Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları最新文献

Recep Murat Bugariç’in Türkçe ve Ana Dilde Eğitim Hakkındaki Görüşleri 雷杰普-穆拉特-布加里克对土耳其语和母语教育的看法

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2024-07-28 DOI: 10.47139/balted.1502163

Şükriye Duygu Çağma

{"title":"Recep Murat Bugariç’in Türkçe ve Ana Dilde Eğitim Hakkındaki Görüşleri","authors":"Şükriye Duygu Çağma","doi":"10.47139/balted.1502163","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1502163","url":null,"abstract":"1934'te Üsküp'te doğan Recep Murat Bugariç, Makedonya Türk edebiyatında öykü ve şiirleriyle tanınır. Dil ve edebiyat konusunda makaleleri de bulunan yazar, bir eğitimci olarak bölgede önemli bir karakterdir. 1944 yılında Üsküp’te Latin harfleriyle Türkçe eğitime geçilmesi dil öğretimi noktasında kaynak kitap ihtiyacını doğurmuştur. Bugariç, öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek ve Türkçeyi daha etkin bir şekilde öğretmek için öyküler yazmış ve dil bilgisi kitapları hazırlamıştır. Okuma etkinliği olmayan bir dil dersinin etkili olamayacağını düşünmüş ve öyküleriyle bu alandaki eksikliği gidermeye çalışmıştır. Yazdığı dil bilgisi kitapları, öğretmenlere Türkçe öğretiminde rehberlik sağlamış ve öğrencilere doğru ve etkili bir şekilde dil öğretimine katkıda bulunmuştur. Sesler dergisinde yayımladığı yazılar tespit edilerek bu yazılardan onun dil hakkındaki görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Recep Murat Bugariç'in dil üzerine görüşleri, eğitim alanındaki tecrübeleri ve dil öğretimi konusundaki önerilerini inceleyen bu nitel çalışmada, içerik analizi yöntem olarak kullanılmıştır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"14 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141797066","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Süreyya Yusuf’un “Bayram Saatçi” Adlı Hikâyesi Üzerine Metindilbilimsel Bir Çözümleme 对苏雷亚-优素福的故事《巴依拉姆-萨特奇》的文本语言学分析

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2024-07-24 DOI: 10.47139/balted.1505100

Aydın Güler

{"title":"Süreyya Yusuf’un “Bayram Saatçi” Adlı Hikâyesi Üzerine Metindilbilimsel Bir Çözümleme","authors":"Aydın Güler","doi":"10.47139/balted.1505100","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1505100","url":null,"abstract":"Kosova’da önemli bir yazar ve Türkolog olan Süreyya Yusuf (1923-1977), yazdığı tiyatro eserleri ve çeşitli dergilerde yazdığı yazıların yanı sıra değerli hikâyeler de kaleme almıştır. Süreyya Yusuf’un yazdığı kısa hikâyelerden biri de Bayram Saatçi adlı hikâyedir. Konusu günlük yaşamın içinde, bir esnaf olan Bayram Saatçi’nin esnaflığıyla, el emeğiyle zenginleşip dükkanının bulunduğu çarşıda sevilen bir esnaflıktan kıskanılan bir esnafa dönüşmesidir. \u0000Bu çalışmada, Bayram Saatçi hikâyesi metindilbilimsel bir analiz kapsamında ele alınacaktır. Geleneksel metin incelemelerinden farklı olarak, metnin yüzeyinden hareketle derininde ortaya çıkan anlamsal yapılara ulaşma metodunu içeren metindilbilim yirminci yüzyılda ortaya çıkmıştır. Metindilbilim bu perspektifle ele aldığı metni yapısal ve işlevsel özelliklerini yer aldıkları bağlam içerisinde değerlendirmektedir. \u0000Bu bilgiden hareketle, çalışmada öncelikle Süreyya Yusuf hakkında bilgi verilecektir. Sonrasında metindilbilim ile ilgili bir kuramsal çerçeve çizilecek ve bu çalışmanın esas konusu olan hikâye analizine geçilecektir. Bayram Saatçi adlı hikâyenin bağlaşıklık ve derin yapısıyla ilgili bağdaşıklık unsurlarından yola çıkarak metinden verilen örneklerle incelenecektir.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"33 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141808284","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Balkanlarda Bir Türkçe Sevdalısı Nusret Dişo Ülkü’nün Türkçe Üzerine Şiirleri 巴尔干地区的土耳其情人 Nusret Dişo Ülkü 的土耳其诗歌

