, bir sutun kaidesi, duvar orgusunde kullanilmis bir sutun govdesi, hayvan figurlu bir friz parcasi, boyutlari acisindan degerlendirildiginde kiborion ya da templona ait olabilecek kirik bir sutun govdesi, kare formlu bir altlik ve cift yarim sutunlu bir pencere payesidir. Cift yarim sutunlu paye basliklari Gec Antik-Bizans Donemi’nde 3.-4.yuzyildan baslayarak baskent Konstantinopolis, Anadolu ve diger eyaletlerde kullanilmistir. Mucuk Koyu’nun yer aldigi antik Kilikia ve Isauria Bolgesi muzelerinde (Adana, Anamur, Mersin, Silifke, Tarsus) ikisi Prokonnesos mermerinden, ikisi mermerden cogu ise kirectasindan cift yarim sutunlu paye basligi sergilenmektedir. Mucuk’takilerle birlikte bir grup olusturan kirectasindan cift yarim sutunlu paye basliklari ve kaideleri bolge atolyelerindeki uretime isaret etmektedir. 5.yuzyil ilk yarisindan itibaren Konstantinopolis atolyelerinde uretilen sutun/paye basliklari Dogu Roma imparatorluk sinirlari icerisindeki bolgelere gonderilmistir. Boylece farkli baslik formu ve uzerindeki yaprak ve motif uslubu 5. yuzyilin ikinci yarisindan itibaren bolgesel atolyelerde yerel malzemeye uygulanmistir. Bu durum Kilikia ve Isauria Bolgesi ornekleriyle de ispatlanabilmektedir. Mucuk Koyu’ndaki cift yarim sutunlu paye basliklari akantuslarinin islenisi acisindan degerlendirildiginde baskent kokenli akantus uslubunun yerel zevkle harmanlandigi orneklerdir. Mucuk Koyu’ndeki mimari parcalar hem Kilikia ve Isauria Bolgesi genel tarihine bakildiginda hem de motif ve uslup acisindan 5.yuzyil ikinci yarisi-6.yuzyila tarihlendirilir. Mucuk Koyu’ndeki Gec Antik-Bizans Donemi’ne ait mimari parcalar ise koyde ya da yakin cevresinde bulunan bir kiliseden getirilmis olmalidir.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123268035","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Dr. Filiz Çağman: Topkapı Sarayı’na ve Kitap Sanatlarına Adanan Bir Ömür

Sanat Tarihi Yıllığı Pub Date : 2021-06-30 DOI: 10.26650/sty.2021.684752

Ayşe Erdoğdu, Zeynep Atbaş, Aysel Çötelioğlu

{"title":"Dr. Filiz Çağman: Topkapı Sarayı’na ve Kitap Sanatlarına Adanan Bir Ömür","authors":"Ayşe Erdoğdu, Zeynep Atbaş, Aysel Çötelioğlu","doi":"10.26650/sty.2021.684752","DOIUrl":"https://doi.org/10.26650/sty.2021.684752","url":null,"abstract":"Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Estetik ve Sanat Tarihi Enstitusu, Turk ve Islam Disiplini’ni 1964 yilinda bitiren ve ayni yil muze muduru Hayrullah Ors doneminde Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesi’nde calismaya baslayan Dr. Filiz Cagman, 1971 yilinda Istanbul Universitesi’nde Dr. Mazhar Şevket Ipsiroglu danismanliginda yaptigi “Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesi Hazine 762 no.lu Nizami Hamse’sinin Minyaturleri” konulu teziyle doktor unvanini aldi. Kirk bir yil gorev yaptigi ve 1997-2005 yillari arasinda mudurlugunu ustlendigi Topkapi Sarayi’ndan 8 Şubat 2005 tarihinde emekli oldu. Yaptigi akademik calismalarla dunyanin sayili resimli el yazma, hat ve kitap sanatlari uzmani olarak literature gecen Cagman, saray nakkashanesi ve ehl-i hiref teskilati hakkindaki genis calismalari sayesinde Topkapi Sarayi ve Osmanli sanati alaninda da uzmanlasti. Dr. Ilber Ortayli’nin deyimiyle “sadece bir muze muduru degil, saray naziri” olan Dr. Cagman, emekli olduktan sonra bir yandan akademik calismalarina devam ederken Mart 2005 - Haziran 2010 yillari arasinda Sakip Sabanci Muzesi’nde engin bilgisi ve deneyimi ile danisman olarak calisti.","PeriodicalId":156270,"journal":{"name":"Sanat Tarihi Yıllığı","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127938313","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0