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2024-07-08 DOI: 10.47139/balted.1481903

Zeki Gürel

{"title":"Balkanlarda Bir Türkçe Sevdalısı Nusret Dişo Ülkü’nün Türkçe Üzerine Şiirleri","authors":"Zeki Gürel","doi":"10.47139/balted.1481903","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1481903","url":null,"abstract":"Nusret Dişo, 24 Mart 1937’de Kosova Prizren’de doğmuştur. Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yayım-lanmakta olan Sevinç çocuk dergisinin açmış olduğu yarışmaya “Ülkü” takma adıyla katılmış ve birinci olmuştur. Bundan sonra da adı hep Nusret Dişo Ülkü olarak biline gelmiştir. Kosova, Makedonya ve Türkiye’ de yayımlanan pek çok dergi ve gazetede yazı ve şiirleri yayımlanmıştır. Kendisi de dergiler çıkartmıştır. Kosova’da, Makedonya’da ve Türkiye’de yayımlanmış kitapları vardır. Balkan Türkleri edebiyatında; yayıncı, yazar, şair ve hikâyeci olarak önde gelen isimlerden biri olan Nusret Dişo Ülkü, 16 Ocak 2022 tarihinde Üsküp’te vefat etmiştir. Balkan Türklerinden Yahya Kemal Beyatlı da “Türkçenin çekilmediği yerler vatandır” derken (Beyatlı, 1984, s. 83) Türk millî vatanının sınırlarını Türkçe ile çizmiştir. Nusret Dişo Ülkü’nün de millî vatandan kastı Yahya Kemal Beyatlı’nın dediğinden farklı değildir. Balkan Türkü Nusret Dişo Ülkü de Türkçe konusunda çok hassas bir sanatçıdır. Türklerin millî dili Türkçeyi konu alan Türkçe yazılmış pek çok şiiri de bulunmaktadır. Bu şiirlerinden bazıları değişik alfabelerle bütün Türk dünyasında da yayımlanmış ve bilinmektedir. Nusret Dişo Ülkü, Türk dünyasını bir bütün olarak görmekte ve göstermektedir. Bu çalışmada önce millî vatan ve Türkçe ilişkisine dikkat çekilmiştir. Balkan Türkü Nusret Dişo Ülkü’nün Türkçe üzerine yazdığı şiirleri tespit edilmiş ve bunlarla ilgili yorumlar yapılmıştır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"9 15","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141836459","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

A Karamanlidika Epic: Ortodoksianın Pederi Merhum Patrik III. İoakim’e Methiye Beyitleri 卡拉曼里迪卡史诗向已故东正教之父伊奥基姆三世牧首致悼词

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2024-01-19 DOI: 10.47139/balted.1391765

Recep Başak, Seitkazy Abi̇bulla

{"title":"A Karamanlidika Epic: Ortodoksianın Pederi Merhum Patrik III. İoakim’e Methiye Beyitleri","authors":"Recep Başak, Seitkazy Abi̇bulla","doi":"10.47139/balted.1391765","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1391765","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin son dönemleri siyasî olarak çok hareketli bir dönem olmuştur. Çeşitli toplumu ve kültürü barındıran Osmanlı Devleti’nin himayesinde yaşamakta olan Karamanlılar da bu siyasî hadiselerden oldukça etklenmiştir. Grek alfabesiyle yazan fakat Türkçe konuşan Karamanlılar’ın dinleri Ortodoks olmuştur. Bilindiği üzere Ortodokslar için Patrik önemli bir liderdir. Patrik; yapmış olduğu sosyal faaliyetler, hayır işleri, insanlara yardımları nedeniyle özellikle Ortodoks toplumunda önemli bir yer edinmiş ve sevilmiştir. Patrik; aynı zamanda siyasi olarak da aktif bir hayat sürmüş olup çeşitli faaliyetlerle adından söz ettirmiş bir şahıs olmuştur. Anadolu’nun çeşitli toplumlarının bir parçası olan Karamanlılar, 19. yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başlarında görev yapan patrik III. İoakim’in vefatı üzerine büyük bir liderlerini kaybetmiş ve büyük üzüntü duymuşlardır. Yaşanan kayıp neticesinde Archangelos kilisesi ruhanilerinden olan Talaslı Papa Neofitos, III. İoakim’e olan saygı ve sevgilerini dile getirmek için destan yazmıştır. Bu çalışmada Karamanlılar, III. İoakim hakkında genel bilgiler ve Talaslı Papa Neofitos’un ele aldığı destanın transliterasyonu verilmiştir. Dönemin tarih ve edebiyat alanında önemli bir yeri olan bu eser, ilgili araştırmacıların dikkatini çekmesi amacıyla literatüre kazandırılmıştır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"6 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140503035","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Çarlık Rusya’sında Arnavutluk ve Arnavutlar Üzerine Yapılmış Çalışmalara Genel Bir Bakış 沙皇俄国阿尔巴尼亚和阿尔巴尼亚人研究综述

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2024-01-15 DOI: 10.47139/balted.1394470

M. Duranli

{"title":"Çarlık Rusya’sında Arnavutluk ve Arnavutlar Üzerine Yapılmış Çalışmalara Genel Bir Bakış","authors":"M. Duranli","doi":"10.47139/balted.1394470","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1394470","url":null,"abstract":"Rusya’da Balkan araştırmaları, Slavistik araştırmala-rının bir alt dalı olarak görülmüş, diğer bilim dallarına göre daha geç dönemde gelişmeye başlamıştır. Rusya için Balkan araştırmalarının ana yönelimi, Balkan Yarımadası’nı yurt edinmiş olan Slav halkları ile iletişim kurmak, onlara kendilerine gerektiğinde sahip çıkacak güçlü bir devletin olduğuna inandırmak şeklinde gelişmiştir. Özellikle XIX. yüzyılda Rusya’da hızla gelişen Panslavist hareket de bu yönelimden, politika-dan beslenmiştir. Bu politika çerçevesinde ilk olarak ortak kökene sahip olduğu halkları inceleyen Çarlık Rusya’sı bir süre sonra Slav halkları ile aynı coğrafyayı paylaşan, fakat Slav kökenli olmayan halkları da araştır-manın gerekliliğini görmüştür. Bu halklar arasında ilk sırada Arnavutlar ve Yunanlılar yer almaktadır. Bu halkların ileride Rusya’nın yönlendirilebileceği politi-kalarda Slav halklarının yanında yer alması, Rusya’nın bölgedeki politikası için büyük önem taşıyordu. Bu tür politikaların gerçekleştirilmesi için adı geçen halkların çok yönlü tanınması gerekiyordu. Rusya ile aynı dini yapıdaki Yunanlılara yönelik çalışmalar daha eski tarihlere dayanıyordu, Arnavutlarla ilgili çalışmaların ise 1850’li yıllardan itibaren başladığı görülmektedir. İlk başlarda bireysel girişimlerle gerçek-leştirilen bu çalış-malar Sovyet Rusya döneminde kurumlar bünyesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Makalede Arnavutlarla ilgili olarak Çarlık Rusya’sı döneminde yapılan tarih, inanç ve dille ilgili çalışmalar ele alınacaktır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"56 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140508039","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Divan Şiirinde Edirne Redifli Gazeller

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2023-07-28 DOI: 10.47139/balted.1316523

Yılmaz Faraşoğlu

{"title":"Divan Şiirinde Edirne Redifli Gazeller","authors":"Yılmaz Faraşoğlu","doi":"10.47139/balted.1316523","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1316523","url":null,"abstract":"Edebî eserler şair ve yazarların birikim, hayal gücü ve dil becerileriyle ortaya çıkar. Bu eserler sanat ve estetiği ön plânda tutsa da ait oldukları toplumun kültür, düşünce ve değer yargılarını yansıtır. İnsanın yaşadığı olayların, hissettiği duyguların içinde geçtiği mekân, içinde bulunduğu kültüre göre anlam ve değer kazanır. Divan şairleri doğdukları, görev icabı bulundukları veya bir müddet yaşadıkları kasaba şehir ve yerler hakkında özellikle onları övücü mahiyette şiirler yazmıştır. Bu çalışmada Osmanlı devletinin ikinci başkenti olan, Balkan fetihlerinde askerî üs olarak öne çıkan; padişah ziyaretleri, düğün şenlikleri ve av eğlenceleri sebebiyle sultanların daima bulunmayı tercih ettiği bir şehir olan Edirne üzerine yazılmış gazeller bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Taramalarımız neticesinde “Edirne” redifi ile yazılmış 26 gazel tespit edilmiştir. Çalışmanın girişinde Edirne hakkında verilen kısa bilginin ardından şehrin tarihî seyri ve kültür tarihimizdeki yeri ortaya konmaya çalışılmış, daha sonra şehrin tezkire ve biyografik kaynaklarda ele alınışı üzerinde durulmuştur. Ardından gazel yazan şairler kronolojik olarak sıralanarak her şair kısaca tanıtılmıştır. Edirne övgüsünde yazılan bu gazeller daha sonra şekil ve muhteva yönünden incelenip yorumlanmış, arada şiir metinleri verilmiştir. Böylece divan şairlerinin gözünden Edirne sevgisi ortaya konmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127212764","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Some Cultural Finds About The Avaro – Slavic Presence in Peloponnese Peninsula 伯罗奔尼撒半岛上有关阿瓦罗-斯拉夫存在的一些文化发现

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2023-07-28 DOI: 10.47139/balted.1320584

Onur Türkay

{"title":"Some Cultural Finds About The Avaro – Slavic Presence in Peloponnese Peninsula","authors":"Onur Türkay","doi":"10.47139/balted.1320584","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1320584","url":null,"abstract":"Balkan Yarımadası Orta Avrupa, Doğu Avrupa, Anadolu ve Akdeniz ile Karadeniz’e geçiş güzergahının üzerinde yer almaktadır. Balkanların bu stratejik konumu tarih boyunca farklı köken, dil ve dinlere sahip toplumların karşılaşma noktası olmuştur. Bu karşılaşmalar çoğu kez coğrafyada köklü kültürel değişimlere yol açmıştır. Bu yarımada tarihçiler tarafından Bizans İmparatorluğu ya da Doğu Roma İmparatorluğu olarak anılan ‘‘Orthodoks Hristiyan Roma İmparatorluğu’’nun erken dönemdeki varlığının Avaro – Slav istila ve iskan hareketleriyle sınandığı bir alan olmuştur. Balkanlar’da yer alan Yunanistan coğrafyası geçmişi binlerce yıllık bir yazılı kültüre dayanan Hellen kültürünün, Orta Çağ Dönemi boyunca burada hüküm sürmüş olan Doğu Roma İmparatorluğu’nun, bu coğrafyanın yeni yerleşimcileri olan Slavların ve getirdikleri Avaro – Slav kültür materyalinin karşılaştığı bir yerdir. Tarihi kroniklerin anlatımına göre Güney Yunanistan’da yer alan Peloponnesos Yarımadası bu yeni gelen grupların Doğu Roma İmparatorluğu’ndan bir dönem boyunca bağımsız olarak yaşadıkları bir yer olmuştur. Bu dönem ‘‘Bizans Karanlık Çağları’’ olarak da bilindiği için hem ekonomik hem de kültürel bir gerilemenin yaşandığı ve buna paralel olarak yazılı kaynak üretiminin de oldukça az olduğu bir zamandır. Dolayısıyla bu dönemin yaşam koşullarını, sosyo – kültürel yapısını ve etnik yapısının özelliklerini anlamak için arkeolojik buluntular büyük önem arz etmektedir. Çalışmanın içeriği büyük ölçüde Güney Yunanistan’da yer alan Peloponnesos Yarımadası’nda ortaya çıkan Avaro – Slav kültür buluntuları üzerine hazırlanmıştır; böylelikle arkeolojik buluntulardan yola çıkılarak bu coğrafyadaki dönemin az bilinen kültürel yapısı genel hatlarıyla anlatılmıştır.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115396661","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Filibeli Ahmet Efendi Örneğinde Tanzimat Dönemi Edebi Patronaj İlişkilerinin İşleyiş Süreci

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2023-07-11 DOI: 10.47139/balted.1314740

Umut Soysal, A. Özyildirim

{"title":"Filibeli Ahmet Efendi Örneğinde Tanzimat Dönemi Edebi Patronaj İlişkilerinin İşleyiş Süreci","authors":"Umut Soysal, A. Özyildirim","doi":"10.47139/balted.1314740","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1314740","url":null,"abstract":"Türk edebiyatının en uzun periyodu sayılan İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatı, edebiyat tarihçileri tarafında divan edebiyatı, klasik Türk edebiyatı, eski Türk edebiyatı gibi tanım ve tariflerle adlandırılmaktadır. 15. yüzyıldan itibaren klasik örneklerini veren Türk edebiyatının bu dönemi, 19. Yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Devleti'nde yaşanmaya başlanan siyasi, iktisadi ve idari dönüşümden doğrudan etkilenmiş, Tanzimat süreci ile birlikte batı etkisinde, yeni şekil ve içeriklerle üretilen bir edebiyat oluşmaya başlamıştır. Söz konusu edebi dönem, batı tesirinde gelişen Türk edebiyatı olarak bilinmektedir. Ancak bu dönüşüm süreci çok hızlı ve ani olmamış, klasik dönemdeki tür, şekil ve içeriklerin değişmesi zaman içerisinde gerçekleşmiştir. Bu değişim sürecinden doğrudan etkilenmeyen klasik şiir geleneğini bir başka unsuru, şairlerce şiirlerin yazılış ve sunuluş süreçleridir. Şairler bu dönemde de şiirlerini yine belirli bir memduha/patrona sunmuşlar, bu şiirleri karşılığında sosyal ve iktisadi beklentilere girmişlerdir. Balkan coğrafyasında yaşayan Osmanlı şairleri de Osmanlı edebiyatının en büyük koruyucusu ve hamisi olan padişahla edebi bir iletişim halinde olmuşlar, padişahtan bir takım talep ve beklentilerde bulunmuşlardır. Bu yazıda Abdülaziz devri şairlerinden olan ve Muhtar mahlası ile şiirler yazan Filibeli Ahmet Efendi'nin sultanla kurduğu edebi patronaj ilişkisi incelenmiş, Muhtar'ın sultana sunduğu şiir üzerinden Tanzimat dönemi devlet sanat ilişkisi hakkında bazı tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"155 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116559613","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Balkan Edebiyatında Osmanlı Medeniyet Tasavvurunun Akisleri: İvo Andriç Örneği

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2023-06-23 DOI: 10.47139/balted.1274407

Gülçin Balat

{"title":"Balkan Edebiyatında Osmanlı Medeniyet Tasavvurunun Akisleri: İvo Andriç Örneği","authors":"Gülçin Balat","doi":"10.47139/balted.1274407","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1274407","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti, Türk tarihinde mevcûdiyet gösterdiği süre içerisinde dünyanın birçok yerinde meskûn bulunmuştur. Sistemli olarak yürütülen fetih hareketleri sonucu birden çok kıtada toprak sahibi olmuş ve buraları şenlendirmek sûretiyle kalıcı Osmanlı toprağı hâline getirmiştir. Osmanlı Devleti nüfuz alanına dâhil ettiği topraklarda meskûn bulunan halkı Türk-İslâm kültürü çerçevesinde değerlendirmiş fakat onların müstakil kültürel, dinî ve millî unsurlarına saygı duymuştur. Bölge insanının ihtiyaçları doğrultusunda maddi ve manevi kültürel yapılar inşa etmiş ve böylece bölge insanına hem yerel hem de Türk kültürüne ait unsurlardan müteşekkil bir şahsiyet oluşturmuştur. Bu durum dünyanın çeşitli bölgelerinde Türk kültürünün ortaya çıkmasına ve tanınmasına katkı sağlayarak Türk kültür ekolojisini meydana getirmiştir. Türk kültür ekolojisi dairesinde yer alan bölgelerin başında kadîm Türk yurdu Balkanlar gelmektedir. Orta Asya’dan göçler vesilesiyle M.S. 4-5. yüzyıllarda Balkan coğrafyasına intikâl eden Türk boyları birinci Türk kültürü katmanı olarak adlandırılan dönemi, 14.yüzyılın başlarında Balkanları fethetmeye başlayan Osmanlı Türkleri ise ikinci Türk kültürü katmanını oluşturmaktadır. Türk kültür ekolojisi unsurları bölgede yaşayan gayrimüslim tebâyı da etkilemiş, onların belleklerinde tarihsel bağlamda yer etmiştir. Bu unsurlar edebî şahsiyetlere ilhâm vermiş ve onların zihinlerindeki Türk tasavvurlarını anlatan eserler meydana getirmelerini sağlamıştır. Bosna Hersekli Hırvat yazar İvo Andriç de bu şahsiyetlerden biridir. 1892’de doğan Andriç, Osmanlı Devleti’nin Bosna Hersek’teki mevcûdiyetiyle ilgili motiflerden müteşekkil oldukça fazla eser yazmıştır. Bu çalışmada, İvo Andriç’in çeşitli tarihlerde yazılmış hikâyelerinden mülhem eserlerin olduğu Sinan’ın Tekkesinde Ölüm adlı eserdeki hikâyeler ele alınmıştır. Bu hikâyeler kişi/zaman/mekân özellikleri bakımından değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131716267","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Osmanlı Türk Kültür Havzasında Yetişmiş Bir Makedon Şair: Grigor Pırliçev (1830-1893)

Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Pub Date : 2023-06-20 DOI: 10.47139/balted.1297413

Melahat Pars, Filiz Çölmekçi̇oğlu

{"title":"Osmanlı Türk Kültür Havzasında Yetişmiş Bir Makedon Şair: Grigor Pırliçev (1830-1893)","authors":"Melahat Pars, Filiz Çölmekçi̇oğlu","doi":"10.47139/balted.1297413","DOIUrl":"https://doi.org/10.47139/balted.1297413","url":null,"abstract":"19. yüzyıl Makedon edebiyatında önemli bir yere sahip Grigor Pırliçev edebiyatın farklı türlerinde çok sayıda eser yazmış ve eserlerinin birçoğunda Yunan ve Bulgar hegemonyasına karşı mücadele sürecini anlatmıştır. Panslavist hayallerinden hiçbir zaman vazgeçmeyen Pırliçev aslında en büyük hayal kırıklığını bu alanda yaşamıştır. Çok sayıda eser yazan ve birçok çevirisi olan Pırliçev eserlerini farklı dillerde kaleme almış, ayrıca gazete ve dergiler için de makaleler yazmıştır. Pırliçev'in en önemli eserleri arasında şiir alanında “Serdar”, “İskender Bey”, nesir alanında ise “Özgeçmişim” çalışmaları yer alır. Pırliçev eserlerinin çoğunda halk yaratıcılığından faydalanır ve halk motiflerini kendine has bir üslupla dile getirir. Pırliçev’in yaratıcılığında kullandığı dil de belirli dönemlerde farklılık gösterir. En başarılı eserini Yunanca yazmasına rağmen zaman içinde tüm Slavlar'ın anlayacağını ümit ettiği “Genel Slavca”yı kullanmaya özen gösterir. Yaratıcılığına mükemmel bildiği Yunanca ile yazmaya devam etmek istemediği için Panslavist ideallere kapılan Pırliçev, tüm Slavların aralarında anlaşabileceği Genel Slavca'yı yaratmaya çalışır. Grigor Pırliçev’in eserlerinde özellikle “Serdar” ve “İskender Bey” poemasında klasik Yunan edebiyatının etkileri görülür. Klasik edebiyatı ve özellikle Homeros'un eserlerinden etkilendiği için onun şiirsel ifadelerini kullanmaktan çekinmez.","PeriodicalId":153524,"journal":{"name":"Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131199057","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0